Eliseo Nicolás Alonso

Eliseo Nicolás Alonso, nado en Pravia o 15 de febreiro de 1955 e finado en Grau o 2 de xuño de 2012, foi un artesán do acibeche, escultor e tallista de madeira asturiano, coñecido como Lise.

Eliseo Nicolás Alonso

Biografía
Nacemento	15 de febreiro de 1955 Agones, España
Morte	2 de xuño de 2012 (57 anos)
Actividade
Campo de traballo	Talla de madeira
Ocupación	escultor

Praza de Eliseo Nicolás "Lise", Mestre Azabachero, inaugurada no ano 2014.

Traxectoria

Viviu coa súa familia na casa-escola de Reconco. O seu taller de traballo estaba na parte baixa da súa vivenda. De formación académica profesor de EXB, tivo tendencia desde novo a todo o relacionado coas artes plásticas. O barro e a madeira foron os seus primeiros materiais de iniciación ao coñecemento das formas, a súa formación foi totalmente autodidacta.

Presentou a súa primeira exposición de tallas en madeira no ano 1973.

Traballo e obra

A necesidade e incapacidade de obter pezas grandes pola escaseza de acibeche levárono a investigar nas mesturas, taraceas e incrustacións nas que o acibeche se rodea doutros materiais, madeiras nobres, guayacán, pau santo, ouro, prata, madreperla, malaquita, lapislázuli, rodocrosita, calcaria rosa, marfil de mamut etc., todos eles elixidos tendo en conta cores, tons e durezas afíns ao material protagonista, o acibeche.

Das súas primeiras obras como tallista da madeira cabe destacar a potencia e dominio da técnica que presenta no bastón de mando do Concello de Candamu ou a talla da Capela das Dores con campás de acibeche.

Posteriormente, grazas ás súas técnicas pioneiras como as incrustacións superpostas, a técnica do baleirado ou a combinación con outros materiais nobres como a madeira ou o marfil de mamut, converterase no referente da acibecharía. Até entón as técnicas que se aplicaban ao acibeche limitábanse á talla e ao seu engarzamento en metais preciosos.

Das súas obras en acibeche destacan sobre todo a súa recompilación do prerrománico asturiano e, entre elas, a súa peza de San Miguel de Lillo.

No mundo da xoiaría é onde desenvolveu a maior parte da súa actividade. As súas coleccións de paisaxes nocturnas con terras con sementados de diferentes madeiras, estrelas e árbores de ouro e prata, lúas de marfil de mamut ou lapislázuli. As representacións de constelacións e os motivos florais foron o groso da súa obra, fóra de cando conseguía algunha peza de acibeche de tamaño adecuado, que acababa inevitablemente convertida nunha pequena escultura.

As pezas que lle foron encargadas, xa fosen por certames públicos ou por pedidos privados, estaban condicionadas pola institución ou persoa que a ía recibir, como a escultura para Gas Asturias. Porén, nas pezas que realizaba pola súa conta actuaba con maior liberdade, como en “Desenvolvemento en cadea” ou no “Conxunto escultórico do retablo de Ponga” onde as combinacións de texturas e cores, os encontros e os ensamblados, presentes en todas as súas obras, alcanzan outra magnitude.

Feiras, exposicións, citas, premios e distincións

• Participou entre outras, en exposicións individuais e colectivas da obra social de Cajastur, Sala O Greco (Mieres), Concello de Avilés, Casas de Cultura de Turón e Pravia. ^{[Cómpre referencia]}
• "La Veta Moscona del Azabache", páxinas 14 e 15, no "Eco de Grao", decembro 1996. Boletín Municipal.
• Convidado ao primeiro salón do "Museo Expresión Louvre de París", obxectos derivados do patrimonio cultural e artístico. París (Museo Expresión),
• Asistencia á Feira Internacional de Mostras de Xixón, Feira Nacional de Artesanía de Xixón, Feira Do Nadal de Artesanía de Oviedo, desde 1993 a 2010.^{[Cómpre referencia]}
• Asistencia á novena Mostra Iberoamericana de Artesanía - 1999.
• Arte Xixón, primeiro premio na Feira Nacional de Artesanía de Xixón - Cajastur 1999.
• Eliseo e o colectivo de acibecheiros de Asturias acordan unirse en Asociación en 1999 baixo o nome de “Acibeche de Asturias” web, "Asociación Acebache", da que posteriormente Eliseo Nicolás Alonso, sería nomeado Presidente.
• Imparte talleres en colexios de primaria, institutos, centros culturais e na Facultade de Xeolóxicas da Universidade de Oviedo,^{[Cómpre referencia]} como membro do Grupo de Investigación de acibeche e leño fósil da Universidade de Oviedo.
• A súa escultura da "Celosía de San Miguel de Lillo con merlo", símbolo da promoción do comercio do "Azabache de Asturias" na Rexión.
• Recibe o encargo de creación e deseño dos Premios á Excelencia e Calidade Turística (Acibeche, ouro e madeiras), polo Principado de Asturias, Consellería de Industria e Comercio, anos 2001, 2002, 2003 e 2004.
• Feira de Nadal 2006 Premio peza única, madeiras lúa e acibeche.
• Encargo de creación a instancias do Ilmo. Concello de Grao de tallas ou esculturas para os premios aos deportistas máis destacados do concello, e a escultura en Pedra e madeiras para "Gas Asturias".
• Primeiro premio peza única no primeiro concurso de Acibechería de Argüero.
• Pezas na Casa Real, Rei emérito de España e Rei Felipe VI. "O acibeche Pedra máxica, xoia, Emblema xacobeo", "Valentín Monte Carreño, páxina 174.
• Eliseo é elixido "Artesán do ano 2002", polo Centro Asturiano de Madrid, premio entregado no salón de actos da Feira Internacional de Mostras de Xixón.
• É convidado a formar parte do Grupo de Investigación de acibeche e leño fósil da Universidade de Oviedo - denominación de Orixe do Acibeche Asturiano
• "Expresións artísticas dun tallista de acibeche", "Lise", aceno de identidade dunha obra maxistral, por Pablo Jesús Armada.
• "Publicación Oficio e arte, Organización dos Artesáns de España, punto de encontro e información da artesanía e a cultura dos oficios: cantaría, cerámica, ...," OficioyArte" nº121 3º Trimestre 2012, páxinas 20 e 21.
• O 20 de marzo de 2013, o Concello de Yernes y Tameza comunica que por unanimidade do pleno municipal, foille concedido o nome dunha ruta de Montaña, a MUP nº 70-78, PR-AS 237, a Focea, agora de "Eliseo Nicolás Alonso", por ser gran coñecedor e divulgador da fauna, flora e a paisaxe do Concello de Yernes y Tameza, pendente da confirmación da Consellería competente de agrogandeiría e recursos autóctonos do Principado de Asturias sobre o uso autorizable para esta denominación.
• A instancias da “Asociación Cultural Amigos de Lise”, co apoio do tecido asociativo local, solicítase ao Ilmo Concello de Grao lle sexa concedida ao seu nome a praza fronte á Casa de Cultura de Grao, Palacio de Miranda-Valdecarzana, a cal é aprobada en Xunta de Goberno e inaugurada o un de xuño de 2014.

Certames

Con periodicidade anual, celébranse dous certames que levan o seu nome. O primeiro celébrase en Villaviciosa de Asturias a iniciativa da "Asociación Acebache", e outro é organizado pola "Asociación Cultural Amigos de Lise”, cada mes de xuño, que varía de temática cada ano, inclúe exposicións, conferencias e outros eventos educativos de temática relacionada con talleres de arte ou educación, escultura, pedra, talla de madeira, acibeche de Asturias, que se celebra na casa de cultura da vila, Palacio de Miranda-Valdecarzana en Grao, Asturias.

Véxase tamén

Bibliografía

• A novela de literatura infantil "Carafio, Pendentes e Bolboretas" gañadora do XIII Premio Á Delta da Editorial Edelvives 2002, cuxa autora é a asturiana Branca Álvarez, supón un canto ao acibeche, do que Eliseo Nicolás Alonso, Lise, é, aínda que novelado, o seu protagonista. ISBN 84-263-4908-0 2002.^[1]
• Citado texto e imaxes na obra “AZABACHERÍA ASTURIANA” cuxo autor é Valentín Monte Carreño, Catálogo de acibeches, ISBN 84-606-2668-7 1995. páxinas 89-117-124 e 133.
• Citado, texto e imaxes na obra "O AZABACHE, PEDRA MÁXICA, XOIA, EMBLEMA XACOBEO", autor: Valentín Monte Carreño, ISBN 84-933551-0-0 2004. páxinas 2-173-174
• “O Castelo de Curiel e o seu territorio”, Azabache, páx. 269, por Andrea Menéndez Menéndez, Peñaferruz (Xixón), onde se cita a Lise como consultor, Edición Científica, autor: José Avelino Gutiérrez González. Xixón 2003 - ISBN 84-89880-77-8,
• Catálogo da Exposición de acibeches españois celebrada en Xixón e Oviedo de agosto a setembro de 1996, un percorrido de 800 anos de historia a través dun dos oficios máis singulares dos habidos no noroeste peninsular, páxinas 13, 15 e reverso. A instancias do Principado de Asturias – Consellería de Economía. Comisario da Magna mostra e Autor: Valentín Monte Carreño, Editado polo Diario O Comercio. páxinas 13,15 e 16.

Ligazóns externas

• Asociación Acebache Asociación para o desenvolvemento da tradición do Azabache en Asturias.
• Asociación Cultural Amigos de Lise
• Páxina web oficial, Museo de Eliseo Nicolás Alonso, "Lise"