Brasil: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 113:
[[Xoán VI de Portugal|D. Xoán]] regresou a [[Europa]] o [[26 de abril]] de 1821, deixando ao seu primoxénito, [[Pedro I do Brasil|D. Pedro de Alcántara]], como príncipe rexente. O goberno portugués tentou transformar o Brasil nunha colonia unha vez máis, privando o país do estatuto de [[Reino do Brasil|Reino]] adquirido en 1815. Porén, os brasileiros non cederon e D. Pedro declara a independencia do país do [[Reino Unido de Portugal, Brasil e o Algarve]] o [[7 de setembro]] de [[1822]], sendo coroado como [[Imperio do Brasil|primeiro emperador do Brasil]] o [[1 de decembro]].
 
Aínda que os primeiros intentos por independizar ao país do control portugués adoptaron os ideais republicanos, como foi o caso da Conxura Mineira, no [[século XIX]] case tódolos brasileiros estaban a favor dunha [[monarquía]].<ref>{{cita libro|autor=Kraay, Hendrik|título= Lorenzo Aldé|obra=Revista de História da Biblioteca Nacional|localización= Río de Xaneiro|editorial=SABIN|ano=2009}}</ref><ref>{{cita libro|autor=Buarque de Holanda, Sérgio|título= O Brasil Monárquico: o processo de emancipação|edición= 4ª|localización= São Paulo|editorial= Difusão Europeia do Livro|ano=1976|páxina=403}}</ref> A Guerra de Independencia propagouse por case todo o territorio, aínda que as principais batallas libráronse nas [[Rexión Norte do Brasil|Rexións Norte]], [[Rexión Nordeste do Brasil|Nordeste]] e [[Rexión Sur do Brasil|Sur]] (na provincia Cisplatina, actual [[Uruguai]]). Os últimos soldados portugueses rendéronse o [[8 de marzo]] de [[1824]], sendo a a independencia recoñecida por Portugal máis dun anos despois, o [[29 de agosto]] de [[1825]], no [[Tratado dedo Río de JaneiroXaneiro (1825)|Tratado dedo Río de Xaneiro]].
 
Tras ser aprobada polos consellos municipais de todo o país, o [[25 de marzo]] de [[1824]] promúlgase a primeira Constitución brasileira.<ref>{{cita libro|autor=Murilo de Carvalho, José|título=A Monarquia brasileira|localización=Río de Xaneiro|editorial= Ao Livro Técnico|ano= 1993|páxina=23}}</ref> O [[7 de abril]] de [[1831]], Pedro I [[abdicación|abdica]] cando regresou a Europa para [[Guerra Civil portuguesa|recuperar]] o trono da súa familia para a súa filla [[María II de Portugal|D. María]], deixando ao seu fillo de cinco anos, [[Pedro II do Brasil|D. Pedro II]], como sucesor. Como o novo emperador non podía exercer as súas funcións debido á súa idade, creouse unha [[rexencia]]. As disputas entre distintas faccións políticas levaron a unha rexencia inestable, na que houbo rebelións chegando case a adoptarse o [[anarquismo]].<ref>{{cita libro|autor=Dohlnikoff, Miriam|título= Pacto imperial: origens do federalismo no Brasil do século XIX|localización= São Paulo|editorial= Globo|ano= 2005|páxina=206}}</ref> Aínda que os grupos rebeldes non estaban en contra da [[monarquía]], algúns declararon a [[independencia]] das súas provincias formando novas repúblicas independentes mentres [[Pedro II do Brasil|D. Pedro II]] fose incapaz de gobernar. Os casos máis notorios foron o da [[República Rio-Grandense]] (hoxe Estado de [[Río Grande do Sur]]) e [[República Xuliana]] (hoxe [[Santa Catarina, Brasil|Santa Catarina]]) os cales, por medio da guerra dos Farrapos, proclamaron a súa [[Secesión (política)|secesión]] do [[Imperio brasileiro]].<ref>{{cita libro|autor=De Laytano, Dante|data= 1983|título= História da República Rio-Grandense (1835-1845)|localización= Porto Alegre|editorial= Editora Sulina|páxina= 248}}</ref>
Liña 161:
A consecuencia de factores variados, a diversidade climática do territorio brasileiro é moi grande. De entre eles, destácase a fisionomía xeográfica, a extensión territorial, o [[relevo terrestre|relevo]] e a dinámica das [[masa de aire|masas de aire]]. Este último factor é de suma importancia porque afecta directamente tanto á [[temperatura]] como á pluviosidade, provocando as diferenciacións climáticas rexionais. As masas de ar que interfiren máis directamente son a [[ecuatorial]] (continental e atlántica), a [[Clima tropical|tropical]] (continental e atlántica) e a [[polar|polar atlántica]].
 
Brasil presenta o clima super-húmido con características diversas, tales como o super-húmido quente ([[ecuatorial]]), en tramos da [[rexión Norte do Brasil]]; super-húmido mesotérmico ([[subtropical]]), na [[Rexión Sur do Brasil]] e sur de [[Estado de São Paulo]], e super-húmido quente ([[Clima tropical|tropical]]), nunha estreita franxa litoranea de [[Estado de São Paulo]] ao [[Estado de Río de JaneiroXaneiro|RioRío de JaneiroXaneiro]], [[Vitoria]], sur da [[Baía, Brasil|Baía]] ata [[Salvador, Brasil|Salvador]], sur de [[Sergipe]] e norte de [[Alagoas]].
 
[[Ficheiro:Fernando noronha.jpg|180px|miniatura|esquerda|[[Clima tropical]] no arquipélago de [[Fernando de Noronha]].]]
Liña 191:
=== Xeoloxía ===
[[Ficheiro:Aqüífero Guarani.png|miniatura|180px|dereita|Localización detallada.]]
Brasil posúe terreos xeolóxicos moi antigos e bastante diversificados, dada a súa extensa área territorial. Non existen, con todo, cadeas oroxénicas modernas, datadas do [[Mesozoico]], como os [[Andes]], os [[Alpes]] e o [[Himalaia]]. Velaí a razón pola cal a modestia das altitudes é unha das características principais da xeomorfoloxía brasileira. Raros son os puntos nos que o relevo ultrapasa dous mil metros de altitude, non sendo que as maiores altitudes illadas se atopen na fronteira norte do país, mentres as maiores medias rexionais están na Rexión Sueste, principalmente nas fronteiras de [[Minas Xerais]] e [[Estado de Río de JaneiroXaneiro|RioRío de JaneiroXaneiro]]. As rochas máis antigas integran áreas de escudo cristalino, representadas polos cratons: Amazónico, [[Guianas]], San Francisco, Río da Prata, acompañado por extensas franxas móbiles [[proterozoica]]s. Da existencia destes cratons advén outra característica xeolóxica moi importante do territorio: a súa estabilidade xeolóxica.
 
Son incomúns no Brasil os grandes abalos sísmicos ou terremotos. Tampouco existe actividade volcánica intensiva. As partes máis accidentadas do relevo son resultantes de dobramentos ou arqueamentos antigos da costa, datados do proterozoico (franxas móbiles). As áreas de coberturas sedimentares están representadas por tres grandes bacías sedimentares: [[Bacía do río Amazonas|Bacía Amazónica]], [[Bacía do río Paraná|Bacía de Paraná]] e máis a [[Bacía do río Parnaíba|Bacía do Parnaíba]], todas presentando rochas de idade [[paleozoica]].
Liña 268:
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 1 ||align=left | '''[[São Paulo]]''' || [[Estado de São Paulo|São Paulo]] || 12.106.920|| align=center style="background:#f0f0f0;" | 11 ||align=left | '''[[Goiânia]]''' || [[Goiás]] || 1.466.105
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 2 ||align=left | '''[[Río de Xaneiro]]''' || [[Estado de Río de JaneiroXaneiro|Río de JaneiroXaneiro]] || 6.520.266 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 12 ||align=left | '''[[Belém, Pará|Belém]]''' || [[Pará]] || 1.452.275
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 3 ||align=left | '''[[Brasilia]]''' || [[Distrito Federal, Brasil|Distrito Federal]] || 3.039.444 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 13 || align=left | '''[[Guarulhos]]''' || [[Estado de São Paulo|São Paulo]] || 1.349.113
Liña 276:
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 5 ||align=left | '''[[Fortaleza, Ceará|Fortaleza]]''' || [[Ceará]] || 2.627.482 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 15 ||align=left | '''[[São Luís do Maranhão|São Luís]]''' || [[Maranhão]] || 1.091.868
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 6 ||align=left | '''[[Belo Horizonte]]''' || [[Minas Xerais]] || 2.523.794 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 16 ||align=left | '''[[São Gonçalo]]''' || [[Estado dedo Río de JaneiroXaneiro|Río de JaneiroXaneiro]] || 1.049.826
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 7 ||align=left | '''[[Manaus]]''' || [[Estado do Amazonas, Brasil|Amazonas]] || 2.130.264 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 17 ||align=left | '''[[Maceió]]''' || [[Alagoas]] || 1.029.129
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 8 ||align=left | '''[[Curitiba]]''' || [[Estado do Paraná|Paraná]] || 1.908.359 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 18 ||align=left | '''[[Duque de Caxias]]''' || [[Estado de Río de JaneiroXaneiro|Río de JaneiroXaneiro]] || 890.997
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 9 ||align=left | '''[[Recife]]''' || [[Pernambuco]] || 1.633.697 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 19 ||align=left | '''[[Natal, Río Grande do Norte|Natal]]''' || [[Río Grande do Norte]] || 885.180
Liña 389:
[[Ficheiro:Continental Embraer 135.jpg|dereita|miniatura|[[Embraer ERJ-145|Embraer ERJ-135]], [[jato]] desenvolvido pola [[empresa]] brasileira [[Embraer]]. [[Avión (medio de transporte)|Avións]] son un dos produtos sofisticados exportados polo Brasil.]]
 
A [[agricultura]] e sectores aliados, como a [[silvicultura]], explotación forestal e máis a [[pesca]] contabilizaron 5,1% do [[produto interior bruto]] en [[2007]], unha ''performance'' que pon o [[agronegocio]] nunha posición de privilexio no [[balance comercial]] do Brasil, a pesar das barreiras comerciais e das políticas de [[subsidio]]s adoptado polos [[países desenvolvidos]]. A [[industria]] de [[automóbil]]es, [[aceiro]], [[petroquímica]], [[computador]]es, [[aeronave]]s e [[Ben (economía)|bens]] de consumo duradeiros contabilizan 30,8[[%]] do [[produto interior bruto]] brasileiro. A actividade industrial está concentrada xeograficamente nas [[Rexión Metropolitana|rexións metropolitanas]] de [[Rexión Metropolitana de São Paulo|São Paulo]], [[Rexión Metropolitana do RioRío de JaneiroXaneiro|RioRío de JaneiroXaneiro]], [[Rexión Metropolitana de Curitiba|Curitiba]], [[Rexión Metropolitana de Campinas|Campinas]], [[Rexión Metropolitana de Porto Alegre|Porto Alegre]], [[Rexión Metropolitana de Belo Horizonte|Belo Horizonte]], [[Rexión Metropolitana de Manaus|Manaus]], [[Rexión Metropolitana de Salvador|Salvador]], [[Rexión Metropolitana de Recife|Recife]] e [[Rexión Metropolitana de Fortaleza|Fortaleza]]. [[Industria]]s de [[alta tecnoloxía]] tamén están concentradas nestas áreas.
 
O país responde por tres quinto da produción industrial da economía sur-americana e participa de diversos bloques económicos como: o [[Mercosur]], o [[G-22]] e o [[Grupo de Cairns]]. O seu desenvolvemento científico e tecnolóxico, aliado a un parque industrial diversificado e dinámico, atrae investimentos externos. Os investimentos directos foron da orde de vinte millóns de dólares por ano, contra dous millóns por ano durante a década pasada.
Liña 409:
 
[[Ficheiro:Lnls.jpg|miniatura|300px|esquerda|[[Foto panorámica]] do [[laboratorio Nacional de Luz Síncrotron]], en [[Campinas]], [[Estado de São Paulo]], o único [[acelerador de partículas]] do [[hemisferio sur]].]]
A busca tecnolóxica no Brasil é en gran parte realizada en [[universidade]]s públicas e institutos de pescuda. Porén, máis de 73% dos financiamentos para a pescuda de base aínda vén de fontes [[Goberno|gobernamentais]]. Algúns dos máis notábeis centros tecnolóxicos do Brasil son os institutos [[Fundação Oswaldo Cruz|Oswaldo Cruz]], [[Instituto Butantan|Butantan]], [[Comando-Geral de Tecnologia Aeroespacial]], [[Empresa Brasileira de Pesquisa Agropecuária]] e o [[INPE]]. O Brasil ten o máis avanzado [[Misión espacial completa brasileira|programa espacial]] da [[América Latina]], con recursos significativos para vehículos de lanzamento, e fabricación de [[satélite]]s. O [[14 de outubro]] de [[1997]], a [[Agência Espacial Brasileira]] asinou un acordo coa [[NASA]] para proporcionar pezas para a [[Estación espacial Internacional|ISS]]. Este acordo posibilita o Brasil adestrar o seu primeiro [[astronauta]]. O [[30 de marzo]] de [[2006]] [[Marcos Pontes]] a bordo do vehículo [[Soyuz]] converteuse no primeiro [[astronauta]] brasileiro e o terceiro latino-americano que orbita o noso planeta. O [[uranio]] enriquecido na [[Fábrica de combustíbel nuclear]] (FCN), de [[Resende]], no [[Estado dedo Río de JaneiroXaneiro]], atende a demanda enerxética do [[país]]. Existen plans para a construción do primeiro [[submarino nuclear]] do país, alén diso, o Brasil é un dos tres países da [[América Latina]]<ref>[http://www-elsa.physik.uni-bonn.de/accelerator_list.html Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universitat.]</ref> cun laboratorio [[Síncrotron]] en operación, un mecanismo de pescuda da [[física]], da [[química]], das [[ciencias dos materiais]] e máis da [[bioloxía]].
 
=== Turismo ===
Liña 417:
Eventos en datas e locais específicos, como o [[Reveillon]] e o [[Carnaval]] do [[Río de Xaneiro]], [[Salvador, Brasil|Salvador]] e [[Recife]], o [[gran Premio de Brasil]] de Fórmula 1 de [[São Paulo]] é o maior convite para turistas nacionais e estranxeiros.
 
Os estados máis visitados polos turistas son o [[Estado dedo Río de JaneiroXaneiro]] (34,7 %), [[Santa Catarina, Brasil|Santa Catarina]] (25,1 %), [[Estado do Paraná|Paraná]] (20,3 %), [[Estado de São Paulo]] (16 %), e [[Baía, Brasil|Baía]] (15,5 %). As cidades máis visitadas foron [[Río de Xaneiro]] (31,5 %), [[Foz do Iguaçu]] (17 %), [[São Paulo]] (13,6 %), [[Florianópolis]] (12,1 %), [[Salvador, Brasil|Salvador]] (11,5 %) e [[Natal, Brasil|Natal]] (9,3 %). Espérase que con políticas rexionais de estímulo ao turismo ese fluxo sexa diversificado, con incremento do turismo ecolóxico, enfocado en rexións como a [[Amazonia]] e o [[Pantanal]]; o turismo histórico, facendo fincapé na [[Estrada Real]] de [[Minas Gerais]]; e o turismo cívico, en [[Brasilia]].
 
=== Transporte ===