Reparación do ADN: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Miguelferig (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
m Arranxos varios
Liña 1:
{{CADC}}
[[Ficheiro:brokechromo.jpg|miniatura|dereita|Danos no ADN que orixinaron múltiples roturas nos cromosomas (indicadas con frechas).]]
A '''reparación do ADN''' (ou reparación do DNA) é o conxunto de procesos polos cales unha [[célula (bioloxía)|célula]] detecta e corrixe os danos que se produciron nas moléculas de [[ADN]] nas que está codificado o seu [[xenoma]]. Nas células humanas, tanto as actividades [[metabolismo|metabólicas]] normais coma a influencia de factores ambientais como a [[luz ultravioleta]] (UV) e outras [[radiación]]s poden causar danos no ADN, que teñen como resultado a produción de lesións, que se estima que pode chegar ata aproximadamente un millón de pequenas lesións moleculares por célula e día.<ref name="lodish">Lodish H, Berk A, Matsudaira P, Kaiser CA, Krieger M, Scott MP, Zipursky SL, Darnell J. (2004). Molecular Biology of the Cell, p963. WH Freeman: New York, NY. 5th ed.</ref> Moitas destas lesións causan danos estruturais á molécula de ADN e poden alterar ou eliminar a capacidade da célula de realizar a [[transcrición (xenética)|transcrición]] dun [[xene]] que foi afectado pola lesión. Outras lesións inducen [[mutación]]s potencialmente nocivas no xenoma celular, que poden afectar a supervivencia das súas células fillas despois da [[mitose]] ou orixinar doenzas. Como consecuencia, o proceso de reparación do ADN está activo constantemente para responder a estes danos na estrutura do ADN.
 
A célula ten diversos mecanismos para reparar os danos no ADN, que poden necesitar un molde para guiarse na reparación e resintetizar as partes danadas ou non necesitalo, e poden realizar a reparación con gran precisión ou de forma máis imprecisa (o ADN non queda igual ao orixinal), e mesmo poden perderse segmentos de ADN. Estes mecanismos son: (1) reversión directa, que utiliza [[encima]]s que non precisan dun molde; (2) reparación por escisión, que utiliza a outra febra do ADN como molde para reparar roturas de febra simple, e pode realizarse por [[reparación por escisión de bases]], por [[reparación por escisión de nucleótidos|escisión de nucleótidos]] ou por [[reparación de discordancias]]; (3) reparación de roturas de dobre febra, que pode realizarse por [[unión de extremos non homólogos]], [[unión de extremos mediada por microhomoloxía]] ou por [[recombinación homóloga]], e (4) síntese translesión, que funciona durante a [[replicación do ADN]] utilizando unhas [[ADN polimerase]]s especiais.
Liña 18:
Os estudos [[epixenética|epixenéticos]] mostraron que as alteracións epixenéticas nos xenes de reparación do ADN teñen unha influencia esencial na carcinoxénese.
 
Os mecanismos de reparación do ADN tiveron que xurdir cando na Terra se orixinou unha [[atmosfera]] rica en [[oxíxeno]] no [[Precámbrico]], que causaba danos oxidativos ao ADN. Os procesos básicos desta reparación están moi conservados en todos os dominios da vida: [[bacterias]], [[arqueas]], [[eukarya|eucariotas]], e mesmo tamén en virus [[bacteriófago]]s.
 
[[Ficheiro:Paul Modrich.webm|miniatura|Paul Modrich]]
Liña 24:
 
== Danos no ADN ==
Os danos no ADN, tanto os debidos a factores ambientais coma a procesos metabólicos celulares, ocorren, segundo as estimacións, cunha frecuencia de entre 10.000 e 1.000.000 de lesións moleculares por célula e día.<ref name="lodish" /><ref>{{Cita publicación periódica|revista=Int J Clin Exp Med.|ano= 2015|volume=8|número=6 |páxinas= 8977–8985|data=2015 de xuño de 15|pmc=4537974|título=Association of hOGG1 Ser326Cys polymorphism with susceptibility to hepatocellular carcinoma|autor=Jun Guo, Jing Yang, e Yan Li|cita=(ver sección ''Discussion'')| url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4537974/}}</ref><ref name="lodish" /> Aínda que estes danos afectan só o 0,000165% dos 3.000 millóns de pares de bases do [[xenoma humano]], as lesións non reparadas en xenes críticos (como os [[xene supresor de tumores|xenes supresores de tumores]]<ref>{{Cita web|url=https://global.britannica.com/science/tumor-suppressor-gene |editor=Encyclopaedia Britannica| título=Tumour suppressor gene |dataacceso=4 de outubro de 2016}}</ref>) poden impedir que a célula leve a cabo a súa función e incrementan apreciablemente a probabilidade de que se orixine un [[tumor]] e contribúe á [[heteroxeneidade dos tumores]].<ref>{{Cita publicación periódica|revista=Curr Opin Genet Dev. |ano=febreiro de 2004 |volume=14 |número=1 |páxinas=11-6 |título= DNA damage tumor suppressor genes and genomic instability |apelido1=Motoyama |nome1=N |apelido2= Naka |nome2= K| pmid=15108799 |doi=10.1016/j.gde.2003.12.003| url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15108799}}</ref>
 
A maioría dos danos no ADN afectan a estrutura primaria da [[dobre hélice]]; é dicir, as propias bases son modificadas quimicamente. Estas modificacións poden á súa vez alterar a estrutura helicoidal das moléculas<ref>{{Cita publicación periódica|revista=Journal of Biosciences |ano=xullo de 2012 Jul| volume=37 |número=3 |páxinas=503-17 |título=DNA damage by reactive species: Mechanisms, mutation and repair |apelido1=Jena |nome1=NR|pmid= 22750987 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22750987}}</ref> ao introducir enlaces químicos non nativos ou [[Aduto|adutosaduto]]s voluminosos que non encaixan ben na estrutura da [[dobre hélice]] estándar.<ref>{{Cita publicación periódica|título=DNA Adducts: Endogenous and Induced |nome=Andrew C. |apelido=Povey||url=http://tpx.sagepub.com/content/28/3/405.full.pdf |revista=Toxicology and Patology |volume=28 |número=3| páxinas=405-414 |ano=2000}}</ref> O ADN está [[superenrolamento do ADN|superenrolado]] e asociado a proteínas de "empaquetamento" chamadas [[histona]]s (en eucariotas), e ambas as estruturas son vulnerables aos efectos dos danos no ADN, e deben ser reparadas.<ref>{{Cita web|título=DNA Packaging: Nucleosomes and Chromatin|autor=Anthony T. Annunziato |editor=Nature education |obra=Scitable |url=http://www.nature.com/scitable/topicpage/DNA-Packaging-Nucleosomes-and-Chromatin-310 |dataacceso=4 de outubro de 2016}}</ref> A propia modificación de histonas forma parte dos mecanismos de recoñecemento dos danos e reparación do ADN.<ref>{{Cita publicación periódica|revista=Mutation Research/Fundamental and Molecular Mechanisms of Mutagenesis | volume= 618 | número= 1–2 |data= 1 de maio de 2007 |páxinas= 81–90 |título =Histone modifications in response to DNA damage |nome1=Mohammed |apelido1=Altaf |nome2= Nehmé |apelido2=Saksouk |nome3= Jacques |apelido3=Côté|url= http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0027510707000280}}</ref>
 
=== Fontes dos danos ===
Liña 59:
# [[Alquilación]] de bases (usualmente [[metilación]]), como a formación de 7-metilguanina, 1-metiladenina, 6-O-metilguanina.<ref name="Baylin1998">Baylln, S. B.; Herman, J. G.; Graff, J. R.; Vertino, P. M.; Issa, J. P. (1997). "Alterations in DNA Methylation: A Fundamental Aspect of Neoplasia". Advances in Cancer Research Volume 72. Advances in Cancer Research 72. p. 141. [http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0065230X08607022 doi 10.1016/S0065-230X(08)60702-2]. ISBN 978-0-12-006672-8.</ref>
# [[Hidrólise]] de bases, como a [[desaminación]], [[despurinación]] e despirimidinación.<ref>{{Cita libro|título= Damage to DNA Caused by Hydrolysis (volume 40 of the series NATO Advanced Study Institutes Series) |páxinas= 3-18 |editorial=Springler |autor=Robert Shapiro |url=http://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-1-4684-7956-0_1 }}</ref>
# Formación de [[Aduto do ADN|adutos]] voluminosos (como os adutos benzo[a]pireno diol epóxido-dG ou aristolactam I-dA).<ref name=Chakarov/><ref>{{Cita libro|url=https://books.google.es/books?id=P8rLBQAAQBAJ&pg=PA265&lpg=PA265&dq=DNA+damage+disrupt+helical+structure&source=bl&ots=szPoKhLq_Y&sig=f6xbsNz8S2vuU6TtkiV504E139I&hl=gl&sa=X&ved=0ahUKEwjWje_17cHPAhWEix4KHcljAY84FBDoAQg5MAQ#v=onepage&q=DNA%20damage%20disrupt%20helical%20structure&f=false |título=DNA Damage Recognition |nome1=Wolfram |apelido1=Siede |nome2= Paul W.|apelido2= Doetsch|editorial=Google books |páxinas=265-266 }}</ref><ref name=Chakarov/>
# Discordancia na [[complementariedade (bioloxía molecular)|complementariedade]] de bases, debido a erros na [[replicación do ADN]], na cal se coloca nunha febra de ADN de nova formación unha base errada, ou se omite unha base ou é inserida indebidamente unha base extra.<ref name=Chakarov>{{Cita publicación periódica|apelido1=Chakarov |nome1=S |apelido2= Petkova |nome2=R |apelido3= Russev |nome3=GCh |apelido4=Zhelev |nome4=N |título=DNA damage and mutation. Types of DNA damage. |revista=Biodiscovery |ano=2014 |volume=11 |número=1 |doi= 10.7750/BioDiscovery.2014.11.1 |url=http://www.biodiscoveryjournal.co.uk/Archive/A37.htm}}</ref>
# Danos de monoadutos causados por cambios nunha soa base nitroxenada do ADN.<ref name=Kendric>Kendric Smith. Photochemical and Photobiological Reviews. Google books. Páxinas 274-275. </ref>
# Danos de diadutos.<ref name=Kendric/>
 
Liña 74:
 
=== Danos no ADN nuclear e mitocondrial ===
Nas células humanas, e, en xeral, nas células [[eukarya|eucariotas]], o [[ADN]] encóntrase en dúas localizacións celulares: dentro do [[núcleo celular|núcleo]] e dentro das [[mitocondria]]s. O ADN nuclear (ADNn) está en forma de [[cromatina]] durante os estados non replicativos do [[ciclo celular]] e condénsase en estruturas agregadas chamadas [[cromosoma]]s durante a [[división celular]]. En ambos os estados o ADN está moi compactado e enrolado arredor de grupos de proteínas [[histona]]s. Cando unha célula necesita expresar a información xenética codificada no seu ADNn a rexión cromatínica implicada é desenredada, e os xenes localizados alí son expresados, e despois a rexión volve condensarse á súa conformación anterior.<ref>{{Cita web|url=http://www.encyclopedia.com/topic/Eukaryotic_Chromosome.aspx|obra=Encyclopedia.com |título=Eukaryotic chromosome |ano= 2002 | autor=Eissenberg, Joel C. |editor= Gale Group Inc.|dataacceso=3 de outubro de 2016}}</ref> O [[ADN mitocondrial]] (ADNmt) está localizado dentro das mitocondrias, é circular e bicatenario, del hai moitas copias, e tamén está estreitamente asociado con varias proteínas coas que forma un complexo chamado [[nucleoide]]. Dentro da mitocondria as [[especies reactivas do oxíxeno]] (ROS), ou [[radical libre|radicais libres]], que son subprodutos da constante formación de [[adenosín trifosfato|ATP]] por [[fosforilación oxidativa]], crean unha contorna moi oxidante que se sabe produce danos no ADNmt. Un [[encima]] fundamental para contrarrestar a toxicidade destas especies é a [[superóxido dismutase]], a cal está presente tanto en mitocondrias coma no [[citoplasma]] das células eucariotas.<ref>{{Cita publicación periódica|revista=Biores Open Access.|ano =2015 |volume=4| número=1| páxinas=334-42|título=Reactive Oxygen Species and Mitochondrial DNA Damage and Repair in BCR-ABL1 Cells Resistant to Imatinib.|nome1=J|apelido1=Blasiak| nome2=G |apelido2= Hoser |nome3= J |apelido3= Bialkowska-Warzecha |nome4=E |apelido4= Pawlowska| apelido5= Skorski|nome5= T|pmid= 26309809 }} </ref><ref>{{Cita publicación periódica|revista=Nucleic Acids Res.|ano= 2009 |volume= 37 |número=8 |páxinas= 2539–2548|doi= 10.1093/nar/gkp100 |url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2677867/ |pmc= 2677867|título=Oxidative stress induces degradation of mitochondrial DNA. |nome1=Inna|apelido1= Shokolenko |nome2= Natalia |apelido2=Venediktova| nome3= Alexandra |apelido3=Bochkareva |nome4= Glenn L.|apelido4= Wilson| nome5= Mikhail F |apelido5= Alexeyev}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica|título=ROS-Generating Mitochondrial DNA Mutations Can Regulate Tumor Cell Metastasis|nome1=Kaori |apelido1=Ishikawa |nome2=Keizo |apelido2=Takenaga |nome3=Miho |apelido3=Akimoto |nome4=Nobuko |apelido4=Koshikawa |nome5=Aya |apelido5=Yamaguchi |nome6=Hirotake |apelido6=Imanishi |nome7=Kazuto |apelido7=Nakada |nome8=Yoshio |apelido8=Honma |nome9=Jun-Ichi |apelido9=Hayashi| revista=Science |volume=320 |número= 5876 |ano=maio 2008|url=http://science.sciencemag.org/content/320/5876/661.full}}</ref>
 
=== Senescencia e apoptose ===
Liña 90:
 
=== Danos no ADN e mutacións ===
Cómpre distinguir entre danos no ADN e [[mutación]]s, que son os dous maiores tipos de erros que se poden atopar no ADN, pero que son moi diferentes. Os danos poden causar mutacións pero non son exactamente o mesmo. Os danos son anormalidades físicas no ADN, como roturas de dobre febra ou dunha febra, presenza de residuos alterados como os de [[8-hidroxidesoxiguanosina]] (ou 8-oxo-2'-desoxiguanosina) e [[Aduto|adutosaduto]]s de [[hidrocarburo aromático policíclico|hidrocarburos aromáticos policíclicos]]. Os danos no ADN poden ser recoñecidos por encimas, que os poden reparar se hai información redundante, como unha secuencia non danada na febra [[complementariedade (bioloxía molecular)|complementaria]] do ADN ou no [[cromosoma homólogo]], que pode ser copiada. Se unha célula conserva o ADN danado, isto pode impedir a transcrición dalgún xene, que nunca se traducirá a proteínas. A replicación pode tamén ser bloqueada ou a célula pode morrer.<ref name=Chakarov/><ref>{{Cita web|título=DNA damage |obra=Glosario do NCBI |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/mesh/68004249 |dataacceso=30 de setembro de 2016}}</ref><ref name=Chakarov/>
 
A diferenza dos danos no ADN, unha mutación é un cambio na secuencia de bases do ADN ou perda de segmentos de ADN, que orixina cambios [[xenotipo|xenotípicos]]. Unha mutación non pode ser recoñecida por encimas unha vez que o cambio de bases está presente en ambas as febras do ADN, polo que unha mutación non se pode reparar. A nivel celular, as mutacións poden causar alteracións no funcionamento das proteínas e na regulación. As mutacións son tamén replicadas cando a célula se divide. Nunha poboación de células, as células mutantes incrementan ou diminúen a súa frecuencia segundo os efectos que a mutación teña sobre a súa capacidade de sobrevivir e reproducirse. Aínda que sexan cousas distintas, os danos no ADN e as mutacións están relacionados porque os danos no ADN a miúdo causan erros na síntese de ADN durante a replicación ou reparación; estes erros son unha fonte importante de mutacións.<ref>{{Cita web|título=Mutation| obra=Glosartio do NCBI |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/mesh/68009154 |dataacceso=30 de setembro de 2016}}</ref>
Liña 143:
Cando se producen danos no ADN, actívanse os [[punto de control do ciclo celular|puntos de control]] (''checkpoints'') do [[ciclo celular]].<ref>{{cite journal|last1=Vermeulen|first1=Katrien|last2=Van Bockstaele|first2=Dirk R.|last3=Berneman|first3=Zwi N.|title=The cell cycle: a review of regulation, deregulation and therapeutic targets in cancer|journal=Cell Proliferation|date=June 2003|volume=36|issue=3|pages=131–149|doi=10.1046/j.1365-2184.2003.00266.x}}</ref> A activación dos puntos de control detén o ciclo celular e dálle tempo á célula a reparar os danos antes de que esta continúe a dividirse. Os puntos de control de danos no ADN funcionan nos límites entre [[interfase|fase G1]]/[[interfase|S]] e [[interfase|fase G2]]/[[mitose|M]]. Tamén existe un punto de control dentro da fase S. A activación de puntos de control está controlada por dúas [[quinase]]s mestras, a [[ataxia telanxiectasia mutada|ATM]] e [[Ataxia telanxiectasia e Rad3 relacionada|ATR]]. A quinase ATM responde ás roturas de dobre febra do ADN e altera a estrutura da cromatina,<ref>{{Cita publicación periódica |autor=Bakkenist CJ, Kastan MB |título=DNA damage activates ATM through intermolecular autophosphorylation and dimer dissociation |revista=Nature |volume=421 |número=6922 |páxinas=499–506 |data=xaneiro de 2003 |pmid=12556884 |doi=10.1038/nature01368}}</ref> mentres que a ATR responde principalmente á presenza de forcadas de replicación detidas. Estas quinases [[fosforilación|fosforilan]] dianas situadas ''[[augas abaixo]]'' nunha fervenza de [[transdución de sinais]], o que finalmente fai que o ciclo celular se deteña. Tamén se identificou unha clase de proteínas mediadoras do punto de control, como [[BRCA1]], [[MDC1]] e [[53BP1]].<ref>{{Cita libro |título=DNA Repair, Genetic Instability, and Cancer |apelido=Wei |nome=Qingyi |autor2=Lei Li|autor3=David Chen |ano=2007 |editor=World Scientific |isbn=981-270-014-5}}</ref> Estas proteínas parecen ser necesarias para transmitir o sinal de activación do punto de control a proteínas situadas ''augas abaixo'' da vía.
 
As proteínas dos puntos de control poden dividirse en catro grupos: [[proteína quinase|proteína quinases]]s do tipo PI3K ([[fosfatidilinositol 3-quinase]]), grupo similar a PCNA ([[antíxeno nuclear de célula proliferante]]), e dúas serina/treonina(S/T) quinases e os seus adaptadores. Son esenciais en todas as respostas de puntos de control inducidos por danos no ADN un par de grandes proteína quinases que pertencen ao primeiro grupo das proteína quinases de tipo PI3K, chamadas quinases ATM ([[ataxia telanxiectasia mutada]]) e ATR (relacionadas coa ataxia e rad), cuxas secuencias e funcións foron ben conservadas na [[evolución]]. Todas as respostas a danos no ADN requiren a ATM ou a ATR porque estas teñen a capacidade de unirse aos [[cromosoma]]s no sitio onde se produciu o dano no ADN, xunto con proteínas accesorias que son plataformas sobre as cales poden ensamblarse os compoñentes da resposta aos danos do ADN e os complexos de reparación do ADN.<ref>{{cita publicación periódica|apelido1=Shiloh|nome=Y|apelido2=Kastan|nome2=MB| título=ATM: genome stability, neuronal development, and cancer cross paths.|revista=Advances in cancer research| data=2001| volume=83| páxinas=209–54 |pmid=11665719| doi=10.1016/s0065-230x(01)83007-4}}</ref>
 
Unha importante diana situada ''augas abaixo'' da ATM e a ATR é [[p53]], xa que esta proteína cómpre para inducir a [[apoptose]] despois dun dano no ADN.<ref>{{Cita libro |título=Checkpoint Controls and Cancer |apelido=Schonthal |nome=Axel H. |ano=2004 |editor=Humana Press |isbn=1-58829-500-1}}</ref> O [[inhibidor da quinase dependente de ciclina]] [[p21]] é inducido tanto por mecanismos dependentes de p53 coma independentes de p53 e pode deter o ciclo celular nos puntos de control G1/S e G2/M desactivando os complexos [[ciclina]]/[[quinase dependente de ciclina]].<ref>{{Cita publicación periódica |autor=Gartel AL, Tyner AL |título=The role of the cyclin-dependent kinase inhibitor p21 in apoptosis |revista=Molecular Cancer Therapeutics |volume=1 |número=8 |páxinas=639–49 |data=xuño de 2002 |pmid=12479224 |url=http://mct.aacrjournals.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=12479224}}</ref>
Liña 190:
* [[Ataxia telanxiectasia]]: sensibilidade á radiación ionizante e a algúns axentes químicos.<ref>{{Cita publicación periódica|revista=J Biol Chem. |ano= setembro de 2006 |número=281 |volume=37 |páxinas=27117-25| título=The involvement of ataxia-telangiectasia mutated protein activation in nucleotide excision repair-facilitated cell survival with cisplatin treatment. |apelido1=Colton |nome1= SL |apelido2= Xu |nome2=XS| apelido3= Wang |nome3=YA |apelido4= Wang |nome4=G. |pmid= 16849332 }}</ref>
 
Todos os trastornos mencionados denomínanse con frecuencia "[[proxeria]]s segmentais" ("[[enfermidade de envellecemento acelerado|enfermidades de envellecemento acelerado]]") porque as súas vítimas parecen vellas e sofren enfermidades relacionadas co envellecemento a unha idade anormalmente temperá, aínda que non manifestan todos os síntomas da idade avanzada.<ref>{{Cita publicación periódica|revista=Age and Ageing |ano=1998|número=27 |páxinas= 73-80|título=The premature ageing syndromes:insights into the ageing process|apelido1=Christopher |nome1=A. E. |apelido2=Dyer|nome2=Alan |nome3=N J. |apelido3=Sinclair|url=http://ageing.oxfordjournals.org/content/27/1/73.full.pdf|cita=Existen varias condicións raras no home que mostran certas características fenotípicas asociadas coa senescencia. A miúdo denomínanse 'síndromes proxeroides segmentais', os máis amplamente estudados deles son a proxeria de Hutchinson-Gilford, a síndrome de Werner e a síndrome de Cokayne, pero o grupo tamén inclúe a síndrome de Bloom, a ataxia telanxiectasia e a sínrome de Down (Páxina 73). Orixinal:Several rare conditions exist in man that exhibit certain phenotypic characteristics associated with senescence. Often referred to as 'segmental progeroid syndromes', the most widely studied of these are Hutchinson-Gilford progeria, Werner's syndrome and Cockayne's syndrome, but the group also includes Bloom's syndrome, ataxia telangiectasia and Down's syndrome. (páxina 73).}} </ref>
 
Outras enfermidades asociadas cunha función de reparación do ADN reducida son a [[anemia de Fanconi]],<ref>{{Cita publicación periódica|revista=DNA Repair (Amst) |data=xullo de 2014 |número=19 |volume=130-4 |doi= 10.1016/j.dnarep.2014.03.019 |título=Crosstalk between the nucleotide excision repair and Fanconi anemia/BRCA pathways.|apelido1=Mouw |nome1=KW |apelido2= D'Andrea |nome2=AD| pmid= 24768451 }}.</ref> o [[cancro de mama]] hereditario<ref>{{Cita publicación periódica|título=Nucleotide excision repair deficiency is intrinsic in sporadic stage I breast cancer |autor=Jean J. Latimera, Jennifer M. Johnsonb, Crystal M. Kellya, Tiffany D. Milesb, Kelly A. Beaudry-Rodgersd, Nancy A. Lalanneb, Victor G. Vogelb, Amal Kanbour-Shakirf, Joseph L. Kelleya, Ronald R. Johnsong, and Stephen G. Grant |url=http://www.pnas.org/content/107/50/21725.abstract |volume=107 |número=50 |páxinas= 21725–21730 |doi= 10.1073/pnas.0914772107 |editor=PNAS }}</ref> e o [[cancro de colon]] hereditario.<ref>{{Cita publicación periódica|revista=Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. |ano = novembro de 2006 | número=15 |volume=11 |páxinas=2263-9 |título=Genetic variation in the nucleotide excision repair pathway and colorectal cancer risk. |apelido1=Berndt |nome1=SI |apelido2= Platz |nome2=EA |apelido3= Fallin |nome3=MD |apelido4= Thuita |nome4=LW |apelido5= Hoffman |nome5=SC |apelido6= Helzlsouer |nome6=KJ |pmid=17119055 |doi=10.1158/1055-9965.EPI-06-0449 }}</ref>
Liña 222:
As alteracións epixenéticas son modificacións relevantes funcionalmente do [[xenoma]] que non implican un cambio na [[secuencia de nucleótidos]]. Exemplos de ditas modificacións son os cambios na [[metilación do ADN]] (hipermetilación e hipometilación), a [[modificación de histonas]],<ref>{{Cita publicación periódica |autor=Kanwal R, Gupta S |título=Epigenetic modifications in cancer |revista=Clinical Genetics |volume=81 |nome=4 |páxinas=303–11 |data=abril de 2012 |pmid=22082348 |pmc=3590802 |doi=10.1111/j.1399-0004.2011.01809.x}}</ref> os cambios na arquitectura da [[cromatina]] (causada, por exemplo, pola expresión inapropiada de proteínas como [[HMGA2]] ou [[HMGA1]])<ref>{{Cita publicación periódica |autor=Baldassarre G, Battista S, Belletti B, et al. |título=Negative regulation of BRCA1 gene expression by HMGA1 proteins accounts for the reduced BRCA1 protein levels in sporadic breast carcinoma |journal=Molecular and Cellular Biology |volume=23 |número=7 |páxinas=2225–38 |data=abril de 2003 |pmid=12640109 |pmc=150734 |doi=10.1128/MCB.23.7.2225-2238.2003}}</ref> e os cambios causados polos [[microARN]]s. Cada unha destas alteracións epixenéticas serve para regular a expresión xénica sen alterar a secuencia de ADN subxacente. Estes cambios permanecen xeralmente despois da [[división celular]] e duran moitas xeracións celulares, polo que poden considerarse como epimutacións (equivalentes a mutacións).
 
Aínda que nos cancros se encontra un gran número de alteracións epixenéticas, as alteracións epixenéticas en xenes para a reparación do ADN, que causan a expresión reducida de proteínas para a reparación do ADN, parecen ser especialmente importantes. Crese que esas alteracións prodúcense cedo durante o proceso de progresión do cancro e probablemente son a causa da [[inestabilidade xenómica|inestabilidade xenética]] característica dos cancros.<ref>{{Cita publicación periódica |autor=Jacinto FV, Esteller M |título=Mutator pathways unleashed by epigenetic silencing in human cancer |revista=Mutagenesis |volume=22 |número=4 |páxinas=247–53 |data=xullo de 2007 |pmid=17412712 |doi=10.1093/mutage/gem009 |url=|apelido2=Esteller |nome2=M.}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica |autor=Lahtz C|título=Epigenetic changes of DNA repair genes in cancer |revista=J Mol Cell Biol |volume=3 |número=1 |páxinas=51–8 |data=febreiro de 2011 |pmid=21278452 |pmc=3030973 |doi=10.1093/jmcb/mjq053 |url=|apelido2=Pfeifer |nome2=G. P.}} http://jmcb.oxfordjournals.org/content/3/1/51.long</ref><ref>{{Cita publicación periódica |autor=Bernstein C, Nfonsam V, Prasad AR, Bernstein H |título=Epigenetic field defects in progression to cancer |revista=World J Gastrointest Oncol |volume=5 |número=3 |páxinas=43–9 |data=marzo de 2013 |pmid=23671730 |pmc=3648662 |doi=10.4251/wjgo.v5.i3.43}}</ref><ref name="Bernstein1">{{Cita libro|autor=Bernstein C, Prasad AR, Nfonsam V, Bernstein H. |ano=2013|url=http://www.intechopen.com/books/new-research-directions-in-dna-repair/dna-damage-dna-repair-and-cancer |título= New Research Directions in DNA Repair. Chapter 16: DNA Damage, DNA Repair and Cancer |editor=Prof. Clark Chen | isbn= 978-953-511-114-6 |editorial= InTech}}</ref>
 
A expresión reducida de xenes para a reparación do ADN causa a reparación deficiente do ADN. Cando a reparación do ADN é deficiente os danos no ADN permanecen nas células a un nivel máis alto do normal e este exceso de danos causa un incremento das frecuencias de mutación ou epimutación. As taxas de mutación increméntanse substancialmente nas células que presentan unha defectuosa [[reparación de discordancias no ADN]]<ref>{{Cita publicación periódica |autor=Narayanan L, Fritzell JA, Baker SM, Liskay RM, Glazer PM |título=Elevated levels of mutation in multiple tissues of mice deficient in the DNA mismatch repair gene Pms2 |revista=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |volume=94 |número=7 |páxinas=3122–7 |data=abril de 1997 |pmid=9096356 |pmc=20332 |doi=10.1073/pnas.94.7.3122}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica |autor=Hegan DC, Narayanan L, Jirik FR, Edelmann W, Liskay RM, Glazer PM |título=Differing patterns of genetic instability in mice deficient in the mismatch repair genes Pms2, Mlh1, Msh2, Msh3 and Msh6 |revista=Carcinogenesis |volume=27 |número=12 |páxinas=2402–8 |data=decembro de 2006 |pmid=16728433 |pmc=2612936 |doi=10.1093/carcin/bgl079}}</ref> ou mala reparación [[recombinación homóloga|recombinacional homóloga]] (HRR).<ref>{{Cita publicación periódica |autor=Tutt AN, van Oostrom CT, Ross GM, van Steeg H, Ashworth A |título=Disruption of Brca2 increases the spontaneous mutation rate in vivo: synergism with ionizing radiation |revista=EMBO Reports |volume=3 |número=3 |páxinas=255–60 |data=marzo de 2002 |pmid=11850397 |pmc=1084010 |doi=10.1093/embo-reports/kvf037}}</ref> Os rearranxos cromosómicos e [[aneuploidía]]s tamén se incrementan nas células con reparación por recombinación homóloga defectuosa.<ref>{{Cita publicación periódica |autor=German J |título=Bloom's syndrome. I. Genetical and clinical observations in the first twenty-seven patients |revista=American Journal of Human Genetics |volume=21 |número=2 |páxinas=196–227 |data=marzo de 1969 |pmid=5770175 |pmc=1706430}}</ref>