Uniforme: Diferenzas entre revisións

[[ImaxeFicheiro:Österreichische Bundespolizei 02.jpg|miniatura|Policía federal de Austria]]

A orixe do uniforme é militar, na antigüídade os exércitos distinguíanse pola roupa tradicional do pobo de cada banda, aínda así houbo casos de unidades militares que tiñan un alto grao de estandarización na súa apariencia, como o caso das [[lexión romana|lexións romanas]], pero coa caída do [[Imperio Romano]] desapareceron esas primeiras formas de uniforme. A [[Guerra dos Trinta Anos]] (1618-1648), unha guerra longa, que se desenvolveu en boa parte de Europa e que mobilizou unha gran cantidade de soldados destinados en unidades militares durante moito tempo, supuxo o comezo da adopción de signos distintivos, como é o caso do uniforme<ref>Roche, Daniel (1996) ''The Culture of Clothing: Dress and Fashion in the Ancien Régime'', Cambridge University Press, p. 222 </ref>, aínda así durante a guerra só unha pequena parte das unidades vestían uniforme fronte a 1660 cando xa era algo xeral en exércitos como o francés<ref> Thion, Stéphane (2008) ''French Armies of the Thirty Years' War'' LRT Editions, p. 117 </ref>, adoptando uniformes a maioría dos exércitos europeos entre 1650 e 1720<ref>Mansel, Philip (2005) ''Dressed to Rule: Royal and Court Costume from Louis XIV to Elizabeth II'' Yale University Press, p. 19</ref> aínda que as normas e directrices sobre os uniformes non sempre se cumprían, mesmo xa avanzado o século XVIII<ref>Roche, Daniel (1996) ''The Culture of Clothing: Dress and Fashion in the Ancien Régime'', Cambridge University Press, p. 228</ref>, Contribuiu a este desenvolvemento dos uniformes o establecemento de exércitos permanentes e o desenvolvemento da industria téxtil que se produciu entre mediados do século XVII e o XVIII. No século XVIII as cortes europeas, agás a francesa, adoptaron os uniformes, sendo costume ou obrigatorio levalo cando se acudía a ela, creándose uniformes civís para os diplomáticos e altos funcionarios<ref>Mansel, Philip (2005) ''Dressed to Rule: Royal and Court Costume from Louis XIV to Elizabeth II'' Yale University Press, p. 28</ref> e para o comezos do século XIX as cortes europeas adoptaron uniformes para os funcionarios ao seu servizo <ref>Mansel, Philip (2005) ''Dressed to Rule: Royal and Court Costume from Louis XIV to Elizabeth II'' Yale University Press, p. 98</ref> espallándose tamén para todos ou parte dos funcionarios públicos.

Un [[uniforme militar]] indica que quen o leva é un combatente legal e polo tanto protexido pola [[leis de guerra|tratados internacionais sobre leis de guerra]]. Os uniformes civís indican a capacidade para exercer autoridade pública de quen os leva, e os uniformes de traballo identifican a quen o leva como membros dunha determinada profesión ou mesmo empresa. Ademais existen uniformes para actos específicos, como os uniformes de gala e etiqueta para a asistencia a determinas actividades ou cerimonias, para alén da existencia de uniformes de diario, de traballo, de campaña, de voo e especiais para determinados climas ou labores.

=== Uniformes militares ===

==== Evolución dos uniformes militares<ref>A información deste apartado procede do libro de Preben Kannik, ''Uniformer i färg'', Almqvist & Wiksell: Estocolmo, 1969</ref> ====

| [[ImaxeFicheiro:1672 - rgt de Picardie2.jpg|miniatura|100px|Soldado do rexemento ''Picardie'' 1672]] ||[[ImaxeFicheiro:Just1678.jpg|miniatura|100px|Home da clase privilexiada con casaca 1678]]||<small>Tanto o [[chapeu]], o pano de pescozo, a [[casaca]], os [[calzón]]s, as [[medias]] e os [[zapato]]s son case idénticos para o uniforme e para o traxe civil segundo a moda do último terzo do século XVII.</small> ||[[ImaxeFicheiro:Picardie 1710.jpg|miniatura|100px|Soldado do rexemento ''Picardie'' 1710]] ||[[ImaxeFicheiro:Elie de beaumont présumé.jpg|miniatura|150px|Personaxe francés do estamento privilexiado vestido á moda de 1710]] ||<small>Uniformes e traxes civís seguen a comezos do século XVIII unha evolución paralela, as abas dos chapeus elévanse ([[tricorne]]s), as casacas acurtánse, os calzóns tórnanse estreitos e as medias van ao longo dos xeonllos.</small>

|[[ImaxeFicheiro:Soldier of 13th regiment 1742.jpg|miniatura|150px|Soldado do '' 13th regiment of Foot'' 1742]] ||[[ImaxeFicheiro:Arthur Devis 10a.jpg|miniatura|150px|Home inglés do estamento privilexiado 1747]] ||<small>Cara a 1740 os uniformes militares e os traxes á moda diferían en moitos detalles; a roupa militar vai máis cinguida e as medias convértense nunha especie de polainas que pasan por riba dos zapatos. A roupa civil pola contra ten un corte máis solto, dando unha impresión de elegancia e as medias van por riba das calzas. </small> || [[ImaxeFicheiro:Füsilier-Reg No 35.jpg|miniatura|150px|Oficial e soldado do ''Füsilier-Regiment Prinz Heinrich von Preußen'' 1785]] ||[[ImaxeFicheiro:Jovellanos2.jpg|miniatura|150px|Membro da clase privilexiada 1782]] || <small>Tanto a chaqueta militar como a civil teñen cada volta un corte máis estreito, tirando cara a un [[frac]], os chapeus pasan de tricornes a bicornes. Son claramente militares as botas, a cinta de oficial e o cinto da tropa </small>

|[[ImaxeFicheiro:Officer and a private 1812 40th.jpg|miniatura|160px|Oficial e soldado do ''40th regiment of Foot'' 1812]] ||[[ImaxeFicheiro:Herr in Wien 1815.jpeg|miniatura|160px|Home da clase privilexiada 1815]] ||<small> O uniforme militar xa non pode ser confundido cun traxe civil, non obstante segue as leis da moda civil, impoñéndose o [[frac]] con dobre ringleira de botoeiras e colo alto, as calzas longas dos civís derivan en pantalóns, e o sombreiro de copa alta nun [[shakó]], de orixe húngara</small>. |||[[ImaxeFicheiro:Неизвестный художник - портрет П.Д. Норова.jpg|miniatura|180px|Coronel ruso (ca.1840).]] ||[[ImaxeFicheiro:The Duke of Wellington and Sri Robert Peel 1844.jpg|miniatura|160px|Dous nobres británicos, 1844.]] || <small>A partir da década de 1840 os exércitos abandonan os fracs en beneficio das [[túnica]]s, nunha tendencia que facilitaba a comisión do servizo pero tamén seguindo as modas civís, non obstante o uso de [[xarreteira]]s indican claramente que se trata dun uniforme de filiación militar</small>

==== Cores dos uniformes nacionais no século XVIII ====

File:Knötel I, 18.jpg|Uniforme do rexemento de infantería prusiano ''von Schwerin'' 1757.

==== Uniformes militares no século XX ====

==== Uniformes navais ====

===== Mariñeiros =====

===== Oficiais =====

=== Uniformes das forzas aéreas ===

As forzas aéreas establecéronse logo da Primeira Guerra Mundial como unha organización militar permanente e independente. A primeira en establecerse foi, en 1918, a [[Royal Air Force]] no Reino Unido, e o seu uniforme converteuse nun modelo para outras forzas aéreas, aínda que en menor medida que o fora o da súa mariña. O primeiro uniforme adoptado foi de cor azul clara<ref>[http://www.britairforce.com/imagepages/raf_uniform_1918_a.htm Officer's Light Blue 1918 Pattern. britairforce.com]</ref> para uso dos oficiais pero axiña foi substituído polo desde entón característico azul gris adoptado en setembro de 1919<ref>Hobart, Malcolm (2000) ''Badges and Uniforms Of The Royal Air Force'' Leo Cooper, Pen & Sword Books, p. 26</ref> con gravata e como na mariña as insignias nas mangas. Os recrutas levaron uniformes caqui ata 1924 cando tamén se substituíron por uniformes da mesma cor que os dos oficiais.

=== Uniformes civís ===

==== Uniformes cortesáns ====

File:Ray Lawson.jpg|Uniforme cortesán coñecido como Unifome Winsord que no Canadá adoitaban usar e nalgún caso aínda usan os representantes do rei. Na imaxe o tenente gobernador de Ontario en 1948

==== Uniformes diplomáticos ====

En Europa coexisten dúas tradicións, a anglosaxoa onde a policía era eminentemente local, aínda que co tempo se foi nacionalizando e a tradición continental que creou organizacións policiais centralizadas. Case todos os países de fóra de Europa seguiron algunha desas dúas tradicións, que se reflicte tamén nos uniformes, as policías que seguen a tradición continental adoitan ter uniformes que lembras aos dos militares mentres que a da tradición anglosaxoa seguen os uniformes azuis da policía londinense. A primeira policía puramente civil en uniforme xorde en 1829, os sarxentos da vila en París <ref>[http://www.police-nationale.interieur.gouv.fr/Presentation-generale/Histoire Histoire, web da police nationale]</ref>, aínda que unidades militares xa exercían funcións de policía en uniforme, a [[Xendarmería de Francia]], da que xurdiu a [[Maréchaussée]] en 1720, antecesora da Xendarmería Nacional<ref>[http://www.gign-historique.com/gendarmerie/origines-de-la-gendarmerie/le-premier-uniforme-le-justaucorps/ Le justaucorps : 1720-1769, Web da Xendarmería Nacional]</ref> creada en 1791 tamén con uniforme e principalmente con funcións de policía civil pero cun status militar.

== Uniformes políticos ==

File:1923mussolini.jpg|En Italia o Partido Fascista tamén desenvolveu a súa propia organización paramiliar, coñecidos polas súas camisas negras. Na imaxe Mussolini con milicianos das camisas negras

[[ImaxeFicheiro:Mangyongdae Children's Palace 07.JPG|miniatura|Estudantes de Corea do Norte co uniforme obrigatorio]]

Nalgúns países é habitual que os alumnos das escolas vistan uniformes, como é o caso do Reino Unido, noutros países como España úsanse principalmente en colexios privados. Nos Estados Unidos tradicionalmente os uniformes estaban asociados coas escolas privadas pero desde que en 1987 a primeira escola pública adoptou unha política de uniformes obrigatorios, a situación está mudando e segundo unha enquisa do ano 2000 o 21% das escolas públicas tiñan unha política de uniformes<ref>[http://www.educationbug.org/a/public-school-uniform-statistics.html Education Bug]</ref> Os uniformes escolares poden ir desde unha simple camisa estándar a un rigoroso equipamento de roupa formal en colexios privados, nalgúns países o tipo de uniforme varía de escola a escola e noutros, como no Reino Unido, é común para todas as escolas.

== Uniformes de grupos xuvenís ==

File:Group of Sokols.jpg|Uniforme dos sokol arredor de 1880, inspirado no seu eslavismo o grupo adoptou un uniforme con pantalóns rusos castaños, unha caqueta polaca e puchas montenegrinas coa influencia revolucionaria das camisas vermellas de Garibaldi

== Uniformes de traballo ==

=== Tráfico aéreo ===

Na maioría dos [[hotel|hoteis]] e boa parte dos [[restaurante|restaurantes]]s é habitual que o persoal atenda ao público con uniforme.

=== Servizo doméstico ===

É habitual o seu uso nos condutores de autobús, metro e maquinistas, mais nalgúns países, como é o caso de Australia, tamén os taxistas han de levar uniforme<ref>[http://www.transport.wa.gov.au/mediaFiles/taxis/Taxis_CodeofConduct_Aug2013.pdf Taxi Driver. Code of Conduct]</ref>

{{Listaref|230em}}