Canle de Panamá: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎top: Arranxos varios, replaced: <br> → <br /> (2)
Recuperando 7 fontes e etiquetando 3 como mortas. #IABot (v2.0beta8)
Liña 100:
[[Ficheiro:PuenteAmericas3.jpg|miniatura|220px|A Ponte das Américas é unha ponte con estrada que permite o paso da circulación por encima da Canle de Panamá. Atópase situado na entrada do Pacífico.]]
 
A canle consiste en dous lagos artificiais, un certo número de canles adaptadas á navegación, canles artificiais e tres conxuntos de esclusas. Un lago artificial suplementario, o [[lago Alajuela]], serve de depósito de acumulación de auga para a canle. O percorrido que faría un barco do océano Pacífico ao Atlántico sería o seguinte:<ref>{{cita web |url=http://historicals.ncd.noaa.gov/historicals/histmap.asp |título=Historical Map & Chart Project |dataacceso=2007-09-03 |editor=[[NOAA]] |lingua=inglés |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070905231130/http://historicals.ncd.noaa.gov/historicals/histmap.asp |dataarquivo=05 de setembro de 2007 |urlmorta=si }}</ref>
 
* Logo de pasar os elementos de [[baliza]]mento que marcan a entrada ao golfo de Panamá ata as esclusas de Miraflores, as naves percorren 13,2&nbsp;km dentro da canle, pasando por baixo do [[Ponte das Américas]].
Liña 113:
* A'' Baía Limón'', un inmenso porto natural, que permite o [[amarre]] das naves en parada e que transcorre durante 8,7&nbsp;km da ruta ata o dique exterior.
 
O tráfico total logo da entrada da canle na costa Pacífica ata a costa Atlántica é de 76,9&nbsp;km.<ref>[http://www.wku.edu/~smithch/biogeog/HILD1939.htm ''The Panama Canal as a Passageway for Fishes''], Samuel F. Hildebrand, Zoologica (Nova York), 1939 {{en}}</ref> A máxima amplitude da marea do Pacífico é de 6,55 m ( 3,35 m de marea alta e -3,20 m de marea baixa), o desnivel de Miraflores varía pois de 13,1 m a [[marea|pleamar]] ata 19,7&nbsp;m [[marea|baixamar]]. A costa Atlántica non excede en 60&nbsp;cm de amplitude das mareas. O nivel medio do mar na costa Pacífica é de 20&nbsp;cm máis alto que o da costa Atlántica por termo medio.<ref>[http://www.pol.ac.uk/psmsl/puscience/#3 ''Sea Level: Frequently asked questions and answers''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060619062609/http://www.pol.ac.uk/psmsl/puscience/#3 |date=19 de xuño de 2006 }}, Proudman Oceanographic Laboratory.{{en}}</ref>
 
A '' Baía Limón '' da costa Atlántica é un peirao protexido por un dique . Como a súa capacidade non se adapta ao número ou o tamaño dos barcos que utilizan a canle, hai numerosos barcos que amarran fóra da baía. O peirao da costa Pacífica é aberto e atópase protexido pola topografía do golfo.
Liña 135:
|dataacceso=22 novembro 2009
}}
</ref> O val orixinal do Chagres foi artificialmente inundado. Ademais, aínda quedan troncos semimergullados que poden representar un perigo para as barcas que se aventuran máis aló das vías balizadas. Logo dun século, os troncos de [[caoba]] soben aínda á superficie. Existe un pequeno [[atallo]] a través do lago, chamado o ''corte Banana '', que é utilizado polos iates e as autoridades da canle co obxectivo de evitar o tráfico importante.<ref>[http://www.pelorus-jack.com/logbook/05_southcarib/canal.html ''The Panama Canal''] {{Webarchive|url=https://archive.is/20050126185947/http://www.pelorus-jack.com/logbook/05_southcarib/canal.html |date=26 de xaneiro de 2005 }}, basant-se en S/V Pelorus Jack</ref> Hai moitas illas situadas no Lago Gatún, por exemplo a illa [[Barro Colorado]], onde se sitúa o [[Instituto Smithsoniano|Instituto tropical de investigación do Smithsonian]].
O volume de auga utilizado polos barcos ao pasar polas esclusas combinado coas variacións estacionais das precipitacións complican o mantemento do nivel da auga no lago Gatún, con dificultade engadida na estación seca. Un ecoro adicional, a toma Madden foi construída sobre o Chagres, creando o lago Alajuela (tamén coñecido co nome de lago Madden), procurando así unha reserva de auga suplementaria pola canle .<ref>[http://www.czbrats.com/CuPA/bfall/MaddenDam.htm ''Madden Dam''], baseándose en [http://www.czbrats.com/ CZ Brats].</ref>
 
Liña 190:
Uns anos máis tarde, en [[1550]], outro navegante portugués, Antonio Galvao, pensou que o único xeito de crear un acceso rápido aos Mares do Sur sería un paso artificial e que as únicas localizacións posibles serían: [[Istmo de Tehuantepec|Tehuantepec]], [[Nicaragua]], [[Panamá]] ou [[Rexión do Darién|Darién]].<ref>De Lesseps Alex, ''Moi, Ferdinand de Lesseps'', París: Gorg, 1986. 350 pp. (p. 284)</ref>
 
O proxecto non se levaría a cabo e, durante o reinado de [[Filipe II de España|Filipe II]], [[José de Acosta]] escribiu en 1590 un informe sobre a dificultade de unir os dous océanos como querían algúns navegantes e exploradores españois: «''Algunhas persoas falaron de escavar este terreo de seis leguas e unir un mar co outro [?]. Iso sería inundar a terra porque un mar está máis baixo que o outro''». Á marxe destas razóns e outras de índole teolóxico tamén se contemplou que outras potencias marítimas poderían sacar partido da canle.<ref name=texto>{{cita web|autor=Celestino Andrés Araúz|título=CANAL DE PANAMA UN SUEÑO DE SIGLOS: EL CANAL DE PANAMA|url=http://mc.enlaceacademico.org/uploads/media/tareas123.pdf|data=2006}}{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }}</ref>
Con [[Filipe III de España|Filipe III]] o proxecto retomou importancia e encargouse un estudo a enxeñeiros holandeses pero o Consello de Indias alertó de que ese proxecto podería supoñer unha exposición dos territorios españois en América. Ata durante o século XVIII mantívose o proxecto, pero a Coroa tiña outras prioridades.<ref name=texto />
 
Liña 292:
}}</ref>
* O [[24 de maio]] de [[2006]], o presidente panameño [[Martín Torrijos|Martín Torrijos Espino]] anunciou formalmente a proposta da ampliación da canle de Panamá, mediante a construción dun terceiro xogo de esclusas e o alargamento do curso de navegación. As novas esclusas, unha no lado atlántico e outra no pacífico permitirán o paso de buques tamaño [[Post-Panamax]], que ao superaren o tamaño [[Panamax]], actualmente non poden navegar pola vía interoceánica. O custo aproximado desta operación conforme a [[Autoridade da Canle de Panamá]] (ACP), será de 5.250 millóns de [[Dólar estadounidense|dólares]].<ref name=Proposta/><ref>Recentes modificacións do regulamento interno da ACP e da Autoridade Nacional do Ambiente de Panamá (ANAM), eliminaron barreiras para estas esclusas, concedéndolle á propia canle a capacidade para decidir sobre o impacto ambiental da futura obra.</ref>
* 2006 (abril): Preséntase a proposta de ampliación da Canle de Panamá a través da construción dun terceiro xogo de esclusas.<ref name=Proposta>{{cita publicación periódica
| apelido = TribunalAutoridad del ElectoralCanal de Panamá
{{cita publicación periódica
|data apelido = Autoridad24 delde Canalabril de Panamá2006
| título = Propuesta de ampliación del Canal de Panamá, proyecto del tercer juego de esclusas
| data = 24 de abril de 2006
| revista = Separata en el diario La Prensa
| título = Propuesta de ampliación del Canal de Panamá, proyecto del tercer juego de esclusas
| localización = Panamá
| revista = Separata en el diario La Prensa
|id localización = Panamáp.21
| url = http://www.pancanal.com/esp/plan/documentos/propuesta/acp-propuesta-de-ampliacion.pdf
| id = p.21
| lingua = castelán
| url = http://www.pancanal.com/esp/plan/documentos/propuesta/acp-propuesta-de-ampliacion.pdf
| lingua formato = castelánpdf
|dataacceso formato = 2 de agosto de = pdf2009
| páxinas apelidos = 4
| dataacceso = 2 de agosto de 2009
|urlarquivo = https://web.archive.org/web/20090710220542/http://www.pancanal.com/esp/plan/documentos/propuesta/acp-propuesta-de-ampliacion.pdf
|dataarquivo = 10 de xullo de 2009
|urlmorta = si
}}</ref>
* 2006 (16 de xullo) Convocase mediante [[referendo de ampliación da canle de Panamá|referendo]] a proposta de ampliación
* 2006 (22 de outubro): Apróbase mediante referendo a proposta de ampliación. O 76,83% dos votos resultaron a favor do proxecto de ampliación e o 21,76% en contra, cunha abstención do 5,7%.<ref>{{cita publicación periódica
|apelido revista = Boletín = Tribunal Electoral de Panamá
{{cita publicación periódica
| data = 241 de abrilnoviembre de 2006
 
| título = Resolución de 1 ° de noviembre de 2006, por la cual se deja constancia del resultado del Referéndum celebrado el día 22 de octubre de 2006 sobre la propuesta de construcctón del tercer juego de esclusas en el Canal de Panamá.
| apelido = Tribunal Electoral de Panamá
| data revista = 1 de noviembreBoletín deTribunal 2006Electoral
|número = 2293
| título = Resolución de 1 ° de noviembre de 2006, por la cual se deja constancia del resultado del Referéndum celebrado el día 22 de octubre de 2006 sobre la propuesta de construcctón del tercer juego de esclusas en el Canal de Panamá.
|páxinas = 4
| revista = Boletín Tribunal Electoral
|editor número = Imprenta =Tribunal 2293Electoral
| localización = Panamá
| páxinas = 4
|id editor = Imprenta Tribunal Electoral = p.3
| url = http://129.171.91.238/tribpdf/BOLETIN05/alexsa1N/46L0017N.pdf
| localización = Panamá
| id lingua = p.3castelán
| formato = pdf
| url = http://129.171.91.238/tribpdf/BOLETIN05/alexsa1N/46L0017N.pdf
| dataacceso = 2 de agosto de 2009
| lingua = castelán
| cita = Recoñecer que, de conformidade co ditame da Xunta Nacional de Escrutinio, o pobo panameño aprobou a proposta de construción do terceiro xogo de esclusas na Canle de Panamá, contida na Lei 28 de 17 de xullo de 2006.
| formato = pdf
}}{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }}</ref>
| dataacceso = 2 de agosto de 2009
* 2007 (setembro): Inicianse os traballos de ampliación no Cerro Paraíso.<ref>{{cita publicación periódica
| cita = Recoñecer que, de conformidade co ditame da Xunta Nacional de Escrutinio, o pobo panameño aprobou a proposta de construción do terceiro xogo de esclusas na Canle de Panamá, contida na Lei 28 de 17 de xullo de 2006.
|apelidos = López Dubois
}}</ref>
| id nome = p.21Roberto
* 2007 (setembro): Inicianse os traballos de ampliación no Cerro Paraíso.<ref>
| data = 4 de setembro de 2007
{{cita publicación periódica
| título = El Canal hace historia
 
| apelidosrevista = LópezLa DuboisPrensa
|número = 8574
| nome= Roberto
|localización = Panamá
| data = 4 de setembro de 2007
|url = http://mensual.prensa.com/mensual/contenido/2007/09/04/hoy/panorama/1103383.html
| título = El Canal hace historia
|lingua revista = La Prensa = castelán
| número formato = 8574pdf
| dataacceso = 2 de agosto de 2009
| localización = Panamá
| url urlarquivo = https://web.archive.org/web/20111020111907/http://mensual.prensa.com/mensual/contenido/2007/09/04/hoy/panorama/1103383.html
|dataarquivo = 20 de outubro de 2011
| lingua = castelán
| formato urlmorta = pdfsi
| dataacceso = 2 de agosto de 2009
}}</ref>
* 2009 (xullo): Adxudícase o contrato principal do programa de ampliación ao Consorcio Grupo Unidos pola Canle, liderado por [[Sacyr Vallehermoso]].<ref>{{Cita novas |título=Sacyr acometerá las obras del Canal de Panamá tras presentar la mejor oferta |url=http://www.cincodias.com/articulo/empresas/sacyr-acometera-obras-canal-panama-presentar-mejor-oferta/20090709cdscdiemp_5/ |obra=Cinco Días |editor= |data=9 de xullo de 2009 |dataacceso=14 de xaneiro de 2012}}</ref>
Liña 348 ⟶ 350:
{{cita publicación periódica|apelidos=Stanziola, Harry C. |data=6 de agosto de 2006|título= El cruce a nado del Canal |revista= La Prensa|volume= |número= |páxinas= |id= |url= http://mensual.prensa.com/mensual/contenido/2006/08/06/hoy/vivir/692843.html |dataacceso=3 de agosto de 2009 |cita= }}</ref> A súa travesía de 10 días comezou o [[14 de agosto]] e terminou o 23 do mesmo mes.<ref>{{Cita web|url=http://web.archive.org/web/http://www.pancanal.com/eng/noticiero/canal-faqs/index.html |título=Panama Canal Authority FAQ}}</ref> A tarifa de [[peaxe]] medio é de ao redor de US$54.000.
 
Co propósito de mellorar a calidade do servizo ofrecido aos seus clientes, e debido ao conxestionamento que está sufrindo a canle ata que se complete a ampliación en 2014, a Autoridade da Canle de Panamá implantou un [[Tarifas de conxestión|servizo de reservas]], que ofrece cotas de tránsito para un máximo de 24 navíos por día que desexen garantir unha data de tránsito e unha travesía de 18 horas ou menos. As cotas de reserva están dispoñibles vía Internet ata cun ano de anticipación, e o interesado debe pagar unha tarifa preferencial ademais do peaxe normal. Tamén está dispoñible a cota número 25 que se asigna por poxa ao mellor ofertante. O récord da maior tarifa paga mediante o sistema de [[Tarifas de conxestión|reserva de cotas e poxas da Canle de Panamá]] é de US$220.300 e ocorreu o [[24 de agosto]] de [[2006]]. O cliente foi o tanqueiro [[Panamax]] ''Erikoussa'',<ref>{{Cita web|url=http://ediciones.prensa.com/mensual/contenido/2007/04/24/hoy/negocios/960466.html|título=Récord en pago de peajes y reserva La Prensa.|autor=La Prensa. Sección Economía & Negocios.|data= 24-04-2007|dataacceso=20-02-2008|lingua=castelán}}</ref> que evitou unha fila de 90 navíos que se formou debido a traballos de mantemento na esclusa de Gatún, evitando así unha demora de sete días. A tarifa de reserva normal seria de apenas US$13.400.<ref>{{Cita web|url=http://mensual.prensa.com/mensual/contenido/2006/08/25/hoy/negocios/714407.html|título=Cupo de subasta del Canal alcanza récord.|autor=La Prensa. Sección Economía & Negocios.|data= 25/08/2006|dataacceso=2/02/2014|lingua=castelán|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20090803154550/http://mensual.prensa.com/mensual/contenido/2006/08/25/hoy/negocios/714407.html|dataarquivo=03/08/2009|urlmorta=si}}</ref>
 
== Infraestrutura ==
Liña 397 ⟶ 399:
* [http://www.pancanal.com/esp/index.html Sitio oficial da Autoridade da Canle de Panamá] {{es}}
* [http://www.tudiscovery.com/extremeengineering/home.shtml Canle de Panamá en Megaconstrucións] {{en}}
* [http://www.bienesraicesvideo.com/player/videopage.asp?vid=uhbdsnfdfs&t=i Podcast de Video Dende a canle]{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }} {{es}}
* [https://web.archive.org/web/20060206202445/http://video.google.com/videoplay?docid=-9040875966564826702 Vídeo a alta velocidade sobre as operacións da canle].
* [http://www.coolpanama.com/camaras-web-panama.html Webcams da Canle en vivo] {{es}}
{{Control de autoridades}}