Sabina von Steinbach
Sabina von Steinbach foi unha mestra escultora do século XIII á que se atribúen un grupo de estatuas da porta sur da catedral de Estrasburgo, algunhas da catedral de Magdeburgo e da catedral de Notre-Dame de París.[1] Porén, a súa existencia non está confirmada e arredor dela existe toda unha lenda.[2]
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | século XIII |
| Morte | século XIV |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | Alemaña |
| Actividade | |
| Ocupación | modelo artístico , escultora |
| Lingua | Lingua alemá |
Traxectoria editar
De acordo con algunhas fontes, a primeira mención escrita sobre a súa persoa remóntase a 1617 e foi realizada por Schadeus ao describir a catedral de Estrasburgo, da que en 1275 finalizara a construción. A torre comezárase en 1277 polo arquitecto e mestre construtor Erwin de Steinbach, que contou coa axuda da súa filla Sabina, que era unha hábil escultora.
As mulleres estaban admitidas na maioría dos gremios de oficios durante a idade media, mais a adhesión a un gremio non daba automaticamente o dereito a ser aprendiz. Non obstante, iso implicaba que as mulleres puidesen compartir todas as vantaxes relixiosas e financeiras dos adheridos aos gremios. Se un mestre-artesán falecía, o seu cargo pasaba á súa esposa, que podía retomar o oficio. Isto realizábase facilmente coa axuda doutro artesán que moitas veces adquiría o cargo casando coa viúva.
Os tallistas en pedra viaxaban lonxe con frecuencia; os traballos de construción podían durar decenios e levaban con eles a súa familia. O emprego por Steinbach da súa filla Sabina entre os escultores de Estrasburgo era unha irregularidade que se cometera dentro dunha loxa provincial, descoidada na observación das regras do gremio. Ata a anexión da cidade por Francia en 1681, a sede do gremios dos escultores alemáns situábase en Estrasburgo e mesmo ata 1760 as loxas alemás rendían tributo á loxa desa cidade. Albert Mackey, en Enciclopédie de la Franc-maçonnerie, expón a teoría de que a construción da catedral de Estrasburgo en 1275 é o acontecemento fundador da francmasonaría.
Segundo certas fontes, Sabina proseguiu o traballo do seu pai en Estrasburgo despois da morte do mestre e finalizouno. Outras sosteñen que simplemente axudou o seu pai. Non obstante, admítese comunmente que Sabina foi a autora das estatuas que personifican a igrexa e a sinagoga (as dúas do século XIII), que están situadas nas portas sur da catedral. Tamén en Estrasburgo deixaría a súa sinatura nunha estatua de Xoán o Evanxelista que sostén un pergamiño que di en latín: «Grazias á gran piedade desta muller, Sabina, que me deu forma nesta pedra dura.»[1]
Steinbach casaría con Bernard de Sûnder, tamén masón e construtor, co que traballou na catedral de Magdeburgo.[1] Trala morte do seu pai en 1318 continuaría a traballar na catedral de Estrasburgo xunto a un irmán, aínda que existen dúbidas sobre o seu verdadeiro papel dentro do gremio.[1]
Segundo a tradición que forma parte da lenda sobre ela, o mestre Erwin antes de morrer pediu á súa filla que finalizase a obra que el iniciara. Ela xúrao e esa noite aparéceselle en soños unha traza marabillosa do que queda por executar na catedral: a fachada principal. Ao espertar, cre que o seu soño é froito da inspiración divina, desenvolve o deseño e preséntao aos responsables da construción, que aceptan o proxecto. Os traballos reanúdanse e culmínase con éxito. Segundo esa mesma tradición, Steinbach chegou a autorretratarse nas figuras da igrexa e da sinagoga.[2]
Anos despois parece situada en París, onde viviría nos poboados construídos arredor de Notre Dame, onde convivían os masóns que traballaban na construción.[1]
Controversias sobre a súa existencia editar
A pesar de que era notorio que Sabina traballara nas esculturas da catedral de Estrasburgo a principios do século XIV, as primeiras referencias ao seu traballo non están constatadas ata 300 anos despois, e estas presentan controversias se se atende á datación das obras.
Esta teoría é discutida igualmente por dúas historiadoras da arte. Leslie Ross, no seu traballo Artists of the Middle Ages, afirma que a historia de Sabina foi creada co fin de novelar a existencia de Erwin von Steinbach. Non hai efectivamente ningunha dúbida de que realmente existiu, mais sábese tan pouco sobre o que fixo que é preciso «descubrilo», dixo Ross:[3]
A filla de Erwin, Sabina von Steinbach, fora tamén «descuberta» no século XIX. Segundo unha inscrición (desafortunadamente desaparecida) nunha das esculturas no exterior da catedral de Estrasburgo (chamada Savinae), un erudito do século XIX atribuíalle varias esculturas notables, tanto no interior coma no exterior da catedral, a unha escultora descoñecida mais enormemente talentosa, Sabina von Steinbach, filla de Erwin. O feito de que as esculturas en cuestión se remonten a un período anterior polo menos en catro décadas aos traballos de Erwin na catedral non fora establecido nese momento, polo que non supuña ningún problema en particular. O nome de Sabina von Steinbach continúa a aparecer nos estudos sobre mulleres artistas na idade media.[4]
Outra historiadora da arte, Natalie Harris Bluestone, no seu libro Double Vision: Perspectives on Gender and the Visual Arts, achega datos complementarios:[5]
A lenda de Sabina arráigase nunha mala lectura e peor tradución dunha inscrición no pórtico que menciona unha tal «Sabina» como doadora que fixo posible que as esculturas se realizaran a partir dunha petra dura ou "rocha dura" (enténdase «cara»). «Steinbach» é só unha tradución literal de petra dura, mais quizais se arraigue no desexo de elaborar unha lenda que se agranda arredor do nome (este si documentado) de Erwin. De feito, o estilo dos retratos pseudosabeanos, Ecclesia e Synagogue, indica que se fixeron arredor de 1225, uns cincuenta anos antes das actividades documentadas de Erwin e bastante antes da súa morte, que na lenda, é a ocasión para inserir a existencia de Sabina.[6]
Máis adiante engade no mesmo libro:
Non obstante, a verdade inherente desta lenda constitúe un exemplo da tradición medieval occidental: a muller artesá que aprende a súa arte do pai artista (ou doutro parente masculino: marido, irmán, tío). Nestas circunstancias, a muller dun membro dunha caste de artesáns tería acceso a esta formación. Se o artesán varón morría, a filla/esposa/irmá/sobriña podería herdar o traballo por finalizar e así continuar explotando o obradoiro. Os rexistros dos gremios de finais da idade media describiron regularmente as mulleres como socias dos negocios e estaban autorizadas, elas soamente, a herdar e a proseguir o artesanado do defundo marido.[7]
En calquera caso, Sabina von Steinbach converteuse nun símbolo das mulleres que de xeito anónimo traballaron como artesás na idade media. Ferrer Valero pecha o capítulo dedicado a ela con estas palabras:[2]
Non existen probas totalmente concluíntes sobre a existencia de Sabina e o seu papel como mestra construtora, masoa e escultora. Mais a súa historia podería ser certa e simboliza a todas as mulleres que traballaron na construción das catedrais europeas na idade media ralizando traballos aparentemente reservados aos homes.
Notas editar
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Ferrer Valero, Sandra (2019). "3". Mujeres silenciadas en la Edad Media (en castelán). Punto de Vista Editores. p. 158-159. ISBN 9788415930877.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 "Sabina von Steinbach". www.historiayvida.com (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 26 de maio de 2019. Consultado o 26 de maio de 2019.
- ↑ Ross, Leslie (2003). Artists of the Middle Ages (en inglés). Greenwood Publishing Group. p. 73.
- ↑ Orixinal en inglés: "Erwin’s daughter, Sabina von Steinbach, was also ‘discovered’ in the nineteenth century. Based on a (now lost) inscription on one of the sculptures on the exterior of the Strasbourg cathedral (naming a 'Savinae'), a nineteenth-century scholar attributed several famous sculptures both on the exterior and interior of the cathedral to the previously unacknowledged but extremely skillful female sculptor, Sabina von Steinbach, the daughter of Erwin. That the sculptures in question date to a period approximately four decades before Erwin’s work at the cathedral was evidently not recognized then or was seen as being not at all problematic. The name of Sabina von Steinbach continues to occur in studies of medieval female artists."
- ↑ Bluestone, Natalie Harris (1995). Double Vision: Perspectives on Gender and the Visual Arts (en inglés). Associated University Presses. p. 75.
- ↑ Orixinal en inglés: "The legend of Sabina stems from a misreading and mistranslation of an inscription on the portal, which identifies one 'Sabina' as the donor who made it possible for the sculptures to be cut from 'petra dura' or hard (read 'expensive') stone. 'Steinbach' is not a literal translation of 'petra dura' and probably stems from some desire to elaborate the romantic legend that has grown up around the name of the (documented) Erwin. In fact, the style of the pseudo-Sabian figures, Ecclesia and Synagogue, indicates a manufacture of ca. 1225, some fifty years before the recorded activity of Erwin and long before his death, which, in the legend provides the occasion for Sabina’s intervention."
- ↑ Orixinal en inglés: "The truth that inheres in this legend, however, consists in its example of a Western medieval tradition: the woman artist who learns her craft from an artist-father (or some other male relative, such as husband, brother or uncle). In these circumstances, the woman of the artisan class would have had access to such training. Should the male artist die, on occasion the daughter/wife/sister/niece would inherit and run his workshop. Guild records for the late Middle Ages repeatedly describe wives as business partners and specifically allow for them to inherit and take over their deceased husband’s craft or trade."
Véxase tamén editar
Bibliografía editar
- Gisèle Hivert-Messeca e Yves Hivert-Messeca (préf. Cécile Révauger), Dervy, coll. « L'univers maçonnique », 2015, 2e éd. (ISBN 9781024201130)
- Gould, R. F. (1882). The History of Freemasonry. Londres: Thomas C. Jack.
- Kidd, Karen (2009). Haunted Chambers: the Lives of Early Women Freemasons. EUA: Cornerstone Book Publishers.
- Mackey, A. G. (1917). Encyclopedia of Freemasonry. Philadelphia: McClure.
- Ross, L. (2003). Artists of the Middle Ages. Greenwood Press.
Ligazóns externas editar
- The Church and the Synagogue, c. 13th century, by Sabina von Steinbach Arquivado 18 de marzo de 2009 en Wayback Machine.
- Legend Of Strasbourg Cathedral Arquivado 23 de outubro de 2021 en Wayback Machine. at the Masonic Poets Society