Petra: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Fendetestas (conversa | contribucións)
Fendetestas (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{entradución}}
{{Outros homónimos}}
{{Patrimonio Mundial
Liña 28 ⟶ 29:
[[ficheiro: Petra-Roman-Aqueduct.jpg | thumb | left | O estreito paso ([[Siq]]) que leva a Petra]]
 
AsEscavacións escavaciónsrecentes demostraron queas foi a capacidadehabilidades dos Nabateos[[nabateo]]s parano controlarcontrol o abastecemento deda [[auga o]] que levoupermitiron aoa ascensoconstrución da cidade no [[deserto]], creando na práctica un [[oasis]] artificial. A áreazona rexistrasofre inundacións repentinasocasionais e evidenciasos restos arqueolóxicasarqueolóxicos demostranevidencian que os Nabateosnabateos controlaban estas inundacións mediante o uso de [[Encoro|presas]], cisternas e condutos de auga. EstasDeste innovaciónsxeito, almacenaban a auga duranteque períodosdespois prolongadospodía ser utilizada nos longos períodos de [[seca]] e permitironpermitindo que a cidade prosperase coa súa vendaprosperara.<ref>{{cite web|url=http://nabataea.net/waterw.html |title=Petra: Water Works |publisher=Nabataea.net |accessdate=2011-12-05}}</ref><ref>{{cite web|author=Lisa Pinsker |url=http://www.agiweb.org/geotimes/june04/feature_petra.html |title=Geotimes – June 2004 – Petra: An Eroding Ancient City |publisher=Agiweb.org |date=2001-09-11 |accessdate=2011-12-05}}</ref>
 
NosAínda temposque antigos,nas asúas Petraorixes puidose habersepodía chegado desde o sur por unha pista que atravesabaacceder a chaira de Petra, aochegando redorpolo de Jabal Harounsur ("Montañavía deWadi Aarón"Araba)., Outraou entradaposiblemente posibledesde eraas desdeelevadas o[[meseta]]s altiplano aono norte. Hoxe, a maioríamaior parte dos visitantes modernos acheganachéganse oao sitiolugar desdedende o leste. A impresionante entrada oriental conduceleste abruptamenteleva a travésun dunacceso canónen escurobaixada que atravesa unha estreita e estreitoescura (encorga algúnentre lugarparedes de pedra, (nalgúns lugares con só 3 - 4 m. de ancho) chamadochamada ''[[Siq]]'' ("o eixo"), unha característica xeolóxica natural formada por unha separación profunda nas rochas de [[arenita]] e que sirve como unha canle que flue cara a [[Wadi Musa]]. Ao final da estreita gargantagorxa atópase a ruína máis elaborada de Petra, [[Al Khazneh]] (popularmente coñecida e que significa "o Tesouro"), tallado no cantil de arenita. Aínda que permanece en condicións notablemente ben conservadas, a fachada da estrutura está marcada por centos de buracos de bala feitos polas tribos beduínas locais que esperaban atopar as riquezas que unha vez se rumoreaba que estaban escondidas nela.<ref>{{cite web|url=http://www.robertfulford.com/petra.html |title=Robert Fulford's column about Petra, Jordan |publisher=Robertfulford.com |date=1997-06-18 |accessdate=2014-02-06}}</ref>
 
Un pouco máis aló do Tesouro, ao pé da montaña chamada ''en-Nejr'', hai un gran teatro, posicionado para que poidan verse a maior cantidade de tumbas. No punto onde se abre o val á chaira, o sitio da cidade revélase con efecto sorprendente. O teatro foi cortado na ladeira e baixo varias das tumbas durante a súa construción. Os rectangulos dos asentos aínda están visibles. Case encerrandoo por tres lados están os muros da montaña de cor rosa.
Liña 111 ⟶ 112:
 
== Historia ==
A historia de Petra é longa, o seu [[val]] era moi estimado pola súa fácil defensa. Con todo, os seus primeiros habitantes eran [[nómade]]s, sen restos físicos de vivendas máis que a partir da época Nabatea, xa que esta civilización construiu e viviu alí por longo tempo. Tras o período bizantino, o lugar quedou practicamente deserto, polo que hai poucas fontes que lembren ese tempo, o que fai difícil reconstruír a historia da cidade durante un longo período. Tras a redescoberta da cidade por [[Johann Ludwig Burckhardt]] en [[1812]], verificouse nos escritos da antigüidade moitas fontes que evocan a historia de Petra.
As descricións de [[Estrabón]], [[Plinio o vello]] e outros escritores identifican Petra como a capital dos [[nabateos]] e o centro das súas caravanas de comercio. Rodeada por rochas de moita altura e permanentemente abastecida de auga por correntes permanentes, Petra non só tiña as vantaxes dunha fortaleza senón que tamén controlaba as principais rutas comerciais que pasaban ao través dela en dirección a [[Gaza, Palestina|Gaza]] no oeste, a [[Bosra]] e [[Damasco]] no norte, a [[Aqaba]] no [[Mar Vermello]], e cruzando o deserto ao [[Golfo Pérsico]].
 
[[Ficheiro:Petra1.JPG | center | thumb | 800px | Panorama do alto lugar do sacrificio na parte inferior da cidade de Petra]]
Escavacións recentes demostraron as habilidades dos [[nabateo]]s no control da [[auga]] que permitiron a construción da cidade no [[deserto]], creando na práctica un [[oasis]] artificial. A zona sofre inundacións ocasionais e os restos arqueolóxicos evidencian que os nabateos controlaban estas inundacións mediante o uso de [[Encoro|presas]], cisternas e condutos de auga. Deste xeito, almacenaban a auga que despois podía ser utilizada nos longos períodos de [[seca]] permitindo que a cidade prosperara.
 
=== Neolítico ===
 
Os descubrimentos no lugar de [[Beidha]], a poucos quilómetros do Petra, demostraron a existencia de instalacións sedentarias que datan de entre 30.000 e 10.000 anos a.C. O establecemento máis antigo atopado en Petra data da [[Idade do Ferro]].
 
=== Antigüidade ===
O lugar era un santuario relixioso, político e cultural.
 
==== Período edomita ====
 
Segundo [[Leon de Laborde]], os primeiros vestixios de instalacións sedentarias [[Edom]]itas no lugar de Petra remóntanse ao final do século VIII. a. C. Esta cidade dominou toda a rexión. Os Edomitas elixiron instalarse en [[Umm al-Beira]], os outeiros preto de Petra, xa que se atoparon varios sitios sobre os picos. O mesmo lugar ocupárono máis tarde os [[Nabateos]], pobres construtores, pero con moita sona pola súa [[cerámica]].
 
A rexión sufriu numerosos ataques polas tribos [[Israel | israelitas]], pero permaneceu baixo o control dos Edomitas, polo menos ata que a anexión do territorio edomita polo [[Imperio Persa]].
 
Segundo o ''[[Libro do Éxodo]]'' (da ''[[Biblia]]''), os Edomitas, como descendentes de [[Esaú]] e inimigos dos [[hebreo]]s, opuxéronse ao paso de [[Moisés]]. Nun esforzo para atopar os sitios mencionados no ''[[Libro do Éxodo]]'' [[Leon de Laborde]] e outros exploradores occidentais deron nomes bíblicos a cada lugar, como Wadi Musa (‘o regato de Moisés’) o Al-Khazne Firaun (‘o tesouro do Faraón’). Petra, como [[Bosra]] non se coñecera ata o século XX, como a cidade mencionada na [[Biblia]] (II Reis, XIV, 7; [[Libro de Isaías|Isaías]], XVI, 1) co nome de Sela (en [[Lingua hebrea|hebreo]] פטרה ''sela'', «rochoso»), a capital dos [[Edom | edomitas]], antes de que as investigacións arqueolóxicas demostran que eran dúas cidades diferentes. [[Sela]] está ​​máis ao norte.
 
==== Período Nabateo ====
 
[[Ficheiro:NabateensRoutes.png | polgar | erecto = 1.5 | As rutas comerciais terrestres dos nabateos fixo de Petra un importante centro de comercio para a época].]
 
A chegada dos nabateos, obo [[nomadismo | nómade]] [[árabe]], probablemente, remóntase ao século VI a.C., cando entran no país de Edom e toman o control de Petra. Os edomitas trasladáronse á rexión de [[Hebrón]], deixando o asentamento.
 
O período nabateo está mellor documentado que outros tempos da antigüidade, pero a maioría dos documentos (escritos en [[papiro]] e outros sportes que se quebran facilmente) destruíronse, as fontes que datan deste período son escasas, non nos quedadn máis datos precisos que os que se gravaron nas paredes de pedra da cidade e as etapas da construción dos monumentos, para axudar a reconstruír este tempo da súa histria.
 
No 312 a.C., o xeneral [[Antígono I Monoftalmos]] fracaso no seu intento de capturar a cidade.
 
No século IV a.C., a cidade abrangue dez quilómetros cadrados. Os nabateos son coñecidos pola súa técnica [[cerámica]] de alta calidade.
 
Cara ao final do século IV antes de Cristo e comezos do III, os nabateos parecen totalmente independente, a pesar do dominio rexional da [[dinastía tolemaica]]. E ao final do século III a.C., os nabateos apoian a [[Antíoco III o Grande | Antíoco III]], expulsando aos Tolomeos, ao sur.
 
Entre o ano 93 a.C. e o 90 a.C., o rei Nabateo [[Nabateo | Obodas I]] derrotou a [[Alexandre Janneo]] nos [[altos do Golán]] terminando a expansión dos [[Asmoneos]] en Petra e o seu reino. Conquistou os países de [[Moab ​​(Reino) | Moab]] e Gileade, ao leste de [[Xordania]] que vai perder máis tarde, a pesar da súa nova vitoria sobre Jannée no 82.
 
Ano 85 Obodas I derrotado [[Seléucida]] [[Antíoco XII Dionísio | Antíoco XII]] que morreu en combate. Na súa morte, Obodas era [[deificado]] polos nabateus que organizaron o seu culto e construíu o [[Deir]] na súa honra.
 
O rei Aretas III, fillo de Obodas I estende o reino dos Nabateos cara a Damasco. A cidade desenvolve grazas ao comercio da ruta de incenso. Esta histórica ruta terrestre comezou en Yemen ao longo da costa occidental de Arabia e dividiuse en Petra en dúas ramas: unha ao noroeste que conduce a Gaza e unha ao nordeste na dirección de Damasco. A auga e a seguridade fixeron de Petra un oasis para as caravanas meridionales de Arabia, cargadas principalmente con produtos de luxo e [[seda]] de [[India]], o marfil de África, [[perla]] do mar Vermello e incenso do sur de Arabia, entre outros produtos moi cobizados. A resina de Boswellia (a "árbore de incienso") foi cobizada no mundo antigo como unha ofrenda relixiosa, especialmente valiosa e tamén como medicina. A intermediación comercial e as tarifas producían importantes beneficios para os nabateos, que daban a caravana de auga e vivenda para pasar a noite, a cambio dun pago.
 
[[Ficheiro: Petra Jordan BW 40.JPG | thumb | Túmulos reais.]]
 
O rei Nabateo [[Malichos I] e Obodas III]] fixo moitas expedicións que fracasaron no Imperio Romano en Arabia incluído no 25 e 24 a. C., o prefecto de Egipto Elio Galo. Os romanos intentaron atopar a orixe das especias e perfumes cos que os Nabateos negociáronse por non pagar a súa intermediación.
 
A cidade alcanzou o seu apoxeo no ano 50. Tivo 20.000 habitantes, pero as fontes difieren moito deste número: outras estimacións varían entre 30.000 e 40.000.000 de habitantes.
 
Durante o reinado do rei Nabateo Obodas III o reino experimentou un importante desenvolvemento cultural. Nesa época, a maior parte das tumbas e templos están construídas.
 
Os nabateos adoraban aos deuses e ás deuses árabes da época preislámica, así como a algúns dos seus reis deputados. Dushara é o deus masculino principal, coa súa trindade feminina: Uzza, Allat e Manat. Moitas estatuas esculpidas no rock mostran estes deuses e deusas.
 
Diodoro Siculus Diodoro de Sicilia e Estrabón son os únicos escritores coñecidos deste período que deixaron testemuño por escrito de Petra. Estes textos dan conta da riqueza deste pobo árabe, procedente do comercio de caravanas entre Asia e Europa, pero non están de acordo co seu modo de vida: eran sedentarios ou nómades, campesiños ou urbanos. O nome Semítico de Petra tamén se menciona nos [[Dead Sea Scrolls | Manuscritos de Qumran]].
 
Aínda que nas súas orixes se podía acceder a Petra chegando polo sur (vía Wadi Araba), ou posiblemente desde as elevadas [[meseta]]s no norte, a maior parte dos visitantes modernos achéganse ao lugar dende o leste. A impresionante entrada leste leva a un acceso en baixada que atravesa unha estreita e escura corga entre paredes de pedra, de só 3-4 metros de ancho nalgúns lugares. Ao final da gorxa atópase a ruína máis elaborada de Petra, a Tesourería, escavada directamente na pedra.
 
=== Período romano ===