Illas Malvinas: Diferenzas entre revisións

| notas =

}}

 

Existe unha gran controversia sobre a descuberta e posterior [[colonización]] das Malvinas polos [[Europa|europeos]]. En varios momentos, as illas tiveron asentamentos [[Imperio colonial francés|franceses]], [[Imperio Británico|británicos]], [[Imperio Español|españois]] e [[Arxentina|arxentinos]]. O Reino Unido reafirmou o seu control sobre o arquipélago en 1833, malia que a Arxentina mantiña a súa reivindicación sobre as illas. En abril de 1982, forzas arxentinas [[Operación Rosario|ocuparon temporalmente o territorio]]. A administración británica foi restaurada dous meses máis tarde, no final da [[guerra das Malvinas]].

 

 

O arquipélago atópase no límite das zonas climáticas [[Clima oceánico|oceánica subantártica]] e de [[tundra]] e as dúas principais illas teñen cordilleiras que atinxen 700 metros de altura. Elas son o lar de grandes poboacións de [[aves]], malia que moitas xa non se reproducen nas principais illas por mor da concorrencia con [[Especie introducida|especies introducidas]]. As principais actividades económicas son a [[pesca]], o [[turismo]] e a cría de [[ovella]]s, con énfase na exportación de [[la]] de alta calidade. A exploración de [[petróleo]], licenciada polo Goberno das Illas Malvinas, permanece en controversia como resultado de disputas marítimas coa [[Arxentina]].

 

== Etimoloxía ==

 

 

Na vixésima sesión da [[Asemblea Xeral das Nacións Unidas]], o Cuarto Comité determinou que en todas as linguas, agás o castelán, toda a documentación da ONU designaría o territorio como ''Falkland Islands (Malvinas)''. En castelán, o territorio é designado como ''Islas Malvinas (Falkland Islands)''.{{sfn|Foreign Office|1961|p = 80}} A nomenclatura utilizada polas Nacións Unidas para fins de procesamentos estatísticos é ''Falkland Islands (Malvinas)''.<ref name="std_name">{{cita web | url=http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49alpha.htm |título= Standard Country and Area Codes Classifications |editor=United Nations Statistics Division |data=13 de febreiro de 2013 |dataacceso=3 de xullo de 2013}}</ref>

Despois diso, o arquipélago só foi visitado por navíos de pesca; o seu status político era indiscutíbel até 1820, cando o coronel [[David Jewett]], un [[corsario]] [[Estados Unidos de América|estadounidense]] que traballaba para as [[Provincias Unidas do Río da Prata]], informou que os navíos ancorados en [[Buenos Aires]] en 1816 eran unha reivindicación dos territorios españois no Atlántico Sur.<ref>{{harvnb|Gibran|1998|p = 27}}</ref><ref>{{harvnb|Marley|2008|p = 714}}.</ref><ref>Segundo o analista legal arxentino Roberto Laver, o Reino Unido ignorou as accións de Jewett porque o goberno que el representaba "non era recoñecido nin por Gran Bretaña nin por calquera outro poder estranxeiro na época" e "ningún acto de ocupación seguiu após a reivindicación de pose".</ref>{{sfn|Laver|2001|p=73}} Como as illas non tiñan habitantes permanentes, en 1823 Buenos Aires concedeu ó comerciante [[Luis Vernet]], nado en [[Alemaña]], o permiso para realizar actividades de pesca e exploración de [[gando]] salvaxe no arquipélago.<ref>Antes de saír das Malvinas, Vernet selou a súa subención no Consulado Británico, repetindo iso cando Buenos Aires estendeu a súa concesión en 1828.</ref>{{sfn|Cawkell|2001|pp=48–50}} A relación cordial entre o consulado e Vernet levouno a expresar "o desexo de que, no caso de os británicos retornaren para as illas, o [[Reino Unido|Goberno do Reino Unido]] protexese a súa propiedade".{{sfn|Cawkell|2001|p=50}} Vernet asentouse nas ruínas de ''Puerto Soledad'' en 1826 e acumulou recursos nas illas até que fose seguro traer colonos e formar unha colonia permanente.<ref>{{harvnb|Gibran|1998|pp=27–28}}</ref><ref>{{harvnb|Sicker|2002|p = 32}}</ref> [[Buenos Aires]] pasou a considerar Vernet o comandante militar e civil das illas en 1829{{sfn|Pascoe|Pepper|2008|pp=540–546}} e el tentou regulamentar a pesca para parar as actividades de [[baleeiro]]s e [[Caza de focas|cazadores de focas]] estranxeiros.{{sfn|Gibran|1998|p = 27}} As actividades de Vernet duraron até unha disputa sobre os dereitos de pesca e caza que levou a unha incursión do navío de guerra estadounidense [[USS Lexington (1825)|USS ''Lexington'']] en 1831,{{sfn|Pascoe|Pepper|2008|pp = 541–544}}<ref>Os rexistros do ''Lexington'' só relatan a destrución de armas e unha loxa, mais Vernet fai unha petición de indemnización ó [[Estados Unidos de América|Goberno dos Estados Unidos]] declarando que todo o pobo foi destruído.</ref>{{sfn|Pascoe|Pepper|2008|pp=541–544}} cando [[Silas Duncan]], o entón comandante da [[Mariña dos Estados Unidos]], tomou o asentamento de Puerto Soledad.{{sfn|Peterson|1964|p = 106}}

[[Ficheiro:Edward_Gennys_Fanshawe,_Mount_William,_Falkland_Islands,_May_1849_(Portion_B).png|miniatura|Representación da paisaxe das Malvinas, en 1849; pintura do almirante Edward Fanshawe, da [[Mariña Real Británica]].]]

 

Buenos Aires tentou manter influencia sobre o asentamento a través da instalación dunha gornición, mais un motín en 1832 foi seguido no ano seguinte pola chegada de forzas británicas que reafirmaron o dominio do [[Reino Unido]].{{sfn|Graham-Yooll|2002|p = 50}} A [[Confederación Arxentina]] (entón liderada polo gobernador de Buenos Aires, [[Juan Manuel de Rosas]]) protestou contra as accións británicas{{sfn|Reginald|Elliot|1983|pp = 25–26}}<ref>Como discutido por Roberto Laver, non só Rosas rompeu relacións con Gran Bretaña por mor da natureza "esencial" do "apoio económico británico", como tamén ofreceu as Malvinas "como unha moeda de cambio ... en troques do cancelamento da débeda da Arxentina de millóns de libras co banco británico ''[[Baring Brothers]]''".</ref>{{sfn|Laver|2001|pp=122–123}}<ref>En 1850, o goberno de Rosas ratificou o [[Tratado Arana–Southern]], o que colocou "un fin ás diferenzas e restabeleceu relacións perfectas de amizade existentes" entre o Reino Unido e a Arxentina.</ref>{{sfn|Hertslet|1851|p=105}} e os gobernos arxentinos continuaron dende entón a rexistrar protestas oficiais contra o Reino Unido.{{sfn|Gustafson|1988|pp = 34–35}}<ref>A Arxentina protestou en 1841, 1849, 1884, 1888, 1908, 1927 e 1933, e fai protestas anuais nas [[Nacións Unidas]] dende 1946.</ref>{{sfn|Gustafson|1988|p=34}} As tropas británicas partiron despois de completar a súa misión, deixando a área como "unha especie de terra de ninguén".{{sfn|Graham-Yooll|2002|pp=51–52}} O vice de Vernet, o escocés [[Matthew Brisbane]], volveu ás illas aquel ano para restaurar o asentamento, mais os seus esforzos remataron despois que, en medio de tumultos en Port Louis, o gaucho [[Antonio Rivero]] incitou un grupo de "descontentos" a asasinar a Brisbane e os líderes do asentamento; os sobreviventes escondéronse nunha caverna nunha illa preto de alí até que os británicos volveron e restauraron a orde.{{sfn|Graham-Yooll|2002|pp=51–52}} En 1840, as Malvinas convertéronse nunha colonia da coroa e colonos [[pobo escocés|escoceses]] posteriormente estabeleceron unha comunidade pastoral oficial.{{sfn|Aldrich|Connell|1998|p = 201}} Catro anos máis tarde, case todos foron realoxados en Port Jackson, considerado un lugar mellor para a sede do goberno, en canto o comerciante [[Samuel Lafone]] comezou unha iniciativa para incentivar a colonización británica.<ref>{{harvnb|Bernhardson|2011|loc = Stanley and Vicinity: History}}</ref><ref>{{harvnb|Reginald|Elliot|1983|pp = 9, 27}}.</ref>

Preocupado cos gastos de manutención das illas nunha época de cortes orzamentais, o Reino Unido novamente considerou a transferencia da soberanía para a Arxentina no inicio do goberno de [[Margaret Thatcher]].<ref name="Guardian">{{cita novas | url=http://www.theguardian.com/uk/2005/jun/28/falklands.past |título=UK held secret talks to cede sovereignty: ''Minister met junta envoy in Switzerland, official war history reveals'' |xornal=The Guardian |data=28 de xuño de 2005 |dataacceso=12 de xuño de 2014 |nome1 =Richard |apelido1 = Norton-Taylor |nome2 = Rob |apelido2 = Evans }}</ref> Novas conversas substanciais sobre a soberanía do arquipélago remataron en 1981 e a disputa aumentou co pasar do tempo.{{sfn|Thomas|1991|pp = 28–31}}

 

[[Ficheiro:Vulcan bomber 18 May 1982.JPG|miniatura|[[Bombardeiro estratéxico]] británico [[Avro Vulcan]] indo para a [[illa de Ascensión]] o 18 de maio de 1982.]]

 

En base ás recomendacións de [[Edward Shackleton]], as Malvinas diversificaron a súa economía a partir dunha [[monocultura]] baseada en ovellas para unha economía baseada no [[turismo]] e, co estabelecemento da [[Zona Económica Exclusiva]] das Malvinas, na pesca.{{sfn|Cawkell|2001|p= 147}}<ref>En 1976, Lord Shackleton fixo un relatorio sobre o futuro económico das illas; porén, as súas recomendacións non foron postas en marcha porque Inglaterra procurou evitar o enfrontamento coa Arxentina sobre a soberanía.</ref>{{sfn|Cawkell|2001|p=147}}<ref>Lord Shackleton foi novamente encargado, en 1982, de facer un relatorio sobre o desenvolvemento económico das illas. O seu novo relatorio criticou as grandes empresas agrícolas e recomendou a transferencia de propiedade de facendas de propietarios ausentes ós propietarios de terras locais. Shackleton tamén suxeriu a diversificación da economía para pesca, exploración de petróleo e turismo; alén diso, recomendou a creación dunha rede de estradas e medidas de conservación para preservar os recursos naturais do lugar.</ref>{{sfn|Cawkell|2001|p= 147}} A rede viaria tamén se fixo máis extensa e a construción da base de Mount Pleasant permitiu o acceso de voos de longa distancia ó arquipélago.{{sfn|Cawkell|2001|p= 147}} A exploración de petróleo tamén comezou, con indicacións de posíbeis depósitos comercialmente explorábeis na bacía das Malvinas.<ref>{{cita novas |url=http://en.mercopress.com/2014/05/15/falklands-drilling-will-resume-in-second-quarter-of-2015-announced-premier-oil |título=Falklands Drilling Will Resume in Second Quarter of 2015, Announced Premier Oil |autor =Redacción |data=15 de maio de 2014 |xornal=MercoPress |dataacceso=29 de xuño de 2014}}</ref>

 

 

== Xeografía ==

 

=== Biodiversidade ===

As Illas Malvinas son unha parte [[Bioxeografía|bioxeográfica]] da [[Flora antártica|zona antártica]],{{sfn|Jónsdóttir|2007|pp = 84–86}} con fortes ligazóns coa flora e a fauna da [[Patagonia]], en América do Sur.<ref name="epk">{{cita web |url=http://www.epd.gov.fk/wp-content/uploads/Falkland%20Islands%20State%20of%20the%20Environment%20Report%202008_final_sm.pdf |título=Falkland Islands State of the Environment Report 2008 |autor1 =Helen Otley |autor2 =Grant Munro |autor3 =Andrea Clausen |autor4 =Becky Ingham |editor=Environmental Planning Department Falkland Islands Government |data=maio de 2008 |dataacceso=25 de marzo de 2011}}</ref> As aves terrestres compoñen a maioría da avifauna das Malvinas; 63 especies reprodúcense nas illas, incluíndo 16 especies [[Endemismo|endémicas]].{{sfn|Clark|Dingwall|1985|p = 131}} Tamén é abondosa a diversidade de [[artrópodos]].{{sfn|Clark|Dingwall|1985|p = 132}} A flora das Malvinas está composta por 163 especies [[Planta vascular|vasculares]] nativas.{{sfn|Clark|Dingwall|1985|p = 129}} O único [[mamífero]] terrestre nativo do arquipélago, o [[Dusicyon australis|raposo das Illas Malvinas]], foi cazado até a [[extinción]] polos colonizadores europeos.{{sfn|Hince|2001|p = 370}}

 

[[Ficheiro:FAL-2016-Stanley, Falkland Islands–Christ Church Cathedral.jpg|miniatura|esquerda|[[Catedral de Stanley]], a maior poboación do territorio.]]

[[Ficheiro:Falkland-Islanders.jpg|miniatura|esquerda|Os moradores locais son predominantemente de ascendencia [[Pobo galés|galesa]] e [[Pobo escocés|escocesa]].{{sfn|Laver|2001|p = 9}}]]

 

 

As Illas Malvinas teñen unha baixa [[densidade de poboación]].{{sfn|Royle|2006|p =181}} De acordo co censo de 2012, a poboación das Malvinas chegaba a 2&nbsp;932 persoas, excluíndo os militares que serven no arquipélago e os seus dependentes.<ref>Na época do censo de 2012, 91 moradores malvineiros estaban no exterior.</ref> Un relatorio de 2012 estimaba un total de 1&nbsp;300 militares e 50 funcionarios públicos británicos do Ministerio de Defensa presentes nas Malvinas.<ref name="FI Guardian"/> Stanley (con 2&nbsp;121 habitantes) é o lugar máis poboado do arquipélago, seguido de Mount Pleasant (con 369 residentes) e Camp (351 residentes).<ref name="census2012" /> A distribución por idade das illas está condicionada pola idade de traballo (20-60 anos). Os homes son máis numerosos que as mulleres (53% e 47% respectivamente) e esta discrepancia é máis preeminente no grupo de 20-60 anos de idade.<ref name="2006Census" /> No censo de 2006, a maioría dos habitantes da illa identificáronse como [[Cristianismo|cristiáns]] (67,2%), seguido por aqueles que se negaron a responder ou que non tiña [[Irrelixión|ningunha filiación relixiosa]] (31,5%). O 1,3% restante (39 persoas) eran adeptos doutras relixións.<ref name="2006Census" />

A cidade portuaria de [[Stanley, Malvinas|Stanley]] recuperou o foco económico das illas, cun aumento da poboación, con traballadores migrantes de Camp.{{sfn|Royle|2001|pp = 170–171}} O medo da dependencia de licenzas de pesca e ameazas, como a sobrepesca, a pesca ilegal e flutuacións de prezos no mercado de peixes, fixo medrar o interese na exploración de petróleo como unha fonte alternativa das medidas; os esforzos de exploración aínda procuran "reservas explorábeis".{{sfn|Royle|2001|p = 171}} Os proxectos de desenvolvemento en educación e deportes foron financiados polo goberno das Malvinas, sen a axuda do Reino Unido.{{sfn|Royle|2001|p = 170}}

 

 

== Cultura ==