Ría de Bilbao: Diferenzas entre revisións

A '''ría de Bilbao''' (tamén coñecida como '''ría do Nervión''' ou '''do Ibaizabal''') é a desembocadura que forma o sistema dos ríos [[Río Nervión|Nervión]] e [[Río Ibaizabal|Ibaizabal]], así como os seus últimos afluentes, na súa chegada ao [[mar Cantábrico]], no [[golfo de Biscaia]]. Atravesa [[Bilbao]], dividindo a cidade en dúas: á dereita, a Zona vella (ou Sete Rúas) e, á esquerda, o Ensanche.

Pasando a xurisdición de Bilbao, prolóngase 14  km ata a súa desembocadura no mar, no municipio de [[Santurtzi]].

No [[século XIX]] Bilbao viuse completamente saturada de poboadores e sen superficie cara a onde expandirse. Decidiuse entón iniciar o ''Ensanche'' da vila sobre a beira esquerda da ría, engadindo ao municipio o veciño [[elizate]] de [[Abando]]. Isto foi unha realidade en [[1872]], baixo a supervisión do [[arquitecto]] [[Severino Achúcarro]] e os enxeñeiros Pablo de Alzola e Ernesto de Hoffmeyer. O desenvolvemento da industria mineira nos próximos montes de Miribilla e de Triano favoreceu a industria [[metalurxia|metalúrxica]] que se instalou na ría, o que significou un poderoso enriquecemento para a rexión.

Ata mediados do [[século XX]], os refugallos, tanto industriais como urbanos, eran arroxados indiscriminadamente ás augas contaminándoas. Desde os anos 80 veñen implementando proxectos de renovación e saneamento que, ademais de purificar as augas, embelecen as súas marxes. O plan de saneamento conseguiu que a taxa de oxigenación sitúese hoxe en torno ao 60%.

A ría converteuse no eixo do desenvolvemento urbanístico e turístico da cidade. A reordenación das zonas abandonadas tras a reconversión industrial, a construción nas súas beiras de boa parte dos novos edificios emblemáticos da vila e a urbanización e creación de paseos nas súas marxes así o testemuñan.

Outrora as marxes esquerda e dereita do curso inferior da ría, nos arredores de Bilbao, eran opostas en canto ás súas características sociais: a dereita era residencial e a esquerda, industrial e obreira. En Bilbao, a diferenza reside en que mentres a marxe dereita conserva o seu valor histórico, a esquerda, completamente renovada, converteuse no centro económico da cidade, co seu epicentro na [[Gran Vía de Bilbao|Gran Vía de Don Diego López de Haro]] e a Praza Moyúa. Ambas as beiras experimentaron un desenvolvemento urbano impresionante, con interesantes lugares destinados ao goce de locais e visitantes.

No termo de Bilbao pódense observar a torre da Catedral de Santiago e a igrexa de San Antón eríxese a metros das augas. Máis adiante atópase o Mercado da Ribera, o Teatro [[Arriaga]], o Concello e o paseo do Campo de Volantín. O edificio da [[Universidade de Deusto]] levántase sobre a Avenida das Universidades.

Máis abaixo aparecen os municipios de [[Erandio]] e [[Leioa]], que ao longo dos séculos XIX e XX foron perdendo parte do seu chan rural para aloxar industrias e vivendas de obreiros.

Na beira esquerda, dentro do termo de Bilbao atópanse [[Abando]], [[Indautxu]] e [[Zorrotza]].

A estación de Santander, os paseos de Uribitarte e Abandoibarra son percorridos polo seu ecolóxico [[Euskotran|tranvía eléctrico]] e chegan ao inconfundible [[Museo Guggenheim Bilbao]], símbolo da nova era que atravesa a cidade. Máis adiante, o complexo [[centro comercial Zubiarte]] ofrece compras, gastronomía e salas de cine. O [[Palacio Euskalduna]] despois, e máis tarde luxosos hoteis como o hotel Meliá de Bilbao e parques. Para rematar, o [[Museo Marítimo Ría de Bilbao]] ofrece exposicións referentes ao pasado ligado ao mar da vila.

[[Ficheiro:Guggenheim panoramic.jpg|miniatura|centre|850px|Panorámica da marxe esquerda, co [[Museo Guggenheim Bilbao|Museo Guggenheim]] no centro.]]

A situación da vila de Bilbao nun meandro do río encaixado entre montañas converteuna en vulnerable ás numerosas crecidas que tivo na súa historia, sufrindo varias inundacións (''aguaduchus'' no dialecto local).

A última de gravidade ocorreu en agosto de [[1983]]: o [[Río Nervión|Nervión]], do mesmo xeito que outros ríos da [[cornixa cantábrica]], sufriu graves crecidas logo de fortes tormentas, cun caudal de 600 l por m², equivalente a unha capa de auga de 60  cm. O [[26 de agosto]] a ría desbordouse en plena [[Semana Grande de Bilbao]]. A auga alcanzou os tres metros nalgúns puntos de [[Basauri]] e ata cinco en [[Bilbao]]. Máis dun centenar de municipios declaráronse zona catastrófica no [[País Vasco|País Vasco]], [[Cantabria]], [[Navarra]] e [[Provincia de Burgos|Burgos]]; 34 persoas perderon a vida por mor das riadas e cinco permanecen desaparecidas. Tamén se calcula que as perdas monetarias alcanzaron os 60.000 millóns das antigas pesetas (50.000.000[[Euro|€]]) en Bilbao e 200.000 millóns de pesetas (163.000.000€) no País Vasco.