Wikipedia

Provincia eclesiástica de Santiago de Compostela

A provincia eclesiástica de Santiago de Compostela constitúe unha das 14 provincias eclesiásticas en España. Constituída pola arquidiocese de Santiago de Compostela e as súas catro dioceses sufragáneas: as dioceses de Mondoñedo-Ferrol, Lugo, Ourense e Tui-Vigo.

Historia editar

A diocese de Compostela foi erixida o 5 de decembro de 1095 mediante a bula Veterum sinodalia do papa Urbano II, mediante a cal decláraa herdeira absoluta da diocese de Iria Flavia. Ademais do cambio de nome e da sé, Urbano II exímea da súa condición de sufragánea da diocese de Braga, pasando a selo unicamente da Santa Sé.

Tras o auxe cada vez maior da sede compostelá, o 27 de febreiro de 1120, o papa Calisto II mediante a bula Onmipotentis dispositione executada o 25 de xullo dese mesmo ano, converte a diocese de Compostela en Arquidiocese Metropolitana de Santiago de Compostela; trasladándolle a esta os dereitos e privilexios de Mérida, desaparecida como igrexa metropolitana tras a invasión dos bérberes.

Declarada capital da Lusitania, sometéronselle como sufragáneas as sedes de Beja, Lisboa, Ossobona (Faro), Idaña (Guarda), Coímbra, Viseu, Lamego, Cidade Rodrigo, Salamanca, Ávila, Évora e Coria. [1]

Isto motivaría unha longa contenda, por parte dalgúns bispos portugueses do sur do Douro, entre as arquidioceses de Braga e a de Compostela; poñéndolle fin o papa Inocencio III no ano 1199, ao atribuír a Braga as dioceses de Coímbra e Viseu.

No ano 1393, o papa Bonifacio IX mediante a bula «In eminentissimae dignitatis» eleva a diocese de Lisboa a metrópole eclesiástica, pasando a ser sufragáneas desta as dioceses de Évora, Guarda, Lamego e Silves (Faro). Segregando así por completo as dioceses portuguesas de Santiago. [2] [3]

Dous anos máis tarde (1395) durante o Cisma de Occidente as igrexas de Portugal prestaron obediencia a Roma. En cambio as de Galicia, o mesmo que as de Castela, sometéronse ao papa de Aviñón, e pasaron a ser sufragáneas de Compostela. [1] [4]

 
Mapa eclesiástico de España antes do concordato de 1851

En 1851 o estado español firma un concordato coa Santa Sé que implicaría, entre outras cousas, unha reorganización territorial das dioceses españolas, onde nese mesmo ano a diocese de Coria pasaría a ser sufragánea da arquidiocese de Toledo [5] e en 1857 crearíase a Provincia Eclesiástica de Valladolid mediante a bula «Vicariam Potestatem» do papa Pio IX, pasando a formar parte dela as dioceses de Ciudad Rodrigo, Salamanca e Ávila. [6] [7]

Tras o concordato de 1953 modificánse os límites das dioceses de España para "evitar, en lo posible, que las diócesis abarquen territorios pertenecientes a diversas provincias civiles". Producíndose así unha serie de agregacións e segregacións entre as dioceses de Oviedo, Astorga, Mondoñedo - Ferrol, Lugo e Ourense para que en cada unha delas non houbese territorios dunha comunidade autónoma distinta á das súas sedes; a excepción dos arciprestazgos de Rúa e Barco de Valdeorras, que sendo da provincia de Ourense mantivéronse na diocese de Astorga.

 
Mapa eclesiástico de España despois do concordato de 1851

Organización territorial editar

A provincia eclesiástica de Santiago de Compostela fórmana a Arquidiocese de Santiago de Compostela -que é a sede metropolitana- e as dioceses sufragáneas de Mondoñedo-Ferrol, Lugo, Ourense e Tui-Vigo. Ademais, o arcebispo de Santiago de Compostela é o metropolitano da provincia e ten autoridade limitada sobre as dioceses sufragáneas.[8]

Provincia eclesiástica de Santiago de Compostela
Catedral Advocación Dioceses
Catedral de Santiago de Compostela Santiago o Maior Santiago de Compostela
Catedral de Mondoñedo Asunción de María Mondoñedo-Ferrol
Catedral de Lugo Santa María Lugo
Catedral de Ourense San Martínño Ourense
Catedral de Tui Santa María Tui-Vigo

Ademais das cinco catedrais as dioceses de Mondoñedo-Ferrol e Tui-Vigo posúen as seguintes concatedrais:

Concatedral Advocación Dioceses
Concatedral de Ferrol San Xulián Mondoñedo-Ferrol
Concatedral de Vigo Santa María Tui-Vigo

Actualmente, a provincia ten ao redor de 3645 parroquias, abarca uns ____ km² en onde habitan aproximadamente 2.669.768 de persoas das cales el ____% son católicos.

Datos comparativos entre as dioceses da provincia
Dioceses Erixida Área(km²) % C. Poboación total P.
Santiago de Compostela [9] Século IX 8.546 1.339.464 1.071
Mondoñedo-Ferrol [10] Ano 1114 258.942 423
Lugo [11] Século II 262.265 1.139
Orense [12] Século V 274.598 736
Tuy-Vigo [13] Século VI 534.499 276
Total 2.669.768 3.645
% C.=Porcentaxe de católicos; P.=Número de parroquias

Arciprestazgos editar

 
Mapa dos arciprestazgos da provincia Eclesiástica de Santiago de Compostela

As dioceses da provincia eclesiástica de Santiago de Compostela subdivídense nun total de 84 arciprestazgos, repartidos do seguinte xeito:

Dioceses Arz. Últ. Reestruturación
Santiago de Compostela 37
Mondoñedo-Ferrol 7 19/06/2006 [14]
Lugo 14 15/01/2010 [15]
Orense 12 31/05/2013 [16]
Tuy-Vigo 14 29/06/2016 [17]

Episcopologio editar

Referencias editar

  1. ↑ 1,0 1,1 "Historia de la Diócesis". Archidiócesis de Santiago de Compostela (en castelán). Consultado o 2021-07-26. 
  2. ↑ "Diocese de Coimbra". www.diocesedecoimbra.pt. Consultado o 2021-09-21. 
  3. ↑ "Patriarcado de Lisboa". www.patriarcado-lisboa.pt. Consultado o 2021-09-21. 
  4. ↑ "Historia". Diócesis de Lugo (en castelán). 2012-12-02. Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2021. Consultado o 2021-09-21. 
  5. ↑ "Historia". Archidiócesis de Toledo (en castelán). Consultado o 2021-09-21. 
  6. ↑ "Cronología". www.archivalladolid.org. Consultado o 2021-09-21. 
  7. ↑ "La Diócesis – Diócesis de Ciudad Rodrigo" (en castelán). Consultado o 2021-09-21. 
  8. ↑ "Organización y Gobierno de la Iglesia". Catholic.net (en castelán). Consultado o 2021-07-22. 
  9. ↑ "Nomenclátor Santiago de Compostela 2020" (PDF). 
  10. ↑ "Nomenclátor Mondoñedo-Ferrol 2020" (PDF). 
  11. ↑ "Nomenclátor Lugo 2020" (PDF). 
  12. ↑ "Nomenclátor Ourense 2020" (PDF). 
  13. ↑ "Nomenclátor Tui-Vigo" (PDF). 
  14. ↑ "Decreto de reestructuración de los arciprestazgos diocesanos". mondonedoferrol.org. Consultado o 2021-07-26. 
  15. ↑ "A Nosa Voz. Mayo - Junio 2010" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 26 de xullo de 2021. Consultado o 20 de agosto de 2022. 
  16. ↑ "Boletín Oficial Obispado de Ourense. Abril - Junio 2013" (PDF). 
  17. ↑ "Decretos de reestructuración arciprestazgos 29/06/2016" (PDF). 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Provincia_eclesiástica_de_Santiago_de_Compostela&oldid=6495665»