|
'''Manuel Rodrigues Lapa''', nado en ([[1897Anadia]]-, [[1989Aveiro (distrito)|Aveiro]]) foio un[[22 de abril]] de [[Filoloxía|filólogo1897]] portuguése dofalecido na mesma vila o [[século28 XXde marzo]], quede se[[1989]], interesoufoi vivamenteun pola cultura[[Filoloxía|filólogo]] [[GalizaPortugal|galegaportugués]], atéque ofixo puntovarios deestudos mesmosobre seo autodeclarar[[lingua galega|galego]].
== Biografía ==
NeseEstudou mesmona ano[[Universidade de Lisboa]], onde se doutorou coa tese ''Das Origens da Poesia Lírica em Portugal na Idade Média'' ([[1930 ]]). Nese mesmo ano dirixe a súa atención para Galiza, aoe publicarpublica ''Os vilancicos: o vilancico galego nos séculos XVII e XVIII'', obra na cal estuda vilancicos[[vilancico]]s nos que aparecen galegos aos recitar. Dous anos despois efectúa a súa primeira visita a Galiza. ▼"Homem inquieto, sensível e exigente", naceu en [[Anadia]], [[Aveiro (distrito)|Aveiro]], o [[22 de abril]] de [[1897]] e faleceu no mesmo lugar o [[28 de marzo]] de [[1989]]. Filólogo, catedrático da [[Universidade de Lisboa]], doutorouse con a tese ''Das Origens da Poesia Lírica em Portugal na Idade Média'' ([[1930]]).
Foi afastado da facultade de Letras en [[1935]] por motivos políticos e a súa oposición ao goberno [[Antonio Oliveira Salazar|salazarista]]. A partir de aí dedicouse ao xornalismo (dirixiu ''[[O Diabo]]'') e ás investigacións literarias. No ano [[1935]] edita na revista ''[[Seara Nova]]'' un número especial dedicado ao poeta [[Eduardo Pondal]].
▲Nese mesmo ano de 1930 dirixe a súa atención para Galiza, ao publicar ''Os vilancicos: o vilancico galego nos séculos XVII e XVIII'', obra na cal estuda vilancicos nos que aparecen galegos aos recitar. Dous anos despois efectúa a súa primeira visita a Galiza.
OpositorFoi decidido ao réxime, foi presoencarcerado o [[6 de xaneiro]] de [[1949]] , "para averiguações" - decorría a campaña eleitoral para a Presidencia da República, sendo liberdado, sob depósito cautelar de 20.000 escudos (cfr. <ref>''Presos Políticos no Regime Fascista, V - 1949-1952'', Presidência do Conselho de Ministros, Comissão do Livro Negro sobre o Regime Fascista, Mem Martins, 1987, p. 57 )</ref>. En [[1957]] exilouseexiliouse no [[Brasil]], onde leccionoudeu clase en varias universidades ., "Comendoe o pão que o diabo amassou"onde realizou investigacións sobre o Setecentos[[século políticoXVIII]] e cultural deen [[Minas Gerais]]. Regresou a [[Portugal]] despois do [[ Revolución dos caraveis|25 de abril]]. ▼Foi afastado da facultade de Letras "a única escola do mundo para onde se entraba a descer", en [[1935]], por motivos políticos e tomadas de posición contra "as tristezas e vergoñas" da época [[Antonio Oliveira Salazar|salazarista]] e contra os "profetas e salvadores que ela nos tentava impinxir". Unha vez afastado da Universidade, xunto con máis trinta e dous funcionarios civís e militares, entre os que se contaban [[Norton de Matos]], [[Abel Salazar]], [[Aurelio Quintanilha]], [[Carvalhão Duarte]], [[Dias Pereira]], etc, dedicouse ao xornalismo (Director de "[[O Diabo]]", onde substituíu a Ferreira de Castro) e ás investigacións literarias ("Clássicos Sá da Costa" e "Textos Literários da Seara Nova").
NaEn alturarepetidas deocasións voltará a publicar sobre o galego e a Galiza nos anos seguintes. En [[ 19731965]], Rodriguesa Lapasúa argumentaedición endas favor''[[Cantigas dad'escarnho adopcióne parade omal galegodizer]]'' daimprímese norma padrónen portuguesa[[Vigo]]. FainoEn [[1973]], Rodrigues Lapa publica nunun artigo na revista lisboeta "''[[Colóquio / Letras]] "'', (nºonde 13)se eproclama épartidario reproducidode naque revistao viguesa[[lingua galego|galego]] se escriba con [[ortografía]] [[lingua portuguesa|portuguesa]]. O artigo reeditouse en "''[[Grial (revista)|Grial]] "'', (nº41).o As súas ideasque provocanprovocou unha viva polémica, na que toman postura en contra intelectuais galegos, como [[Ramón Piñeiro]],[[ Álvaro Cunqueiro]] e [[Ramón Otero Pedrayo]], ente outros; e sona favorábelesfavor [[Valentín Paz Andrade]], [[Ernesto Guerra da Cal]], [[Ricardo Carballo Calero]] e outros. ▼Aínda no ano [[1935]] edita na revista "Seara Nova" un número especial dedicado ao poeta [[Eduardo Pondal]].
En [[1981]] realizou a que sería a súa última visita a Galiza, para apresentarpresentar un libro do seu amigo Carballo Calero. Por esta altura padecía xa problemas de saúde que dificultaban os seus desprazamentos. En 1989 falecería na súa morada de Anadia. ▼▲Opositor decidido ao réxime, foi preso o [[6 de xaneiro]] de [[1949]], "para averiguações" - decorría a campaña eleitoral para a Presidencia da República, sendo liberdado, sob depósito cautelar de 20.000 escudos (cfr. ''Presos Políticos no Regime Fascista, V - 1949-1952'', Presidência do Conselho de Ministros, Comissão do Livro Negro sobre o Regime Fascista, Mem Martins, 1987, p. 57). En [[1957]] exilouse no [[Brasil]], onde leccionou en varias universidades. "Comendo o pão que o diabo amassou" realizou investigacións sobre o Setecentos político e cultural de [[Minas Gerais]]. Regresou a [[Portugal]] despois do [[25 de abril]].
En repetidas ocasións voltará a publicar sobre o galego e a Galiza nos anos seguintes. Mesmo, en [[1965]], a súa edición das "[[Cantigas d'escarnho e de mal dizer]]" é dada ao prelo en [[Vigo]].
▲Na altura de [[1973]], Rodrigues Lapa argumenta en favor da adopción para o galego da norma padrón portuguesa. Faino nun artigo na revista lisboeta "[[Colóquio / Letras]]" (nº 13) e é reproducido na revista viguesa "[[Grial (revista)|Grial]]" (nº41). As súas ideas provocan unha viva polémica, na que toman postura en contra intelectuais galegos, como [[Ramón Piñeiro]],[[ Álvaro Cunqueiro]] e [[Ramón Otero Pedrayo]], ente outros; e son favorábeles [[Valentín Paz Andrade]], [[Ernesto Guerra da Cal]], [[Ricardo Carballo Calero]] e outros.
▲En [[1981]] realizou a que sería a súa última visita a Galiza, para apresentar un libro do seu amigo Carballo Calero. Por esta altura padecía xa problemas de saúde que dificultaban os seus desprazamentos. En 1989 falecería na súa morada de Anadia.
* ''História da língua e da literatura portuguesa, I: Das origens da poesia lírica em Portugal na Idade Media''. Lisboa. Seara Nova. 1929.
* ''Origens da Poesia Lírica em Portugal na Idade Média'' 1930.
* ''Liçôes de literatura portuguesa: época medieval''. Lisboa, Centro de Estudos Filológicos. 1934 (con varias edicións posteriores).
* ''O Atlas linguístico de Portugal e Ilhas: uma necessidade da nossa filologia'', in rev. A lingua Portuguesa, IV, 1934, páxs. 215-220.
* ''Crestomatía arcaica''. Lisboa. Gráfica Lisbonense. 1940.
* ''Estilística da língua portuguesa''. Coímbra. Coímbra Editora. 1945 (cononde inúmeras edicións posteriores, nas que dedica grande atención aoscomenta escritores en galego).
* ''Miscelânea de língua e literatura portuguesa medieval''. Rio de Janeiro. Instituto Nacional do Livro. 1965.
* ''As minhas razôes: Memórias de um idealista que quiso indereitar o mundo...''Coímbra. Coimbra Editora. 1983 (libro de memorias). ▼* ''Camôes e Pessoa'', in xornal "Faro de Vigo", 10 de setembro de 1972.
=== Sobre Galicia ===
* ''[[Cantigas de Santa María|Cantigas de Santa Maria]]'', de Afonso X. Lisboa Centro de Estudos Filologicos. 1939.
* ''Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses''. Vigo. Galaxia. 1965.
=== Memorias ===
▲* ''As minhas razôes: Memórias de um idealista que quiso indereitar o mundo...''Coímbra. Coimbra Editora. 1983.
== Bibliografía ==
* Montero Santalha, José Martinho, Na morte de Rodrigues Lapa, in rev. Agália, nº 17, 1989, páxs. 109-111.
* Repertorios bibliográficos varios.
* Artigo paralelo na wikipedia en portugués.
[[Categoría:Personalidades da filoloxía|Rodrigues Lapa, Manuel]]
[[pt:Manuel Rodrigues Lapa]]
| 