Ehmedê Xanî

Ehmedê Xanî, nado en Hakkari en 1650 e finado en Doğubeyazıt en 1707, foi un escritor, poeta, astrónomo e filósofo kurdo.

Ehmedê Xanî
Statue of Kurdish poet and writer Ahmadi Xani in Sulaymaniyah, Kurdistan, Iraq.JPG
Nacemento1650
Lugar de nacementoHakkâri
Falecemento1707
Lugar de falecementoDoğubayazıt
NacionalidadeImperio Otomán
RelixiónIslam
Ocupaciónescritor, poeta e filósofo
Coñecido porMem and Zin e sen etiquetar
editar datos en Wikidata ]

TraxectoriaEditar

Pertencía á tribo khani establecida na provincia Hakkari, na actual Turquía. Mudouse a Bayezid na provincia de Ritkan e alí se asentou. Máis tarde ensinoulles kurdo aos rapaces. Redactou un dicionario rimado árabe-kurdo co título de Nûbihar [1] en 1683 para axudar os nenos no seu proceso de aprendizaxe. A súa obra máis importante é a clásica historia de amor kurda Mem û Zin (1692), considerada un dos piares e a epopea por antonomasia da literatura kurda [2], e onde Xanî fala da opresión dos kurdos e da falta dun rei que os unifique como pobo, o que fixo que moitos o consideraran o fundador do nacionalismo kurdo[3]. Outra das súas obras é Eqîdeya Îmanê que é en parte poema e parte prosa, na obra explica os cinco piares da fe islámica. Publicouse por primeira volta en 2000, en Suecia. Tamén é autor do libro de astronomía e xeografía Erdê Xweda.

NotasEditar

  1. Mehmed Uzun (2006) Kürt edebiyatına giriş. Ithaki Publishing, p. 27
  2. "Ahmad Khani (1651 - 1707)" Arquivado 01 de abril de 2019 en Wayback Machine. Kurdish Academy of Language
  3. F. Shakely "AḤMAD-E ḴĀNI" Encyclopaedia Iranica