O río Guadalfeo é un pequeno río español da vertente mediterránea, na Comunidade Autónoma de Andalucía, cunha lonxitude de 66 km.

Río Guadalfeo
Garganta do río Guadalfeo
PaísEspaña
NacementoLoma de las Albardas
Altitude? msmn
Lonxitude66 km
Conca1.295 km²
Caudal medio6,65 m³/s
DesembocaduraMar Mediterráneo

Percorrido editar

O río fórmase a partir da unión de tres pequenos regos Poqueira, Trevélez e Cádiar, no concello de Bérchules (Granada), na Loma de las Albardas, nas cadeas montañosas erguidas entre a serra Nevada e os cordais litorais da serra da Contraviesa. Os dous primeiros xúntanse previamente antes de confluír co Cadiar, preto da localidade de Órgiva. Atravesa a rexión das Alpujarras en boa parte do seu curso, salvando unha espectacular gorxa, denominada o Tajo de los Vados, entre os montes de Lújar e os montes de Chaparral, antes de desaugar no mar Mediterráneo en Salobreña, Málaga.

O curso do Guadalfeo transcorre moi encaixado, antes de saír á chaira litoral.

Delta editar

Durante o período Holoceno (derradeiros dez mil anos aproximadamente) o mar estaba máis baixo; durante esa época o alto nivel erosivo do río transportou abundante material (gravas máis ou menos grosas, areas, limos e arxilas) que formaron unha relativamente ampla chaira litoral, pola que o río foi abrindo varios leitos, até configurar unha desembocadura en delta, que ocupa uns 42 km², entre Salobreña e Motril. O encauzamento artificial do río, eliminou a saída ao mar en distintos brazos. Por outra banda, a captación de augas, para regadíos e outros usos, na mesma garganta prelitoral e no delta, doulle ao curso baixo un aspecto de río seco ou rambla, na terminoloxía xeográfica mediterránea.

Afluentes editar

Ademais dos devanditos, recibe pola súa dereita o río Dúrcal ou Izbor, co seu subafluente o Lanjarón, cunha conca total de 456 km². Outros tributarios importantes pola dereita tamén, son o río Órgiva e o río de La Toba.

Réxime hídrico editar

O Guadalfeo posúe un réxime nivopluvial, a causa dos pequenos afluentes e regatos que recibe desde grandes alturas da serra Nevada, e á par é de réxime torrencial, consonte o réxime pluvial do clima mediterráneo. O dexelo déixase notal entre maio e xullo, mentres as maiores precipitacións ocorren nos meses de decembro e xaneiro.

Economía editar

No pasado o río foi usado sobre todo para usos agrícolas, captando as súas augas para regadíos. Recentemente, rematouse no ano 2003, levantouse un encoro, a Presa de Rules, precisamente na cabeceira da súa gorxa. Na confluencia co Poqueira e o Trévelez, ergueuse outro encoro menor, denominado Dique del Granadino. No seu afluente maior, o Izbor, construíuse outro encoro, o de Béznar.

Toponimia editar

O nome do Guadalfeo procede do árabe wad-al-few, "río da garganta".

Fontes editar

  • Axencia Andaluza da Auga, Xunta de Andalucía, mantén unha páxina web moi completa sobre o Guadalfeo: "Río Guadalfeo. Un modelo de gestión integral de cuenca".
  • A web Proyecto Hormiga ten unha Unidade Didáctica dedicada ao "Río Guadalfeo".
  • Atlas Medio Universal y de España. Madrid. Ed. Aguilar. 1960.