Vicálvaro

Vicálvaro é unha antiga vila da provincia de Madrid que actualmente constitúe un distrito do leste da cidade de Madrid.

Vicálvaro

Localización
40°24′15″N 3°36′29″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Comunidade de Madrid
Concello	Madrid
Contén a división administrativa	Casco Histórico de Vicálvaro El Cañaveral Valdebernardo Valderrivas
Poboación
Poboación	83.804 (2023) (2.376,29 hab./km²)
Xeografía
Superficie	35,2667113289 km²
Comparte fronteira con	Ciudad Lineal Coslada San Fernando de Henares Rivas-Vaciamadrid San Blas-Canillejas Moratalaz Puente de Vallecas Villa de Vallecas
Creación	1 de xullo de 1988
Organización política
Órgano executivo	Xunta Municipal do Distrito de Vicálvaro
• Concelleiro presidente	Ángel Ramos Sánchez (2023–)
Identificador descritivo
Código postal	28032, 28052 e 28051
Sitio web	madrid.es…

Limita ao oeste co distrito de Moratalaz, ao norte co de San Blas-Canillejas, ao sur co de Villa de Vallecas e ao leste cos municipios de Coslada e Rivas-Vaciamadrid. Ten unha superficie 35,27 km² e unha poboación de 83.804 habitantes no ano 2023. Anexionáronse ao municipio de Madrid en 1950. En 1988 coa reorganización da división administrativa dos distritos, incluíronse ao distrito de Vicálvaro xunto cos outros 20 distritos que lle dividiron.

Datos históricos

Desde a súa anexión a Madrid en 1951, Vicálvaro pertenceu sucesivamente aos Distritos de Vallecas e Ventas (1951) e ao de Moratalaz (1971). Convértese en distrito independente na reestruturación de 1987. Comprende o vello casco de orixe rural e os poboados que ao seu ao redor fóronse formando, rexidos, nun principio, por alcaldes pedáneos dependentes do concello de Vicálvaro, ata que a capital foi mordendo o seu termo e converténdoo en chan industrial: fábricas de cemento, cal e xeso, de ladrillos, formigón, estruturas metálicas, materiais de construción de vidro etc. Xunto ás vivendas - colmeas perduran as vellas casiñas dunha planta e a sombra respectada da Necrópole da Almudena. Conta na actualidade cun campus universitario adscrito á Universidade Rei Xoán Carlos.

Barrios

Este distrito está dividido en catro barrios:

• Casco Histórico de Vicálvaro
• El Cañaveral
• Valdebernardo
• Valderrivas

División administrativa

Administrativamente, Vicalvaro está dividido en catro barrios (desde 2017): Centro histórico de Vicálvaro, El Cañaveral, Valdebernardo e Valderrivas. Con todo, a distribución urbanística do distrito fai que os susoditos barrios administrativos estean bastante dispersos, e cabe falar, no seu lugar, de catro grandes barrios:

• Casco Histórico de Vicálvaro, antiga vila que foi Vicálvaro antes de incorporarse a Madrid, así como as zonas (coñecidas entre os vicalvareños co nome de poboados, colonias ou barrios) de San Juan, Mil Viviendas, Las Cruces e Anillo Verde.
• El Cañaveral: de máis recente creación, anteriormente o nome facía referencia ao nome do desenvolvemento urbanístico da zona, parte entón do barrio de Casco Histórico de Vicálvaro.
• Valdebernardo, construído fundamentalmente nos anos 90.
• Valderrivas ou Valderribas, de máis recente creación, localizado nos terreos anteriormente ocupados pola fábrica de cemento do mesmo nome. Inclúe tamén a zona coñecida como La Catalana.

A estes catro grandes barrios, hai que sumar o polígono industrial de Vicálvaro, así como outros núcleos de poboación que, construídos sobre terreos pertencentes ao distrito, están máis próximos ao casco urbano doutros municipios que ao resto de zonas urbanas de Vicálvaro. Algúns destes núcleos fóronse incorporando aos devanditos municipios (Coslada e Rivas-Vaciamadrid) mercé á acordos entre o Concello de Madrid e os consistorios dos citados municipios.

Así mesmo, o distrito conta cunha enorme extensión de terreos sen urbanizar. Estes terreos, de natureza rústica ata 1989, foron declarados urbanizables no Plan Xeral de Ordenación Urbana aprobado no devandito ano. Actualmente, atópanse en distintas fases burocráticas previas á súa urbanización. Unha vez superados estes trámites, comezará a urbanización de catro novos barrios no distrito de Vicálvaro, que pasará así a ser un dos máis poboados da capital madrileña. Estes tres barrios son:

• Los Berrocales: Obras iniciadas en xuño de 2007. Segundo as previsións, as primeiras vivendas deste novo barrio estarán terminadas en 2011, e o barrio completarase en 2017-2018.
• Los Ahijones: Obras iniciadas en xullo de 2007. Desenvolverase aproximadamente un ano despois que Los Berrocales.
• Los Cerros: Estanse dando os primeiros pasos cara á reconversión desta zona, actualmente agraria, en zona urbana, sen que existan de momento previsións fiables sobre cando comezará a urbanización dos terreos.

O desenvolvemento dos dous últimos barrios (Los Ahijones e Los Cerros) estaba paralizado, en cumprimento dunha sentenza do Tribunal Supremo que declarou inválida a declaración dos terreos que compoñen estes e outros novos barrios de Madrid como urbanizables. Estes terreos estaban considerados como de especial protección, polo que a sentenza considera ilegal a parte do Plan Xeral de Ordenación Urbana que transformou este solo en urbanizable. En 2021, renovaron as obras destes dous desenvolvementos urbanísticos e actualmente esta empezado a levantar os primeiros edificios residenciais.

Véxase tamén

Bibliografía

• Montero Alonso, José; Azorín García, Francisco; Montero Padilla, José (1997). Diccionario de Madrid (en castelán). Madrid: Rubiños. p. 512. ISBN 9788480410946. 
• Martínez Canales, Francisco (2018). LA CREACIÓN DEL GRAN MADRID. ANEXIÓN DE MUNICIPIOS LIMÍTROFES (en castelán). Madrid: Rubiños. p. 251. ISBN 9788494047374. 

Ligazóns externas

• Información do distrito
• Actividades e eventos
• Direccións e teléfonos
• Publicacións e convocatorias
• Participación cidadá
• Información sobre os Plenos do distrito
• Retransmisión do Pleno en directo
• Galería de retransmisións do Pleno
• Programación Cultural de Vicálvaro