Herba da prata
| Herba da prata | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Nome binomial | |||||||||||||||||||
| Ranunculus peltatus Schrank | |||||||||||||||||||
A herba da prata[1] ou ouca[2] (Ranunculus peltatus) é unha especie de ranúnculo (familia Ranunculaceae) de flores miúdas e bracas, follas en forma de ril e talos rastreiros que medra en brañas e terreos con augas tranquilas de Europa, suroeste asiático e norte de África.
Descrición editar
Son herbas case sempre anuais, glabras ou lixeiramente vilosas. As follas poden ser laminares ou divididas, ou ambas; as intermedias entre laminares e divididas a miúdo están presentes e as laminares son boiantes ou emerxentes, triopentalobadas, con limbo de até 50 mm de ancho; as follas divididas xeralmente máis curtas que os eritrenos, e cos segmentos diverxentes. As estípulas están soldadas ao pecíolo polo menos na metade da súa lonxitude. Sépalos tinguidos de azul total ou parcialmente, de 2 a 6 mm de lonxitude. Pétalos de entre 3 e 16 mm, case sempre de entre 5 e 12 mm, con fosas nectaríferas desde semilunulares até piriformes na madureza. De 10 a 40 estames. Receptáculo viloso.[3]
As flores teñen cinco pétalos brancos cos centros amarelos e atópanse uns centímetros por riba da tona da auga, son hermafroditas e agrúpanse en acios. Os seus froitos son de tipo aquenio.
Ecoloxía editar
Ranunculus peltatus subsp. peltatus, aínda que pode medrar en augas estacionais, vive preferentemente en augas permanentes, máis ou menos profundas, tanto en lagoas e charcas como en ríos e arroios, podendo habitar tanto en augas de moderada condutividade como en augas salinas. Ranunculus peltatus subsp. fucoides vive xeralmente en augas pouco profundas que se chegan a desecar durante o verán, aínda que tamén pode aparecer en remansos de pequenos ríos e regueiras. As augas que ocupa, en xeral de baixa condutividade, son pobres en nutrientes, cun baixo contido en fosfatos, aínda que pode comprobarse un proceso progresivo de eutrofización ao longo do ano.[3]
Propiedades editar
Estas plantas conteñen anemonina, unha substancia moi tóxica para os animais e os seres humanos. De feito, os herbívoros pacen as follas destas plantas con gran dificultade, e só despois dun bo enxugado que evapora as substancias máis perigosas. Incluso as abellas evitan chuchar o seu néctar. Na pel humana estas plantas poden crear bóchegas (dermatite), mentres que na boca poden causar dor intensa e ardente das membranas mucosas.[4]
Variedade editar
R. peltatus está integrado por dúas liñas: unha tendente á vida acuática, con follas laminares boiantes, que comparten o medio aéreo co acuático (subsp. peltatus; incluíndo á subsp. baudotii), e outra con tendencias máis terrestres, con follas laminares completamente aéreas que sobresaen da tona da auga (subsp. fucoides; incl. R. ololeucos; incl. subsp. saniculifolius), que coloniza augas máis superficial que sofren antes o efecto da estiaxe.
Taxonomía editar
Ranunculus peltatus foi descrita por Franz Paula von Schrank e publicado en Baier. Fl. 2: 103 1789.[5]
- Citoloxía
Número de cromosomas de Ranunculus peltatus (Fam. Ranunculaceae) e taxons infraespecíficos: 2n=16[6]
- Etimoloxía
Ranunculus: nome xenérico que provén do latín serodio que significa "raniña", de "ra" e un diminutivo final. Isto probabelmente refírese a moitas especies que se atopan preto da auga, como as ras.
peltatus: epíteto latino que significa "peltada, protexida".[7]
- Variedades
- Ranunculus peltatus subsp. baudotii (Godr.) Meikle ex C.D.K.Cook
- Ranunculus peltatus subsp. fucoides (Freyn) Muñoz Garm.
- Batrachium dichotomum Schmalh. ex Trautv.
- Batrachium elongatum F.W.Schultz
- Batrachium floribundum Dumort.
- Batrachium heterophyllum Lange
- Batrachium langei F.W.Schultz
- Batrachium peltatum (Schrank) V.V.Petrovsky
- Batrachium pseudofluitans Nyman
- Batrachium triphyllos (Wallr.) Dumort.
- Batrachium truncatum Dumort.
- Ranunculus capillaceus Thuill.
- Ranunculus carinatus Freyn
- Ranunculus floribundus Bab.
- Ranunculus truncatus E.H.L.Krause[8]
- Ranunculus aquatilis subsp. peltatus (Schrank) Cout.
- Ranunculus aquatilis subsp. saniculifolius (Viv.) Ou. Bolòs & Vigo
- Ranunculus baudotii Godr.
- Ranunculus confusus Godr. in Gren. & Godr.
- Ranunculus diversifolius subsp. saniculifolius (Viv.) Malag.
- Ranunculus dubius Freyn in Willk. & Lange
- Ranunculus dubius Freyn in Willk. & Lange
- Ranunculus fucoides Freyn in Willk. & Lange
- Ranunculus leontinensis Freyn in Willk. & Lange
- Ranunculus longecapillatus Sennen
- Ranunculus saniculifolius Viv.
- Ranunculus triphyllos sensu Freyn in Willk. & Lange
- Ranunculus vespertilio Lojac.[9]
- Ranunculus × hiltonii H. Groves & J. Groves (1901) – Hibrida con Ranunculus omiophyllus
- Ranunculus × kelchoensis S. Webster (1990) – Hibrida con Ranunculus fluitans
- Ranunculus × virzionensis A. Félix (1912) - Hibrida con Ranunculus aquatilis
Nome vulgar editar
En galego recibe diferentes nomes vulgares como: herba da prata, escamona, herba do gogo, ouca[10].
O nome herba da prata recíbeno diferentes especies de ranúnculos.
Notas editar
- ↑ Nome preferente vulgar galego en Termos esenciais de botánica, Universidade de Santiago, 2004
- ↑ Nome galego e definición no Portal das Palabras da RAG
- ↑ 3,0 3,1 Velayos, M. (1988). ACOTACIONES A RANUNCULUS SUBGÉNERO BATRACHIUM (DC.) A. GRAY: TRATAMIENTO TAXONÓMICO GENERAL Y ESTUDIO DE LA VARIABILIDAD DE R. PELTATUS. Anales Jará. Bot. Madrid 45(1): 103-119.
- ↑ Volume 3 , Milano, Federico Motta Editore, 1960, pag. 510.
- ↑ "Herba da prata".
- ↑ Números cromosomáticos dalgunhas especies acuáticas de Ranunculus L. e Callitriche en Asturias.
- ↑ En Epítetos Botánicos
- ↑ "Ranunculus peltatus". Arquivado dende o orixinal o 30 de maio de 2020. Consultado o 22 de agosto de 2016.
- ↑ "Herba da prata".
- ↑ Nomes vulgares galegos: E. Losada, J. Castro e E. Niño, (1992): Nomenclatura vernácula da flora vascular galega, Xunta de Galicia