Grafema: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m nova clave para a Categoría:Grafémica: " " mediante HotCat
grafémica
Liña 1:
O '''grafema''' é a unidade máis pequena dun sistema de escrita. É unha entidade fundamental dunhada [[escrita]] dada;equivalente en xeral ao fonema, a palabraunidade fonolóxica mínima da lingua oral. O termo foi compostacomposto sobre o modelo de ''[[fonema]]''. Segundopara oa tipodescrición de escrita,escrituras oprincipalmente grafema realízase visual e foneticamente de xeitos diversosalfabético-fonéticas. Velaquí un modelo teórico:
 
Por extensión, segundo o tipo de escrita, o grafema realízase visual e foneticamente de xeitos diversos. Velaquí un modelo teórico:
* [[alfabeto]]s: un grafema = unha [[letra]] (ou un [[digrama]], un [[trigrama]]) = un [[fonema]].
 
* [[silabario]]s: un grafema = unha [[sílaba]].
* [[alfasilabarioalfabeto]]s: un grafema = unha [[consoanteletra]] e(ou unhaun [[vogaldigrama]], ouun [[trigrama]]) = un [[fonema]]. O do galego, por exemplo.
* [[abjadsilabario]]s: un grafema =unha letra= unha [[consoantesílaba]]. Por exemplo no xaponés, un grafema adoita representar unha sílaba.
* [[alfasilabario]]: un grafema = unha [[consoante]] e unha [[vogal]] ou un [[fonema]] só. Denomínanse tamén [[abuxidas]]. É o caso da escrita etiópica e de alfabetos silábicos da familia bramínica. Neles un grafema soe representar unha consoante cunha vogal ou un único fonema.
* [[escrita logográfica]]: un grafema = un [[carácter]] = unha idea, unha palabra, un morfema, un composto ideo-fonético etc.
* [[consonántico]]s ou [[abjad]]: un grafema =unha letra= unha [[consoante]]. É o caso do hebreo.
* [[escrita logográfica]]: un grafema = un [[carácter]] = unha idea, unha palabra, un morfema, un composto ideo-fonético etc. O sistema de escrita logográfica máis coñecido é o do chinés no que un grafema pode representar un concepto, unha palabra ou un morfema.
 
A palabra grafema, cuñada en analoxía con fonema, deriva do grego antigo γράφω (gráphō), co significado de 'escribir', e o sufixo -ema por analoxía con0 fonema e outros nomes de unidade émicas. O estudo dos grafemas denomínase [[grafémica]].
Os grafemas poden ser de dous subtipos:
 
Grafema simple: o grafema composto por unha soa letra
Grafema complexo: o grafema composto de dúas ou máis letras.
 
A falta de correspondencia entre grafemas e fonemas no caso dos alfabetos de sistemas de escrita predominantemente fonéticos pódese ver no caso dos chamados "grafemas complexos". O dígrafo gue u <gu> úsase para representar o fonema /g/ ([g] ou [h]) diante de [e] e [i]. O dígrafo <ch> composto de dous grafemas simples úsase para un só fono, o correspondente ao fonema africado /tʃ/.
 
En linguas coma o francés e o inglés a correspondencia entre fonemas e grafemas é menor ca noutras linguas coma o finés, o español ou o galego.
 
Pódese aplicar, para saber se un carácter é un grafema ou non, o mesmo test que para os sons, a saber, o dos [[pares mínimos]]: