Che Guevara: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Nonso91 (conversa | contribucións)
m Correcciones ortográficas con Replacer (herramienta en línea de revisión de errores)
Recuperando 6 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0.2
Liña 40:
Unha característica dos pais de Ernesto que influíu considerablemente na súa infancia e mocidade, foron as constantes mudanzas e traslados. Até abandonar definitivamente Arxentina, tiveron cando menos 12 enderezos, en Buenos Aires, Caraguatay, San Isidro, Alta Gracia e Córdoba capital.
 
'''Residencias da familia Guevara Lynch-De la Serna entre 1928 e 1953'''<ref>{{Cita web |url=http://urumelb.tripod.com/che/biografia-del-che-guevara.htm |título=''Biografía del Che'', Urumelb. |data-acceso=27 de febreiro de 2004 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20040227050354/http://urumelb.tripod.com/che/biografia-del-che-guevara.htm |dataarquivo=27 de febreiro de 2004 |urlmorta=siyes }}</ref><ref>[http://argos.eco.unc.edu.ar/eci/uploads/File/boletin/Huellas_del_Che_Guevara_en_Cordoba.pdf Avalos, Elisa y Gudiño, Mercedes (2006) ''Huellas del Che Guevara en Córdoba'', Universidad de Córdoba.]{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.varelaenred.com.ar/cronologiache.htm |título=Cronoloxía de Ernesto Che Guevara (de 1928 a 1947), Valera en Red. |data-acceso=14 de outubro de 2007 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20071011174816/http://varelaenred.com.ar/cronologiache.htm |dataarquivo=11 de outubro de 2007 |urlmorta=siyes }}</ref>:
 
# Entre Ríos 480 ([[Rosario, Santa Fe|Rosario]])
Liña 117:
Neste período Ernesto adicouse á súa carreira e comezou a traballar como asistente nunha clínica especializada en [[alerxia]]s que se dedicaba á investigación da asma, dirixida polo Dr. Salvador Pisani. Na facultade de Medicina coñeceu a Berta Gilda Infante, ''"Tita"'', unha cordobesa militante universitaria [[comunista]] coa que mantería unha forte amizade polo resto da súa vida.
 
En Buenos Aires Guevara adicouse a xogar ó [[rugby]], primeiro no importante [[San Isidro Club]] e logo, debido ás súas limitacións coa asma, no pequeno e desaparecido Yporá Rugby Club (1948) e no Atalaya Polo Club (1949)<ref name=Rugby>{{Cita web |url=http://www.geocities.com/cherugby/historia03.html |título=''El rugby en Buenos Aires'', Che Rugby, Centro de Estudios en Historia del Rugby. |data-acceso=03 de decembro de 2001 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20011203081924/http://www.geocities.com/cherugby/historia03.html |dataarquivo=03 de decembro de 2001 |urlmorta=siyes }}</ref>. Editou entón a primeira revista dedicada ó rugby da Arxentina, co nome "''Tackle"'', e na que tamén escribía crónicas baixo o [[pseudónimo]] ''"Chang-cho"'', en alusión ó seu propio alcume de "''Chancho"''<ref name=Rugby/>.
 
[[Ficheiro:Che Guevara (1ro derecha) - Rugby - Atalaya.jpg|miniatura|dereita|250px|Ernesto Guevara (primeiro pola dereita) con integrantes do equipo de [[rugby]], ca. 1948.]]
Liña 204:
 
[[Ficheiro:Cuba-map-labels (4).png|miniatura|dereita|400px|Mapa de Cuba, cos principais lugares de actividade guerrilleira.]]
O [[10 de marzo]] de [[1952]] un [[golpe de Estado]] dirixido polo xeneral [[Fulgencio Batista]] derrocara ó presidente democrático [[Carlos Prío Socarrás]], do [[Partido Revolucionario Cubano Auténtico|Partido Auténtico]], nun marco internacional que transitaba os primeiros momentos da [[guerra fría]] entre os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] e a [[Unión Soviética]]. Batista instalou unha sanguenta [[ditadura]] co argumento de combater o [[comunismo]]. Con todo o escandaloso nivel de [[corrupción]] e violación dos [[dereitos humanos]] levou á conformación dunha oposición xeneralizada partidaria da insurrección para arredar do poder a Batista<ref>{{cita publicación periódica|url=http://arch1.cubaencuentro.com/pdfs/24/24mfps283.pdf|nome=Marifeli|apelidos=Pérez-Stable,|título=La transición pacífica que no tuvo lugar (1954-1956)|revista=Encuentro|volume=24|data=primavera-2002|páxinas=283-305|urlmorta=siyes|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070715034342/http://arch1.cubaencuentro.com/pdfs/24/24mfps283.pdf|dataarquivo=15 de xullo de 2007|data-acceso=03 de decembro de 2007}}</ref>.
 
Nese contexto actuaría o ''[[Movemento do 26 de xullo]]'', unha evolución revolucionaria do [[Partido Ortodoxo]], de ideoloxía basicamente [[nacionalista]]-[[Antiimperialismo|antiimperialista]], buscando en todo momento artellar as súas forzas con outros sectores opositores, co proxecto de establecer un goberno democrático nacionalista.
Liña 356:
[[Ficheiro:CheinCongo2.gif|miniatura|esquerda|200px|Che Guevara no Congo.]]
A participación cubana na rebelión congolesa foi unha experiencia desastrosa. Os cadernos redactados por Guevara comezan coa seguinte frase:
{{Cita|Esta es la historia de un fracaso.<ref>{{Cita web |url=http://www.cubanet.org/CNews/y99/apr99/29o4.htm |título=''Cuba lanza nuevo diario del "Che" en el Congo'', Reuters, 28 de abril de 1999. |data-acceso=08 de decembro de 2007 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070213071808/http://www.cubanet.org/CNews/y99/apr99/29o4.htm |dataarquivo=13 de febreiro de 2007 |urlmorta=siyes }}</ref>}}
 
A falta de coñecemento da [[lingua swahili]] e os costumes, as múltiples fraccións internas e externas dos grupos revolucionarios, a desorganización e falta de disciplina das tropas, e finalmente o cesamento do apoio de Tanzania, levaron a unha seguida da outra. Dese xeito, o Che, ó mando de 120 cubanos, viuse obrigado a ordenar unha retirada de urxencia cando o [[Exército de Liberación do Congo]] decidiu abandonar a loita. Durante a campaña que durou nove meses morreron seis guerrilleiros cubanos e, finalmente tralo abandono da loita por parte dos congoleses, Guevara retirouse nunha situación que cualificou de vergoñenta o [[20 de novembro]] de [[1965]].
Liña 386:
 
[[Ficheiro:RutaDelChe2.svg|miniatura|300px|A liña punteada sinala o vieiro do grupo guerrilleiro dirixido por Guevara até o lugar en que foi fusilado. Hoxe é un circuíto de memoria e turístico.]]
En [[xuño]] e [[xullo]] o ELN perdeu sete homes máis. O [[1 de agosto]] a CIA enviou dous axentes para sumarse á caza do Che Guevara: os cubano-norteamericanos Gustavo Villoldo e [[Félix Rodríguez]], este último infiltrouse para preparar a [[Invasión de Baía de Cochinos]]<ref>{{En}} Rodriguez, Felix I. and John Weisman. ''Shadow Warrior/the CIA Hero of a Hundred Unknown Battles (Hardcover)'', New York: 1989, Publisher: Simon & Schuster.</ref><ref>{{En}} NewsMax, "Félix Rodríguez:Kerry No Foe of Castro". [http://www.newsmax.com/archives/articles/2004/8/29/113445.shtml En liña.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070418121731/http://www.newsmax.com/archives/articles/2004/8/29/113445.shtml |date=18 de abril de 2007 }}</ref>. O [[31 de agosto]] o exército emboscou á segunda columna en ''Vado del Yeso'', cando cruzaban o río, de resultas do cal todos menos un<ref>{{Cita web |url=http://www.econoticiasbolivia.com/documentos/notadeldia/cheuno.html |título=''A 39 años de la emboscada de Vado del Yeso: el antihéroe de la retaguardia del Che'', por Vania Solares Maymura. Econoticias Bolivia, 2006 |data-acceso=14 de decembro de 2008 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20080720175716/http://www.econoticiasbolivia.com/documentos/notadeldia/cheuno.html |dataarquivo=20 de xullo de 2008 |urlmorta=siyes }}</ref>. Os seus corpos foron expostos primeiro como trofeos e logo soterrados de xeito clandestino.
 
Os 17 sobreviventes escaparon subindo aínda máis e o [[7 de outubro]] comezaron a baixar cara o río. O [[8 de outubro]] foron sorprendidos na ''Quebrada del Churo''. O Che Guevara ordenou dividir o grupo en dous, enviando ós enfermos diante e quedándose co resto a enfrontar as tropas do goberno.