Moldavia: Diferenzas entre revisións

A '''República Moldova'''<ref name="RAG">{{citaDRAG|moldovo|moldovo|moldovo, moldova}}</ref>, ou máis común e simplemente '''Moldova'''<ref name="DUBIDAS">{{Cita libro|título=Lingua galega: dúbidas lingüísticas |nome1=Anaír |apelidos1=Rodríguez |nome2=Montserrat |apelidos2=Davila Ventura |editorial=[[Universidade de Vigo|UVigo]], Servizo de Publicacións |ano=2004 |isbn=84-8158-266-2 web|url=http://www.v1deputacionlugo.org/media/documentos/Lingua_galega_Dubidas_linguisticas.pdf |url-arquivo=https://academiaweb.galarchive.org/dicionarioweb/20160405090617/http://www.v1deputacionlugo.org/media/documentos/Lingua_galega_Dubidas_linguisticas.pdf|data-arquivo=5/termo4/moldovo2016 |títuloref=moldovo,harv moldova|obrap=Dicionario110, Real118 Academiae Galega130 |dataacceso=28/8/2019 |urlmorta=si}} Nótese, nesta publicación, a convivencia das dúas formas: "Moldova" e "Moldavia"</ref> ou '''[[República]] de Moldavia''',<ref name="DUBIDAS"/><ref name="CRITERIOSUDC">{{cita libro|url=http://www.udc.es/export/sites/udc/snl/_galeria_down/documentospdf/Libro_Criterios_lingua.pdf|título=Criterios para o uso da lingua|nome-editor=Goretti|apelidos-editor={{Versaleta|Sanmartín}} |ligazón-editor=Goretti Sanmartín Rei|ano=2012 |editorial=[[Universidade da Coruña]], Servizo de Normalización Lingüística |isbn= 978-84-9749-504-2 |p=122131}}</ref><ref name="digalego">{{Cita libroweb |títulourl=Lingua galegahttps://digalego.xunta.gal/gl/termo/43569/moldavo%20-va dúbidas lingüísticas|nome1título=Anaír|apelidos1=Rodríguez|nome2=Montserrat|apelidos2=DavilaEntrada moldavo en Digalego Ventura|editorial=[[UniversidadeIr de VigoIndo]], Servizo de Publicacións|ano=2004|isbn=84data-8158-266-2|urlacceso=http:5/2/www.v1deputacionlugo.org2018 }}</mediaref><ref>''[[Diccionario enciclopédico galego universal]]''</documentos/Lingua_galega_Dubidas_linguisticasref><ref>''[[Diciopedia do século 21]]''.pdf|url-arquivo=https:<//webref><ref>''[[Enciclopedia Galega Universal]]''.archive.org</web/20160405090617/http://www.v1deputacionlugo.org/media/documentos/Lingua_galega_Dubidas_linguisticas.pdf|data-arquivo=05ref><ref>''Atlas de abrilGalicia de 2016|ref=harv|p=118|dataacceso=28e de agostoEspaña''. deGrupo 2019|urlmorta=si}}Anaya.</ref><ref>''Atlas name="digalego"xeográfico e histórico de Galicia e do Mundo''. Edicións do Cumio.</ref> (en [[lingua romanesa|romanés]]: ''Republica Moldova'') é un [[país]] sen saída ó [[mar]] da [[Europa do Leste]], que limita con [[Romanía]] polo [[Oeste]] e con [[Ucraína]] polo [[Leste]]. Foi unha das repúblicas constituíntes da [[Unión Soviética]] ata [[1991]].

A fins da [[Idade Media]] a Moldavia comprendía todo o territorio poboado maioritariamente por romaneses emprazado entre os montes [[Montes Cárpatos]] ó oeste e o [[río Nistru]] ó leste. No [[século XIV]] tendo por núcleo a [[Bucovina]] constituíuse o [[principado de Moldavia]] que foi invadido e ocupado polos turcos en [[1512]], a familia de "''beŷs''" (especie) de "[[vicerrei]]s" apelidada ''Besarab'' ó servizo da chamada "Sublime Porta" ([[Imperio Otomán]]) deu o nome ó sector de Moldavia emprazado ó nordeste do [[río Codrii]], así xurdiu a [[provincia]] de [[Besarabia]], que incluía case a totalidade da actual República de Moldavia aínda que tamén algúns distritos cara ó sur (que tras [[1947]] pasaron a [[Ucraína]]), deste modo se conformou a parte oriental do [[principado]] de Moldavia. Este volveuse tributario do [[Imperio Otomán]] tendo como límite oriental o [[Xedisán]] e setentrional a [[Podolia]], aínda que en [[1812]] o [[Tratado de Bucarest]] transferiu Besarabia a [[Rusia]] como un dos "[[Principados Danubianos]]". A parte occidental de Moldavia converteuse máis tarde en parte de Romanía. A [[Guerra de Crimea]] fixo retroceder as fronteiras rusas na rexión, aínda que a Besarabia (cuxo territorio é o que constitúe xunto á [[Transnistria]] a maior parte da actual república de Moldavia) mantívose baixo control ruso.

Trala [[Revolución Rusa de 1917]], Besarabia foi rapidamente convertida nunha república independente en [[1918]], pero uníuse a Romanía ese mesmo ano, quedando só a pequena franxa da [[Transnistria]] dentro da [[URSS]]. O [[pacto Molotov-Ribbentrop]] permitiu á [[Unión Soviética]] tomar Besarabia en xuño de [[1940]] e, a pesar de seren expulsadas novamente en [[1941]] trala [[Operación Barbavermella]], as tropas soviéticas reocuparon a área en [[agosto]] de [[1944]]. Baixo o goberno soviético as rexións do norte e o sur habitadas por ucraínos e romaneses foron transferidas a [[Ucraína]] e [[Transnistria]] (cunha importante poboación rusa) uníuseuniuse co resto nunmesmonun mesmo estado chamado "República Soviética Socialista de Moldavia", a cal ocupaba o actual territorio da República de Moldavia.

Cando a Unión Soviética desapareceu, en agosto de [[1991]], Moldavia proclamouse independendenteindependente converténdose en membro da [[Comunidade de Estados Independentes]] en [[decembro]] dese mesmo ano, ó igual cá maioría das anteriores repúblicas soviéticas. Nun principio houbo un movemento pro-reunificación con Romanía, pero un [[referendo]] en [[marzo]] de [[1994]] recibiu unha enorme maioría de votos a favor da conservación da independencia.

O [[Parlamento]] unicameral moldavo conta con 101 asentos e os seus membros son electos a través do sufraxio popular por catro anos. O Parlamento logo elixe ó [[presidente]], quen exerce como [[xefe de Estado]]. O presidente nomea a un [[primeiro ministro]] como [[xefe de goberno]], quen ó seu vez confecciona un [[Consello de ministros|gabinete]], ambos sometidos á aprobación do Parlamento. Na actualidade o cargo de presidente ocúpao [[Igor Dodon]] e o de primeiro ministro [[Ion Chicu]].<ref>{{Cita novas |data=14 de novembro de /11/2019 |título=El Parlamento moldavo aprueba el nuevo Gobierno, liderado por el exministro Ion Chicu |url=https://www.europapress.es/internacional/noticia-parlamento-moldavo-aprueba-nuevo-gobierno-liderado-exministro-ion-chicu-20191114152853.html |data-acceso=15/11/2019 de|axencia=Europa novembroPress de 2019|lingua=es}}</ref>

[[Ficheiro:moldadm.png|miniatura|dereita|200px|División administrativa de Moldavia.]]

{{APArtigo principal|Economía de Moldavia}}

A economía moldava, tradicionalmente agrícola, comezou, en consonancia co resto de territorios da [[Unión Soviética]], un acelerado proceso de industrialización, especialmente alimentario (viño e azucre refinado). A produción de refixeradores, [[confección]], materiais de construción e [[maquinaria]] agrícola é tamén signficativasignificativa.

A produción agrícola moldava é variada: [[xirasol]], [[tabaco]], [[cereal|cereais]], [[vide]], [[hortalizashortaliza]]s, [[remolacha]] azucreira e [[pataca]]. A [[gandería]] é pouco significativa, e é principalmente bovina e porcina, ademais da cría de aves de curral.

{{listarefListaref|30em}}

{{Commons|MoldovaCommonscat}}