Perspectiva (gráfica): Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
arranxos de formato
Liña 1:
[[Ficheiro:Dürer_-_Man_Drawing_a_Lute.jpg|miniatura|300x300px|[[Xilografía]] do Século XVI de [[Albrecht Dürer]].]]
[[Ficheiro:Esquema-perspectiva.png|miniatura|300x300px|Distintos sistemas de perspectiva (en galego os mesmos nomes, escritos ''Oblicua'' e ''Cabaleira'').]]
A '''perspectiva''' é un campo de estudo da xeometría e, en particular, da xeometría proxectiva. As súas aplicacións esténdense a: arte, arquitectura, deseño, enxeñería, etc. É unha ciencia que abarca os métodos de representación dos obxectos nos seus tamaños e posicións "correctos", tal e como se supón que os entendería un observador de visión humana. A perspectiva subdivídese en varias modalidades: cónica, isométrica, cabaleira, militar, entre outras, e foi desenvolvida por artistas e xeómetras na transición da Idade Media ao Renacemento, na súa estrita forma de comprensión..<ref name="Panofsky">[[Erwin Panofsky|Panofsky, Erwin]] - A perspectiva como forma simbólica (1927). Trad. Elisabete Nunes. Lisboa: Edições 70, 1993.</ref>
 
Segundo Thomas E. French e Charles J. Vierck, da [[Universidade da Florida]], existía, na práctica, até o final da década de 1990, tres tipos de perspectiva: axonométrica (isométrica, dimétrica e trimétrica), oblicua (en múltiples variantes segundo o ángulo) e os ''exactos'' (tamén clasificados como ''centrais'', que son compostos por un ou máis puntos de fuga).<ref>French, E. French; Vierck, J. Charles. Desenho técnico. Editora Globo, Por Alegre, 1985. p. 311.</ref>
 
== Perspectivas centrais ==
 
=== Un punto de fuga ===
A '''perspectiva cun punto de fuga''', tamén coñecida como '''''perspectiva renacentista''''', foi o primeiro método de perspectiva exacta, que se basea nun punto de fuga situado na liña do horizonte, para o cal converxen as rectas paralelas, que ao seren transformadas en diagonais, no cadro, provocan a sensación de profundidade.<ref>Witting, F. - Von Kunst und Christentum, Estrasburgo, 1903, vol. 8.</ref>
[[Ficheiro:Perspectiva_Pictorum_et_Architectorum_10.jpg|miniatura|140x140px|Un punto de fuga.]]
A '''perspectiva cun punto de fuga''', tamén coñecida como '''''perspectiva renacentista''''', foi o primeiro método de perspectiva exacta, que se basea nun punto de fuga situado na liña do horizonte, para o cal converxen as rectas paralelas, que ao seren transformadas en diagonais, no cadro, provocan a sensación de profundidade.<ref>Witting, F. - Von Kunst und Christentum, Estrasburgo, 1903, vol. 8.</ref>
 
=== Dous puntos de fuga ===
A '''perspectiva con dous puntos de fuga''' é un método de perspectiva exacta desenvolvido por [[Brook Taylor]], en 1715 e mellorado en 1719 <ref name="capozzi">[[Delton Capozzi|Capozzi, Delton]]. Desenho Técnico Vol. 2. Universitária, São Paulo, 2006, p. 79-80.</ref> no ''New Principles of Linear Perspective''.<ref name="Ardevan">[[Ardevan Machado|Machado, Ardevan]], Perspectiva. Ed. Grêmio Politécnico, São Paulo: 1983.</ref>
[[Ficheiro:Zp-schatten-lagerh.png|miniatura|140x140px|Dous puntos de fuga.]]
A '''perspectiva con dous puntos de fuga''' é un método de perspectiva exacta desenvolvido por Brook Taylor, en 1715 e mellorado en 1719 <ref name="capozzi">[[Delton Capozzi|Capozzi, Delton]]. Desenho Técnico Vol. 2. Universitária, São Paulo, 2006, p. 79-80.</ref> no ''New Principles of Linear Perspective''.<ref name="Ardevan">[[Ardevan Machado|Machado, Ardevan]], Perspectiva. Ed. Grêmio Politécnico, São Paulo: 1983.</ref>
 
=== Tres puntos de fuga ===
A '''perspectiva con tres puntos de fuga''' é unha proxección central na que un punto de fuga está situado fora da altura dos ollos (liña do [[Horizonte (xeografía)|horizonte]]). É moi usada para ilustrar, con "exaxero",<ref>{{Cita libro|apelidos=Otto G. Ocvirk|título=Fundamentos de Arte|ano=2014|páxinas=|ID=ISBN 978-85-8055-375-8}} p.234.</ref> unha escena observada de abaixo para arriba ou viceversa, aínda que poida ter outras relacións entre os elementos do sistema proxectivo.<ref>{{Cita libro|apelidos=Gill, Robert W.|título=Desenho de perspectiva|ano=1989|páxinas=115|ID=p. 24}}</ref> Resulta natural en edificios e pezas grandes, pero non en obxectos pequenos.
[[Ficheiro:Perspectiva-com-3-pontos-de-fuga.jpg|miniatura|140x140px|Tres puntos de fuga.]]
A '''perspectiva con tres puntos de fuga''' é unha proxección central na que un punto de fuga está situado fora da altura dos ollos (liña do [[Horizonte (xeografía)|horizonte]]). É moi usada para ilustrar, con "exaxero",<ref>{{Cita libro|apelidos=Otto G. Ocvirk|título=Fundamentos de Arte|ano=2014|páxinas=|ID=ISBN 978-85-8055-375-8}} p.234.</ref> unha escena observada de abaixo para arriba ou viceversa, aínda que poida ter outras relacións entre os elementos do sistema proxectivo.<ref>{{Cita libro|apelidos=Gill, Robert W.|título=Desenho de perspectiva|ano=1989|páxinas=115|ID=p. 24}}</ref> Resulta natural en edificios e pezas grandes, pero non en obxectos pequenos.
 
=== Catro puntos de fuga ===
 
A '''perspectiva con catro puntos de fuga''' é similar á de tres, pero resulta moi pouco intuitiva. Podería describir un edificio mirando cara arriba desde o chan e máis á vez o soto mirando para abaixo, ou un ascensor transparente. Algúns [[Videoxogo|videoxogos]] empregan esta perspectiva, coma o [[Minecraft]] en algunhas partes.
 
=== Curvilínea ===
O proceso gráfico de perspectiva curvilínea foi usado para deseñar obxectos nunha superficie plana, coa intención de crear a sensación de que se está a observar unha superficie curvilínea. Artistas como [[Jan van Eyck]] e [[Maurits Cornelis Escher|Escher]] desenvolveron traballos con ese tipo de representación. En 1968, un proceso esférico foi codificado polos artistas e historiadores [[André Unte]] e [[Albert Flocon]], no libro ''La Perspective curviligne''<ref name="Français">Albert Flocon and André Barre, ''La Perspective curviligne'', Flammarion, Éditeur, Paris, 1968</ref>, que foi traducido para o inglés, en 1987, como ''Curvilinear Perspective: From Visual Space cho the Constructed Image''.<ref name="Anglais">Albert Flocon and André Barre, ''CurvilinearPerspective: From Visual Space to the Constructed Image'', Tradução: Robert Hansen, University of California Press, Berkely and Los Angeles, Califórnia, 1987 ISBN 0520059794</ref>
[[Ficheiro:Van_Eyck_-_Arnolfini_Portrait.jpg|dereita|miniatura|192x192px|Pintura de [[Jan van Eyck]] na cal o espello do fondo foi debuxado cun sistema de perspectiva curvilínea.]]
O proceso gráfico de perspectiva curvilínea foi usado para deseñar obxectos nunha superficie plana, coa intención de crear a sensación de que se está a observar unha superficie curvilínea. Artistas como [[Jan van Eyck]] e [[Maurits Cornelis Escher|Escher]] desenvolveron traballos con ese tipo de representación. En 1968 un proceso esférico foi codificado polos artistas e historiadores André Unte e Albert Flocon, no libro ''La Perspective curviligne''<ref name="Français">Albert Flocon and André Barre, ''La Perspective curviligne'', Flammarion, Éditeur, Paris, 1968</ref>, que foi traducido para o inglés, en 1987, como ''Curvilinear Perspective: From Visual Space cho the Constructed Image''.<ref name="Anglais">Albert Flocon and André Barre, ''CurvilinearPerspective: From Visual Space to the Constructed Image'', Tradução: Robert Hansen, University of California Press, Berkely and Los Angeles, Califórnia, 1987 ISBN 0520059794</ref>
 
=== Cuatridimensional ===
A '''perspectiva cuatridimensional ou cuadridimensional''' é un proceso contemporáneo, desenvolvido en 1997, que crea escenas con distintos puntos de vista, os cales foron "vistos" por un observador móbelmóbil (o deseñador) e que poden ser rexistrados en superficies planas ou curvilíneas.<ref>Androniki, Katiki. Featured Artists Vol IV. Winchester: Mediaplan Publisher, 2013. ISBN 9789609877466 (pp. 20-23)</ref>
[[Ficheiro:Observacao_no_tempo_-_240_x_160_cm_-_acrylic_on_canvas_1997.jpg|dereita|miniatura|140x140px|Perspectiva cuadridimensional.]]
 
A '''perspectiva cuatridimensional ou cuadridimensional''' é un proceso contemporáneo, desenvolvido en 1997, que crea escenas con distintos puntos de vista, os cales foron "vistos" por un observador móbel (o deseñador) e que poden ser rexistrados en superficies planas ou curvilíneas.<ref>Androniki, Katiki. Featured Artists Vol IV. Winchester: Mediaplan Publisher, 2013. ISBN 9789609877466 (pp. 20-23)</ref>
<gallery widths="150">
Ficheiro:Perspectiva Pictorum et Architectorum 10.jpg|Perspectiva cun punto de fuga.
[[Ficheiro:Zp-schatten-lagerh.png|miniatura|140x140px|DousPerspectiva con dous puntos de fuga.]]
[[Ficheiro:Perspectiva-com-3-pontos-de-fuga.jpg|miniatura|140x140px|TresPerspectiva con tres puntos de fuga.]]
[[Ficheiro:Van_Eyck_Van Eyck -_Arnolfini_Portrait Arnolfini Portrait.jpg|dereita|miniatura|192x192px|Pintura de [[Jan van Eyck]] na cal o espello do fondo foi debuxado cun sistema de perspectiva curvilínea.]]
Ficheiro:Observacao no tempo - 240 x 160 cm - acrylic on canvas 1997.jpg|Pintura con perspectiva cuadridimensional
</gallery>
 
== Perspectivas axonométricas ortogonais ==
Liña 34 ⟶ 37:
 
=== Isométrica ===
A '''perspectiva isométrica''' é un caso particular de proxección cilíndrica ortogonal. O sistema de eixes da situación a ser proxectada ocorrerá na perspectiva, vistos no plano, de forma equiangular a 120º. Isto é, un cubo estaría representado de frente como un hexágono regular e cada ángulo recto, de 90º no espazo, pasa a ser de 120º no plano (no papel). Desta forma, é posíbel trazar unha perspectiva isométrica a través dunha malla de rectas trazadas a partir de ángulos de 30º.<ref name="Machado_Iso">[[Ardevan Machado|Machado, Ardevan]] - Perspectiva. São Paulo: Grêmio Politécnico, 1983, '''p. 207'''.</ref><ref name="Dozzi">{{Cita libro|apelidos=Dozzi, Antonio & Francisco, Daniel|título=Desenho técnico|ano=1987|páxinas=|ID=Cap. 8}}</ref> O termo '''isométrica''' vén do [[Lingua grega|grego]]: "mesma medida", xa que as medidas ortogonais, retiradas das vistas ortogonais, son redebuxadas nos eixes x, y e z cos tamaños indicados polas cotas. As liñas inclinadas, que están fóra dos tres eixes ortogonais non teñen as mesmas medidas.<ref>{{Cita libro|apelidos=Rodríguez de Abajo, F. Javier|ano=2004|título=Tratado de Perspectiva|edición=5|editorial=Editorial Donostiarra, S.A.|lingua=español|ISBN=978-84-7063-048-4}}</ref>
[[Ficheiro:Isometric_projection.jpg|miniatura|140x140px|Paralelepípedo en perspectiva isométrica.]]
A '''perspectiva isométrica''' é un caso particular de proxección cilíndrica ortogonal. O sistema de eixes da situación a ser proxectada ocorrerá na perspectiva, vistos no plano, de forma equiangular a 120º. Isto é, un cubo estaría representado de frente como un hexágono regular e cada ángulo recto, de 90º no espazo, pasa a ser de 120º no plano (no papel). Desta forma, é posíbel trazar unha perspectiva isométrica a través dunha malla de rectas trazadas a partir de ángulos de 30º.<ref name="Machado_Iso">[[Ardevan Machado|Machado, Ardevan]] - Perspectiva. São Paulo: Grêmio Politécnico, 1983, '''p. 207'''.</ref><ref name="Dozzi">{{Cita libro|apelidos=Dozzi, Antonio & Francisco, Daniel|título=Desenho técnico|ano=1987|páxinas=|ID=Cap. 8}}</ref> O termo '''isométrica''' vén do [[Lingua grega|grego]]: "mesma medida", xa que as medidas ortogonais, retiradas das vistas ortogonais, son redebuxadas nos eixes x, y e z cos tamaños indicados polas cotas. As liñas inclinadas, que están fóra dos tres eixes ortogonais non teñen as mesmas medidas.<ref>{{Cita libro|apelidos=Rodríguez de Abajo, F. Javier|ano=2004|título=Tratado de Perspectiva|edición=5|editorial=Editorial Donostiarra, S.A.|lingua=español|ISBN=978-84-7063-048-4}}</ref>
 
=== Dimétrica ===
O que caracteriza a '''perspectiva dimétrica''' é o feito de que dous dos seus eixes se proxectan en ángulos iguais no cadro. A escala gráfica de construción é semellante á da proxección isométrica, mais para ser deseñada son aplicados coeficientes de redución nos eixes horizontais.<ref name="Dozzi">{{Cita libro|apelidos=Dozzi, Antonio & Francisco, Daniel|título=Desenho técnico|ano=1987|páxinas=|ID=Cap. 8}}</ref><ref name="Leupen">B. Leupen e.a. (2007). Ontwerp en analyse. 010 Publishers, 2007. ISBN 90-6450-558-6.</ref>
[[Ficheiro:Dimetric_projection.jpg|miniatura|140x140px|Paralelepípedo en perspectiva dimétrica.]]
O que caracteriza a '''perspectiva dimétrica''' é o feito de que dous dos seus eixes se proxectan en ángulos iguais no cadro. A escala gráfica de construción é semellante á da proxección isométrica, mais para ser deseñada son aplicados coeficientes de redución nos eixes horizontais.<ref name="Dozzi">{{Cita libro|apelidos=Dozzi, Antonio & Francisco, Daniel|título=Desenho técnico|ano=1987|páxinas=|ID=Cap. 8}}</ref><ref name="Leupen">B. Leupen e.a. (2007). Ontwerp en analyse. 010 Publishers, 2007. ISBN 90-6450-558-6.</ref>
 
=== Trimétrica ===
Na '''perspectiva trimétrica''' tres ángulos do triedro de referencia proxéctanse en ángulos desiguais no cadro, dese modo os tres eixes deben ser sometidos a coeficientes de redución diferentes.<ref name="Dozzi">{{Cita libro|apelidos=Dozzi, Antonio & Francisco, Daniel|título=Desenho técnico|ano=1987|páxinas=|ID=Cap. 8}}</ref><ref name="Leupen">B. Leupen e.a. (2007). Ontwerp en analyse. 010 Publishers, 2007. ISBN 90-6450-558-6.</ref><gallery widths="250">
[[Ficheiro:Trimetric_projection.jpg|miniatura|140x140px|Paralelepípedo en perspectiva trimétrica.]]
[[Ficheiro:Isometric_projectionIsometric projection.jpg|miniatura|140x140px|[[Paralelepípedo]] en perspectiva isométrica.]]
Na '''perspectiva trimétrica''' tres ángulos do triedro de referencia proxéctanse en ángulos desiguais no cadro, dese modo os tres eixes deben ser sometidos a coeficientes de redución diferentes.<ref name="Dozzi">{{Cita libro|apelidos=Dozzi, Antonio & Francisco, Daniel|título=Desenho técnico|ano=1987|páxinas=|ID=Cap. 8}}</ref><ref name="Leupen">B. Leupen e.a. (2007). Ontwerp en analyse. 010 Publishers, 2007. ISBN 90-6450-558-6.</ref>
[[Ficheiro:Dimetric_projectionDimetric projection.jpg|miniatura|140x140px|Paralelepípedo en perspectiva dimétrica.]]
[[Ficheiro:Trimetric_projectionTrimetric projection.jpg|miniatura|140x140px|Paralelepípedo en perspectiva trimétrica.]]
</gallery>
 
== Perspectivas axonométricas oblicuas ==
 
=== Cabaleira e militar ===
[[Ficheiro:Cavaleira.jpg|dereita|miniatura|141x141px|Perspectiva cabaleira de 45º (cabinet).]]
=== Cabaleira e militar ===
A '''perspectiva cabaleira''' é un tipo de proxección cilíndrica oblicua, estando o obxecto cunha cara paralela ao cadro (plano de proxección). Ela é considerada un método de ''perspectiva rápido'', en virtude da facilidade con que se pode obter o deseño de obxectos de dimensións reducidas, principalmente se este tiver superficies planas. Xeralmente, o cadro é posicionado na vertical, pero se for colocado na horizontal, constituirá a proxección cilíndrica oblicua, unha variedade da perspectiva cabaleira, a cal os autores [[Francia|franceses]], no comezo do século XIX, denominaron '''perspectiva militar'''.<ref>Audibert, Gérard. La Perspective Cavalière. Paris: Association des Profresseurs de Mathématiques de l'Enseignement Publique, 1990. </ref><ref name="Dozzi">{{Cita libro|apelidos=Dozzi, Antonio & Francisco, Daniel|título=Desenho técnico|ano=1987|páxinas=|ID=Cap. 8}}</ref>
A [[perspectiva cabaleira]] é un tipo de proxección cilíndrica oblicua, estando o obxecto cunha cara paralela ao cadro (plano de proxección). É considerada un método rápido de perspectiva, en virtude da facilidade con que se pode obter o deseño de obxectos de dimensións reducidas, principalmente se este tiver superficies planas.
 
A '''perspectiva cabaleira''' é un tipo de proxección cilíndrica oblicua, estando o obxecto cunha cara paralela ao cadro (plano de proxección). Ela é considerada un método de ''perspectiva rápido'', en virtude da facilidade con que se pode obter o deseño de obxectos de dimensións reducidas, principalmente se este tiver superficies planas. Xeralmente, o cadro é posicionado na vertical, pero se for colocado na horizontal, constituirá a proxección cilíndrica oblicua, unha variedade da perspectiva cabaleira, a cal os autores [[Francia|franceses]], no comezo do século XIX, denominaron '''[[perspectiva militar''']].<ref>Audibert, Gérard. La Perspective Cavalière. Paris: Association des Profresseurs de Mathématiques de l'Enseignement Publique, 1990. </ref><ref name="Dozzi">{{Cita libro|apelidos=Dozzi, Antonio & Francisco, Daniel|título=Desenho técnico|ano=1987|páxinas=|ID=Cap. 8}}</ref>
== Ver tamén ==
[[Ficheiro:Lamentación_sobre_Cristo_muerto,_por_Andrea_Mantegna.jpg|miniatura|140x140px|[[Andrea Mantegna]], ''O Lamento sobre o Cristo Morto'' , un brillante exemplo da técnica de escorzo. ]]
[[Ficheiro:Passages_d'outremer_Fr5594,_fol._19r,_Concile_de_Clermont.jpg|miniatura|140x140px|Perspectiva espiña de peixe de Sébastien Mamerot.]]
[[Ficheiro:Meister_der_Manessischen_Liederhandschrift_004.jpg|miniatura|211x211px|A ilustración do Codex Manesse (s. XIV) usa a perspectiva xerárquica.]]
 
== Outros conceptos relacionados ==
* [[Escorzo]]'''Escorzo.''' Técnica de representación gráfica, na cal un obxecto ou unha distancia parecen máis curtos do que son na realidade. O termo deriva do verbo italiano ''scorciare'' que significa '''''acurtar'''''.<ref name="Publifolha">{{Cita libro|apelidos=Andrew Graham-Dixon|título=Arte, o guia visual definitivo|ano=2012|páxinas=612|ID=p.20}}</ref>
* '''[[Perspectiva aérea|Perspectiva atmosférica]]'''.''' Técnica de [[pintura]] na cal a atmosfera altera as tonalidades dos obxectos máis distantes, diminuíndo a saturación dos matices. É o mesmo que perspectiva aérea (aínda que este termo ás veces é usado con outro significado, como a 'vista de paxaro') ou perspectiva tonal. No renacemento Leonardo da Vinci usaba unha variante coa técnica do ''sfumatto.''
 
* <nowiki><b>[[Perspectiva axial</b></nowiki>]]. Tamén coñecida como perspectiva angular, é un sistema en que liñas paralelas converxen para distintos puntos dun eixe.<ref>Ching, Francis D. K., "Diccionario Visual de Arquitectura", Gustavo Gili, México, Ciudad de México, 2002, p. 85</ref>
 
* '''[[Perspectiva espiña de peixe''']]. Método de representación [[Arte da Idade Media|medieval]], pre-perspectivista, cuxas rectas inclinadas, as diagonais que xeran a sensación de profundidade no cadro, converxen para un eixe central, ao contrario do ocorrerá nos métodos renacentistas, onde as rectas converxen para o punto de fuga.<ref>Aumont, Jacques. [https://books.google.com.br/books?id=8IzbrL5Mm4UC&pg=PA213&lpg=PA213&dq=espinha+de+peixe+perspectiva&source=bl&ots=4yt1yObkbI&sig=4H9DkuC0FpgetiCpqkAJOaXuxl0&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwiV7prisNXKAhULkZAKHdjFDFoQ6AEIHDAA#v=onepage&q=espinha%20de%20peixe%20perspectiva&f=false A imagem]. Campinas, Papirus editora, 1993. p. 213-214</ref>
*
* Perspectiva Pictorum et Architectorum. O tratado '''''Perspectiva Pictorum et Architectorum''''' foi escrito por [[Andrea Pozzo]], coa intención de ofrecer aos pintores e arquitectos o estado da arte da perspectiva. Os dous volumes que compoñen a obra foron publicados en 1693 e 1700, respectivamente.
*
* [[Perspectiva xerárquica]]. A '''perspectiva xerárquica''' ou ''hierárquica'', usada desde a Antigüidade, alteraba as dimensións das figuras de acordo coa xerarquí­a dos personaxes. ElaFoi foichamada, aás veces, chamada de '"simbólica'", aínda que toda representación en perspectiva pase por un proceso de simbolización. É un tipo de representación na que os personaxes varían de tamaño de acordo coa importancia ou dignidade que se lles quer atribuír.<ref name="Panofsky">[[Erwin Panofsky|Panofsky, Erwin]] - A perspectiva como forma simbólica (1927). Trad. Elisabete Nunes. Lisboa: Edições 70, 1993.</ref>
<gallery widths="200">
{{Referências|col=2}}'''<big>Referencias</big>'''<div class="reflist" style="-moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; column-count: 2; list-style-type: decimal;">
[[Ficheiro:Lamentación_sobre_Cristo_muertoLamentación sobre Cristo muerto,_por_Andrea_Mantegna por Andrea Mantegna.jpg|miniatura|140x140px|[[Andrea Mantegna]], ''[[O Lamento sobre o Cristo Morto''|O ,lamento unsobre brillanteo Cristo morto]]'', exemplo da técnica de escorzo. ]]
<references group="" responsive="0"></references>
Ficheiro:Passages d'outremer Fr5594, fol. 19r, Concile de Clermont.jpg|[[Miniatura]] na que [[Sébastien Mamerot]], ''Les passages d'outremer,'' representa ao [[Urbano II, papa|papa Urbano II]] no [[Concilio de Clermont]], mediante unha perspectiva espiña de peixe
</div>{{Barra portal|Arte}}{{Esboço-arte}}{{Esboço-geometria}}
Ficheiro:Meister der Manessischen Liederhandschrift 004.jpg|Ilustración do [[Codex Manesse]] ([[século XIV]]) que emprega a perspectiva xerárquica
</gallery>
 
== Notas ==
{{Listaref}}
 
== VerVéxase tamén ==
 
=== Bibliografía ===