Albrecht Dürer: Diferenzas entre revisións

'''Alberto Durero'''<ref>"'''{{Diciopedia|Durero, Alberto''' (Albercht Dürer) Pintor e gravador alemán (1471-1528)..." en ''[[Diciopedia do Século 21]]'', t. |1, p. |734.}}</ref> ou '''Albrecht Dürer'''<ref>"'''Dürer, Albrecht''' (Nuremberg 1471-1528) Pintor, gravador e tratadista..." en ''[[Diccionario Enciclopédico Galego Universal]]'', t. 23, p. 28-29.</ref>, nado en [[Núremberg]] o [[21 de maio]] de [[1471]] e finado na mesma cidade o [[6 de abril]] de [[1528]], foi un pintor, gravador e [[Matemáticas|matemático]]<ref>{{cita web|url=http://www-history.mcs.st-and.ac.uk/Biographies/Durer.html|título=Albrecht Dürer|dataacceso=6 de febreiro de 2012|autor=J J O'Connor e E F Robertson}}</ref> alemán. As súas impresións estableceron a súa reputación por toda [[Europa]] cando aínda non cumprira os 30 anos, e foi tradicionalmente considerado xa dende entón como un dos máis importantes artistas do renacemento nórdico. A súa vasta obra abrangue retablos e traballos relixiosos, numerosos retratos e autorretratos e gravados en cobre e madeira. Exerceu unha decisiva influencia nos artistas do [[século XVI]], tanto alemáns coma dos [[Países Baixos]], e chegou a ser admirado por mestres italianos como [[Rafael|Rafael Sanzio]].<ref>{{Cita libro|autor=Wilhelm Waetzoldt|título=Dürer and his times|localización=Universidade da California|editor=Phaidon Press|páxinas=45|ano=1950}}</ref> Os seus gravados alcanzaron gran difusión e inspiraron a múltiples artistas posteriores, incluíndo os [[Nazarenos (arte)|nazarenos]] do século XIX e os [[expresionismo|expresionistas alemáns]] de principios do século XX.

En [[1520]] &nbsp;Dürer &nbsp;decatouse de que &nbsp;[[Carlos V, Sacro Emperador Romano-Xermánico|Carlos &nbsp;I]], sucesor de &nbsp;[[Maximiliano I de Habsburgo|Maximiliano &nbsp;I]], ía viaxar dende [[España]] a &nbsp;[[Aquisgrán]] &nbsp;para ser coroado [[emperador]] do [[Sacro Imperio Romano Xermánico]]. &nbsp;Durero &nbsp;recibira unha pensión anual por parte de &nbsp;Maximiliano &nbsp;e tiña a intención de que &nbsp;Carlos &nbsp;I mantivese esa asignación. Emprendeu a viaxe a &nbsp;Aquisgrán, que financiou vendendo gravados e outras obras durante o traxecto, e de alí pasou ao [[Países Baixos]] entre [[1520]] e [[1521]]. O seu diario proporciónanos un fascinante relato destas viaxes, das audiencias dos monarcas e dos recibimentos que lle brindaron os seus compañeiros artistas, coma &nbsp;[[Lucas &nbsp;van &nbsp;Leyden]], especialmente en [[Antuerpen]].

Resultou moi satisfactoria a súa audiencia con &nbsp;Carlos &nbsp;I. Regresou a Núremberg, onde habería de permanecer ata a súa morte, o [[6 de abril]] de [[1528]]. As súas últimas obras son dúas grandes táboas nas que están representados &nbsp;''Catro &nbsp;apóstolos'' (cara a [[1526]], &nbsp;[[Alte Pinakothek]] Múnic), que ofreceu como agasallo á cidade de Núremberg.

A arte de &nbsp;Dürer &nbsp;exerceu unha influencia intensa e duradeira na arte occidental, fundamentalmente grazas á masiva circulación dos seus [[gravado]]s, tanto orixinais coma copias. Xa en vida &nbsp;Dürer &nbsp;gozou de gran fama non só en &nbsp;Centroeuropa, senón tamén nos [[Países Baixos]], [[España]] e [[Italia]], e as súas estampas foron copiadas con frecuencia. &nbsp;Dürer &nbsp;acusou de [[plaxio]] ao italiano &nbsp;[[Marcantonio Raimondi]] &nbsp;por replicar os seus gravados. Posteriormente este conflito resolveuse e &nbsp;Dürer &nbsp;interesouse por adquirir estampas de &nbsp;Raimondi.

A produción pictórica de &nbsp;Dürer &nbsp;é máis ben escasa, debido en parte ao tempo que requiría cada obra en deseño e execución. Amais Dürer &nbsp;contou dende data temperá con ilustres clientes, coma [[Maximiliano I de Habsburgo|Maximiliano &nbsp;I]], o que lle asegurou unha estabilidade económica que lle permitiu concentrarse nos encargos máis ambiciosos. As súas pinturas concentráronse inicialmente nunhas poucas coleccións e igrexas, polo que a rápida difusión da súa arte se debeu ao medio gráfico. &nbsp;Dürer &nbsp;produciu e distribuíu os seus gravados cunha sagaz visión comercial. As imaxes a [[buril]] gravábaas el persoalmente ata o último detalle, cunha técnica extenuante e perfeccionista, e vendíanse a prezos elevados. E paralelamente, &nbsp;Dürer &nbsp;deseñaba decenas de [[xilografía]]s, maiormente de tema relixioso, que eran gravadas nos tacos de madeira por entalladores profesionais. Debido ao seu menor custo e a que permitían tiradas maiores, as xilografías eran máis alcanzábeis e chegaban aos obradoiros doutros artistas. Séculos despois, pintores españois coma &nbsp;[[Francisco de Zurbarán|Zurbarán]] &nbsp;e &nbsp;[[Francisco de Goya|Goya]] &nbsp;seguiron delatando a influencia &nbsp;dureriana; de feito o último cadro coñecido de Zurbarán, &nbsp;''A Virxe &nbsp;co Neno e &nbsp;san &nbsp;Xoaniño'' &nbsp;(1662, [[Museo de Belas Artes de &nbsp;Bilbao]]) inspirouse no gravado &nbsp;''A Virxe &nbsp;do mono'' que Dürer &nbsp;realizara cara a [[1498]].<ref>[https://www.museodelprado.es/enciclopedia/enciclopedia-on-line/voz/durero-alberto/ Durero, Alberto], Enciclopedia online, Museo del Prado.</ref>

En todos os seus traballos teóricos, co fin de comunicar as súas teorías no idioma [[lingua alemá|alemán]] e non en [[Lingua latina|latín]], &nbsp;Dürer &nbsp;utilizou expresións gráficas e usando a lingua vernácula, o idioma comprensible para os artistas e artesáns. Por exemplo, "Schneckenlinie" ("liña en caracol") foi o seu termo para unha forma de espiral. Polo tanto, &nbsp;Dürer contribuíu á expansión da prosa alemá que &nbsp;[[Martiño Lutero]] &nbsp;comezara coa súa tradución da [[Biblia]].

O seu título orixinal é &nbsp;''Underweysung &nbsp;der &nbsp;Messung, &nbsp;mit &nbsp;dem &nbsp;Zirckelun[d] &nbsp;Richtscheyt, in &nbsp;Linien Ebnen &nbsp;vnnd &nbsp;gantzen &nbsp;Corporen'' &nbsp;(''Os catro libros sobre medición. Instrucións de medición con compás e regra''). &nbsp;

A obra de &nbsp;Dürer &nbsp;de [[xeometría]] divídese do seguinte xeito: O primeiro libro céntrase na xeometría lineal. Construcións xeométricas de &nbsp;Dürer &nbsp;inclúen hélices, concoides e epicicloides. Tamén se basea en &nbsp;Apolonio, e no libelo de &nbsp;[[Johannes Werner]] &nbsp;de [[1522]] "''Super &nbsp;viginti &nbsp;duobus &nbsp;elementis &nbsp;conicis''". O segundo libro móvese acerca das dúas xeometría dimensionais, é dicir, a construción de regulares polígonos. Aquí &nbsp;Dürer &nbsp;favorece os métodos de &nbsp;[[Tolomeo]] &nbsp;sobre &nbsp;[[Euclides]]. O terceiro libro aplica os principios da xeometría da arquitectura, a [[enxeñaría]] e a [[tipografía]]. En arquitectura &nbsp;Dürer &nbsp;cita a &nbsp;[[Marco Vitruvio|Vitruvio]] &nbsp;mais elabora os seus propios deseños e clásicas columnas. En tipografía, &nbsp;Dürer &nbsp;realiza a construción xeométrica do [[alfabeto latino]], baseándose en precedentes italianos. Non obstante, a súa construción do [[alfabeto gótico]] baséase nunha forma completamente diferente e modular de sistema. O cuarto libro completa a progresión da primeira e segunda parte abranguendo as formas tridimensionais e a construción de poliedros. Nela &nbsp;Dürer &nbsp;analiza os cinco sólidos platónicos, así como os sete sólidos semiregulares de [[Arquímedes]], así coma varios da súa propia invención. En todo isto, &nbsp;Dürer &nbsp;mostra os obxectos coma redes. Por último, &nbsp;Dürer &nbsp;analiza o problema de &nbsp;Delos &nbsp;e pasa á 'construzione &nbsp;legittima', un método de representar un cubo en dúas dimensións a través da perspectiva lineal. Foi en &nbsp;[[Boloña]] &nbsp;onde Dürer &nbsp;aprendeu (posibelmente por &nbsp;[[Luca Pacioli]] &nbsp;ou [[Donato Bramante|Bramante]]) os principios da perspectiva lineal, e, evidentemente, familiarizouse co "''costruzione &nbsp;legittima''" nunha análise escrita destes principios a cal só se encontran, neste momento, no tratado non publicado de &nbsp;[[Piero della &nbsp;Francesca]]. El tamén estaba familiarizado coa "construción abreviada" como se describe en &nbsp;Alberti &nbsp;e a construción xeométrica das sombras, unha técnica de &nbsp;[[Leonardo &nbsp;da &nbsp;Vinci]]. Inda que &nbsp;Dürer non fixo ningunha innovación nestas áreas, é notábel como a primeira do norte de [[Europa]] para o tratamento das cuestións da representación visual dun xeito científico, e coa comprensión dos principios de &nbsp;Euclides. Amais destas construcións xeométricas, Dürer &nbsp;discute neste último libro de &nbsp;''Underweysung &nbsp;der &nbsp;Messung'' unha variedade de mecanismos para o debuxo en perspectiva dos modelos e proporciona ilustracións de gravado destes métodos que a miúdo se reproducen nas discusións da perspectiva.

O seu título orixinal é &nbsp;''Vier Bücher &nbsp;von &nbsp;menschlicher &nbsp;Proportion''. Núremberg: &nbsp;Formschneider &nbsp;(Jeronymus), [[1528]].

A obra de &nbsp;Dürer &nbsp;sobre as proporcións humanas chámase os ''Catro libros da proporción humana''. O primeiro libro escribiuse principalmente entre [[1512]]-[[1513]] e completadas en [[1523]], no que mostra cinco tipos diferentes de figuras masculinas e femininas, todas as partes do corpo expresan en fraccións da altura total. Dürer &nbsp;basea estas construcións tanto en &nbsp;[[Marco Vitruvio|Vitruvio]] &nbsp;e as observacións empíricas de "duascentas ou trescentas persoas vivas", nas súas propias palabras. O segundo libro inclúe outros oito tipos, analizados non en fraccións senón no sistema &nbsp;albertiano, que &nbsp;Dürer probabelmente aprendeu de &nbsp;[[Francesco &nbsp;di &nbsp;Giorgio]] ''De &nbsp;armónica totius &nbsp;mundi'' &nbsp;de [[1525]]. No terceiro libro, &nbsp;Dürer &nbsp;dá principios polos que as proporcións das figuras se poden modificar, como a simulación matemática convicta e espellos cóncavos, aquí &nbsp;Dürer tamén trata a fisionomía humana. O cuarto libro está dedicado á teoría do movemento.

Anexa ao último libro, non obstante, é un ensaio autónomo na estética, que &nbsp;Dürer &nbsp;traballou entre 1512 e 1528, e é aquí onde podemos coñecer as súas teorías sobre a "beleza ideal". &nbsp;Dürer rexeitou o concepto de beleza obxectiva de &nbsp;[[Leon Battista Alberti|Alberti]], que propón unha idea relativista da beleza baseada na variedade. Non obstante, Dürer &nbsp;seguía crendo que a verdade se oculta dentro da natureza, e que non había regras que ordenasen a beleza, a pesar de que lle resultaba difícil de definir os criterios do devandito código. En 1512-[[1513]] os tres criterios foron a función ('Nutz'), a aprobación inxenua ('Wohlgefallen') e o termo medio ('Mittelmass'). Porén, a diferenza de &nbsp;Alberti &nbsp;e &nbsp;Leonardo, &nbsp;Dürer &nbsp;estivo máis preocupado por comprender non só as nocións abstractas da beleza, senón tamén de como un artista pode crear imaxes fermosas. Entre o 1512 e o proxecto definitivo en 1528, &nbsp;Dürer &nbsp;desenvolveu a comprensión da creatividade humana espontánea ou inspirada nun concepto de "síntese interna selectiva". Noutras palabras, que un artista se basea nunha gran cantidade de experiencias visuais para imaxinar as cousas belas. A crenza de &nbsp;Dürer &nbsp;na capacidade do artista e na súa inspiración levoulle a afirmar que "''un home pode debuxar algo coa súa pluma no medio dunha folla de papel nun día, ou se pode cortar nun pequeno anaco de madeira co seu pequeno ferro, e resulta ser mellor e máis artístico que o traballo doutro no que o seu autor traballa coa maior dilixencia durante todo un ano''".<ref>{{cita libro|apelidos=Mueller|nome=Peter O.|título=Substantiv-Derivation in Den Schriften Albrecht Durers|ano=1993|isbn=3-11-012815-2}}</ref>