Anticodón

composto químico

O anticodón[1] é unha secuencia de tres nucleótidos ou triplete que se encontra no extremo do brazo anticodón dos ARNt, e que exerce un importante papel na síntese de proteínas nos ribosomas. A información utilizada directamente para a síntese de proteínas encóntrase nos codóns do ARNm. A sucesión de codóns do ARNm determina a secuencia de aminoácidos da proteína, xa que conforme o ARNm vai pasando polo ribosoma é descodificado. O encargado de traer os aminoácidos ao ribosoma é o ARNt, e o anticodón é fundamental para que se introduza en cada momento o aminoácido correcto que se debe enlazar na cadea proteica en crecemento. Durante a tradución de proteínas o anticodón únese ao codón.

Estrutura secundaria dun ARNt co anticodón en vermello.

Emparellamento codón-anticodón e cambaleo

editar
 
Posibles emparellamentos de bases da inosina e a guanina, que se apartan dos emparellamentos estándar e orixinan o cambaleo.

Como norma xeral, o codón e o anticodón son complementarios en bases seguindo a complementariedade estándar de Watson e Crick (A-U, G-C), pero hai excepcións debido ao denominado cambaleo no emparellamento de bases [2] .

En xeral, o anticodón é complementario en bases nitroxenadas e antiparalelo con respecto ao codón, e cando o ARNt entra no ribosoma establécense pontes de hidróxeno entre as bases A e U e entre as C e G do codón e do anticodón. Por exemplo, se o codón do ARNm é 5'-UUG-3', o anticodón do ARNt será 3'-AAC-5', porque é o seu complementario. Se no ribosoma está nese momento exposto o codón UUG, en xeral só entraría no ribosoma o ARNt co anticodón AAC de entre as decenas de ARNt que hai na célula.

Pero hai excepcións con respecto a este mecanismo xeral, porque algúns anticodóns poden emparellarse con máis dun codón debido ao fenómeno do "cambaleo no emparellamento de bases". Frecuentemente o nucleótido 5' do anticodón é un nucleótido non habitual nos ácidos nucleicos, pero que aparece ás veces no ARNt, como a inosina ou a pseudouridina. Estes nucleótidos raros poden establecer pontes de hidróxeno estables con varias bases distintas na 3ª posición (3') do codón. Así, a inosina pode emparellarse con A, U ou C. Mesmo os nucleótidos normais poden en certos casos emparellarse sen respectar os pares normais debido á peculiar estrutura secundaria do ARNt; por exemplo, a G pode emparellarse con U [3].

Debido a este fenómeno do cambaleo non ten que haber 61 ARNt distintos nas células, como se requirirían nun emparellamento codón-anticodón de 1 a 1, senón que son suficientes moitos menos. Algúns organismos teñen menos de 45 ARNt distintos. Requírense como mínimo 31.

Recoñecemento do anticodón polas aminoacil ARNt sintetases

editar

Un ARNt levará o aminoácido que, segundo o código xenético, corresponda ao codón do ARNm para o cal ten o anticodón axeitado (complementario con ou sen cambaleo). Para que cada ARNt leve o aminoácido correcto deben actuar uns encimas chamados aminoacil ARNt sintetases, que recoñecen un aminoácido determinado e un ARNt determinado (co seu anticodón particular) e unen ambos. O anticodón é fundamental para que o encima recoñeza o ARNt, aínda que tamén é importante o brazo aceptor do aminoácido do ARNt.

Debido á dexeneración do código e ao cambaleo, hai varios ARNt (cos anticodóns apropiados pero distintos) que se unen ao mesmo tipo de aminoácido.

  1. Coordinadores: Jaime Gómez Márquez, Ana Mª Viñas Díaz e Manuel González González. Redactores: David Villar Docampo e Luís Vale Ferreira. Revisores lingüísticos: Víctor Fresco e Mª Liliana Martínez Calvo. (2010). Dicionario de bioloxía galego-castelán-inglés. (PDF). Xunta de Galicia. p. 22. ISBN 978-84-453-4973-1. 
  2. Crick F (1966). "Codon–anticodon pairing: the wobble hypothesis" (PDF). J Mol Biol 19 (2): 548–55. PMID 5969078. doi:10.1016/S0022-2836(66)80022-0. 
  3. Varani G, McClain W (2000). "The G × U wobble base pair. A fundamental building-block of RNA structure crucial to RNA function in diverse biological systems". EMBO Rep 1 (1): 18–23. PMC 1083677. PMID 11256617. doi:10.1093/embo-reports/kvd001. 

Véxase tamén

editar

Outros artigos

editar

Ligazóns externas

editar

poto