Togo: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
|||
Liña 59:
== Historia ==
{{Artigo principal|Historia de Togo}}
=== Antes da colonización (-1884) ===
Os achados arqueolóxicos indican que as tribos antigas foron capaces de producir [[olaría]] e procesar [[ferro]]. O nome Togo é traducido do [[Lingua ewe]] como "terra onde están as lagoas". Non se sabe moito do período antes da chegada dos portugueses en 1490. Durante o período do século XI ao século XVI, varias tribos entraron na rexión desde todas as direccións: [[pobo ewe | Ewé ]] do leste, [[Lingua Gen | Mina]] e [[Lingua fon | Gun]] do oeste. A maioría deles instaláronse nas zonas costeiras.
O comercio dos escravos comezou no século XVI e, durante os seguintes douscentos anos, a rexión costeira foi un importante centro comercial para os europeos en busca de escravos, gañando a Togo ea rexión circundante o nome de "The Slave Coast of África occidental | Costa escrava]] ".
=== Era colonial (1884-1960) ===
[[Ficheiro: Togoland.jpg | thumb | left | Togoland ([[Rudolf Hellgrewe | R. Hellgrewe]], 1908)]]
En 1884, asinouse un tratado en Togoville co Rei Mlapa III, onde [[Alemaña]] reclamou o protectorado nun tramo de territorio ao longo da costa e gradualmente estendeu o control cara ao interior. As súas fronteiras definíronse logo da captura do interior polas forzas alemás e asinar acordos con [[Francia]] e [[Reino Unido]]. En 1905 converteuse na colonia alemá de [[Togoland]]. A poboación local viuse obrigada a traballar, cultivar algodón, café e cacao e pagar impostos elevados. Construíuse un ferrocarril e un porto en Lomé para a exportación de produtos agrícolas. Os alemáns introduciron técnicas modernas de cultivo de cacao, cacao e algodón e desenvolveron as infraestruturas.
Durante a [[Primeira Guerra Mundial]], Togoland foi invadido por [[Reino Unido | Gran Bretaña]] e Francia, e proclamouse o condominio anglo-francés. O 7 de decembro de 1916 o condominio colapsou e Togo foi dividido en zonas británicas e francesas. 20 de xullo de 1922 a Gran Bretaña recibiu o mandato da [[Sociedade de Nacións]] para gobernar a parte occidental de Togo e Francia para gobernar a parte oriental. En 1945, o país recibiu o dereito de enviar tres representantes ao parlamento francés.
Despois da [[Segunda Guerra Mundial]], estes mandatos convertéronse nos [[Protetorado das Nacións Unidas | Territorios fiduciarios da ONU]]. Os veciños de Togoland británico votaron para unirse á [[Costa de Ouro británica|Costa de Ouro]] como parte da nova nación independente de [[Ghana]] en 1957. A [[Togolandia francesa]] converteuse nunha república autónoma na Unión Francesa en 1959, mentres que Francia mantivo o dereito de controlar a defensa, as relacións exteriores e as finanzas.
=== Independencia ata o presente (1960-presente) ===
[[Ficheiro:Sylvanus Olympio.jpg | thumb | [[Sylvanus Olympio]] | esquerda]]
A República de Togo proclamouse o [[27 de abril]] de [[1960]]. Nas primeiras eleccións presidenciais de 1961, [[Sylvanus Olympio]] ([[1901]]-[[1963]]) converteuse no primeiro presidente, obtendo o 100% dos votos nas eleccións boicoteadas polo oposición. O 9 de abril de 1961 adoptouse a Constitución da República Togo, segundo a cal o órgano lexislativo supremo era a [[Asemblea Nacional de Togo]].{{Citation needed|date=December 2017}}
En decembro de 1961, os líderes dos partidos da oposición foron arrestados acusados de preparar unha conspiración contra o goberno. Publicouse un decreto sobre a disolución dos partidos da oposición. Olympio intentou reducir a dependencia de Francia establecendo unha cooperación cos [[Estados Unidos]], Reino Unido e Alemaña. Tamén rexeitou os intentos dos soldados franceses que se desmobilizaron despois da [[Guerra de Independencia de Alxeria|Guerra de Alxeria]] e intentaron obter unha posición no exército do Togo. Estes factores finalmente levaron a un golpe militar o 13 de xaneiro de 1963, durante o cal foi asasinado por un grupo de soldados baixo a dirección do Sarxento [[Gnassingbé Eyadéma]].<ref name="ellis93">{{cite journal | last = Ellis | first = Stephen | title = Rumour and Power in Togo | journal = Africa: Journal of the International African Institute | volume = 63 | issue = 4 | pages = 462–476 | publisher = Cambridge University Press | year = 1993 | jstor = 1161002 }}</ref> Declarouse en Togo o estado de urxencia.
Os militares entregaron o poder a un goberno interino liderado por [[Nicolas Grunitzky]]. En maio de 1963 Grunitzky foi elexido Presidente da República. O novo líder comezou unha política de desenvolvemento das relacións con Francia. O seu principal obxectivo era amortecer as divisións entre o norte eo sur, promulgar unha nova constitución e introducir un sistema multipartidario.
Exactamente catro anos máis tarde, o 13 de xaneiro de 1967, [[Eyadéma Gnassingbé]] derrocou a Grunitzky nun golpe sen sangue e asumiu a presidencia. Dende entón o país está dominado polos militares de forma ininterrompida. Creou a [[Rally of the Togolese People|Unión do Pobo Togolés]], prohibiu as actividades doutros partidos políticos e introduciu un sistema unipersonal en novembro de 1969. Foi reelixido nas eleccións xerais do Togo de 1979 e 1986. En 1983, presentouse o programa de [[privatización]] e en 1991 permitíronse outros partidos políticos. En 1993, a UE conxelou a alianza, describindo a reelección de Eyadéma en 1993, 1998 e 2003, como unha toma do poder. En abril de 2004, en Bruxelas realizáronse conversacións entre a Unión Europea e Togo sobre a continuación da cooperación. Eyadéma Gnassingbé morreu de súpeto o 5 de febreiro de 2005 logo de 38 anos de poder, a ditadura máis longa de calquera ditador en África. O inmediato nomeamento do seu fillo, [[Faure Gnassingbé]], como presidente provocou a condena internacional xeneralizada, salvo de Francia. Algúns líderes africanos elixidos democráticamente como [[Abdoulaye Wade]] de [[Senegal]] e [[Olusegun Obasanjo]] de [[Nixeria]] apoiaron o movemento, creando así unha fenda dentro da Unión Africana.<ref name="bbc.co.uk">[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-14106781 BBC News – Togo country profile – Overview]. Bbc.co.uk (11 de xullo de 2011). Retrieved on 26 de marzo de 2012.</ref> Gnassingbe deixou o poder e celebrou eleccións, que gañou dous meses máis tarde. A oposición declarou que os resultados das eleccións eran fraudulentos. Os acontecementos do 2005 levaron a re-cuestionar o compromiso coa [[democracia]] que Togo contraira nun intento de normalizar as relacións coa [[Unión Europea]], que cortou a axuda en 1993 pola incerteza da situación dos dereitos humanos. Ademais, ata 400 persoas morreron pola violencia política en torno ás eleccións presidenciais, segundo a [[Nacións Unidas | ONU]]. Cerca de 40.000 togoleses fuxiron a países veciños. [[Faure Gnassingbé]] foi reelixido en [[Eleccións presidenciais togolesas de 2010 | 2010]] e en [[Eleccións presidenciais togolesas de 2015 | 2015]]. A finais de 2017, estalaron as protestas antigubernamentais en Togo, as máis grandes desde 2005. Esixían a renuncia de Gnassingbé, que forma parte dunha familia que din que estivo no poder demasiado tempo. A ONU condenou a represión resultante das forzas de seguridade togolesas e o ministro de Asuntos Exteriores de [[Gambia]], Ousainou Darboe, tivo que emitir unha corrección logo de dicir que Gnassingbé debería renunciar.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-togo/togos-president-gnassingbe-should-resign-immediately-gambian-foreign-minister-idUSKBN1CS1W7|title=Gambian ministry says up to Togo to resolve crisis|last=Farge|first=Emma|date=2017-10-23|work=Reuters|access-date=2017-10-26|publisher=Thomson Reuters}}</ref>
== Política ==
| |||