Leguminosas: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Lameiro (conversa | contribucións)
m Lameiro moveu a páxina "Leguminosa" a "Leguminosas" sobre unha redirección
Moedagalega (conversa | contribucións)
*sustancias (con este significado) > substancias. / Axustes en Bibliografía.
Liña 129:
Entre os factores positivos das leguminosas na nutrición humana, entón, pódese citar a súa alta concentración en proteína con alto contido en [[lisina]], que fai ás leguminosas un complemento proteico excelente para os cereais.
Son tamén unha boa fonte dalgúns minerais como [[calcio]], [[ferro]], [[zinc]], [[Fósforo (elemento)|fósforo]], [[potasio]] e [[magnesio]], así como dalgunhas vitaminas hidrosolubles, especialmente [[tiamina]], [[riboflavina]] e [[niacina]]. En relación coa saúde, a inxestión dalgunhas leguminosas producen unha diminución do [[colesterol]] posiblemente debido ao seu alto contido en fibra dietética e tamén poden axudar a reducir os niveis de glicosa sanguínea nos [[diabético]]s.
Entre os factores negativos pódese apuntar a deficiencia en aminoácidos [[xofre|axofrados]] e a presenza de certos factores antinutricionais que inflúen na dixestibilidade proteica e de carbohidratos. Isto pode ser un factor limitante nas dietas dos [[vexetariano]]s e en países en vías de desenvolvemento onde a inxestión de proteína animal é baixa ou nula. Con todo, cando a dieta é equilibrada ou moi rica en proteína animal e enerxía, a inxestión de leguminosas é unha vantaxe. Os [[antinutrinte]]s son sustanciassubstancias que, en xeral, dificultan a asimilación dos nutrientes, e nalgúns casos, poden chegar a ser tóxicos ou causar efectos fisiolóxicos pouco desexables (como, por exemplo, a [[flatulencia]]). Recentemente viuse que, en pequenas cantidades, poden ser tamén moi beneficiosos para a saúde na prevención de enfermidades como [[cancro]] e [[enfermidades coronarias]], polo que actualmente estáselles denominando "''Compostos Biolóxicamente Activos''" (''BAC'' segundo as súas siglas en [[lingua inglesa|inglés]]) xa que, aínda que carecen de [[valor nutritivo]], non sempre resultan prexudiciais. Algún destes compostos xogan un papel importante como defensa da planta fronte ao ataque de todo tipo de [[depredador]]es e outros van ser compostos de reserva que se acumulan nas sementes e van ser empregados ao longo do proceso xerminativo. Desde o punto de vista bioquímico os compostos non-nutritivos son de natureza moi variada, non aparecen por igual en todas as plantas, os seus efectos fisiolóxicos son distintos e por tanto a súa metodoloxía de extracción, determinación e cuantificación ten que ser tamén moi específica. Como exemplo dalgúns destes Compostos Biolóxicamente Activos das leguminosas pódense citar a aqueles de natureza proteica (inhibidores de proteases, inhibidores de amilases, lectines) e os de natureza non proteica (glicósidos, aminoácidos libres, alcaloides, fitatos, fitoestróxenos, saponinas, taninos etc.). Unha das vías para a diminución destes compostos cando están en altas concentracións é a [[mellora xenética]]. Estes programas non só centráronse en conseguir unha alta produción desde o punto de vista agronómico, senón de alcanzar unha mellor calidade nutricional coa eliminación destes compoñentes non desexables. Así, por exemplo, existen variedades de distintas especies de ''[[Lupinus]]'' libres de [[alcaloide]]s tóxicos. Tamén se obtiveron variedades de ''[[Vicia faba]]'' sen [[vicina]] e sen [[convicina]] ou con concentracións moi baixas así como ''[[Lathyrus sativus]]'' libres dun aminoácido neurotóxico.
Entre os factores negativos pódese apuntar a deficiencia en aminoácidos [[xofre|axofrados]] e a presenza de certos factores antinutricionais que inflúen na dixestibilidade proteica e de carbohidratos. Isto pode ser un factor limitante nas dietas dos [[vexetariano]]s e en países en vías de desenvolvemento onde a inxestión de proteína animal é baixa ou nula. Con todo, cando a dieta é equilibrada ou moi rica en proteína animal e enerxía, a inxestión de leguminosas é unha vantaxe.
Os [[antinutrinte]]s son sustancias que, en xeral, dificultan a asimilación dos nutrientes, e nalgúns casos, poden chegar a ser tóxicos ou causar efectos fisiolóxicos pouco desexables (como, por exemplo, a [[flatulencia]]). Recentemente viuse que, en pequenas cantidades, poden ser tamén moi beneficiosos para a saúde na prevención de enfermidades como [[cancro]] e [[enfermidades coronarias]], polo que actualmente estáselles denominando "''Compostos Biolóxicamente Activos''" (''BAC'' segundo as súas siglas en [[lingua inglesa|inglés]]) xa que, aínda que carecen de [[valor nutritivo]], non sempre resultan prexudiciais. Algún destes compostos xogan un papel importante como defensa da planta fronte ao ataque de todo tipo de [[depredador]]es e outros van ser compostos de reserva que se acumulan nas sementes e van ser empregados ao longo do proceso xerminativo. Desde o punto de vista bioquímico os compostos non-nutritivos son de natureza moi variada, non aparecen por igual en todas as plantas, os seus efectos fisiolóxicos son distintos e por tanto a súa metodoloxía de extracción, determinación e cuantificación ten que ser tamén moi específica. Como exemplo dalgúns destes Compostos Biolóxicamente Activos das leguminosas pódense citar a aqueles de natureza proteica (inhibidores de proteases, inhibidores de amilases, lectines) e os de natureza non proteica (glicósidos, aminoácidos libres, alcaloides, fitatos, fitoestróxenos, saponinas, taninos etc.). Unha das vías para a diminución destes compostos cando están en altas concentracións é a [[mellora xenética]]. Estes programas non só centráronse en conseguir unha alta produción desde o punto de vista agronómico, senón de alcanzar unha mellor calidade nutricional coa eliminación destes compoñentes non desexables. Así, por exemplo, existen variedades de distintas especies de ''[[Lupinus]]'' libres de [[alcaloide]]s tóxicos. Tamén se obtiveron variedades de ''[[Vicia faba]]'' sen [[vicina]] e sen [[convicina]] ou con concentracións moi baixas así como ''[[Lathyrus sativus]]'' libres dun aminoácido neurotóxico.
 
Consómense polas súas vaíñas tenras ou polos seus grans: [[feixón|fabas]] ''([[Vicia faba]]''), lentellas ''([[Lentella|Lens culinaris]]''), garavanzos ''([[Garavanzo|Cicer arietinum]])'', chícharos ''([[chícharo|Pisum sativum]])'' ou feixóns ''([[Phaseolus vulgaris]], [[Phaseolus lunatus|Ph. lunatus]], [[Phaseolus coccineus|Ph. coccineus]] '' e ''[[Phaseolus acutifolius|Ph. acutifolius]]''), urd ''([[Phaseolus mungo|Ph. mungo]]''), soia ''([[soia|Glycine max]]''), poroto xaponés ''([[Dolichos lablab]]''), cacahuete ''([[Cacahuete|Arachis hypogaea]]'')...
Liña 145 ⟶ 144:
 
=== Melíferas ===
As plantas [[melífera]]s son aquelas que ofrecen [[néctar]] ás [[abella]]s e [[avespa]]s como recompensa por carrexar pole desde as [[flor]]es dunha planta a outra e, dese modo, asegurar a [[polinización]]. Por extensión, tamén se inclúen todas as especies que estes insectos utilizan para recoller [[pole]]. O factor de maior importancia en canto á atracción das flores polas abellas é o néctar que secretan. A secreción acada o seu máximo durante o primeiro día da apertura floral e vai decrecendo paulatinamente. O néctar é unha solución azucarada, con pequenas cantidades doutras sustanciassubstancias (aminoácidos, [[mineral|minerais]], [[vitamina]]s, ácidos orgánicos, [[encima]]s e aceites esenciais) que é segregado por órganos especializados da planta chamados [[nectario]]s que xeralmente adoitan estar situados na base da [[corola]] (nectarios florais) e que se distinguen pola súa forma e cor; nalgúns casos están situados nas follas ou nos pedúnculos das flores (nectarios extraflorais). En xeral, as abellas manifestan preferencia polo néctar que contén máis do 20% de azucre..<ref name="Díaz González">Díaz González, T.E. Departamento de Bioloxía de Organismos e Sistemas. Área de Botánica. Universidade de Oviedo. Plantas melíferas en Asturias. Importancia de las abejas para las plantas. [http://www.uniovi.es/BOS/CursosVerano/Lasabejasylaapicultura/13-%20Plantas%20meliferas%20en%20Asturias..doc]</ref> Varias especies de leguminosas son boas especies melíferas, tales como a [[alfalfa]], o [[trevo branco]]...
 
=== Industriais ===
Liña 186 ⟶ 185:
{{commonscat}}
=== Bibliografía ===
* Lewis G., Schrire B., Mackinder B. & Lock M. 2005. (eds.) ''Legumes of the world''. The Royal Botanic Gardens, Kew, Reino Unido. 577 páginaspáxinas. 2005. [ISBN 1-900347-80-6.]
 
=== Outros artigos ===