Falla: Diferenzas entre revisións

Unha '''falla''', en [[xeoloxía]], é unha discontinuidadedescontinuidade que se forma nas [[rocha]]s superficiais da [[Terra]] (ata uns 200 km de profundidade) por [[fractura]], cando as [[forza]]s tectónicas superan a resistencia das rochas. A zona de ruptura ten unha superficie xeralmente ben definida denominada [[plano]] de falla e a súa formación vai acompañada dun deslizamentoesvarado tanxencial plano das rochas tanxencial plano.

O movemento causante da dislocación pode ter diversas direccións: vertical, horizontal ou unha combinación de ámbalas dúas. Nas [[masa]]s montañosas que se alzaron por movemento de fallas, o desprazamento pode ser de miles de [[metro]]s e mostra o efecto acumulado, durante longos períodos, de pequenos e imperceptibles desprazamentos, no canto dun gran levantamento único. Con todo, cando a actividade nunha falla é repentina e brusca, pódese producir un gran terremoto, e ata unha ruptura da [[superficie]] terrestre, xerando unha forma topográfica chamada escarpeescarpa de falla.

* '''Plano de falla''': Planoplano ou superficie ao longo da cal se desprazan os bloques que se separan na falla. Con frecuencia o plano de falla presenta estrías, que se orixinan polo rozamento dos dous bloques.

* '''Beizo levantado''': Taméntamén chamado Bloque"bloque Superiorsuperior", é o bloque que queda por enriba do plano de falla.

* '''Beizo afundido''': Taméntamén chamado Bloque"bloque Inferiorinferior", é o bloque que queda por debaixo do plano de falla.

* '''Dirección''': [[Ánguloángulo]] que forma unha liña horizontal contida no plano de falla co eixe [[norte]]-[[sur]].

* '''Buzamento''': Ánguloángulo que forma o plano de falla coa horizontal.

* '''Salto de falla''': Distanciadistancia entre un [[Punto (xeometría)|punto]] dado dun dos bloques (p. ex. unha das superficies dun estrato) e o correspondente no outro, tomada ao longo do plano de falla.

* '''Escarpe''': [[Distanciadistancia]] entre as superficies dos dous beizos, tomada en vertical.

* '''Espello de falla''': é a superficie plana aínda que con declive, que se produce ao longo do escarpeescarpa de falla.

Unha falla é activa cando deforma sedimentos [[Era cuaternaria|cuaternario]]s, é dicir cando mostra evidencias de movementos durante os últimos 1,8 millóns de [[Ano (astronomía)|ano]]s. Algunhas fallas activas adoitan ter [[terremoto]]s asociados o que demostra que seguen funcionando. O deslizamentoesvarado pode ser repentino, en forma de saltos o que dáando lugar a sismos, e seguido de períodos de inactividade. Os [[sismo]]s máis grandes orixináronse por saltos de 8 a 12 m. O deslizamentoesvarado tamén pode darse de xeito lento e continuo, só perceptible con [[Ferramenta|instrumento]]s tales como estacións [[GPS]] logo de varios anos de observacións.

Tamén existen fallas antigas inactivas creadas en eras xeolóxicas pasadas e que sobreviven como estruturas [[fósil]]es ata os nosos [[día]]s. Estas non representan ningún perigo para [[poboación]]s próximas.

* '''Falla inversa''': xéranse por compresión horizontal (Fig.Caso A na figura). O movemento é preferentemente horizontal e o plano de falla ten tipicamente un ángulo de 30 graos respecto da horizontal. O bloque de teito atópase sobre o bloque de piso. Cando as fallas inversas presentan un manteo inferior a 45º, estas pasan a tomar o nome de [[encabalgamento (xeoloxía)|encabalgamento]].

* '''Falla normal''': xéranse por [[Tensión mecánica|tensión]] horizontal (Fig.Caso B na figura). O movemento é predominantemente vertical respecto ao plano de falla, o cal tipicamente ten un ángulo de 60 graosº respecto da horizontal. O bloque que se desliza cara abaixo denomínase bloque de teito, mentres que o que se levanta chámase bloque de piso. Outro xeito de identificar estas fallas é a seguinte. Se se considera fixo ao bloque de piso (aquel que se atopa por baixo do plano de falla) dá a impresión de que o bloque de teito cae con respecto a este. Conxuntos de fallas normais poden dar lugar á formación de ''[[horst]]s'' e ''[[graben]]s''.

* '''Falla de desgarre ou transversal''': son verticais e o movemento dos bloques é horizontal (Fig.Caso C na figura). Estas fallas son típicas de límites transformantes de placas tectónicas. Distínguense dous tipos de fallas de desgarre: dereitas e esquerdas. Dereitas, ou destras, son aquelas onde o movemento relativo dos bloques é cara á dereita, mentres que nas esquerdas, ou sinistras, é o oposto. Tamén se coñecen como fallas transversais.

* '''Falla rotacional ou de tesoiras''': orixínanse por un movemento de basculamentobasculante dos bloques que viran ao redor dun punto fixo, como as dúas partes dunha [[tesoira]].

* [[Falla de SanSanto AndrésAndré]].