O velcro[1] (nome xerado debido ao protagonismo da marca Velcro) é un tipo de peche que consta de dous compoñentes: normalmente, dúas tiras de tecido lineal (ou alternativamente "puntos" redondos ou cadrados) que están fixados (cosidos ou adheridos doutro xeito) ás superficies opostas para fixalos. O primeiro compoñente presenta pequenos ganchos e o segundo presenta lazos máis pequenos. Cando se premen os dous, os ganchos atraban os lazos e as dúas pezas suxéitanse ou átanse temporalmente. Cando están separadas, tirando ou separando as dúas superficies, as tiras fan un son distintivo de "rasgadura".

Ganchos
Ganchos
Lazos
Lazos

Historia editar

 
O deseño do velcro imita o mecanismo natural de dispersión de sementes coma esta.

A fixación orixinal de enganche foi concibida en 1941 polo enxeñeiro suízo George de Mestral.[2][3][4] A idea ocorréuselle un día despois de regresar dunha viaxe de caza co seu can nos Alpes. Botou unha ollada atenta ás sementes de Arctium que se pegaban á roupa e á pel do seu can. Examinounos ao microscopio e observou os seus centos de "ganchos" que prendían calquera cousa cun lazo, como roupa, pel de animais ou pelo.[5] Viu a posibilidade de unir dous materiais de xeito reversible de forma sinxela se sabía como duplicar os ganchos e os lazos.[2][4] O velcro é visto por algúns como Steven Vogel[6] ou Werner Nachtigall[7] como un exemplo clave de inspiración da natureza ou a copia dos mecanismos da natureza (a chamada biónica ou biomimese).

A proposta de De Mestral foi inicialmente criticada polos líderes da industria cando levou a súa idea a Lión, que entón era un centro de teceduría. Logrou obter a axuda dun tecelán, que produciu dúas tiras de algodón baseadas nos deseños de De Mestral. Non obstante, o algodón desgastouse nun período de tempo relativamente breve. Como resultado, De Mestral comezou a explorar o uso das fibras sintéticas, crendo que proporcionarían un produto máis resistente.[5] Finalmente escolleu o nailon, razoando que non se desgasta nin atrae o mofo facilmente, non é biodegradable e pode producirse en fíos de espesor variable.[8] O nailon fora inventado pouco antes e, mediante probas e erros, de Mestral acabou descubrindo que, cando se cosía baixo luz infravermella quente, o nailon crea pequenas formas de gancho.[2] Non obstante, aínda tiña que descubrir un xeito de mecanizar o proceso e facer o lado en bucle. A continuación descubriu que o fío de nailon, cando se tecía en bucles e se trataba termicamente, conservaba a súa forma e era resistente; con todo, os lazos tiveron que cortarse no lugar axeitado para poder fixalos e soltalos moitas veces. A piques de desistir, tivo unha nova idea. Comprou un par de tesoiras e recortou as tapas dos lazos, creando así ganchos que coincidirían perfectamente cos lazos.[5]

A mecanización do proceso de tecer os ganchos levou oito anos e tardou outro ano en crear o tear que recortou os lazos despois de tecelos. En total, tardou dez anos crear un proceso mecanizado que funcionase.[5]

De Mestral presentou a súa idea de patente en Suíza en 1951, que foi concedida en 1955. [1] En poucos anos obtivo patentes e comezou a abrir tendas en Alemaña, Suíza, Gran Bretaña, Suecia, Italia, os Países Baixos, Bélxica e o Canadá. En 1957, dirixiuse ao centro téxtil de Manchester, New Hampshire, nos Estados Unidos.

A columnista Sylvia Porter fixo a primeira mención ao produto na súa columna Your Money's Worth, do 25 de agosto de 1958, escribindo:

"Con entusiasmo comprensible dou hoxe un informe exclusivo sobre esta noticia: inventouse unha "cremalleira sen cremalleira" finalmente. O novo dispositivo de suxeición é, en moitos sentidos, potencialmente máis revolucionario que o que levaba a cremalleira hai un cuarto de século".[9]

Unha empresa de Montreal, Velek, Ltd., adquiriu o dereito exclusivo de comercialización do produto en América do Norte e do Sur, así como no Xapón, con American Velcro, Inc. de New Hampshire e Velcro Sales de Nova York, comercializando a "cremalleira sen cremalleira" nos Estados Unidos.

De Mestral obtivo patentes en moitos países xusto despois de inventar os elementos de fixación, xa que esperaba unha alta demanda inmediata. Naquel momento, os elementos de fixación parecían feitos con restos de tecido barato e, polo tanto, non se cosían na roupa nin se usaban amplamente cando apareceu a principios dos anos sesenta.[10] Chegou a ser visto tamén como pouco práctico.[10]

Exhibíronse varios produtos de Velcro Corporation nun desfile de moda no hotel Waldorf-Astoria de Nova York en 1959,[11] e o tecido obtivo o seu primeiro éxito cando se usou na industria aeroespacial para axudar os astronautas a manobrar dentro e fóra dos voluminosos traxes espaciais. Non obstante, isto reforzou a opinión da poboación de que o enganche era algo con usos utilitarios moi limitados. O seguinte grande uso foi polos esquiadores, que vían as similitudes entre a súa roupa exterior e a dos astronautas e, así, vían as vantaxes dun traxe que era máis fácil de levar. O submarinismo e os equipos mariños seguiron pouco despois. Vendo os astronautas almacenando bolsas de comida nas paredes,[12] os fabricantes de roupa infantil tamén o adoptaron.[10] Como os elementos de fixación táctil só se utilizaron amplamente despois da adopción da mesma por parte da NASA, esta adoita a ser recoñecida incorrectamente como a súa inventora.

A mediados dos anos sesenta o velcro empregouse nas creacións futuristas de deseñadores de moda como Pierre Cardin, André Courrèges e Paco Rabanne.[13]

Melloras posteriores incluíron o fortalecemento do filamento engadindo poliéster.[8]

En 1978 caducou a patente de Mestral, o que provocou unha inundación de imitacións de baixo custo de Taiwán, a China e Corea do Sur no mercado. George de Mestral foi incluído no Salón da Fama Nacional dos Inventores dos Estados Unidos pola súa invención.[5]

Notas editar

  1. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para velcro.
  2. 2,0 2,1 2,2 Stephens, Thomas (2007-01-04). "How a Swiss invention hooked the world". swissinfo.ch. Consultado o 2008-05-09. 
  3. McSweeney, Thomas J.; Stephanie Raha (agosto de 1999). Better to Light One Candle: The Christophers' Three Minutes a Day: Millennial Edition. Continuum International Publishing Group. p. 55. ISBN 978-0-8264-1162-4. Consultado o 2008-05-09. 
  4. 4,0 4,1 "About us: History". Velcro.us. Consultado o 2013-11-13. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Strauss, Steven D. (decembro de 2001). The Big Idea: How Business Innovators Get Great Ideas to Market. Kaplan Business. pp. 15–pp.18. ISBN 978-0-7931-4837-0. Consultado o 2008-05-09. 
  6. Vogel, Steven (1988). Life's Devices: The Physical World of Animals and Plants. ISBN 978-0-691-02418-9. 
  7. Nachtigall, W. 1974. Biological Mechanisms of Attachment: the comparative morphology and bionengineering of organs for linkage New York : Springer-Verlag
  8. 8,0 8,1 Schwarcz, Joseph A. (outubro de 2003). Dr. Joe & What You Didn't Know: 99 Fascinating Questions About the Chemistry of Everyday Life. Ecw Press. p. 178. ISBN 978-1-55022-577-8. Consultado o 2008-05-09. 
  9. Sylvia Porter, "Your Money's Worth", Syracuse Herald-Journal, 25 de agosto de 1957, p21
  10. 10,0 10,1 10,2 Freeman, Allyn; Bob Golden (setembro de 1997). Why Didn't I Think of That: Bizarre Origins of Ingenious Inventions We Couldn't Live Without. Wiley. pp. 99–pp.104. ISBN 978-0-471-16511-8. Consultado o 2008-05-09. 
  11. Suddath, Claire (15 de xuño de 2010) A Brief History of: Velcro, Time.com, Archived at the Wayback Machine
  12. Jones, Thomas; Benson, Michael (xaneiro de 2002). The Complete Idiot's Guide to NASA. Alpha. pp. 130–132. ISBN 978-0-02-864282-6. Consultado o 2008-05-09. 
  13. Pavitt, Jane (2008-09-01). Fear and fashion in the Cold War. Victoria & Albert Museum. ISBN 978-1-85177-544-6.