Lingua mayo
A lingua mayo é unha lingua nativa americana da familia uto-azteca. Fálana unhas 40.000 persoas do pobo mayo ou yoreme, os cales viven no sur do estado mexicano de Sonora e no norte do veciño estado de Sinaloa. Baixo a Lei Xeral de Dereitos Lingüísticos dos Pobos Indíxenas" está recoñecida como unha "lingua nacional" xunto con outras 62 linguas indíxenas e o castelán. A lingua é considerada "en perigo crítico de extinción" pola UNESCO.[3]
| Mayo Yoremnokki | ||
|---|---|---|
| Falado en: |  México | |
| Rexións: | Sinaloa, Sonora e partes de Durango | |
| Total de falantes: | 39.000 (censo de 2020)[1] | |
| Familia: | Linguas uto-aztecas Linguas cahitas Mayo | |
| Códigos de lingua | ||
| ISO 639-1: | --
| |
| ISO 639-2: | --- | |
| ISO 639-3: | mfy
| |
| Mapa | ||
| ||
| Status | ||
 | ||
A lingua mayo é parcialmente intelixible coa lingua yaqui, e a división entre as dúas linguas é máis política, pola división histórica entre os pobos yaqui e mayo, ca lingüística. A programación radiofónica tanto en mayo como en yaqui corre a cargo da estación XEETCH da CDI, que emite dende Etchojoa, Sonora.
Notas editar
- ↑ Lenguas indígenas y hablantes de 3 años y más, 2020 Arquivado 03 de marzo de 2016 en Wayback Machine. INEGI. Censo de Población y Vivienda 2020.
- ↑ Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022.
- ↑ "UNESCO Atlas of the World's Languages in danger". www.unesco.org.
Véxase tamén editar
| Vexa a proba da Wikipedia en Lingua mayo |
Outros artigos editar
Bibliografía editar
- Collard, Howard e Collard, Elisabeth Scott. 1962. Vocabulario Mayo, Vocabularios Indigenas Marianno Silva y Aceves. Num. 6.
- Aguilar Zeleny, Alejandro S. 1995. "Los mayos," In Etnografía contemporánea de los pueblos indígenas de México. México: Región Noroeste Instituto Nacional Indigenista.
- Acosta, Roberto. 1983. Apuntes históricos sonorenses: la conquista temporal y espiritual del Yaqui y del Mayo Imprenta Aldina. Mèxico (1a. ediciòn). México: Gobierno del Estado de Sonora.
- Hagberg, Larry. 1989. "Stress and Length in Mayo." In Shipley, William, (ed.). In Honor of Mary Haas: From the Haas Festival Conference on Native Essays in Honor to Mary Hass. Halle: Mouton.
- Lionnet, Andres S.J. 1977. Los elementos de la lengua cahita (yaqui-mayo) México: Universidad Nacional Autónoma de México.
- Spicer, Edward Holland. 1969. "The Yaqui and the Mayo." In Wauchope, R., editor. Handbook of Middle American Indians, Vol 8. Austin: University of Texas Press.
- Hagberg, Larry e Zamarrón, José Luis Moctezuma. 2001. "Investigaciones sobre la lengua mayo." In Zamarrón, José Luis Moctezuma and Hill, Jane H. (eds), Avances y balances de lenguas yutoaztecas; homenaje a Wick R. Miller p. 195–206. Serie Lingüística. México, D.F.: Instituto Nacional de Antropología y Historia.