Guanahani: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Maria zaos (conversa | contribucións)
m →‎Candidatas: arranxos urlmorta
Etiqueta: edición de código 2017
Maria zaos (conversa | contribucións)
m tradución ao galego; corrección cita+referencia; arranxos lig. mortas
Etiqueta: edición de código 2017
Liña 5:
 
=== Carta de Colón ===
O [[29 de abril]] de [[1493]] publicouse en [[Barcelona]] unha carta de Colón ao Escribano de Raciónración, Luis de Santángel, na que se anunciaba o Descubrimento. Trátase do primeiro documento impreso que menciona o nome de Guanahani, pero sen achegar ningún dato sobre a illa:{{Cita|A la primera isla que yo halléfallé puse nombre San Salvador aá conmemoración de Su Alta MajestadMagestad, el cual maravillosamente todo esto ha dado;: los Indiosindios la llaman '''GuanahamGuana-hani''';. aA la segunda puse nombre la isla de Santa María de Concepción;: aá la tercera Fernandina;: a la cuarta la Isabela;: aá la quinta la isla Juana, y así aá cada una nombre nuevo.|''<ref>{{Cita libro|título=Cristóbal Colón : cartas que escribió sobre el descubrimiento de América y testamento que hizo a su muerte|apelidos=Colón|nome=Cristobal|editorial=Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes|ano=2006|ref=|lugar=Madrid|ano-orixinal=1880|serie=Biblioteca Universal. Colección de los mejores autores antiguos y modernos, nacionales y extranjeros|páxina=6|volume=67|url=http://www.cervantesvirtual.com/nd/ark:/59851/bmctt4k6|páxinas=5-18|capítulo=Carta del almirante Cristóbal Colon escrita al escribano de racion de los señores Reyes Católicos|url-capítulo=http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/cristobal-colon-cartas-que-escribio-sobre-el-descubrimiento-de-america-y-testamento-que-hizo-a-su-muerte--0/html/0108d902-82b2-11df-acc7-002185ce6064_14.html}}.Hai unha versión do texto con ortografía actualizada en Wikisource en castelán [[:m:s:es:Carta de Cristobal Colón a los Reyes Católicos anunciando el descubrimiento de América|Carta de Colón al Escribano de Ración]]''</ref>}}
 
=== Mapa de Juan da Cousa ===
Liña 21:
 
=== Cosmógrafos da Casa de Contratación ===
O cosmógrafo sevillano [[Alonso de Santa Cruz]] describiu e situou Guanahani de maneira precisa no seu libro ''Islario Xeral'', escrito na primeira metade do século XVI e que nunca foi imprimido:{{Cita|... vieron una isla al septentrión de la grande isla, que después se dijo Española y casi su adyacente, llamada por los indios Guanahani (...) es de hasta ocho leguas de largo y seis de ancho y cerca de sí a la parte de levante tiene tres islotes llamado el triángulo porque hacen tal forma (...) y entre Samana y Guanahani están dos isletas pequeñas con tres isleos sin nombre y todas estas que están como en torno de las que fueron dichas islas Blancas por la gente de Colón y por el las Princesas que se ven todas desde Guanahani por hasta once leguas al sudoeste de [[Guanima]] y de [[Xumeto]];|''Islario General...'', transcrito por Mariano Cuesta<ref>{{cita libro|apelidos=Cuesta Domínguez|nome=Mariano|título=Alonso de Santa Cruz y Su Obra Cosmografica|ano=1984|editorial=CSIC|isbn=978-84-00-05707-7}}, tomo |volume=II, pp.|páxinas=288-289}}</ref>}}Pola mesma época, o piloto maior da [[Casa da Contratación de Indias|Casa de Contratación de Sevilla]], Alonso de Chaves, anotou a latitude de Guanahani (25ºN) e outros datos posicionais no seu ''Espello de navegantes'', escrito cara a 1540:{{Cita|Guanahaní ysla de los yucaios. Por la vanda del norte está en veinte e cinco grados 25 grados. Está al sudeste de Guanima, dista della catorze leguas 14 leguas. Está al nonoroeste de Maiaguana. Dista de ella veinte e siete leguas 27 leguas. Está al lesnordeste de Samaná; dista della ocho legas 8 leguas. Esta ysla tiene de luengo de norueste sueste ocho 8 leguas y de nordeste sudeste quatro 4 leguas. Tiene un puerto a la vanda del nordeste. Y delante del unos tres yslotes que se llaman el trángulo. Es limpia a la reonda. Y esta ysla se paresce con Samaná. Esta es la ysla que primero fue hallada quando se descubrieron estas Indias. Corren aquí las aguas al nornordeste.|''Espejo de navegantes'', transcrito por Mariano Cuesta<ref>{{cita libro|apelidos=Cuesta Domínguez|nome=Mariano|título=Congreso de Historia del Descubrimiento (1492-1556)|capítulo=La cartografía en prosa durante la época de los grandes descubrimientos americanos|ano=1992|editorial=Real Academia de la Historia|isbn=84-600-8201-6}}</ref>}}
 
=== Hernando Colón ===
Liña 28:
=== Bartolomeu das Casas ===
[[Ficheiro:Columbus_Taking_Possession.jpg|miniatura|Representación do desembarco de Colón en Guanahani inspirada no relato de Bartolomeu das Casas (1893).]]
A ''Historia das Indias'' do frade e bispo [[Bartolomé de las Casas|Bartolomeu das Casas]] é considerada a principal fonte de información sobre a Primeira Viaxe de Colón porque inclúe, segundo o autor, transcricións literais do caderno de bitácora do Almirante. Das Casas afirma empezar a escribir a súa obra cara a [[1527]] pero só a afrontou con forza na segunda metade dos [[Década de 1540|anos 1540]], cando obtivo acceso á biblioteca privada de Hernando Colón en [[Sevilla]].<ref>{{Cita libro|apelidos=MANZANOManzano MANZANOManzano|título=Colón y su secreto -. El predescubrimiento|editorial=Madrid: Cultura Hispánica (|edición= ed.)|ID=ISBN =84-7232-285-8|páxina=94}}, pág.94</ref> A obra quedou en manuscrito e foi esquecida até o seu redescubrimento en [[1791]]. Os seguintes son extractos dese documento.<ref name="Varela">{{Cita libro|apelidos=Varela, Jesús y José Manuel Fradejas|título=Diario de Cristóbal Colón (transcripción y edición facsimilar)|editorial=Instituto Interuniversitario de Estudios de Iberoamérica y Portugal|lugar=Valladolid|ISBN=84-933938-3-5}}</ref>
 
O resumo do Diario de Colón conta do seguinte modo o momento da chegada a Guanahani: {{Cita|''Jueves 11 de octubre'':... A las dos horas después de medianoche pareçió la tierra, de la qual estarían dos [[legua]]s. Amainaron todas las velas, y quedaron con el treo, que es la vela grande, sin bonetas, y pusiéronse a la corda, temporizando hasta el día viernes que llegaron a una isleta de los Lucayos, que se llamava en lengua de indios Guanahani. Luego vieron gente desnuda y el Almirante salió a tierra en la barca armada y [[Martín Alonso Pinzón|Martín Alonso Pinçón]] y [[Vicente Yáñez Pinzón|Viçente Anes]], su hermano, que era capitán de la Niña. Sacó el Almirante la vandera real; y los capitanes con dos vanderas de la cruz verde que llevava el Almirante en todos los navíos por seña, con una F y una Y: encima de cada letra su corona, una de un cabo de la † y otra de otro. Puestos en tierra vieron árboles muy verdes, y aguas muchas y frutas de diversas maneras. El Almirante llamó a los dos capitanes y a los demás que saltaron en tierra, y a Rodrigo d'Escobedo, escrivano de toda el armada, y a Rodrigo Sánchez de Segovia, y dixo que le diesen por fe y testimonio como él por ante todos tomava, como de hecho tomó, possessión de la dicha isla por el Rey y por la Reina sus señores, haziendo las protestaciones que se requirían, como más largo se contiene en los testimonios que allí se hizieron por escripto. Luego se ayuntó allí mucha gente de la isla.}}A illa estaba habitada polo pobo [[Pobo taíno|lucayo ou taíno.]] O texto arriba citado, é o primeiro no que os europeos utilizan o termo «indios» para denominar comunmente aos poboadores de América, palabra que deriva do erro que cometeron ao pensar que a illa Guanahani atopábase na zona oriental do [[Asia|continente asiático]], que os europeos de entón confundían con [[India]]. Os taínos organizaran unha sociedade agraria, relativamente avanzada, baseada no cultivo do [[millo]], a [[mandioca]] e o [[algodón]], incluíndo outros importantes cultivos como o [[Cacahuete|maní]] (cacahuete), a [[pementa]], a [[Ananás|piña]], a [[Pataca doce|batata]] e o [[Tabaco (planta)|tabaco.]] O propio Colón relata no seu diario que cultivaban cabazas e algodón e que posuían casas e «hortas de árbores».<ref name="The People Who Discovered Columbus">{{Cita libro|apelidos=Keegan|título=The People Who Discovered Columbus: The Prehistory of the Bahamas|editorial=Gainesville: University Press of Florida|ID=ISBN 978-0-8130-1137-0}}</ref>
Liña 49:
* Illa '''[[Mayaguana]].''' Situada ao leste e moi preto do Cayo Samaná e os Cayos Franceses. Foi proposta polo brasileiro Francisco Varnhagen en [[1825]].
* A '''[[Gran Turca|Illa Gran Turca]]''' (Grand Turk Island). É a illa principal e sede do goberno local do territorio británico das [[Turks e Caicos|Illas Turcas e Caicos.]] Atópase ao sueste da illa Mayaguana. Foi proposta por Martín Fernández de Navarrete en [[1824]] e Robert Power en [[1983]]. En 1992, Gregory McIntosh identificou a Gran Turca non con Guanahani senón con Babueca, unha illa descuberta independentemente por [[Martín Alonso Pinzón]] entre novembro e decembro de [[1992|1492]].<ref name="mcintosh"/>
* '''Illa Concepción''' (Conception Island). Foi proposta por R. T. Gould en [[1943]].<ref name="The Conception Island theory">{{Ligazón morta|{{cita web
|título = The Conception Island theory
|autorapelidos = Pickering,
|nome= Keith
|editorialpáxina-web = The Columbus Navigation Homepage
|url = http://www.columbusnavigationcolumbuslandfall.com/ccnav/concep.shtml
|dataacceso = 121 de diciembreabril de 20072019
}}</ref>
}}|http://www.columbusnavigation.com/concep.shtml}}</ref>
* '''[[Caicos do Leste]]''' (East Caicos). Proposta por Pieter Verhoog en [[1947]].<ref name="Caicos Islands landfall theory">{{Ligazón morta|{{cita web
|título = Caicos Islands landfall theory
|autor = Pickering, Keith
|editorial = The Columbus Navigation Homepage
|url = http://www.columbusnavigationcolumbuslandfall.com/ccnav/caicos.shtml
|dataacceso = 121de de diciembreabril de 20072019
}}|http://www.columbusnavigation.com/caicos.shtml}}</ref> Pero é a única illa (entre as propostas) que non ten unha lagoa no seu interior, o cal non concorda coas descricións de Hernando Colón e As Casas.
* '''[[Cat Island|Illa Gato]]''' (Cat Island). A illa Gato atópase inmediatamente ao norte do Salvador/Watlings e era amplamente considerada como Guanahani ata que en 1791 se redescubreu o resumo da bitácora de Colón realizado por Bartolomeu das Casas, que foi publicado en 1875-1876.<ref>A transcrición orixinal é un manuscrito achado en 1791 de 67 folios escritos en ambos os lados escrito polo mesmo Bartolomeu das Casas, que o usou para preparar a súa "Historia das Indias". Foi publicado en cinco volumes en 1875-76. "Christopher Columbus: A Bibliographic Voyage", by Jack Shreve in "Choice" (January 1991, Vol. 29, pp. 703-711.)</ref> A descrición de Guanahani no manuscrito das Casas non era compatible coa posibilidade de que se tratase da illa Gato; en primeiro lugar porque a illa Gato (Cat) non ten arrecife, que segundo As Casas circundaba a Guanahani. Os defensores desta hipótese sosteñen os seus argumentos en antigos mapas. Uno dos máis importantes partidarios foi o explorador [[Canadá|canadense]] Alexander Mackenzie.
* '''Illa Ovo''' (Egg Island). Proposta por Arne Molander en [[1981]].<ref name="The Egg Island theory">{{Ligazón morta|{{cita web
|título = The Egg Island theory
|autorapelidos = Pickering,
|nome= Keith
|editorial = The Columbus Navigation Homepage
|url = http://www.columbusnavigationcolumbuslandfall.com/ccnav/egg.shtml
|dataacceso = 121 de diciembreabril de 20072019
}}</ref>
}}|http://www.columbusnavigation.com/egg.shtml}}</ref>
* '''Cayo Lignum Vitae''' (Lignum Vitae Cay). Proposto por John Winslow en [[1989]].<ref name="Geographer John Hathaway Winslow says Columbus didn't land at accepted site">{{Ligazón morta|{{cita web
|título = Geographer John Hathaway Winslow says Columbus didn't land at accepted site
Liña 102 ⟶ 104:
=== Ligazóns externas ===
* Manrique, Antonio María (1890). ''Guanahani'' : Investigacións histórico-xeográficas sobre o camiño de Cristóbal Colón polas Bahamas e Costa de Cuba que comprenden a situación exacta da primeira terra descuberta do Novo Mundo, Arrecife [Canarias], Imp. de Lanzarote: Galindo e Cª. Defende a tese da illa Waitling. [http://www.cervantesvirtual.com/FichaObra.html?Ref=21387&portal=42 (Publicación en liña do libro na Biblioteca Virtual Cervantes)]
* [http://columbuslandfall.com/ccnav/cclandfl.shtml ] {{en}}
* Sitio de Keith Pickering, defendendo a hipótese de Cayos Plana (Plana Cays) {{Ligazón morta|[http://www.columbusnavigation.com/cclandfl.shtml Sitio de Keith Pickering, defendiendo la hipótesis de Cayos Plana (Plana Cays) <small>en inglés</small>]|http://www.columbusnavigation.com/cclandfl.shtml}} ( ; véxase o ).
* [http://www.angelfire.com/sc3/paleogeography/Avaliación paleogeográficapaleoxeográfica sustentando a hipótese de Cayo Samaná (Samana Cay)] {{en inglés [http://www.angelfire.com/sc3/paleogeography/ <small>en</small>]}}
 
[[Categoría:Descubrimento das Américas]]