|
== Coñecer e saber ==
[[Ficheiro:Espiral de conocimiento.jpg|miniatura|Espiral do coñecemento,]]
Diferenciamos, dun modo técnico e [[linguaxe formalizado|formalizado]] <ref>Seguimos os termos da tese de Daniel Quesada; en cambio, Zubiri, o que aquí consideramos saber el o considera coñecemento en tanto que intelección racional. Véxase ''Intelixencia e razón'', páx. 161.</ref> os conceptos de coñecer e saber, por máis de que, na linguaxe ordinaria, se usen ás veces como sinónimos, outras veces non.<ref>"Coñezo a Antonio". "Coñezo China". Ás persoas e ás nacións non se "saben". En cambio, "sei montar en bicicleta"; "sei a lección"; "sei por quéque funciona un motor". Nalgúns casos esta diferenza ten sentido: "CoñezcoCoñezo o teorema de Pitágoras" ''versus'' "Sei o teorema de Pitágoras". Noutros moitos casos son intercambiábeis o ''coñecer'' e o ''saber'' e a [[RAG]] tampouco os define dun modo plenamente diferenciado, porque o uso, aínda cando establece diferenzas, non son o suficientemente esclarecedoras. Véxase [http://www.realacademiagalega.org/dicionario ''Dicionario da Real Academia Galega. </ref>
'''Coñecer''', e o seu produto, o [[coñecemento]], está ligado a unha [[evidencia]] que consiste na [[crenza]] baseada na [[experiencia]] e na [[memoria]] e á algo común na evolución des seres naturais concibidos como sistemas, a partir dos animais superiores.
'''Saber''', pola súa parte, requuirerequire, ademais do anterior, unha [[xustificación]] [[fundamento|fundamental]]; é dicir, un engarce nun sistema coherente de [[significado]] e de sentido,<ref>Significado de [[coherencia]] dentro dun contexto cognitivo, lóxico, lingüístico, etc. que define un mundo posíbel. Véxase tamén referencia ao sentido de [[Heidegger]] en canto a un fundamento último [[existencia]]l</ref> fundado no real e comprendido como [[realidade]]; máis alá do coñecemento do obxecto no momento presente como se fora definitivo e completo. Un sistema que constitúe un mundo e fai deste feito de experiencia algo con [[entidade]] [[consistencia (lóxica)|consistente]].<ref> Non no sentido de lóxica formal, pero si relacionado fundamentalmente e no fondo coa lóxica na súa relación co contido material de coñecemento.</ref>
É dicir, que as cousas alleas á razón non puedenpoden ser obxecto de [[ciencia]]. E un puocopouco máis adiante recoñece que os elementos simples son por iso "irracionais", xa que non se pode dar razón deles. E despois, no "Sofista", intenta por iso "ir máis alá" do elemental como elemental, senón ao fundamento do mesmo, á "Idea" (''Logos''), a "racionalidade" que serve de [[fundamento]] ou, como di [[Zubiri]], (Inteligencia y razón, páx. 258 e ss.), fai posíbel o "''verdadear''" das cousas e os feitos como realidade. O saber da verdade, así concibido, é un "feito aberto" como proceso intelectual e non un logro definitivo, (Hilary Putnam, ''Razón, verdadverdade e historia'', Madrid, Tecnos, 1988.</ref> Un conxunto de razóns e outros feitos independentes da miña experiencia que, por un lado, ofrecen un "saber qué" é o percibido e, por outro lado, orientan e definen a conduta, como un "saber facer" como resposta adecuada e unha [[valor|valoración]] de todo isooiso respecto ao [[bo]].<ref> Ferrater Mora, J. ''Diccionario de Filosofía'', Madrid, Alianza Diccionarios, 1984; entrada "conocer". Hilary Putnam, ''Razón, verdad e historia'', Madrid, Tecnos, 1988.</ref>
= Notas =
|
