Operón: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Miguelferig (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
m Bot - Trocar {{AP}} por {{Artigo principal}}; cambios estética
Liña 3:
title=Molecular Cell Biology | publisher=W. H. Freeman | year=2000 | chapter=Chapter 9: Molecular Definition of a Gene | isbn=}}</ref>
 
Inicialmente pensábase que os operóns existían só nos [[procariota]]s, pero despois atopáronse algúns en eucariotas e virus. Desdo o descubrimento dos primeiros operóns en [[eukarya|eucariotaeucariotas]]s a principios da década de 1990,<ref>Spieth, J.; Brooke, G.; Kuersten, S.; Lea, K.; Blumenthal, T. (1993). "Operons in C. Elegans: polycistronic mRNA precursors are processed by trans-splicing of SL2 to downstream coding regions". Cell 73 (3): 521–532. doi:10.1016/0092-8674(93)90139-H. PMID 8098272.</ref><ref>Brogna, S.; Ashburner, M. (1997). "The Adh-related gene of Drosophila melanogaster is expressed as a functional dicistronic messenger RNA: Multigenic transcription in higher organisms". The EMBO Journal 16 (8): 2023–2031. doi:10.1093/emboj/16.8.2023. PMC 1169805. PMID 9155028.</ref> acumuláronse máis evidencias que indican que os operóns son máis comúns do que previamente se pensaba.<ref name=Blu> Blumenthal, T. (2004). "Operons in eukaryotes". Briefings in Functional Genomics and Proteomics 3 (3): 199–211. doi:10.1093/bfgp/3.3.199. PMID 15642184.</ref> En xeral, a expresión dos operóns procarióticos orixina a formación dun ARNm [[policistrónico]], mentres que nos operóns eucariotas fórmanse ARNm policistrónicos ou monocistrónicos procedentes da clivaxe de transcritos iniciais policistrónicos, segundo os casos<ref name=Blu/>.
 
Tamén se atoparon operóns en [[virus]], como os [[bacteriófago]]s.<ref>{{cite web| title=Definition of Operon| url=http://www.medterms.com/script/main/art.asp?articlekey=32917| work=Medical Dictionary| publisher=MedicineNet.com| accessdate=30 December 2012}}</ref><ref>{{cite journal|title=Displacements of Prohead Protease Genes in the Late Operons of Double-Stranded-DNA Bacteriophages|journal=Journal of Bacteriology|date=1|year=2004|month=March|url=http://jb.asm.org/content/186/13/4369.short|accessdate=30 December 2012}}</ref> Por exemplo, os [[fago T7|fagos T7]] teñen dous operóns, o primeiro codifica varios produtos incluíndo unha [[ARN polimerase de T7]] especial, que pode unirse e transcribir o segundo operón, o cal contén un xene de [[lise]], que se cre causa que a célula [[hóspede]] estoupe.<ref>{{cite web|title=Bacteriophage Use Operons|url=http://www.dartmouth.edu/~cbbc/courses/bio4/bio4-lectures/ProkGeneControl.html|work=Prokaryotic Gene Control|publisher=Dartmouth College|accessdate=30 December 2012}}</ref>
Liña 13:
 
== Introdución ==
Os operóns aparecen principalmente en [[procariota]]s pero tamén nalgúns [[eukarya|eucariotas]], como [[nematodo]]s como ''[[Caenorhabditis elegans]]'' e a mosca ''[[Drosophila melanogaster]]''. Os xenes de ARNr xeralmente existen formando operóns, e foron atopados en moitos eucariotas incluíndo os [[cordado]]s. Un operón está formado por varios [[xene estrutural|xenes estruturais]] organizados baixo o control dun [[promotor (xenética)|promotor]] común e regulados por un [[operador (xenética)|operador]] común. Defínese como un conxunto de xenes estruturais adxacentes, e sinais regulatorios adxacentes que afectan á transcrición dos xenes estruturais.<ref>{{cite book |author=Miller JH, Suzuki DT, Griffiths AJF, Lewontin RC, Wessler SR, Gelbart WM |title=Introduction to genetic analysis |publisher=W.H. Freeman |location=San Francisco |year=2005 |pages=740 |isbn=0-7167-4939-4 |edition=8th }}</ref> Os reguladores dun determinado operón, como son os [[represor]]es, [[correpresor]]es, e [[Activador (xenética)|activadoreactivadores]]s, non están necesariamente codificados polo operón ao cal regulan. A localización e condicións dos reguladores, promotores, operadores e secuencias de ADN estruturais poden determinar os efectos de mutacións comúns.
 
Os operóns están relacionados cos [[regulón]]s, [[estimulón]]s e [[modulón]]s; pero mentres que os operons conteñen un conxunto de xenes regulados polo mesmo operador, os regulóns conteñen un conxunto de xenes que están regulados por unha soa proteína, e os estimulóns conteñen un conxunto de xenes regulados por un só estímulo celular. Segundo os seus autores o termo operón significa "operar".<ref>Jacob, F. O. (2011). "The Birth of the Operon". Science 332 (6031): 767–767. doi:10.1126/science.1207943. PMID 21566161.</ref>
Liña 25:
 
* [[promotor (xenética)|Promotor]]. ë unha secuencia de nucleótidos que permite que se transcriba un xene. O promotor é recoñecido por unha [[ARN polimerase]], a cal despois inicia a transcrición. Na síntese de ARN, os promotores indican que xenes deberían usarse para a formación do ARNm, e, por extensión, controlan as proteínas que produce a célula.
* [[operador (xenética)|Operador]]. É un segmento de ADN ao que se une un regulador. Defíniuse clasicamente no [[operón lac|operón ''lac'']] como un segmento entre o promotor e os xenes do operón.<ref name=blewin>{{cite book |author=Lewin, Benjamin |title=Genes IV |publisher=Oxford University Press |location=Oxford [Oxfordshire] |year=1990 |pages=243–58 |isbn=0-19-854267-4 |edition=4th}}</ref> Cando se une a el un [[represor]], a proteína represora o que fai é empecer fisicamente á ARN polimerase para que esta non poida realizar a transcrición.
* [[Xene estrutural|Xenes estruturais]]. Son os xenes que son corregulados polo operón.
 
Liña 32:
== Regulación ==
 
O control dun operón é un tipo de [[regulación xénica]] que permite aos organismos regular a expresión de varios xenes dependendo das condicións ambientais. A regulación dun operón pode ser negativa ou positiva por indución ou por represión.<ref name=blewin/>
 
O '''control negativo''' implica a unión dun [[represor]] ao operador, que impide a transcrición.
Liña 48:
== O operón ''lac'' ==
 
{{APArtigo principal|Operón lac}}
 
O operón ''lac'' da bacteria ''[[Escherichia coli]]'' foi o primeiro operón que se descubriu e é o exemplo típico de funcionamento dun operón. Consta de tres xenes adxacentes estruturais (que interveñen no metabolismo da [[lactosa]]), un [[promotor (xenética)|promotor]], un [[Terminador (xenética)|terminador]], e un [[operador (xenética)|operador]]. O operón ''lac'' está regulado por varios factores como a dispoñibilidade de [[glicosa]] e de [[lactosa]]. Só está activo se na célula non hai glicosa pero si lactosa. É un exemplo de modelo desrepresible (inducible negativo).
Liña 54:
== O operón ''trp'' ==
 
{{APArtigo principal|Operón trp}}
 
O operón ''trp'' (do [[triptófano]]) de ''E, coli'', descuberto en 1953 por [[Jacques Monod]] e os seus colegas, foi o primeiro operón represible que se descubriu. Mentres que o operón ''lac'' pode ser activado pola [[alolactosa]], o operón ''trp'' é inhibido polo triptófano. Este operón contén cinco xenes estruturais: trp E, trp D, trp C, trp B, e trp A, que codifican a [[triptófano sintetase]]. Tamén contén un promotor ao que se une a ARN polimerase e un operador que bloquea a transcrición cando se une a el a proteína sintetizada polo xene represor (trp R). No operón ''lac'', a alolactosa únese ao represor e impide que este reprima a transcrición dos xenes, mentres que no operón ''trp'', o triptófano únese ao represor e isto permite que o represor reprima a transcrición dos xenes. Ademais, a diferenza do operón ''lac'', o operón ''trp'' contén un péptido líder e unha secuencia [[atenuador (xenética)|atenuadora]], que permite unha regulación graduada.<ref>{{cite book |author=Cummings MS, Klug WS |title=Concepts of genetics |publisher=Pearson Education |location=Upper Saddle River, NJ |year=2006 |pages=394–402 |isbn=0-13-191833-8 |edition=8th}}</ref> Este é un exemplo de modelo [[correpresor (xenética)|correpresible]] (represible negativo).
 
== Predición do número e organización de operóns ==
Liña 70:
O laboratorio de [[Pascale Cossart]] foi o primeiro que identificou experimentalmente todos os operóns dun microorganismo, ''[[Listeria monocytogenes]]''. Os seus 517 operóns policistrónicos foron listados nun estudo de 2009 que describía os cambios globais na transcrición que tiñan lugar en ''L. monocytogenes'' baixo diferentes condicións.<ref>Toledo-Arana, A.; Dussurget, O.; Nikitas, G.; Sesto, N.; Guet-Revillet, H.; Balestrino, D.; Loh, E.; Gripenland, J. et al. (2009). "The Listeria transcriptional landscape from saprophytism to virulence". Nature 459 (7249): 950–956. doi:10.1038/nature08080. PMID 19448609.</ref>
 
== Notas ==
{{Listaref}}
 
== Véxase tamén ==
=== Outros artigos ===
* [[Caixa TATA]]
* [[Síntese de proteínas]]
* [[Código xenético]]
 
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.broad.mit.edu/annotation/tbdb/operon/ ''Mycobacterium tuberculosis'' H37Rv Operon Correlation Browser]
* [http://www.biotecnika.org/molecular-biology/operon-concept/ ''The Operon Concept: F.Jacob & J.Monod-1961'']