|
'''Tiwol Chan Mat''' ou '''Tiwohl Chan Mat''', nado en ([[648]] -e finado en [[680]]), foi un membro da nobreza [[Civilización maia|maia]] do ''ajawlel'' ou señorío de B'aakal, cuxa sede principal era Lakam Ha', no presente coñecida como a [[Palenque, Chiapas|zona arqueolóxica de Palenque]], no estado [[México|mexicano]] de [[Estado de Chiapas|Chiapas.]]. É tamén referido como '''Batz' Chan Mat'''.<ref>Grube, 2006; 457</ref>
== Traxectoria ==
Foi fillo do [[Ajaw|ahau]] [[K'inich Janaab' Pakal]] ou Pakal “o Grande” e [[Tz'akbu Ajaw|Tz'akbu Ajaw.]]. Os seus irmáns foron [[K'inich Kan Bahlam II|K'inich Kan Balam II]] e [[K'inich K'an Joy Chitam II]]. Casou con Ix Kinuuw Mat, quen, do mesmo xeito que a súa nai, era orixinaria de Ux Che' K'uh, polo que se cre que o matrimonio foi concertado para reforzar os vínculos coa familia real, xa que esta poboación fora atacada por B'ahlam Ajaw, señor de Tortuguero, quen se escindiu da dinastía real de B'aakal tralas mortes de [[Aj Ne' Ohl Mat]] e [[Janaab' Pakal|Pakal “o Vello”]] e a derrota inflicidainflixida por K'uhul Kaan Ajawel, señor de Kaan, cuxa sede era [[Calakmul]].<ref>Bernal, 2011; 290</ref>
De acordo á conta longa do [[Calendario maya|calendario maia]], o 9.14.10.4.2 9 ik 5 kayab, equivalente ó 13 de setembro de 678, foi pai de [[K'inich Ahkal Mo' Naab III]], quen anos máis tarde gobernaría o señorío de B'aakal.<ref>Skidmore, 2008; 80</ref> Tiwol Chan Mat morreu dous anos, tres meses e días despois, na data 9.12.8.9.18 7 etz'nab 6 muwan, equivalente ó 23 de decembro de 680, cando Pakal “o Grande” aínda vivía.<ref>Stuart, 2010; 152</ref>
O seu retrato atópase tallado no taboleiro dos escravos onde, nunha escena imaxinaria, el e a súa esposa realizan a entronización do seu fillo Ahkal Mo' Naab III.<ref>Skidmore, 2008; 82</ref> É probable que tamén sexa pai de [[Upakal K'inich Janaab' Pakal]].<ref>Skidmore, 2008; 83</ref>
== Notas ==
{{listaref|2}}
{{Control de autoridades}}
[[Categoría:Nado en 648]]
[[Categoría:Finados en 680]]
[[Categoría:Civilización maia]]
|
