Xoana de Arco: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
poido > puido
Elisardojm (conversa | contribucións)
Desfíxose a edición 5044242 de Vitoriaogando (conversa)
Etiqueta: Desfacer
Liña 24:
[[Ficheiro:Jehanne signature.jpg|260px|miniatura|Sinatura de Xoana de Arco]]
[[Ficheiro:Blason Jeanne-d-Arc.svg|260px|miniatura|''[[Escudo|Escudo de Armas]]'', de Xoana de Arco.]]
'''Xoana de Arco''' ({{lang-fr|link=no|Jeanne d'Arc}}<ref>O seu nome foi escrito nunha variedade de formas, en particular antes da metade do século XIX. Véxase Pernoud and Clin, pp. 220–221. A súa firma aparece como "Jehanne" (véxase [http://www.stjoan-center.com/Album/part47.html www.stjoan-center.com/<span style="background-color: rgb(255, 145, 145);" title="álbum">Album</span>/, parts 47] and [http://www.stjoan-center.com/Album/part49.html 49]; tamén se observa en Pernoud e Clin) {{en}}.</ref>), nada o [[5 de xaneiro|5]] ou o [[6 de xaneiro]]<ref name="Nacemento">As referencias bibliográficas modernas adoitan fixar o seu día de nacemento o 6 de xaneiro. O certo é que ela mesma só foi capaz de supoñer a súa propia idade: cando lle foi preguntada durante o seu proceso, respondeu « 19 anos, aproximadamente, creo. » - Fonte: Le procès de Jeanne d'Arc [arquive]. Todas as testemuñas do xuízo tamén estimaron aproximadamente a súa idade malia que moitos foron as súas padriños e madriñas. A data do 6 de xaneiro provén dunha soa fonte: unha carta do diplomático do reino de Francia Perceval de Boulainvilliers o duque de <span style="background-color: rgb(255, 145, 145);" title="Milán">Milan</span> escrita o 21 de xuño de 1429 : « Veu á luz da nosa vida mortal na noite da Epifanía do Señor». (ver ''Xoana de Arco por <span style="background-color: rgb(255, 145, 145);" title="se (condicional), si (afirmación)">si</span> mesma e polas súas testemuñas'', de Régine Pernoud, p. 98. O nacemento probablemente non foi rexistrado xa que a práctica de rexistrar os nacementos dos plebeos (ou xente que non era nobre) non comezou ata uns séculos máis tarde.</ref> de [[1412]] en [[Domrémy-la-Pucelle]], un pequeno poboado sito no [[Departamentos franceses|departamento francés]] de [[Vosgos]], e finada o [[30 de maio]] de [[1431]] en [[Ruán]], tamén coñecida como a '''Doncela de Orleáns''' (ou, en [[Lingua francesa|francés]], ''la Pucelle d'Orléans''), foi unha [[Heroe|heroína]], militar e santa francesa. A súa [[Festa|festividade]] conmemórase o día da súa morte, o 30 de maio, como é tradición na [[igrexa católica]].
 
Nada entre [[1407]] e 1412, con 17 anos encabezou o exército real francés. Convenceu o rei [[Carlos VII de Francia|Carlos VII]] de que expulsaría os ingleses de [[Francia]] e este deulle autoridade sobre o seu exército no [[sitio de Orleáns]], a [[batalla de Patay]] e outros enfrontamentos en [[1429]] e [[1430]]. Estas campañas revitalizaron a facción de Carlos VII durante a [[guerra dos Cen Anos]] e permitiron a [[Monarquía|coroación]] do monarca. Como recompensa, o rei absolveu Domrémy, vila natal de Xoana, de pagarlle o imposto anual á coroa (esta lei estivo en vigor ata hai cen anos). Os [[Borgoña|borgoñóns]] capturaron a Xoana e entregárona aos ingleses. Os clérigos condenárona por [[herexía]] e o duque [[Xoán de Lancaster]] queimouna viva en [[Ruán]].
Liña 57:
== A orixe de Xoana e o contexto do seu tempo ==
==== O seu nome ====
De acordo cos datos solicitados no proceso de [[Ruán]], Xoana fíxose chamar sempre «Xoana a Doncela». No entanto, como ela mesma comentou, «dentro do meu pobo chamábanme Jehannette. En Francia, chamábanme Jehanne desde a miña chegada».<ref>O seu nome escribíase de moitos xeitos, especialmente antes do [[século XIX]]. Ver Pernoud e Clin, pp. 220;221. Supostamente ela asinaba o seu nome como "Jehanne" (ver [http://www.stjoan-center.com/Album/part47.html www.stjoan-center.com/<span style="background-color: rgb(255, 145, 145);" title="álbum">Album</span>/, partes 47] e [http://www.stjoan-center.com/Album/part49.html 49]; tamén se menciona isto en Pernoud e Clin).</ref>
 
Posteriormente, engadiríaselle a palabra «Darc» como apelido, para referirse a ela de forma oficial (a falta de apóstrofo na súa versión francesa —d'Arc— débese á inexistencia de tal signo na [[Idade Media]]). Arco ''(arc)'' provén do apelido do seu pai, [[Jacques Darc]], cuxas raíces familiares estaban posiblemente en dous pobos, [[Arc-en-Barrois]] ou [[Art-sur-Meurthe]], pobos moi próximos onde se cre que naceu «a Pucelle». O nome, no entanto, varía (Arc, Ars, Ai…) dadas as diferenzas na versión antiga de [[Art sur Meurthe]] (onde se reduce a erre).
Liña 121:
Transcorreu case un ano ata que Baudricourt, en xaneiro de [[1429]], aceptou -ante a insistencia da nova doncela-, concederlle a escolta desexada. Xoana xa fixera un primeiro intento o día da Ascensión de [[1428]] (o 13 de maio, segundo Poulengy), pero encontrara resistencia por parte do armagnac. Probablemente houbo outra entrevista a finais de ano, ata que Baudricourt cedeu aos seus desexos. Durante o seu posterior xuízo, os xuíces aproveitaron para discutir sobre as vestimentas de home que usara a moza durante esta viaxe. Interrogárona sobre o motivo e ela respondeu que fora por orde de Deus («todo o que eu fago é por orde do Noso Señor. Se el me ordenase tomar outro hábito eu tomaríao, porque sería por orde de Deus»). Os xuíces preguntáronlle se non foi realmente por orde de Baudricourt, cousa que ela negou rotundamente. Así pois, ela mesma valorou positivamente o feito de ter levado vestiduras de home, xa que era o criterio e designio do Divino Facedor. Así mesmo, para persuadir a Robert de Baudricourt, aseguroulle aquilo que xa corría por boca de todo o mundo: que a virxe de [[Lorena]] salvaría o reino perdido por unha muller (seguramente referíndose á filla póstuma do defunto rei Carlos IV).
 
O [[29 de abril]] de [[1429]] Xoana chegou ao asedio de Orleáns. Non obstante, Jean De Orleáns, líder da familia ducal de Orleáns, excluíuna inicialmente da dirección das operacións e dos consellos de guerra, rexeitando informala sobre os preparativos e decisións bélicas.<ref>Historias e traballos de ficción adoitan referirse a este home por outros nomes. Algúns chámano o conde de Dunois, en referencia a un título que obtivo tras a morte de Xoana. Cando ela vivía <span style="background-color: rgb(255, 145, 145);" title="o, é correcto cando é o pronome">el</span> prefería chamarse o Bastardo de Orleáns, título que os seus contemporáneos entendían como unha honra porque o describía como o primo do rei Carlos VII. Ese nome adoita confundir os lectores modernos porque 'bastardo' se converteu <span style="background-color: rgb(255, 145, 145);" title="(estilo) procure evitar &quot;actualmente&quot;, &quot;na actualidade&quot;, ... Mellor &quot;no ano X&quot;, &quot;dende o ano X&quot;, ...">actualmente</span> nun insulto. "Jean d'Orleans" é menos preciso pero non anacronista. Para unha curta biografía, ver Pernoud <span style="background-color: rgb(255, 145, 145);" title="e, cando non é o símbolo químico do itrio">y</span> Clin, pp. 180–181.</ref> Isto non evitou que ela estivese presente na maioría de consellos e batallas. O grao de liderado militar que chegou a exercer segue sendo obxecto de debate entre historiadores. Os historiadores tradicionais como Edouard Perroy conclúen que ela principalmente levaba o estandarte e exercía un grande efecto sobre a moral dos soldados.<ref>Perroy, p. 283.</ref> Esta clase de análise adoitan basearse no testemuño de Xoana durante o xuízo, no cal afirmou que prefería o seu estandarte á súa espada. A investigación académica actual, que se centrou no xuízo posterior anulatorio, asevera que os seus compañeiros oficiais sinalaron que ela era unha tacticista de moito talento e unha estratego de éxito. Stephen W. Richey opinaba o seguinte, por exemplo: "Ela procedeu a liderar un exército nunha serie de vitorias impresionantes que cambiaron o curso da guerra".<ref>Richey, p. 4.</ref> En calquera caso, os historiadores están de acordo en que o exército tivo un grande éxito durante a curta carreira de Xoana.<ref>Pernoud <span style="background-color: rgb(255, 145, 145);" title="e, cando non é o símbolo químico do itrio">y</span> Clin, p. 230.</ref>
 
== O segundo paso: a viaxe cara a Chinon ==