Cronista: Diferenzas entre revisións

 

Despois do descubrimento de América polos europeos, coñecéronse os relatos dos chamados '''cronistas de Indias''', que informaban sobre a xeografía e o modo de vida dos [[indíxena]]s americanos, desde as relacións do mesmo [[Cristovo Colón]], o seu fillo [[Fernando Colón|Fernando]], a famosa carta de [[Américo Vespucio]] e moitos outros [[Descubrimento|descubridor]]es e [[conquistadores]] como [[Hernán Cortés]]. O carácter [[Xustificación|xustificativo]] desa produción é claro. A achega en sentido contrario de [[Bartolomé de las Casas]] (''Brevísima relación da destrución das Indias'') foi tan transcendental que deu orixe á [[Xunta de Valladolid]], en que lle deu réplica [[Juan Ginés de Sepúlveda]]; e ata á chamada [[Lenda negra]] ao divulgarse por toda Europa como propaganda antiespañola. A visión dos indíxenas, que viron os seus documentos e cultura material saqueados e destruídos, foi posible por algúns casos excepcionais, como o do inca [[Felipe Guamán Poma de Ayala]].

 

Oficialmente o cargo de '''cronista de Indias''' iníciase coa documentación reunida por [[Pedro Mártir de Anglería]] que se pasa en 1526 a [[Antonio de Guevara|Frei Antonio de Guevara]], cronista de Castela; e con [[Juan López de Velasco]] que fai o propio cos papeis do cosmógrafo maior [[Alonso de Santa Cruz]], aos que suma o cargo de cronista. [[Antonio de Herrera]] é nomeado cronista maior de Indias en 1596, e publica entre 1601 e 1615 a ''Historia xeral dos feitos dos casteláns nas illas e Terra Firme do mar Océano'', coñecida como ''Décadas''. [[Antonio de León Pinelo]] (nacido en Lima, que recompilara as [[leis de Indias]]), [[Antonio de Solís]] e [[Pedro Fernández del Pulgar]] cubriron o cargo durante o século XVII. No século XVIII a institución conflúe coa creación da [[Real Academia da Historia]] e o [[Arquivo Xeral de Indias]], destacando a figura de [[Juan Bautista Muñoz]] (''Historia do Novo Mundo'', que non completou).

 

Moitos cronistas de Indias centráronse en zonas xeográficas específicas, facendo crónicas rexionais de reinos de América.

== Uso posterior do termo ==

O termo cronista comezou a utilizase máis a miúdo para designar ao autor de relatos contemporáneos. Á vez que se desenvolveu a [[historia]] como ciencia, e cun obxectivo que é á vez narrar e explicar o pasado, o cronista pasou a ser o simple relator de feitos espidos, recopilador de fontes ou escritor [[Costumismo|costumista]], sobre todo cando se utiliza a súa función de cronista local (para o [[Madrid]] do [[Romanticismo]], [[Ramón de Mesonero Romanos]]).

 

A finais do século XIX, co desenvolvemento do [[xornalismo]] popular, o de cronista converteuse nun oficio con pautas cada vez máis claras e específicas. Nos diarios modernos, é o que vai en busca das noticias e redáctaas sen aditamentos como puidesen ser as opinións, análises, parágrafos valorativos, que deben estar ausentes das crónicas. Os diarios estadounidenses, especialmente, fixaron normas para a súa redacción. A concisión e precisión do relato foron desde entón requirimentos básicos para a tarefa do cronista. De acordo cos manuais de redacción dos primeiros grandes diarios americanos e europeos, o cronista debe expor no primeiro parágrafo ''que ocorreu, cando ocorreu, onde ocorreu, como ocorreu'', e, se é posible facelo de forma inmediata e sen incluír reflexión ou opinión, ''por que ocorreu''. O resto da crónica será unha ampliación do breve relato inicial, en orde decreciente de importancia. Os cronistas achegan o material básico dos xornais, pero non son por iso son os xornalistas menos cualificados. O traballo do cronista é altamente valorado pola capacidade de captación en grao sumo importante ou novo nun suceso e dos detalles que resulten significativos ou emocionalmente impactantes (o ''[[interese humano]]'').