Confederación muisca: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
m Arranxos varios using AWB
Liña 58:
|notas =
}}
A ''' Confederación muisca''' foi o tipo de organización político-administrativa que agrupou ós [[pobo muisca|muiscas]] no territorio central da actual [[Colombia|República de Colombia]] antes da invasión española. As catro unidades político-territoriais confederadas foron: o [[Zipa|Zipazgo]]zgo de [[Bacatá]], o [[Zaque|Zacazgo]] de [[Hunza, Colombia|Hunza]], o territorio sagrado de [[Iraca]] e o territorio sagrado de [[Tundama]], ademais dun grupo de territorios autónomos.
 
A Confederación xurdiu cara o [[1450]] e subsistiu até aproximadamente o [[1541]], ó consolidarse a [[conquista española das nacións chibchas]] no territorio central colombiano. Abranguía dende o [[río Chicamocha]], polo norte, até o [[páramo de Sumapaz]], polo sur, e dende [[Vélez, Santander|Vélez]], [[Facatativá]] e [[Zipacón]], polo oeste, até a Cordilleira Oriental, veciña coas chairas de [[Meta, Colombia|Meta]] e o [[Casanare]], polo leste.<ref>Uricoechea, Ezequiel. ''Gramática de la lengua muisca''. Introdución. París, 1871.</ref>
 
== Poboación ==
Liña 66:
 
* '''Corrente baixista''': De acordo cos cálculos de Rosemblat, a poboación muisca era de 300&nbsp;000 a 500&nbsp;000.<ref name=repetida_1>[http://books.google.cl/books?id=AW5P9II4TWIC&pg=PA76&lpg=PA76&dq=muiscas+2+millones&source=bl&ots=dL5ewTNnIn&sig=Zoy5vdKRme5_vcJx6iba3LS1Rrk&hl=es&ei=O999SpeHMY61lAf5563ZAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5#v=onepage&q=&f=false Muiscas: representaciones, cartografías y etnopolíticas de la memoria] P.75-77</ref> Actualmente estes cálculos son moi criticados, aínda que no seu tempo foron aceptados.
 
* '''Corrente moderada''': Esta corrente foi produto das investigacións de historiadores colombianos que consideraron a anterior demasiado baixa. Segundo estes, os muiscas eran de 800&nbsp;000 a 1&nbsp;200&nbsp;000 persoas,<ref name=repetida_2>[http://books.google.cl/books?id=ETh7T9ax6ekC&pg=PA43&lpg=PA43&dq=muiscas+2+millones&source=bl&ots=ZnjxW1E-bW&sig=5fiXTf3vrVlA2_1JW2_IyGror5o&hl=es&ei=IM59SuuYA9PTlAfQ-bHZAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9#v=onepage&q=muiscas%202%20millones&f=false Colombia: país fragmentado, sociedad dividida: su historia] P.43</ref> pero coa invasión española reduciuse a 650&nbsp;000.
* '''Corrente alcista''': A máis recente hipótese, apoiada por varios expertos, estima en 2<ref name=repetida_2 /> a 3 millóns,<ref>[http://www.tvecuador.com/index.php?option=com_reportajes&view=showcanal&id=241 Televisión]</ref> aínda que coa invasión española se tería reducido a 1,5 millóns.<ref>Cálculo de Tovar Pinzón sobre a poboación indíxena en 1560, que estima en 1.500.000 indíxenas. véaxse ''Melo: Historia'' (P. 63-69) e en ''Estado actual de los estudios de la demografía histórica de Colombia'' (P.65-140).</ref>
 
* '''Corrente alcista''': A máis recente hipótese, apoiada por varios expertos, estima en 2<ref name=repetida_2 />a 3 millóns,<ref>[http://www.tvecuador.com/index.php?option=com_reportajes&view=showcanal&id=241 Televisión]</ref> aínda que coa invasión española se tería reducido a 1,5 millóns.<ref>Cálculo de Tovar Pinzón sobre a poboación indíxena en 1560, que estima en 1.500.000 indíxenas. véaxse ''Melo: Historia'' (P. 63-69) e en ''Estado actual de los estudios de la demografía histórica de Colombia'' (P.65-140).</ref>
 
== Xerarquía social ==
Liña 78 ⟶ 76:
[[Ficheiro:BOG 04 2012 Museo de Oro 1212.JPG|miniatura|280x280px|Algúns ornamentos dun [[Gobernantes muiscas|gobernante muisca]] no [[Museo do Ouro de Bogotá]].]]
 
# '''Zipa''' ou '''Zaque''': Gobernante absoluto do [[Zipa|Zipazgo]]zgo ou do [[Zaque|Zacazgo]].
# '''Psihipqua''': Príncipe de sangue (herdeiro do trono).
# '''Uzaque''': Nobre de sangue pura con poder feudatario e poder militar.