Imperio Español: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Moedagalega (conversa | contribucións)
Corrección de antropónimos e ligazóns internas.
Liña 209:
[[Ficheiro:Habsburg Map 1547.jpg|miniatura|300px|Mapa dos dominios dos [[Habsburgo]] en [[Europa]] tras a [[Batalla de Mühlberg]] en [[1547]].]]
 
A Liga tiña como aliados aos franceses, e os esforzos por socavar a súa influencia en Alemaña foron rexeitados. A derrota francesa en [[1544]] rompeu a súa alianza cos [[Protestantismo|protestantes]] e Carlos I aproveitouse desta oportunidade. Primeiro intentou o camiño da negociación no [[Concilio de Trento]] en [[1545]], pero os líderes protestantes, sentíndose traizoados pola postura dos [[Catolicismo|católicos]] no Concilio, foron á guerra encabezados por [[Mauricio de SajoniaSaxonia]]. En resposta, Carlos I invadiu Alemaña á cabeza dun exército hispano-holandés. Confiaba en restaurar a autoridade imperial. O emperador en persoa infrinxiu unha decisiva derrota aos protestantes na histórica [[Batalla de Mühlberg]] en [[1547]]. En [[1555]] asinou a [[Paz de Augsburgo]] cos estados protestantes, o que restaurou a estabilidade en Alemaña baixo o principio de ''Cuius rexio, eius religio'' («Quen ten a rexión impón a relixión»), unha posición impopular entre o [[clero]] italiano e español. O compromiso de Carlos en Alemaña outorgou a España o papel de protector da causa católica dos Habsburgo no [[Sacro Imperio Romano]].
 
Mentres, o [[Mediterráneo]] converteuse en campo de batalla contra os turcos, que alentaban a piratas como [[Barbarroxa]]. Carlos I preferiu eliminar aos otománs a través da estratexia marítima, mediante ataques aos seus asentamentos nos territorios venecianos do leste do Mediterráneo. Só como resposta aos ataques na costa de [[Levante español|Levante]] española involucrouse persoalmente o emperador en ofensivas no continente africano con expedicións sobre [[A Xornada de Tunisia|Tunisia]], [[Bona]] ([[1535]]) e [[A Xornada de Alxer|Alxer]]
Liña 234:
[[Ficheiro:Fernando Álvarez de Toledo, III Duque de Alba, por Antonio Moro.jpg|miniatura|esquerda|175px|[[Fernando Álvarez de Toledo|Duque de Alba]].]]
 
O tempo de alegría en [[Madrid]] durou pouco. En [[1566]], os [[Calvinismo|calvinistas]] iniciaran unha serie de revoltas nos Países Baixos que provocaron que o rei enviase ao [[Fernando Álvarez de Toledo|duque de Alba]] á zona. En [[1568]], [[Guillermo de Orange|GuillermoGuillerme I de Orange-Nassau]] encabezou un intento errado de botar ao Duque de Alba do país. Estas batallas considéranse como o inicio da [[guerra dos Oitenta Anos]], que concluíu coa independencia das [[Provincias Unidas]]. Filipe II, que recibira do seu pai a herdanza dos territorios da [[casa de Borgoña]] ([[Países Baixos]] e o [[Franco Condado]]), para que a poderosa Castela defendese de Francia o Imperio, viuse obrigado a restaurar a orde e manter o seu dominio sobre estes territorios. En [[1572]], un grupo de navíos rebeldes, de nacionalidade holandeses, coñecidos como os ''[[Mendigos do mar|watergeuzen]]'', tomaron varias cidades costeiras, proclamaron o seu apoio a GuillermoGuillerme I e rexeitaron o goberno español.
 
Para España a guerra converteuse nun asunto sen fin. En [[1574]], os [[Terzo|Terzos de Flandres]], baixo o mando de [[Luís de Requesens]], foron vencidos no [[asedio de Leiden]] despois de que os holandeses rompesen os diques, causando inundacións masivas.
Liña 247:
A unificación temporal da [[Península Ibérica]] puxo en mans de Filipe II o imperio portugués, é dicir, a maior parte dos territorios explorados do Novo Mundo ademais das colonias comerciais en Asia e África. En [[1582]], cando o rei devolveu a corte a Madrid desde Lisboa, onde estaba asentada temporalmente para pacificar o seu novo reino, produciuse a decisión de fortalecer o poderío naval español.
 
España aínda non se recuperara da bancarrota de [[1576]]. En [[1584]], GuillermoGuillerme I de Orange-Nassau foi asasinado por un católico trastornado. Esperábase que a morte do líder popular da resistencia significase o fin da guerra, pero non foi así. En [[1586]], a raíña [[Isabel I de Inglaterra]] enviou apoio ás causas protestantes nos Países Baixos e Francia, e [[Francis Drake|Sir Francis Drake]] lanzou ataques contra os portos e barcos mercantes españois no [[Caribe (rexión)|Caribe]] e no [[Pacífico]], ademais dun ataque especialmente agresivo contra o porto de [[Cádiz]].
 
En [[1588]], confiando en acabar cos entremetementos de Isabel I, Filipe II enviou a «[[Armada Invencible]]» a atacar a Inglaterra. A resistencia da frota inglesa, unha serie de fortes [[tormenta]]s, problemas de coordinación entre os exércitos implicados e importantes fallos loxísticos nos aprovisionamentos que a frota había de facer nos Países Baixos provocaron a derrota da Armada española. [[Ficheiro:Spanish Armada.jpg|miniatura|225px|dereita|Derrota da [[Armada Invencible]].]]
Liña 255:
 
=== «Deus é español» (1598-1626) ===
A pesar de que actualmente sabemos que a economía española estaba minada e que a seu poderío debilitábase, o Imperio seguía sendo con moito o poder máis forte. Tanto é así que podía librar enfrontamentos con Inglaterra, Francia e os Países Baixos ao mesmo tempo. Este poderío confirmábano o resto de pobos europeos; así o hugonote francés [[Duplessis-Mornay]], por exemplo, escribiu tras o asasinato de [[GuillermoGuillerme de Orange]] a mans de [[Balthasar Gérard]]:<ref name="historia">[[Carlos Carnicer]] e [[Javier Marcos]], «Felipe II instó el asesinato de Guillermo de Orange», nº 89 de [[La aventura de la Historia]], [[El Mundo|Arlanza Edicións]], [[Madrid]], marzo de [[2006]] {{es}}</ref>
{{cita|''A ambición dos españois, que lles fixo acumular tantas terras e mares, failles pensar que nada lles é inaccesible.''}}
Mostrouse en varias obras literarias e especialmente en películas o abafo causado pola continua [[piratería]] contra os seus barcos no [[Atlántico]] e a consecuente diminución dos ingresos do ouro das Indias. Con todo, investigacións máis profundas<ref name="aventura61a">[[J. Díez Zubieta]], Recensión sobre o libro de Ramiro Feijoo ''Corsarios berberiscos'', nº 61 de [[La aventura de la Historia]], [[El Mundo|Arlanza Ediciones]], novembro de [[2003]]</ref> indican que esta piratería realmente consistía en varias decenas de barcos e varios centos de piratas, sendo os primeiros de escasa tonelaxe, polo que non podían enfrontarse cos [[galeón]]s españois, téndose que conformar con pequenos barcos ou os que puidesen apartarse da frota. En segundo lugar está o dato segundo o cal, durante o século XVI, ningún pirata nin corsario logrou afundir galeón algún; ademais dunhas 600 frotas fretadas por España (dúas por ano durante uns 300 anos) só dous caeron en mans inimigas e ambas por mariñas de guerra non por piratas nin corsarios.<ref name="aventura61b">[[Mariano González Arnao]], «A prueba de piratas», nº 61 de [[La aventura de la Historia]], [[El Mundo|Arlanza Ediciones]], novembro de [[2003]]</ref> Os ataques [[corsario]]s en todo caso, entre os cales destacou [[Francis Drake]] causaron serios problemas de seguridade tanto para as frotas como para os portos, o que obrigou ao establecemento dun sistema de [[Frota de Indias|convois]] así como ao incremento exponencial en gastos defensivos destinados ao adestramento de milicias e á construción de [[fortificación]]s. Con todo foron as inclemencias meteorolóxicas as que bloquearon con maior gravidade todo o comercio entre América e Europa. Máis grave era a piratería mediterránea, perpetrada por [[bérber|berberiscos]], que tiña un volume dez ou máis veces superior á atlántica e que arrasou toda a costa mediterránea así como ás Canarias, bloqueando a miúdo as comunicacións con este arquipélago e coas posesións en Italia.
Liña 265:
Os españois intentaron librarse dos numerosos conflitos nos que estaban involucrados, primeiro asinando a [[Paz de Vervins]] con Francia en [[1598]], recoñecendo a Henrique IV (católico desde [[1593]]) como [[Lista de monarcas de Francia|Rei de Francia]], e restablecendo moitas das condicións da Paz de Cateau-Cambrésis. Con varias derrotas consecutivas e unha [[guerra de guerrillas]] inacabable contra os católicos apoiados por España en [[Irlanda]], Inglaterra aceptou negociar en [[1604]], tras a ascensión ao trono do [[Estuardo]] [[Xacobe VI de Escocia e I de Inglaterra|Xacobo I]].
 
A paz con Francia e Inglaterra implicou que España puidese centrar a súa atención e enerxías para restituír o seu dominio nas provincias holandesas. Os holandeses, encabezados por [[Mauricio de Nassau]], o fillo de GuillermoGuillerme I, tiveron éxito na toma dalgunhas cidades fronteirizas en [[1590]], incluíndo a fortaleza de [[Breda]]. A isto sumáronse as vitorias ultramarinas holandesas que ocupasen as colonias portuguesas (e xa que logo españolas) en Oriente, tomando [[Sri Lanka|Ceilán]] ([[1605]]), así como outras illas das especias (entre 1605 e 1619), establecendo [[Iacarta|Batavia]] como centro do seu imperio en Oriente.
 
Logo da paz con Inglaterra, [[Ambrosio Spinola]], como novo xeneral ao mando das forzas españolas, loitou tenazmente contra os holandeses. Spinola era un estratego dunha capacidade similar á de Mauricio, e unicamente a nova bancarrota de [[1607]] evitou que conquistase os Países Baixos. Atormentados por unhas finanzas ruinosas, en [[1609]] asinouse a [[Tregua dos Doce Anos]] entre España e as Provincias Unidas. A ''Pax Hispanica'' era un feito.