Linguas iranias: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
corrixo lingua
Liña 20:
As '''linguas iranias''' son parte dunha rama da familia [[linguas indoeuropeas|indoeuropea]] de linguas. Xunto coas [[linguas indoarias]] e as [[linguas nuristanias]], forman o grupo de [[linguas indoiranias]], o cal é unha rama do grupo indoeuropeo. O [[lingua avéstica|avéstico]] e o [[persa antigo]] son as dúas linguas iranianas máis antigas entre as linguas indoeuropeas rexistradas (incluíndo o [[lingua grega|grego]] e ao [[lingua hitita|hitita]]).
 
Hoxe, estímase que hai de 150 a 200 millóns de falantes nativos das linguas iranias. O [[SIL International|SIL]] no 2005 enumera 87 variedades das linguas iranias. Por número de artigos, as linguas máis faladas son o persa (70 millóns, xuntando as tres formas coñecidas: [[lingua persa|persa]], [[lingua taxica|taxico]] e [[lingua darídari|darídari]]), o [[lingua curda|curdo]] e o [[lingua paxta|paxto]] (25 millóns cada un) o [[lingua baluchí|baluchí]] (7 millóns), e as linguas mazandaraní, guilaquí, talixí e o [[Lingua iriana|iriano]] (coñecido como ''ossetio'').
 
Só cinco linguas das preto das 87 variedades de linguas iranias son oficias: o persa, o darídari, o taxico, o pastún e o [[Lingua iriana|iriano]] (coñecido coma ''ossetio''). No [[Taxiquistán]] con carácter de "cooficial" (o estado comprométese a garantir a ensinanza e a difusión) está o [[Lingua iagnobiana|iagnobiano]], sen que o resto das linguas do Pamir gocen deste privilexio. En [[Iristán]] do Norte (chamado ''Ossetia'' polos rusos) o [[Lingua digoriana|digoriano]] goza de privilexios nos medios de comunicación e na ensinanza, pero non conta cun estatuto de oficialidade. No [[Afganistán]], segundo garante a nova [[Constitución Afgá]], as linguas maioritarias de cada rexión ou distrito poderán ter carácter de oficial nesas rexións ou distritos.
 
== As grandes linguas iranias e a súa extensión xeográfica ==
Liña 32:
*** [[Xudeopersa]]; 50.000 persoas (Israel e Irán).
** [[Persa oriental]]   20-30 millóns
*** [[Lingua darídari|DaríDari]]   15 millóns (Afganistán)
**** [[lingua hazaraguiana|Hazaraguí]]   2,5 millóns (Afganistán 2,2 millóns, Irán 300.000)
**** [[lingua aimaq|Aimaq]]   650.000 (Afganistán)
Liña 122:
***** [[natanzí]]
***** [[naiiní]]
***** [[parsi-darídari]]
***** [[parsí]]
***** [[sivandí]]
Liña 178:
**** [[persa occidental]] ([[farsí|persa]])
***** [[Lingua xudeopersa|Xidí]]
**** [[persa oriental]] ([[Lingua darídari|DaríDari]])
***** [[Lingua hazaraguí|Hazaraguí]]
***** [[Lingua aimaq|Aimaq]]