Tecnoloxías da información: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Elisardojm (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
m Bot: Cambio o modelo: Cite book; cambios estética
Liña 5:
É común confundir os vocábulos TI e TIC. A diferenza é que TI fai referencia ás tecnoloxías da información, mentres que TIC implica as [[tecnoloxías da información e a comunicación]]. Ambas as dúas teñen unha ampla relación, mais sinalan áreas diferentes. O vocábulo TI é un termo máis amplo e abrangue as TIC, que é un termo que indica unha subcategoría do outro: "As TI abranguen o dominio completo da información, que inclúe o hardware, o software, os periféricos e as redes. Un elemento cae dentro da categoría das TI cando se emprega co propósito de almacenar, protexer, recuperar e procesar datos electronicamente".<ref name=eHow>{{cita web|título=La diferencia entre TI y TIC|url=http://www.ehowenespanol.com/diferencia-tic-info_581848/|lingua=es|dataacceso=9 de abril de 2015}}</ref>
 
Os humanos estiveron almacenando, recuperando, manipulando e comunicando información dende que os [[Sumeria|sumerios]] en [[Mesopotamia]] desenvolveron a [[escritura]] arredor do 3000&nbsp;a.&nbsp;C., mais a expresión ''tecnoloxía da información'' no seu significado moderno apareceu por primeira vez en 1958 nun artigo publicado na revista ''[[Harvard Business Review]]''; os seus autores Harold J. Leavitt e Thomas L. Whisler comentaron que "a nova tecnoloxía non ten aínda un nome establecido. Deberíamos chamala tecnoloxía da información (TI)". A súa definición consistía en tres categorías: as técnicas de procesamento, a aplicación de métodos estatísticos e matemáticos para a toma de decisións e a simulación do pensamento de orde superior a través de programas computacionais.<ref name="LeavittWhisler">{{citeCita booklibro|title=Management in the 1980s |url=http://hbr.org/1958/11/management-in-the-1980s |last1=Leavitt |first1=Harold J. |last2=Whisler |first2=Thomas L. |journal=Harvard Business Review |year=1958 |volume=11|language=en}}</ref>
 
Os primeiros pasos para o establecemento dunha [[sociedade da información]] déronse co invento do [[telégrafo eléctrico]], do [[teléfono]] fixo, da [[radiotelefonía]] e da [[televisión]], aínda que foi [[internet]] o que lle deu o pulo definitivo. Baseándose na tecnoloxía de almacenamento e procesamento empregada, é posible distinguir catro eras do desenvolvemento das TI: pre-mecánica (3000&nbsp;a.&nbsp;C.-1450&nbsp;d.&nbsp;C.), mecánica (1450-1840), electromecánica (1840-1940) e electrónica (dende 1940).<ref name="Butler">{{citeCita booklibro|last=Butler |first=Jeremy G. |title=A History of Information Technology and Systems |url=http://www.tcf.ua.edu/AZ/ITHistoryOutline.htm |publisher=University of Arizona |accessdate=2 de agosto de 2012}}</ref>
 
== Historia dos ordenadores ==
Liña 17:
Os primeiros computadores electrónicos como o [[Colossus]] utilizaban unha [[cinta perforada]], unha tira de papel larga na cal os datos se representaban mediante unha serie de buracos, unha tecnoloxía actualmente obsoleta.{{sfn|Alavudeen|Venkateshwaran|2010|p=178}} O almacenamento electrónico de datos, técnica utilizada nos computadores modernos, data da [[segunda guerra mundial]], cando se desenvolveu unha forma de [[memoria de liña de retardo]] para sacar ecos indesexados de sinais de [[radar]]es. A primeira aplicación deste método foi a liña de atraso de mercurio.{{sfn|Lavington|1998|p=1}} O primeiro dispositivo de almacenamento dixital [[memoria de acceso aleatorio|de acceso aleatorio]] foi o [[tubo Williams]], baseado nun [[tubo de raios catódicos]] estándar,<ref name="Resurrection">{{cita web|título=Early computers at Manchester University |volume=1 |editorial=The Computer Conservation Society |data=verán de 1992 |url=http://www.cs.man.ac.uk/ccs/res/res04.htm#g |issn=0958-7403}}</ref> pero a información gravada era volátil, cousa que facía que se tivese que refrescar continuamente, e por tanto perdíase cando faltaba a electricidade. A primeira forma de almacén de información non volátil dentro dun computador foi a [[memoria de tambor]], inventada en 1932<ref name=MagDrum>{{cita web|url=http://cs-exhibitions.uni-klu.ac.at/index.php?id=222 |título=Magnetic drum |obra=Virtual Exhibitions in Informatics |editor=Universität Klagenfurt }}</ref> e utilizada no [[Ferranti Mark I]], o primeiro computador electrónico comercial dispoñible para propósitos xerais.<ref name="Dixital60MM1">{{cita web|título=The Manchester Mark 1 |url=http://www.digital60.org/birth/manchestercomputers/mark1/manchester.html |editorial=University of Manchester}}</ref>
 
Hoxe en día, a maioría dos datos dixitais gárdanse magneticamente en dispositivos como [[disco duro|discos duros]], ou de forma óptica en [[CD-ROM]]s e [[DVD|DVDs]]s.{{sfn|Wang|Taratorin|1999|pp=4-5}} Estímase que a capacidade mundial de almacenamento en dispositivos electrónicos creceu de menos de 3 [[exabyte]]s en 1986 a 295 exabytes en 2007,<ref name="HilbertLopez2011">[http://www.sciencemag.org/content/332/6025/60 "The World's Technological Capacity to Store, Communicate, and Compute Information"], Martin Hilbert e Priscila López (2011), [[Science]], 332(6025), 60-65; acceso gratuíto ó artigo en: martinhilbert.net/worldinfocapacity.html</ref> dobrándose aproximadamente cada 3&nbsp;anos.<ref name="Hilbertvideo2011">[http://ideas.economist.com/video/giant-sifting-sound-0 "Animación de vídeo en "The World's Technological Capacity to Store, Communicate, and Compute Information from 1986 to 2010"]</ref>
 
== Bases de datos ==
Liña 35:
O concepto de sistema de apoio ás decisións (DSS polas súas siglas en inglés ''Decision support system'') é moi amplo, porque hai moitos enfoques para a toma de decisións e debido á extensa gama de ámbitos nos cales se toman. Estes sistemas de apoio son do tipo [[OLAP]] ou de [[minaría de datos]], que proporcionan información e apoio para tomar unha decisión.
 
Un DSS pode adoptar moitas formas diferentes. En xeral, podemos dicir que un DSS é un sistema informático utilizado para servir de apoio, máis que automatizar, o proceso de toma de decisións. A decisión é unha elección entre alternativas baseadas en estimacións dos valores destas alternativas. O apoio a unha decisión significa axudar ás persoas que traballan soas ou en grupo a reunir intelixencia, xerar alternativas e tomar decisións. Apoiar o proceso de toma de decisión implica o apoio á estimación, a avaliación e/ou a comparación de alternativas. Na práctica, as referencias a DSS adoitan ser referencias a aplicacións informáticas que realizan unha función de apoio.<ref>Alter, S. L. (1980). Decision support systems: current practice and continuing challenges. Reading, Mass., Addison-Wesley Pub.</ref>
 
== Transmisión de datos ==
Liña 51:
 
As bases de coñecemento clasificáronse en dous grandes tipos:
* Bases de coñecemento lexibles por máquinas, deseñadas para almacenar coñecemento nunha forma lexible polos ordenadores, usualmente para obter razoamento dedutivo automático aplicado a eles. Conteñen unha serie de datos, usualmente na forma de regras que describen o coñecemento de maneira loxicamente consistente. Operadores lóxicos como E ([[conxunción (gramática)|conxunción]]), Ou ([[disxunción]]), condición lóxica e negación son utilizados para aumentala desde o coñecemento atómico. Por tanto a dedución clásica pode ser utilizada para razoar sobre o coñecemento na base de coñecemento. Este tipo de bases de coñecemento son utilizadas pola [[web semántica]].<ref>{{cita web|url=http://searchcrm.techtarget.com/sdefinition/0,,sid11_gci753399,00.html|título= Whatis.com definition of Knowledge Base|lingua=inglés|dataacceso= 31 de maio de 2013}}</ref>
* Bases de coñecemento lexibles por humanos, deseñadas para permitir ás persoas acceder ao coñecemento que conteñen, principalmente para propósitos de aprendizaxe. Estas son comunmente usadas para obter e conducir coñecemento explícito das organizacións, inclúen artigos, [[libro branco|libros brancos]], manuais de usuario e outros. O principal beneficio que achegan as bases de coñecemento é proporcionar medios de descubrir solucións a problemas xa resoltos, os cales poderían ser aplicados como base a outros problemas dentro ou fóra do mesma área de coñecemento.
 
O aspecto máis importante dunha base de coñecemento é a calidade da información que esta contén. As mellores bases de coñecemento teñen artigos coidadosamente redactados que se manteñen ao día, un excelente sistema de recuperación de información (motor de procura), e un delicado formato de contido e estrutura de clasificación. Unha base de coñecemento pode usar unha [[ontoloxía]] para especificar a estrutura (tipo de entidades e relacións) e o seu esquema de clasificación. Unha ontoloxía, xunto cun grupo de instancias das súas clases constitúen unha base de coñecemento.<ref> {{cita web|url=http://protege.stanford.edu/index.html|título= Protégé, an open source ontology editor and knowledge-basee framework|dataacceso= 31 de maio de 2013}}</ref>
Liña 74:
== Tecnoloxía da información en negocios ==
A tecnoloxía da información tivo un gran impacto nos negocios, entre outros, da seguinte maneira:
# Incrementou a eficiencia e a competitividade de practicamente calquera negocio {{sfn|McFarlan|1985|p=43-50}}
# Redución de traballos manuais, evitando o posible erro por parte do traballador {{sfn|Wright|2000|p=37}}<ref name="impactIT"/>
# Permite á empresa depender de bases de datos importantes en computadores.<ref name="impactIT">{{cita web|url=bhttp://www.presentsoft.co.in/2010/08/03/the-impact-of-information-technology-on-business/|título= The Impact of Information Technology on Business|dataacceso=30-05-2013}}</ref>
 
A tecnoloxía da información como ferramenta para mellorar a actividade principal tense que utilizar con coidado. Só se consegue o efecto positivo cando a xestión da empresa ve claramente que accións futuras teñen que facerse. Por exemplo, se hai unha ferramenta que podería achegar valor á empresa, hai que prever cal será o negocio en si mesmo e a forma de desenvolver o uso da tecnoloxía da información para apoiar á posta en funcionamento exitosa das estratexias de negocio. En caso contrario, a pesar de ser de gran alcance, esta ferramenta é cara e difícil de empregar, cousa que podería facer que os fondos destinados á tecnoloxía da información se destinen en van.<ref>{{cita web|url=http://www.topsbi.ru/default.asp?artID=109|título=Феликс Гликман: Информационные технологии как "тюнинг" основного бизнеса|autor=Сайт компании TopS Business Integrator|dataacceso=30-05-2013}}</ref>
Liña 90:
* {{cita libro|apelido=Bynum |nome=Terrell Ward |título=Information Technology and Moral Philosophy |ano=2008 |editorial=Cambridge University Press | isbn =978-0-521-85549-5|ref=harv}}
* {{cita libro|apelido=Chaudhuri |nome=P. Pal |título=Computer Organization and Design |ano=2004 |editorial=PHI Learning | isbn =978-81-203-1254-8|ref=harv}}
* {{cita libro|apelido=Childress |nome=David Hatcher|título=Technology of the Gods: The Incredible Sciences of the Ancients |ano=2000|editorial=Adventures Unlimited Press | isbn =978-0-932813-73-2|ref=harv}}
* {{cita libro|apelido=Dyché |nome=Jill |título=Turning Data Into Information With Data Warehousing |ano=2000 |editorial=Addison Wesley | isbn =978-0-201-65780-7|ref=harv}}
* {{cita libro|apelido=Han |nome=Jiawei |apelido2=Kamber |nome2=Micheline |apelido3=Pei |nome3=Jian |título=Data Minining: Concepts and Techniques |ano=2011 |editorial=Morgan Kaufman | isbn =978-0-12-381479-1|ref=harv}}
Liña 109:
 
=== Outros artigos ===
* [[Tecnoloxías da información e a comunicación]]
 
{{Control de autoridades}}