Venezuela: Diferenzas entre revisións

O nome de Venezuela historicamente atribúese ao cartógrafo italiano [[Américo Vespucio]] que acompañou a [[Alonso de Ojeda]] nunha expedición naval de exploración en [[1499]] pola costa noroccidental do país (hoxe coñecido como [[golfo de Venezuela]]). A tripulación observou as vivendas aboríxenes erixidas sobre [[Pilote (cimentación)|pilotes]] de madeira que sobresaían da auga construídas polos indíxenas [[añú]]. As devanditas vivendas, a modo de [[palafito]]s, recordaron a Vespucio a cidade de [[Venecia]] en [[Italia]], o que lle inspirou a dar o nome de ''Venezziola'' ou Venezuela (Pequena Venecia) á rexión.

Outras versións apoiadas por documentos históricos indicarían que o nome provén dunha voz indíxena que significa "auga grande", co que se coñecía a unha poboación no [[Lago de Maracaibo]]. Con todo, a primeira versión segue sendo, con diferenza, a máis aceptada para explicar a orixe do nome do país.

[[Ficheiro:Desembarco_de_Colón_de_Dióscoro_Puebla.jpg|miniatura|200px|Chegada de [[Cristóbal Colón]] ao [[Novo Mundo]]. Pintura de Dióscoro Puebla (1862)]]

Crese que o home apareceu no territorio que hoxe se coñece como Venezuela hai uns 16.000 anos. Esta poboación chegara, polo sur, da rexión do Amazonas; polo oeste, dos Andes, e polo norte, do Caribe. Os grupos indíxenas máis importantes eran os [[chibcha]]s nos Andes, os [[Caribe (etnia)|caribes]], situados en case todas as costas, e os [[arawak]]os, asentados en parte das costas e máis ao sur. Os indíxenas usaban barro e palla para facer ''[[churuata]]s'' e palafitos (casas de madeira e barro, a primeira en terra e a segunda sostida sobre a auga). Tamén usaban outros materiais para intercambio comercial ordinario (unha operación coñecida como [[troco]]), como o [[azucre]], o [[cacao]], o [[café]] e animais.

Os indíxenas emprenderon guerras territoriais, pero os caribes resaltaron verdadeiramente nesta materia. As súas vitorias concedéronlles case todas as costas do norte suramericano e parte do centroamericano, e por esta razón na súa honra o [[mar Caribe]] leva actualmente o seu nome.

Venezuela foi avistada por [[Cristóbal Colón#Terceira viaxe|Cristóbal Colón]] na súa terceira viaxe, o [[2 de agosto]] de [[1498]], cando chegou á desembocadura do [[Río Orinoco]], logo de pasar fronte á [[Illa de Trindade]]. Era a primeira vez que os españois tocaban terra firme do continente americano, tomando en conta que nas dúas primeiras viaxes chegaron a territorios insulares.

A viaxe orixinouse anteriormente no porto de [[Sanlúcar de Barrameda]], en [[España]], o [[30 de maio]] dese ano. Fixera escalas en Madeira e nas Illas Canarias. Cando chegou ao continente americano, Colón quedou pasmado polas poderosas correntes do [[Orinoco]] -un río máis grande que calquera dos de Europa-, así como coas selvas fondas e verdes. Nunha carta aos [[Reis Católicos]], denominou a este lugar "''Terra de Graza''". Esta expresión prevaleceu ata o día de hoxe, converténdose en pseudónimo do país.

Colón proseguiu a súa viaxe pasando polo [[Golfo de Paria]] e bordeando a costa pasou preto da [[Illa de Margarita]]. Logo seguiu a súa viaxe ao norte a [[A Española]].

[[Alonso de Ojeda]] realizou a primeira expedición que percorreu o país, saíndo de España en maio de 1499. Logo de pasar pola península de Paraguaná chegou ao golfo de Coquivacoa (golfo de Venezuela). Alí quedou moi impresionado coas casas dos indíxenas que estaban construídas sobre estacas, no medio da auga, recordando a cidade de [[Venecia]]. É por iso que denominaron o lugar Venezuela, ou '''''Pequena Venecia'''''. Nesa expedición tamén se atopaba Américo Vespucio, quen deu orixe ao nome de América.

Varias viaxes seguiron a estas expedicións. Hoxe coñécense como as [[Cristóbal Colón#As viaxes menores ou andaluzas|Viaxes Menores]], as cales permitiron recoñecer a existencia do continente americano e explorar toda a costa de Venezuela.

Entre os movementos preindependentistas que tiveron lugar a finais do século XVIII, os máis importantes foron os de [[Manuel Gual]] e [[José María España]], así como os intentos de [[Francisco de Miranda]].

A conspiración de Gual e España contou coa participación de todas as [[Clase social|clases]] da sociedade colonial; foi o primeiro movemento que contou con raíces populares. O [[13 de xullo]] de [[1797]] rebeláronse.

Francisco de Miranda, pola súa banda, intentou dúas veces en [[1806]] invadir o territorio venezolano cunha expedición armada proveniente de [[Haití]]. As súas incursións terminaron en fracasos pola prédica relixiosa na súa contra {{Cómpre referencia}} e a indiferenza da poboación.

A data do [[19 de abril]] de [[1810]] marcou o inicio da revolución venezolana: [[Vicente Emparan]] foi destituído do seu cargo de gobernador e Capitán Xeral de Venezuela. O primeiro Congreso instalouse o [[2 de marzo]] de 1811 e nomeou un triunvirato composto por [[Cristóbal Mendoza]], [[Juan Gradua]] e [[Baltasar Padrón]]. O [[5 de xullo]] de [[1811]] é a data en que se asina a [[Declaración de Independencia de Venezuela|Declaración de Independencia]]. Pero esta [[Primeira República de Venezuela|primeira república]] pereceu pola reacción dos realistas. O [[25 de xullo]] de [[1812]], Miranda capitulou en Venezuela.

[[Simón Bolívar]], o Libertador de América do Sur, loitou en diferentes ocasións e venceu, pero España derrotouno en varias batallas e aspectos. Bolívar fracasou nunha Primeira República por falta de orde no seu exército, no seu territorio e na súa unión. Bolívar fracasou tamén unha segunda vez pola forza de España e a falta de organización, pero nunha terceira e exitosa campaña en [[1820]], na que sería realmente liberada Venezuela, vence definitivamente aos realistas na [[Batalla de Carabobo]], que lograría a Independencia de Venezuela. En [[1819]], encargouse de liberar á [[Nova Granada]] e posteriormente a [[Ecuador]] e [[Perú]], de fundar [[Bolivia]] e, entre estes sucesos, crearía e faría o seu maior soño realidade, unir a pobos diferentes de América (Venezuela, Nova Granada e Ecuador) e convertelos nunha meganación, a [[Gran Colombia]].

[[Ficheiro:BatallaCarabobo02.JPG|esquerda|miniatura|300px| Detalle de [[Martín Tovar e Tovar]] ''A Batalla de Carabobo'']]

A [[Batalla de Carabobo]] constituíu unha acción bélica librada preto da cidade de [[Valencia, Venezuela|Valencia]], o [[24 de xuño]] de [[1821]], entre o exército realista a cargo do Mariscal de Campo [[Miguel da Torre]] e o exército republicano comandado polo Xeneral en Xefe Simón Bolívar. A vitoria lograda por este último resultou decisiva para a liberación de Caracas e o territorio da Capitanía Xeneral de Venezuela, feito que se logrará de xeito definitivo en [[1823]] coa [[Batalla Naval do Lago de Maracaibo]] e a toma da fortaleza de [[Porto Cabelo]], o Exército Venezolano non só liberou ao seu país das cadeas impostas á forza polos colonizadores Europeos senón que tamén nas Ilustres Batallas liberaron aos pobos de [[América do Sur]].

A [[Batalla de Boyacá]] foi o culmen de 77 días da campaña iniciada por Simón Bolívar para contrarrestar as accións de reconquista lideradas polo coronel José María Barreiro. Este último pretendía chegar a [[Bogotá]] e unir forzas co vicerrei Juan de Sámano (1753-1821) pola vía de Boyacá. Bolívar iniciou a súa ofensiva desde os Chairos do Casanare, para cruzar os [[Andes]] e chegar así ao territorio da antiga provincia de Tunja.

A Batalla do [[Pichincha]] ocorreu o [[24 de maio]] de [[1822]], nas faldras do volcán Pichincha, a máis de 3.000 metros sobre o nivel do mar, xusto arriba da cidade de [[Quito]], no [[Ecuador]] actual. Ocorreu no contexto das guerras de independencia de Sudamérica. Nesta ocasión enfrontou ao exército independentista baixo o mando do Xeneral venezolano [[Antonio José de Sucre]] e ao exército realista comandado polo Mariscal de Campo Melchor Aymerich. A derrota das forzas realistas leais a España conduciu á liberación de [[Quito]] e asegurou a independencia das provincias que pertencían á Real Audiencia de Quito, tamén coñecida como a Presidencia de Quito, a xurisdición administrativa colonial española da que eventualmente emerxeu a República do Ecuador.

A [[Batalla de Ayacucho]] foi o último enfrontamento armado que en campo aberto sostiveron os exércitos realista do Perú, mandado polo o Vicerrei La Serna, e o dos independentistas mandado polo venezolano [[Antonio José de Sucre]], na longa Guerra de Independencia Hispanoamericana (1809-1825), que se iniciou coa Revolución de Chuquisaca en [[1809]]. A batalla desenvolveuse na Pampa da Quinoa no departamento de Ayacucho, Perú, o [[9 de decembro]] de [[1824]]. A vitoria dos independentistas selou de facto a independencia do Perú coa capitulación militar que se transformaría en tratado diplomático moitos anos mais tarde, en 1879.

[[Ficheiro:Vuelvan caras.jpg|Óleo sobre tea de [[Arturo Michelena]], representando á Batalla das Queseras do Medio.|miniatura|dereita|250px]]

[[Ficheiro:Gran Colombia map.jpg|miniatura|esquerda|250px|Mapa da outrora Gran Colombia.]]

Este feito ocorreu desde [[1820]] ata [[1830]], no cal Venezuela, Nova Granada e Ecuador uníronse como unha soa República chamada [[Gran Colombia]]. Con todo, a disolución desta república viña xerminando desde os primeiros días da súa creación. A Gran Colombia foi creada en [[1819]] pola lei fundamental do [[Congreso de Angostura]] e organizada polo Congreso de [[Cúcuta]], segundo a constitución de [[1830]].

No Congreso de Valencia foron escollidos os deputados que se reuniron nesta cidade a partir do [[6 de maio]] de [[1830]] para tratar o tema da disolución da Gran Colombia, coa separación de Venezuela. [[José Antonio Páez]] declarou a autonomía de Venezuela e promulgou o regulamento de Eleccións para a reunión do congreso constituínte. O Deputado José Luís Cabrera, ao proporse un pacto con Colombia, declara: «''Que o enunciado pacto non pode ter lugar, mentres exista no territorio colombiano o xeneral Simón Bolívar''». Neste Congreso morre a Gran Colombia e nace o novo Estado, a República de Venezuela.

O principal xefe político de Venezuela nos seus albores como nación independente foi [[José Antonio Páez]]. Na súa persoa constituíase o [[Partido Conservador (Venezuela)|Partido Conservador]], que gobernaba ao país desde 1830, constituído na súa maioría por militares de alto rango que participaron na Guerra de Independencia como [[Carlos Soublette]], presidente de Venezuela no período de [[1837]] a [[1839]] e de [[1843]] a [[1847]], aínda que [[José María Vargas]] sobresaíu como o primeiro civil en gobernar ao país en [[1835]]. Con todo, a inestabilidade política da época impediulle a este último gobernar, e tivo que depor o seu cargo a mediados de [[1836]].

{{Artigo principal|Guerra Federal}}

[[Ficheiro:Ezequielzamora.jpg|miniatura|esquerda|Ezequiel Zamora, líder dos "federalistas" na Guerra Federal ata a súa morte en 1860.]]

Os conservadores, liderados por [[José Antonio Páez]], opúñanse a modificar a orde social establecido desde a colonia, imperturbado logo da guerra de independencia. Isto incluía, entre outras cousas, o sistema electoral e a escravitude, abolida por José Gregorio Monagas. Doutra banda, os liberais proclamaban os ideais de liberdade e igualdade. Durante a guerra, os liberais eran coñecidos co nome de federalistas. [[Ezequiel Zamora]] lideraba aos liberais, e xunto aos campesiños loitaban pola repartición da terra polo fin do [[Latifundio|latifundismo]]. Zamora, logo de conquistar pobos do occidente venezolano, foi asasinado en [[San Carlos (Venezuela)|San Carlos]], logo de haberse feito co control da cidade; isto cambiou o curso da Guerra Federal, a cal ata o momento estaba ao seu favor. O seu liderado foi asumido por [[Juan Crisóstomo Falcón]]. Logo de cruentos combates, a guerra foi gañada polos liberais. O [[Tratado de Coche]] de [[1863]] significou o fin definitivo do conflito, tras o cal Falcón foi designado Presidente da República, nun país cunha economía nacional destruída conxuntamente con outros sectores de importancia. Ademais, a Guerra Federal foi ata a data a guerra civil máis custosa en perdas humanas de Venezuela; morreron máis de 100.000 persoas nunha nación con menos de 50 anos de independencia, que non chegaba aos dous millóns de habitantes.

A guerra puxo fin definitivo ao caudillismo de José Antonio Páez. Con todo, xurdiron novos caudillos rexionais que se apoderaron de varias áreas do territorio nacional. Non se puido concretar unha distribución satisfactoria da terra, e todo mantívose igual. Á Guerra Federal sucedéronse períodos de alternancia no poder dos liberais e os conservadores, e o país mantívose turbulento, cunha economía agraria devastada case por completo.

Proveniente da rexión de Ándelos, [[Cipriano Castro]] organizou un levantamento militar ?a chamada [[Revolución Liberal Restauradora]]? en contra do presidente [[Ignacio Andrade]] de tendencia guzmancista, accedendo ao poder o [[23 de outubro]] de [[1899]]. Castro asumiu a Presidencia da República, pero non contou cos seus compañeiros de invasión, senón que ratificou nos seus cargos a algúns dos ministros do derrocado Presidente Andrade. Tamén incluíu no seu gabinete ao ex Presidente [[Raimundo Andueza Palacio]] e a destacados "anduecistas", traizoando o lema principal da súa campaña: ''"Novos homes, novos ideais, novos procedementos"''.

En [[1901]], a Asemblea Nacional Constituínte elixiu a Cipriano Castro como Presidente constitucional, e como segundo vicepresidente a [[Juan Vicente Gómez]], segundo xefe da campaña de Castro, en cuxo financiamento colaborara. O goberno de Castro caracterizouse pola arbitrariedade. Fixo fronte a diversas sedicións internas; o exemplo máis sobresaliente destas foi o estalido da denominada [[Revolución Libertadora (Venezuela)|Revolución Libertadora]], encabezada polo banqueiro [[Manuel Antonio Matos]], que supuxo unha verdadeira guerra civil, culminando co triunfo de Castro en [[1903]] tras a [[Batalla de La Victoria (1903)|Batalla de La Victoria]]. Así mesmo, debeu encarar [[Bloqueo Naval a Venezuela de 1902-1903|o bloqueo naval]] que impuxeron o [[Reino Unido]] e [[Alemaña]], xa que Venezuela negábase a pagar a súa débeda con estes países, e ademais confiscara a empresa inglesa que fornecía electricidade a Caracas. Pola súa banda, Cipriano Castro queixábase das empresas estranxeiras que interviñeran en problemas nacionais, ao fornecer diñeiro aos inimigos do goberno.

Debido a unha enfermidade, o [[24 de novembro]] de [[1908]] dirixiuse a [[París]] co propósito de someterse a tratamentos pertinentes. Tras a súa marcha, o vicepresidente Gómez perpetrou un golpe de estado que se consumou o [[19 de decembro]] dese ano, prohibindo o regreso de Castro a Venezuela.

Gómez non é oficialmente presidente senón ata [[1910]], cando o Congreso elíxeo; non deixaría esa posición ata a súa morte en 1935. Para aparentar que el só estaba durante o seu mandato e despois deixaba a presidencia, de [[1915]] a [[1922]] e de [[1929]] a [[1931]] o seu goberno é ''intervido'' por homes que actúan baixo as súas ordes mentres el seguía ocupando o cargo de ''Comandante en Xefe das Forzas Armadas''.

O seu réxime é recordado como a ditadura máis férrea que sufriu Venezuela. Non foi moi compasivo cos seus opositores, e isto incluía non só ás persoas en contra do seu goberno, senón tamén a todo aquel que o cuestionase. Habitualmente, recluíaos en cárceres inhabitables como o [[Castelo de Porto Cabelo]], e moitos presos cumpriron a súa condena realizando traballos forzados para construír diversas estradas por todo o país. Cabe destacar que tamén interveu e pechou a [[Universidade Central de Venezuela]] por un período de dez anos, sumindo ao país nun atraso educativo enorme. A pesar disto, os estudantes van ser a principal oposición de Gómez: de forma clandestina organízanse e fomentan protestas na súa contra. A máis recordada destas manifestacións é a levada a cabo por un grupo coñecido na historia como a [[Xeración do 28]], de onde xurdiron os líderes que organizaron as novas agrupacións políticas que constituíron o futuro e instrumentos de loita política contra o goberno de Gómez.

Logo da morte de Gómez en [[1935]], o xeneral [[Eleazar López Contreras]] foi designado Encargado da Presidencia da República ata o 19 de abril de [[1936]]. Logra sufocar un conato de rebelión propiciado polos familiares do ditador falecido, decreta [[amnistía]] para os presos políticos e restablece a [[liberdade de prensa]]. O [[25 de abril]] do seguinte ano é electo como Presidente Constitucional da República por sete anos, iniciando unha era denominada como "''a nova democracia''". En xullo reformou a constitución, reducindo o período presidencial de 7 a 5 anos, e concretou obras de suma importancia para a nación como a conformación da [[Garda Nacional de Venezuela]] en [[1937]], a apertura do [[Museo de Belas Artes de Caracas|Museo de Belas Artes]] e do [[Museo de Ciencias de Caracas|Museo de Ciencias]] en [[1938]], e a creación do [[Banco Central de Venezuela]] en [[1940]].

Ao termo do seu mandato en abril de [[1941]], o Congreso designou como Presidente a [[Isaías Medina Angarita]], militar que gobernou ao país ata [[1945]], promulgou unha lei do petróleo que traería mais dividendos monetarios ao país e restrinxiría a participación das [[Empresa multinacional|empresas transnacionales]], estableceu a elección directa dos deputados, o voto feminino e legalizáronse todos os partidos que habían estado prohibidos por moitos anos, permitiuse o regreso de todos os exiliados políticos e a liberación de todos os presos políticos dos cárceres do país. Tamén creou o plan de cedulación venezolana, publicou unha lei de reforma agraria, e concretou obras transcendentais como a [[Urbanización O Silencio]], complexo residencial e comercial deseñado polo arquitecto [[Carlos Raúl Villanueva]].

Medina Angarita continuou con maior rapidez a transición cara á democracia que comezara co goberno do Xeneral López Contreras, pero aínda existían moitos adversarios políticos, principalmente [[Rómulo Betancourt]], fundador de [[Acción Democrática]] (AD). Desde o seo deste partido fraguouse [[Golpe de estado de outubro de 1945 en Venezuela|a rebelión militar na súa contra]] con axuda dun grupo de mozos militares dirixidos polos tenentes coronel [[Marcos Pérez Jiménez]], [[Luís Llovera Páez]] e [[Carlos Delgado Chalbaud]], quen estaban en desacordo co tipo de elección empregada para determinar quen rexería os destinos do país.

Instaurouse unha Xunta Revolucionaria de Goberno presidida por Betancourt. En breve tempo a Xunta chamou a eleccións libres, e por decisión popular o [[15 de febreiro]] de [[1948]] fixo o seu xuramento o escritor e político [[Rómulo Galegos]], o primeiro presidente venezolano electo desta forma. A pesar diso, Galegos non completou o seu período debido ao [[golpe de estado]] do [[24 de novembro]] dese ano, no que se fixo co control do país unha Xunta Militar integrada polos mesmos rebelados de fai tres anos: Delgado Chalbaud, Pérez Jiménez e Llovera Páez. O primeiro deles era candidato a presidir o país logo de que a Xunta Militar convocase a eleccións, pero é secuestrado e asasinado por un grupo liderado por [[Rafael Simón Urbina]] e o seu sobriño [[Domingo Urbina]] o [[13 de novembro]] de [[1950]]. Aínda que non se puido confirmar, para moitos o autor intelectual do [[magnicidio]] foi Pérez Jiménez; con todo, isto é pouco probable, pois a esposa do Xeral Marcos Pérez Jiménez, Dona Flor María Chalbaud Cardona de Pérez Jiménez, era prima sanguínea do Coronel Carlos Delgado Chalbaud.

Marcos Pérez Jiménez exerce como Ministro de Defensa ata decembro de [[1952]], e para logo asumir a Presidencia Provisional da República ao descoñecer os resultados das eleccións de deputados á Asemblea Nacional Constituínte a realizarse en [[1953]]. O seu goberno, unha ditadura de corte [[Autoritarismo|autoritario]] e personalista, silenciou ás forzas da oposición, prohibiu os principais partidos políticos tanto de dereita como de esquerda, pechou medios impresos que lle criticaron, e impuxo a censura á radio e a televisión. Pero o seu réxime tamén se caracterizou por un progreso en infraestrutura sen igual para o país, o que posteriormente se coñecería como a ''"ditadura desarrollista"'' de Venezuela.

Entre estas obras de infraestrutura visionarias para a época atópanse a [[Autoestrada Caracas - A Guaira]], a Autoestrada Caracas - Valencia ([[Autoestrada Rexional do Centro]]), a [[Autoestrada Francisco Fajardo]], o [[Teleférico de Mérida]], o [[Teleférico de Caracas]], o [[Centro Simón Bolívar]], o [[Círculo Militar (Venezuela)|Círculo Militar]] en Caracas, a [[Cidade Universitaria de Caracas]], a Cidade Vacacional "Os Caracas", a Urbanización Dúas de Decembro (hoxe [[Parroquia 23 de Xaneiro]]), o [[Paseo Os Próceres]], numerosos hospitais, entre outras obras.

Tamén promoveu a inmigración de man de obra especializada para os seus proxectos de infraestruturas desde Europa, principalmente española, italiana e portuguesa. Un millón de inmigrantes europeos (dos cales os principais foron 350.000 españois, 310.000 italianos, 180.000 portugueses) cambiaron a sociedade venezolana.

Ademais impulsou un ambicioso programa de infraestrutura e de concreto armado, coa construción de edificacións, estradas, pontes e obras de gran envergadura coas que modernizou ao país grazas en parte ás exportacións de petróleos que xeraban enormes divisas.

Para os seus seguidores, Pérez Jiménez iniciou o trazado de proxectos como o do [[Metro de Caracas]] ou o [[Ponte Xeral Rafael Urdaneta|Ponte sobre o Lago de Maracaibo]], que quedaron inconclusos á súa caída e foron retomados polos gobernos posteriores, adxudicándollos como obras da súa propia creación, como foron a expansión na área das telecomunicacións, construción de novas autoestradas e renovación da paisaxe urbana. Ademais de devanditas obras, considéraselle iniciador dunha corrente nacionalista plasmada na súa [[Novo Ideal Nacional]][http://www.simon-bolivar.org/bolivar/o_n_i_nacional.html O Novo Ideal Nacional] Por: Jorge Mier Hoffman, figura a súa proposta en [[1957]] de crear o Fondo Económico Especial, ente similar ao actual [[Fondo Monetario Internacional]], pero con vixencia unicamente nos países da América Latina. Supúxose que esta idea ?á cal opúxose o goberno estadounidense?, ademais da antipatía xerada polos seus actos represivos e as súas intencións de perpetuarse no poder, desembocou no golpe que o derrocou en [[1958]].

O [[15 de decembro]] de [[1957]], Pérez Jiménez levou a cabo un plebiscito en relación á súa permanencia como cabeza de Estado por outro período de cinco anos. As cifras facíanlle gañador das eleccións, pero tanto a poboación como os compoñentes militares sabían que os resultados eran produto dunha fraude orquestrada. Isto produciu un fraccionamento nas Forzas Armadas que o apoiaron ata entón, e que concluíron co seu derrocamento por un movemento cívico militar na marugada do [[23 de xaneiro]] de [[1958]], o que lle obrigou a fuxir rumbo cara a [[República Dominicana]] para posteriormente trasladarse a España xunto á súa familia.

Unha nova Xunta de Goberno gobernou logo do golpe, presidida por [[Wolfgang Larrazábal]], quen renunciou o 13 de novembro de 1958 e foi substituído por [[Edgar Sanabria]], que como presidente da Xunta de Goberno entregou o poder ao gañador das eleccións presidenciais de 1958, Rómulo Betancourt.

En 1959 asínase en Caracas, xunto a [[Rómulo Betancourt]], [[Rafael Caldera]], [[Jóvito Villalba]], o que se coñecería máis tarde en "[[Pacto de Punto Fixo]]", que aseguraba a alternancia no poder dos tres grandes partidos vetados durante a ditadura, [[Acción Democrática]], [[Comité de Organización Política Electoral Independente|COPEI]] e [[Unión Republicana Democrática (Venezuela)|Unión Republicana Democrática]] (URD). Os partidos de esquerda como o [[Partido Comunista de Venezuela]] (PCV) foron execrados deste pacto o que xerou a persecución dos seus líderes e o comezo da loita armada, cousa que tamén desencadeou na división de Acción Democrática no [[Movemento de Esquerda Revolucionaria (Venezuela)|Movemento de Esquerda Revolucionaria]] (MIR).

O novo presidente constitucional foi [[Rómulo Betancourt]], cuxa xestión abarcaría desde o [[13 de febreiro]] de [[1959]] ao\[[11 de marzo]] de [[1964]]. Neste período inaugurou algunhas obras publicas que o anterior goberno de Marcos Pérez Jiménez adiantara pero que non logrou concluír, como o [[Ponte Xeral Rafael Urdaneta]] sobre o Lago de Maracaibo. Durante o seu goberno adiantouse un decreto de Reforma Agraria que redistribuiría os terreos públicos e privados improdutivos co fin de deter o declive da produción agrícola, debido ao ''boom'' petroleiro. Os donos de terreos a quen lles foron confiscadas as súas propiedades recibiron compensacións onerosas. Esta reforma foi criticada posteriormente, xa que foron dadas supostamente a outros terratenentes achegados de Acción Democrática e de Betancourt, marxinando aos campesiños {{Cómpre referencia}}.

Betancourt enfrontou a oposición de grupos extremistas e unidades armadas. Unha fracción separouse de AD e formou o [[Movemento de Esquerda Revolucionaria (Venezuela)|Movemento de Esquerda Revolucionaria]] (MIR). Cando os esquerdistas involucráronse en dúas erradas revoltas en bases navais en [[1962]] ?[[O Carupanazo|unha en Carúpano]] e [[O Porteñazo|outra en Porto Cabelo]]?, Betancourt eliminou as [[Dereitos individuais|liberdades civís]]. Elementos da esquerda formaron desde entón as [[Forzas Armadas de Liberación Nacional]] (FALN), un grupo guerrilleiro creado polo Partido Comunista de Venezuela (PCV) que realizou varios ataques terroristas en contra do goberno. Foi aplacado paulatinamente coa forte militarización do país e a persecución dos seus principais líderes, aínda que a loita armada sobreviviría polos seguintes dez anos. Betancourt tamén enfrontou un atentado na súa contra, efectuado supostamente por simpatizantes do derrocado Marcos Pérez Jiménez apoiados por [[Rafael Leónidas Trujillo]], ditador da República Dominicana para entón. O venres [[24 de xuño]] de [[1960]] ás 9:30 da mañá, durante o desfile militar que conmemoraba a Batalla de Carabobo, unha bomba estalou na avenida dos Próceres na cidade de Caracas, incendiando o automóbil en que viaxaba Betancourt. O xefe do seu escolta, o Coronel [[Ramón Armas Pérez]], morreu no atentado. Betancourt correu con mellor sorte, xa que só sufriu feridas menores nas dúas mans.

Na actualidade moitos séguenlle chamando ''"o pai da democracia venezolana"'' principalmente pola súa doutrina ?a ''[[Doutrina Betancourt]]''?, na cal Venezuela negaba recoñecemento diplomático a calquera réxime, sexa de esquerda ou de dereita, que chegase ao poder a través da forza militar, pero tamén recibiu fortes críticas por grupos de esquerda e en particular por Hugo Chávez, o actual presidente de Venezuela. Chávez acusou a Betancourt de crear un réxime [[Oligarquía|oligárquico]] e [[Corrupción|corrupto]] chamado Puntofijismo.

En [[1964]], [[Raúl Leoni]] recibe o poder de mans de Rómulo Betancourt. Leoni tamén era pertencente ao partido Acción Democrática. Sendo presidente intensificouse o conflito co movemento guerrilleiro de esquerda organizado (as FALN). En [[1967]] suspendeu todas as garantías constitucionais e se recrudecieron as persecucións e os asasinatos en contra dos líderes de esquerda, destacando a aparición dun cadáver nas praias do Morro de Lecherías o [[27 de outubro]] de [[1965]], que posteriormente foi identificado como o do profesor [[Alberto Lovera]], dirixente do Partido Comunista [http://www.fpolar.org.ve/Encarte/fasciculo23/fasc2311.html Violencia política e pacificación] Por: Fundación Polar. Tamén levou a cabo algunhas obras estruturais en Venezuela, entre os que podemos destacar: a [[Central hidroeléctrica Raúl Leoni|Represa do Guri]] e a construción do [[Ponte de Angostura]] sobre o [[Orinoco]]. Tamén, neste mesmo período, asínase en [[Bogotá]] o [[Acordo de Cartaxena]], entre Venezuela, [[Chile]], [[Colombia]], [[Perú]] e [[Ecuador]].

O [[11 de marzo]] de [[1969]], Leoni entrégalle o poder a [[Rafael Caldera]], membro do partido socialcristiano COPEI, outro dos asinantes do Pacto de Punto Fixo, instaurando definitivamente a alternancia no poder dos dous partidos máis importantes de finais do Século XX en Venezuela.

Caldera foi candidato presidencial nas eleccións de 1947, 1958, 1963 e 1968 polo seu partido COPEI, sendo o seu máximo líder. Gaña esta última, cunha escasa diferenza respecto de AD. Entre as súas políticas destacou o cesamento de aplicación da doutrina do ex presidente Betancourt, cuxa premisa era descoñecer ás ditaduras militares que gobernaban na maioría dos países latinoamericanos, así Caldera decide romper o illamento de Venezuela coa rexión recoñecendo os gobernos "[[de facto]]s" do mesmo, fai unha política de firme defensa dos territorios insulares e do [[Golfo de Venezuela]] e firma con Güiana o [[Protocolo de Porto España]] sobre a zona en reclamación. No aspecto económico reforzou o poderío a favor da patronal [[Fedecámaras]]. No aspecto social, pecha a Universidade Central de Venezuela (UCV) por dous anos, con fins plenamente políticos, e consegue a pacificación do país, xa que a súa política de goberno levoulle a unha tregua cos grupos armados de esquerda, que logran ser integrados na vida política. Neste aspecto legaliza o [[Partido Comunista de Venezuela]], a pesar da oposición de Acción Democrática.

O seu sucesor foi [[Carlos Andrés Pérez]], cuxo período presidencial terminou o 12 de marzo de [[1979]], este período marcou un gran cambio, xa que durante o seu goberno os prezos do petróleo situáronse a máis de 30 dólares por barril, o cal xerou unha riqueza sen precedentes en Venezuela, que foi malgastada con altos índices de corrupción e unha mala administración financeira, o que afundiu ao país nunha débeda externa na orde de [[USD]] $ 30.000.000.000 (trinta millardos de dólares en 1978), en política exterior, Pérez como fixo o seu predecesor Rafael Caldera rompe parcialmente coa "Doutrina Betancourt" e restableceu relacións co réxime cubano encabezado por [[Fidel Castro]]. Logo deste período, o candidato de de a Democracia Cristiá, Luís Herrera Campíns sae elixido. Neste período os ingresos por concepto de venda de hidrocarburos triplicáronse, pero iso non impediu que o Estado contraese importantes débedas con institucións financeiras estranxeiras, ata o punto de que a débeda pública ascendeu a 25 millardos de dólares. As presións para o pago da débeda externa produciron a depreciación do bolívar: desde o chamado "[[Venres Negro]]" en febreiro de 1983, ata fins do goberno do presidente Herrera Campíns, o valor da moeda oscilou entre Bs. 12 e Bs. 15 por dólar no mercado libre. Nese escenario, [[Jaime Lusinchi]] é elixido presidente polo partido Acción Democrática. O seu goberno foi de inestabilidade, e negouse a realizar os cambios que demandaba o país, en particular o modelo de renda petroleira que convertía a Venezuela nun país moi vulnerable aos prezos internacionais desta materia prima, o que se traduciu na profundización da corrupción pública, e a crise económica, social e política. Logo de terminar o seu goberno foi xulgado por casos de corrupción relacionados coa súa secretaria privada, [[Branca Ibáñez]]. A opinión pública acusaba a Ibáñez de posuír un poder excesivo no goberno, e relacionábano coas relacións persoais que tiña con Lusinchi.

A continuación, Carlos Andrés Pérez é novamente elixido durante os comicios de decembro de 1988. A súa volta á presidencia a partir de 1989 xerou un período de gran inestabilidade política, primeiro polo paquete económico neo-liberal que impuxo, privatizando distintas empresas estatais, reducindo aínda máis o gasto público e a liberalización da economía, o cal desencadeou no chamado "[[Caracazo]]" en [[1989]], e posteriormente producíronse dous intentos de golpe de estado en [[1992]]. O seu mandato debía culminar en febreiro de [[1994]], pero foi interrompido por ser destituído por malversación de fondos en [[1993]] de 250 millóns de bolívares (17 millóns de dólares nesa época). O Presidente do Congreso [[Octavio Lepage]], por poucos días foi Presidente provisional, ata que o historiador e tamén parlamentario [[Ramón José Velázquez]], tamén pertencente ao partido Acción Democrática foi elixido polo propio Congreso como Presidente interino, para culminar o período restante do xa ex-presidente Pérez. O ex-presidente Pérez tamén sería expulsado do partido Acción Democrática.

{{VT|Golpe de estado de febreiro de 1992 en Venezuela|Golpe de estado de novembro de 1992 en Venezuela}}

Caldera chega ao poder por segunda vez en 1994. Con este triunfo, recolle os froitos do seu discurso do 4 de febreiro de 1992, data dunha dos intentos golpistas en contra do segundo goberno de Carlos Andrés Pérez. A frase de Caldera "''Non se lle pode pedir a un pobo hambreado que se inmole pola democracia que non foi capaz de darlle para comer''", xunto ao seu apoio tácito ao Caracazo con anterioridade en 1989, marcara o inicio da súa marcha a Miraflores. Para o seu segundo mandato, no seu goberno houbo de manexar unha vertixinosa espiral inflacionaria e un paralelo descenso das reservas de divisas, empregadas xenerosamente para o sostemento do bolívar fronte ao dólar. O [[27 de xuño]] anunciou a suspensión con carácter temporal dalgunhas garantías constitucionais, fundamentalmente as relacionadas coa propiedade privada e a libre actividade económica, que supuxo o control estatal sobre o mercado de cambios, o sistema bancario e os prezos. As entidades financeiras en bancarrota pola fuga de capitais e as afectadas por prácticas especulativas ían ser intervidas e saneadas polo Estado, e de feito o [[Banco Central de Venezuela]] (BCV) anunciou a suspensión inmediata de todas as súas operacións de compra-venda de dólares. Dado o extraordinario da situación, as medidas foron toleradas polos medios de comunicación e a comunidade internacional, pero non pola poboación.

No primeiro ano de goberno ten que manexar unha [[Crise bancaria de 1994 (Venezuela)|forte crise financeira]] que se inicia coa intervención do Banco Latino que crebara no goberno interino de Ramón José Velásquez, logo da destitución de Pérez, continuou co derrube e intervención dunha decena de institucións bancarias e culminou coa fuga de capital por concepto de auxilios financeiros outorgados polo Estado á banca, miles de ahorristas afectados e un grave desequilibrio na economía de Venezuela.

Aínda que Caldera prometeu durante a súa campaña non acudir xamais ante o [[Fondo Monetario Internacional]] (FMI), debeu facelo ante a crise económica e a súa incapacidade de xestión. O nulo efecto da práctica intervencionista na economía do país, fai que Caldera anuncie o programa chamado [[Axenda Venezuela]] que prometía restablecer o equilibrio macroeconómico e mallar a inflación. Aplicando medidas acusadas polos seus detractores como "de corte neoliberal" de acordo coas recomendacións do FMI, que ata entón se resistiu a adoptar. Así, devalouse o bolívar nun 70%, o control de cambios foi levantado, os combustibles encarecéronse nun 800%, se liberalizaron os tipos de interese (o [[IVE]] subiu a 16,5%), Continuouse o proceso de privatización dos activos do Estado e se avocou á disciplina no gasto público, que non forneceron efectos debido á crise económica mundial nese momento. Está medidas foron ben acollida no exterior, pero non no país. Onde foron frecuentes as manifestacións e disturbios da poboación venezolana que se sentía afectada negativamente.

O 4 de febreiro de 1992 [[Hugo Chávez]] lidera unha rebelión militar e executa un intento de golpe de estado en contra do presidente Carlos Andrés Pérez (decenas de persoas morren nese intento). O intento falla e Chávez é apresado. Con todo, a partir deste momento Chávez comezará a gozar dunha gran popularidade e en 1998 é elixido presidente por maioría de votos, contando co apoio do partido fundado por el, [[Movemento V República]] (MVR), e unha alianza popular chamada "Polo Patriótico", conformado polos partidos esquerdistas como Patria Para Todos, Partido Comunista de Venezuela e, nun primeiro momento Movemento ao Socialismo (MAIS), aínda que este último actualmente pertence á oposición.

No seguinte ano sucede a [[Traxedia de Vargas (1999)|traxedia do Estado Vargas]] o 15 de decembro de [[1999]], e ese mesmo día aprobaríase a nova [[Constitución de Venezuela de 1999|Constitución]] que cambiaría de nome ao país, de República de Venezuela, a República Bolivariana de Venezuela.

En 2002 comezaron grandes protestas na súa contra, debido á aprobación dunha serie de 47 leis a través dun decreto habilitante, que segundo o goberno tiñan como obxectivo promover unha nova reforma agraria, beneficiar aos campesiños, ao pescador artesanal e reactivar miles de hectáreas de terras ociosas en mans de grandes latifundistas, aínda que o maior de todos eles era o mesmo Estado venezolano. A oposición alegaba que as leis prexudicaban ao empresario e aos gandeiros e guiaban ao país cara a un modelo de goberno "castrocomunista".

O 11 de abril do 2002 consumouse un [[Golpe de estado en Venezuela de 2002|golpe de estado]] contra Chávez que o derrocou por tres días, ese mesmo día xérase un dos [[Sucesos de Ponte Llaguno (Venezuela)|feitos violentos]] máis relevantes da historia contemporánea, a cal é a masacre de 14 persoas, oito opositores e seis oficialistas na cidade de Caracas-. O dirixente de [[Fedecámaras]] (Cámara de comerciantes) [[Pedro Carmona]] asume o poder á marxe de toda medida constitucional, e aproveita xunto a outro grupo de persoas de disolver o [[Tribunal Supremo de Xustiza (Venezuela)|Tribunal Supremo de Xustiza]], os ministerios, a [[Asemblea Nacional de Venezuela|Asemblea Nacional]] e en xeral a Constitución, o cal deixáballe pleno poder para gobernar a nación, feito que ata dentro da oposición xerou críticas debido ao seu forte contido ditatorial. Isto mina rapidamente a imaxe do goberno, perde o apoio dos militares, e Chávez é restituído o 14 de Abril, grazas a unha reacción cívico-militar en contra do goberno de Carmona.

Nese mesmo ano realizouse un [[Paro petroleiro de 2002-2003|paro xeral]], sendo o terceiro feito pola oposición, chamado polos sectores afíns ao presidente Hugo Chávez "Sabotaxe petroleira" ou "Golpe petroleiro"; os opositores denominárono "Paro Cívico Nacional" que nun principio pedía un Referendo consultivo para aprobar ou desaprobar a Xestión de Hugo Chávez, logo pedía a súa Renuncia. Durante o seu transcurso viuse afectada [[Petróleos de Venezuela]] (PDVSA), a compañía estatal de petróleo e alicerce fundamental da economía venezolana, con perdas estimadas entre os quince e vinte mil millóns de dólares para o país, así como tamén perdas humanas causadas por accidentes debido ao manexo persoal da gasolina e polo entorpecimiento da área do transporte público e privado. O goberno acusaba aos traballadores petroleiros de conspirar e realizar sabotaxes na mesma, despídense a máis de 15.000 de traballadores de PDVSA e son acusados de "conspiradores", "traidores á patria" e "tecnócratas". No lapso que durou a folga xeral as manifestacións de opositores e oficialistas que sucedían todos os días e as canles de televisión privados suspenderon a súa programación habitual e deixaron de emitir publicidade, para transmitir os incidentes da folga, que durou dous meses desde decembro de 2002 ata principios de Febreiro de 2003.

A figura do referendo para destituír a Chávez foi exposto polo oposicionismo desde 2002, onde miles de persoas esixen a renuncia de Chávez mediante manifestacións, e pídese a realización dun referendo revogatorio (elemento que foi introducido na nova constitución), sendo realizado finalmente o 2004 e nel Chávez é ratificado, véxase [[Referendo presidencial de Venezuela de 2004|Referendo presidencial de 2004]].

O 4 de decembro do 2005 celebráronse as [[Elección Parlamentaria de Venezuela (2005)|eleccións lexislativas]], nas cales os partidos que apoiaban ao presidente Chávez obtiveron a totalidade de escanos no parlamento ao haberse retirado da contenda a maioría de candidatos da oposición acusándoas de fraudulentas e que non garantían o voto secreto.

O 3 de decembro de 2006 foron as [[Elección Presidencial de Venezuela (2006)|eleccións presidenciais]] no país, onde Hugo Chávez foi reelixido como Presidente Constitucional da República para o período [[2007]]-[[2013]] con máis do 63% de votos a favor.

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Amazonas State.svg|50px]]|| ||[[Estado de Amazonas, Venezuela|Amazonas]]||[[Puerto Ayacucho]]||1992||146.029 ||180.145  km²||[[Rexión Guayana|Guayana]]||[[Ficheiro:amazonas in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Banderaanzoa.GIF|50px]]||[[Ficheiro:Ve_Anzoategui.png|40px]]||[[Anzoátegui]]||[[Barcelona, Venezuela|Barcelona]]||1909||1.502.197 ||43.300  km²||[[Rexión Nor-Oriental|Nor - Oriental]]||[[Ficheiro:anzoategui in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Apure State.svg|50px]]|| ||[[Estado Apure|Apure]]||[[San Fernando de Apure]]||1864||485.470||76.500  km²||[[Rexión dos Llanos|Llanos]]||[[Ficheiro:apure in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Aragua State.svg|50px]]||[[Ficheiro:Coat_of_arms_of_Aragua.png|35px]]||[[Estado Aragua|Aragua]]||[[Maracay]]||1909||1.689.056||7.014  km²||[[Rexión Central, Venezuela|Central]]||[[Ficheiro:aragua in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Barinasvlag.png|50px]]|| ||[[Estado Barinas|Barinas]]||[[Barinas, cidade|Barinas]]||1937||772.734||35.200  km²||[[Rexión dos Andes|Andina]]||[[Ficheiro:barinas in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Bolivar State flag.png|50px]]||[[Ficheiro:Ve bolivar-escut.png|35px]]||[[Estado Bolívar|Bolívar]]||[[Ciudad Bolívar]]||1901||1.563.600||238.000  km²||[[Rexión Guayana|Guayana]]||[[Ficheiro:bolivar in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag_of_Carabobo_State.svg|50px]]|| ||[[Carabobo]]||[[Valencia, Venezuela|Valencia]]||1865||2.262.070||4.650  km²||[[Rexión Central, Venezuela|Central]]||[[Ficheiro:carabobo in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Cojedes State.svg|50px]]|| ||[[Cojedes]]||[[San Carlos, Venezuela|San Carlos]]||1864||306.273 ||14.800  km²||[[Rexión Central, Venezuela|Central]]||[[Ficheiro:cojedes in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag_of_Delta_Amacuro_State.svg|50px]]|| ||[[Delta Amacuro]]||[[Tucupita]]||1992||156.233||40.200  km²||[[Rexión Guayana|Guayana]]||[[Ficheiro:delta Amacuro in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Bandera dep fede.gif|50px]]||||[[Dependencias Federais]]||<small>Non teñen son gobernadas desde [[Caracas]]</small>||-||1.791||342 &nbsp;km²||[[Rexión Insular|Insular]]||[[Ficheiro:Federal Dependencies in Venezuela (special marker).svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Bandera de Caracas.svg|50px]]||[[Ficheiro:Coat of arms of Caracas.svg|40px]]||[[Distrito Capital, Venezuela|Distrito Capital]]||[[Caracas]]||Distrito especial 1999||2.091.452||433 &nbsp;km²||[[Rexión Capital|Capital]]||[[Ficheiro:Capital District in Venezuela (special marker).svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Falcon State.png|50px]]|| ||[[Estado Falcón|Falcón]]||[[Santa Ana de Coro|Coro]]||1872||917.696||24.800 &nbsp;km²||[[Rexión Centro Occidental|Centro-Occidental]]||[[Ficheiro:falcon in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of None.svg|50px]]||[[Ficheiro:Escudo_Guarico.png|35px]]||[[Guárico]]||[[San Juan De Los Morros]]||1864||759.508||64.986 &nbsp;km²||[[Rexión de los Llanos|Llanos]]||[[Ficheiro:guarico in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Lara State.svg|50px]]|| ||[[Estado Lara|Lara]]||[[Barquisimeto]]||1909||1.824.087||19.800 &nbsp;km²||[[Rexión Centro Occidental|Centro-Occidental]]||[[Ficheiro:lara in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Mérida.svg|50px]]||[[Ficheiro:Coat of arms of Mérida State.svg|35px]]||[[Estado Mérida|Mérida]]||[[Mérida, Venezuela|Mérida]]||1909||859.924||11.300 &nbsp;km²||[[Rexión dos Andes|Andina]]||[[Ficheiro:merida in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Banderamiranda.jpg|50px]]||[[Ficheiro:EscudoMiranda.jpg|35px]]||[[Estado Miranda|Miranda]]||[[Los Teques]]||1909||2.902.235||7.950 &nbsp;km²||[[Rexión Capital|Capital]]||[[Ficheiro:miranda in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Monagas State.png|50px]]||||[[Estado Monagas|Monagas]]||[[Maturín]]||1909||882.996||28.930 &nbsp;km²||[[Rexión Nor-Oriental|Nor - Oriental]]||[[Ficheiro:monagas in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Nueva Esparta.svg|50px]]||[[Ficheiro:Coat of arms of Nueva Esparta State.svg|40px]]||[[Nueva Esparta]]||[[La Asunción]]||1909||443.648||1.150 &nbsp;km²||[[Rexión Insular|Insular]]||[[Ficheiro:Nueva Esparta in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Portuguesa.png|50px]]|| ||[[Estado Portuguesa|Portuguesa]]||[[Guanare]]||1909||880.503||15.200 &nbsp;km²||[[Rexión Centro Occidental|Centro-Occidental]]||[[Ficheiro:portuguesa in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag_of_Sucre_State.svg|50px]]||[[Ficheiro:Coat of arms of Sucre State.svg|40px]]||[[Estado Sucre|Sucre]]||[[Cumaná]]||1909||930.989||11.800 &nbsp;km²||[[Rexión Nor-Oriental|Nor - Oriental]]||[[Ficheiro:sucre in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag_of_Táchira.svg|50px]]||[[Ficheiro:Escudo Estado Tachira.svg|50px]]||[[Estado Táchira|Táchira]]||[[San Cristóbal, Venezuela|San Cristóbal]]||1899||1.198.892||11.100 &nbsp;km²||[[Rexión dos Andes|Andina]]||[[Ficheiro:tachira in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag_of_Trujillo_State.svg|50px]]||||[[Estado Trujillo|Trujillo]]||[[Trujillo, cidade, Venezuela)|Trujillo]]||1864||724.839||7.400 &nbsp;km²||[[Rexión dos Andes|Andina]]||[[Ficheiro:trujillo in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Bandera_del_estado_Vargas.jpg|50px]]||||[[Estado Vargas|Vargas]]||[[La Guaira]]||1999||335.368||1.496 &nbsp;km²||[[Rexión Capital|Capital]]||[[Ficheiro:vargas in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Yaracuy State.svg|50px]]|| ||[[Yaracuy]]||[[San Felipe, Venezuela|San Felipe]]||1899||609.861||7.100 &nbsp;km²||[[Rexión Centro Occidental|Centro-Occidental]]||[[Ficheiro:yaracuy in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Bandezulia.gif|50px]]|| ||[[Zulia]]||[[Maracaibo]]||1864||3.687.332||63.100 &nbsp;km²||[[Rexión Zuliana|Zuliana]]||[[Ficheiro:zulia in Venezuela.svg|75px]]

|align=left|[[Ficheiro:Flag of Venezuela.svg|50px]]||||[[Venezuela]]||[[Caracas]]||-||27.934.783||916.445 &nbsp;km²||-||[[Ficheiro:LocationVenezuela.svg|75px]]

|align=left|Sen bandeira||Sen escudo||[[Guayana Esequiba]]||Non ten||-||102.000||159.500 &nbsp;km²||É unha [[Territorios disputados|Zona en Reclamación]] sometida ó [[Acordo de Xinebra (Guyana-Venezuela)|Acordo de Xinebra]] e ó [[Protocolo de Puerto España]] ||[[Ficheiro:Venezuela Division Politica Territorial.svg|75px]]

</center></br />

|433 &nbsp;km²

| 342,25 &nbsp;km²

| 40,61 &nbsp;km²

O pobo venezolano inclui unha rica combinación de heranzas. Aos [[amerindio]]s orixinais e aos [[españa|españóis]] e [[África|africanos]] que se lles xuntaron despois da conquista española, vagas de imigrazón durante o [[século XX]] trouxeron cantidades apreciabeis de [[Italia|italianositalia]]nos, [[Portugal|portugueses]], [[árabes]], [[Alemaña|alemáns]] e outros, provenientes dos países limítrofes da [[América do Sur]]. preto de 85% da poboación vive en áreas urbanas na parte norte do país. Encanto que case metade da área terrestre da Venezuela situase ao sur do río [[Orinoco]], esta rexión contén apenas o 5% da poboación.