Ácido graxo esencial: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Cambio o modelo: Cite journal; cambios estética |
|||
Liña 5:
Xeralmente só se recoñecen como esenciais dous ácidos graxos nos humanos, que son: o '''[[ácido alfa-linolénico]]''' (que é un [[ácido graxo omega-3]] ou n-3) e o '''[[ácido linoleico]]''' (que é un [[ácido graxo omega-6]] ou n-6).<ref>Whitney Ellie and Rolfes SR Understanding Nutrition 11th Ed, California, Thomson Wadsworth, 2008 p.154.</ref><ref>Enig Mary G. Know your Fats Bethesda Press 2005 p.249</ref><ref>Burr, G.O., Burr, M.M. and Miller, E. (1930). "On the nature and role of the fatty acids essential in nutrition" (PDF). J. Biol. Chem. 86 (587). http://www.jbc.org/cgi/reprint/97/1/1.pdf. Retrieved 2011-11-20.</ref> Porén, outros ácidos graxos poden ser requiridos en certas circunstancias, e denomínanse ácidos graxos "condicionalmente esenciais", entre os que destaca o [[ácido gamma-linolénico]] (un omega-6), e tamén o [[ácido láurico]] ([[ácido graxo saturado|saturado]]), e o [[ácido palmitoleico]] (monoinsaturado).<ref>Enig 2005 p.249</ref>. Actualmente, en moitos textos considéranse esenciais (ou non se fai distinción) a toda unha serie de ácidos omega-3 e omega-6 (ver máis abaixo).
Cando se descubriron os ácidos graxos esenciais en 1923, foron inicialmente designados como '''vitamina F''', pero en 1930, os traballos de G. Burr, M. Burr e E. Miller demostraron que era mellor clasificalos como graxas que coma [[vitamina]]s.<ref name=Burr>{{
| author=Burr, G.O., Burr, M.M. and Miller, E.|year=1930
|url=http://www.jbc.org/cgi/reprint/97/1/1.pdf |accessdate=2007-01-17
Liña 11:
| journal=J. Biol. Chem.| volume=86 |issue=587|format=PDF}}</ref>
== Funcións ==
No corpo os ácidos graxos realizan diversas funcións. En todas elas o balance dietario dos ácidos ω-3 e ω-6 afecta de forma determinante a estas funcións, xa que os efectos biolóxicos dos ácidos graxos ω-3 e ω-6 están mediados polas súas múltiples interaccións.
* Os ácidos graxos son modificados para formar:
** [[eicosanoide]]s, que afectan á [[inflamación]] e a moitas outras funcións celulares.
** [[Cannabinoide|endocannabinoides]], que afectan ao estado de ánimo, comportamento e inflamación.
** [[lipoxina]]s, formadas a partir de ácidos graxos esenciais ω-6, e [[resolvina]]s, formadas a partir de ω-3 (en presenza de [[aspirina]] reducen a inflamación).
** [[isofurano]]s, [[neurofurano]]s, [[isoprostano]]s, [[hepoxilina]]s, [[ácido epoxieicosatrienoico|ácidos epoxitrienoicos]] (EETs) e [[Neuroprotectina|neuroprotectina D]]
* Outras funcións son:
** Forman [[balsa lipídica|balsas lipídicas]], que actúan na [[sinalización celular]]. <ref name="WStillwell">{{
** Actúan sobre o [[ácido desoxirribonucleico|ADN]] activando ou inhibindo [[factor de transcrición|factores de transcrición]] como o [[NF-κB]], que está asociado coa produción de [[citocina]]s [[inflamación|proinflamatorias]]. <ref name="PCalder">{{
<div id="nomenclature">
=== Historia e significado do termo ácido graxo "esencial" ===
Os mamíferos non temos a capacidade de poder introducir dobres enlaces nos ácidos graxos se teñen que estar situados alén do carbono 9, polo que o ácido ω-6 linoleico (18:2,9,12), e o ácido ω-3 alfa-inolénico (18:3,9,12,15) son esenciais para os humanos. Nos humanos, o [[ácido araquidónico]] (20:4,5,8,11,14) pode sintetizarse a partir de ácido linoleico por desaturación e elongación da cadea, polo que non é esencial (aínda que algúns carnívoros como os gatos non poden e para eles é esencial). Ademais, o corpo humano pode producir algúns ácidos graxos ω-3 de cadea longa (o ácido eicosapentaenoico e o ácido docosahexaenoico) a partir do ácido ω-3 alfa-linolénico.
Entre 1930 e 1950, o [[ácido araquidónico]] e o [[ácido alfa-linolénico|ácido linolénico]] eran considerados "esenciais" porque basicamente tiñan a capacidade de fornecer os requirimentos para o crecemento das ratas que recibían dietas carentes de graxas. Posteriores investigacións demostraron que o metabolismo humano require tanto ácidos graxos ω-3 coma ω-6. Ata certo punto, calquera ácido graxo ω-3 ou ω-6 pode aliviar os peores síntomas da deficiencia en ácidos graxos do seu tipo. Os ácidos graxos son necesarios tamén en fases críticas da vida, como por exemplo a lactación, e nalgunhas doenzas. En textos non científicos pode verse ás veces que se consideran esenciais todos os ácidos graxos ω-3 e ω-6. Fontes autorizadas con frecuencia inclúen as dúas familias completas ω-3 e ω-6 sen darlles calificación, ou considéranos esenciais se non se poden sintetizar ''de novo'' en cantidades suficientes, polo que o significado do termo esencial queda un pouco difuso actualmente. <ref name=Hutchins>
{{cite web|url=http://www.medscape.com/viewarticle/514322_1|title=Symposium Highlights -- Omega-3 Fatty Acids: Recommendations for Therapeutics and Prevention |year= 10/19/2005|author=Heather Hutchins, MS, RD |quote=Omega-3 fatty acids and their counterparts, n-6 fatty acids, are essential polyunsaturated fatty acids (PUFA) because they cannot be synthesized de novo in the body.}}</ref><ref name=Nugent>{{
Os ácidos graxos poliinsaturados de cadea longa tradicionalmente non se consideran esenciais. Para unha discusión sobre a calificación como esencial dun ácido graxo actualmente véxase ''Cunnane 2003''<ref name="SCunnane">{{
Os ácidos graxos esenciais non deben confundirse cos [[aceite esencial|aceites esenciais]], os cales se denominan "esenciais" só no senso de que son unha ''esencia'' concentrada.
Liña 37:
<div id="sources">
== Fontes alimenticias ==
Case toda a graxa poliinsaturada da dieta humana procede dos ácidos graxos esenciais.
Algunhas das fontes de ácidos graxos ω-3 e ω-6 son o [[peixe azul]] e o
Os ácidos graxos esenciais interveñen en moitos procesos metabólicos, e hai evidencias que suxiren que baixos niveis de ácidos graxos esenciais, ou un balance desaxeitado dos distintos tipos de ácidos graxos esenciais, pode ser un factor que actúe no desenvolvemento de diversas doenzas, como a [[osteoporose]].<ref>{{
As fontes vexetais de ω-3 non conteñen [[ácido eicosapentaenoico]] nin [[ácido docosahexaenoico]]. O corpo humano pode (e en dietas vexetarianas estritas debe) converter o ácido α-linolénico en ácido eicosapentaenoico e despois en ácido docosahexaenoico. Isto require un maior traballo metabólico para o corpo, que se pensa que é a razón de que a absorción de ácidos graxos esenciais é moito maior de fontes animais ca de fontes vexetais.
Os contidos de ácidos graxos en diversas fontes de graxas animais e vexetais poden consultarse en:
* [http://www.iupac.org/publications/pac/2001/pdf/7304x0685.pdf IUPAC Lipid Handbook].
* [[National Institutes of Health]] de EEUU. [http://efaeducation.nih.gov/sig/esstable1.html 'Essential Fats in Food Oils.'].
* [http://publib.upol.cz/~obd/fulltext/Biomedic146-2/LF11_2002-1.pdf Stuchlik e Zak, 'Vegetable Lipids as Components of Functional Food'].
* [http://www.nutritiondata.com/index.html Nutrition Data].
Nalgúns casos non coincidirán totalmente os valores nas distintas fontes, pero téñase en conta que o contido en ácidos graxos esenciais das fontes vexetais varía debido ás condicións de cultivo, e nas fontes animais varía co tipo de alimentación que se lle deu ao animal e coa parte do corpo de onde se recolleu a graxa analizada.
== Saúde humana ==
'''Cardioloxía'''. Os ácidos graxos esenciais xogan un importante papel na vida e morte das células cardíacas. <ref>{{
A '''deficiencia en ácidos graxos esenciais''' orixina unha [[dermatite]] similar á vista na deficiencia de cinc ou na deficiencia de [[biotina]]. <ref name="Andrews">James, William; Berger, Timothy; Elston, Dirk (2005). ''Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology''. (10th ed.). Saunders. ISBN 0-7216-2921-0.</ref>
'''Depresión'''. Diversas investigacións suxiren que un consumo elevado de peixe e ácidos graxos omega-3 está asociado coa diminución dos casos de depresión. As concentracións baixas de [[ácido 5-hidroxiindolacético]] no cerebro están asociadas coa depresión e suicidio, e este ácido sintetízase nunha [[vía metabólica]] que empeza con ácidos omega-3 como o docosahexaenoico. <ref name=pmid15777365>{{
Hai grandes concentracións de ácido docosahexaenoico nas membranas [[sinapse|sinápticas]] do cerebro. Isto é fundamental para a a transmisión sináptica e a fluidez das membranas. A proporción correcta entre os ácidos graxos omega-6 e omega-3 é importante para evitar desequilibrios na fluidez da membrana. Dita fluidez afecta ao funcionamento de encimas como a [[adenilato ciclase]] e canles iónicas como as do [[calcio]], [[potasio]], e [[sodio]], o que á súa vez afecta ao número e funcionamento dos receptores, e aos niveis do [[neurotransmisor]] [[serotonina]]. Como as dietas dos países occidentais son deficientes en omega-3 e excesivas en omega-6, equilibrar esta proporción sería beneficioso para a saúde.<ref>{{
Investigacións clínicas suxiren que o tratamento da depresión das nais con ácidos graxos omega-3 é beneficioso durante o período perinatal.<ref name=pmid15777365/> Unha metaanálise de ensaios con suplementos de ácido eicosapentaenoico como tratamento para a depresión en mulleres non embarazadas concluíu que os suplementos con máis do 60% dese ácido son efectivos, pero os que conteñen principalmente ácido docosahexaenoico, ou menos do 60% de ácido eicosapentaenoico, non o eran. <ref>PMID 21939614 Meta-analysis of the effects of eicosapentaenoic acid (EPA) in clinical trials in depression, 2011</ref>
== Notas ==
{{listaref}}
== Véxase tamén ==
=== Outros artigos ===
* [[Ácido graxo poliinsaturado]]
* [[Ácido graxo omega-3]]
* [[Ácido graxo omega-6]]
* [[Eicosanoide]]
* [[Aminoácido esencial]]
* [[Vitamina]]
* [[Ácido linoleico]]
* [[Ácido alfa-linolénico]]
* [[Ácido gamma-linolénico]]
Liña 82:
{{ORDENAR:Acido graxo esencial}}
[[Categoría:Ácidos graxos]]
[[Categoría:Alimentación]]
| |||