Nixeria: Diferenzas entre revisións

'''Nixeria'''<ref>{{DRAG|nixeriano}}</ref> ({{Audio|En-us-Nigeria.ogg| [n|aɪ|ˈ|dʒ|ɪər|i|ə]}}), oficialmente '''República Federal de Nixeria''', é unha [[república]] [[federación|federal]] que comprende [[Subdivisións de Nixeria|36 estados]] e máis o [[Territorio da Capital Federal de Nixeria|Territorio da Capital Federal]], [[Abuja]]. O país está localizado no oeste de África, e comparte fronteiras terrestres coa República de [[BeninBenín]] polo oeste, [[Chad]] e [[Camerún]] polo leste, e [[Níxer]] polo norte. No sur está a costa, co [[golfo da Guinea]] no océano Atlántico.

[[Ficheiro:Queen Mother Pendant Mask- Iyoba MET DP231460.jpg|miniatura|esquerda|200px|Máscara real [[Reino de BeninBenín|Bini]], un dos artefactos de Nixeria máis recoñecidos. [[Reino de BeninBenín]], século XVI.]]

Os reinos [[pobo yoruba|yorubas]] de [[Ife]] e [[Imperio Oyo|Oyo]] no suroeste de Nixeria tiveron gran relevancia no século XII<ref name="Falola1">{{cita libro|título=A history of Nigeria| nome1=Toyin|apelido1=Falola|nome2=Matthew M.|apelido2=Heaton|páxina=23|publisher=[[Cambridge University Press]]|ano=2008|url=http://books.google.com/books?id=XygZjbNRap0C&pg=PA23 |isbn=0-521-68157-X}}</ref><ref>{{cita libro|título=Hegemony and culture: politics and religious change among the Yoruba|nome=David D.|apelido=Laitin|páxina=111| publisher=[[Universidade de Chicago]]|ano=1986|isbn=0-226-46790-2|url=http://books.google.com/books?id=dHbrDvGQEbUC&pg=PA111}}</ref> e [[século XIV|XIV]]<ref>{{cita libro|título= Peoples of Africa, Volume 1|nome1=Fiona|apelido1=MacDonald|nome2=Elizabeth|apelido2=Paren|nome3=Kevin|apelido3=Shillington|nome4=Gillian|apelido4=Stacey|nome5=Philip|apelido5= Steele|páxina=385|publisher=Marshall Cavendish|ano=2000|isbn=0-7614-7158-8|url=http://books.google.com/books?id=joh5yHfcF-8C&pg=PA385}}</ref> respectivamente. Segundo a [[mitoloxía yoruba]], Ile-Ifẹ é berce da raza humana e é anterior a calquera outra civilización. Os sinais de asentamentos humanos máis antigos de Ifẹ datan do século IX,<ref name="Falola1"/> e a súa cultura material inclúe figuras de [[bronce]] e terracota. Ọyọ, no seu apoxeo territorial de finais do século XVII e comezos do XVIII, abranguía dende o oeste de Nixeria ata o [[Togo]] actual. O antigo [[Reino de BeninBenín]] estaba localizado no suroeste de Nixeria. O poder de BeninBenín durou dende o século XV ata o XIX. O seu dominio chegou ata a cidade de Eko (un nome de orixe [[Lingua edo|edo]] cambiado posteriormente por [[Lagos, Nixeria|Lagos]] por [[Imperio Portugués|portugueses]]).<ref>{{cita web|apelido=Metz|nome=Helen Chapin|título=Nigeria: A Country Study – The Slave Trade|publisher=[[Library of Congress Country Studies]]|ano=1991|url=http://countrystudies.us/nigeria/7.htm|dataacceso=28 de maio de 2011}}</ref>

Nixeria localízase no [[golfo da Guinea]]. As principais cidades sitúanse nas terras baixas do sur. A parte central do país componse de outeiros e planaltos. O norte consiste de terras baixas áridas. Os países limítrofes son o [[BeninBenín]], o [[Níxer]], o [[Chad]] e mailo [[Camerún]]. As zonas boscosas atópanse principalmente no terzo sur do país, que se ve afectado por chuvias estacionais oriúndas do [[océano Atlántico]] entre xuño e setembro. Á medida que se segue cara ao norte, o país vaise tornando máis seco e a vexetación máis semellante á da [[sabana]]. O terzo norte do país inclúese na rexión semiárida do [[Sahel]], que marca o límite sur do deserto do [[Sahara]]. Nixeria está dividida en tres polos ríos Níxer e [[Río Benue|Benue]], que chegan ao país vidos de nordeste e noroeste e xúntanse máis ou menos no centro, preto da nova capital, Abuja. De aí, o [[río Níxer]] acrecentado con auga do Benue flúe cara ao sur ata desaugar no mar nun gran delta.

{{Artigo principal|Cultura de Nixeria}}[[Ficheiro:Benin bronze Louvre A97-14-1.jpg|miniatura|dereita|150 px|Bronce[[Bronces beninde Benín]] do Museo do Louvre.]]