Domingo Fontán: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
Sen resumo de edición |
||
Liña 25:
|sinatura = Domingo Fontán Secretario de la Diputación Provincial de Galicia 13 de abril de 1822.jpg
}}
'''Domingo Fontán Rodríguez''', nado en [[Porta do Conde, Portas, Portas|Porta do Conde]] ([[Portas]]) o [[17 de abril]] de [[1788]] e finado en [[Cuntis]] o [[24 de outubro]] de [[1866]], foi un ilustrado galego, xeógrafo, matemático, político e empresario, coñecido sobre todo por ser o autor do primeiro [[mapa]] topográfico científico de [[Galicia]], a [[Carta Xeométrica de Galicia]]. Foi secretario da [[Deputación Provincial de Galicia]], director do [[Real Observatorio de Madrid|Observatorio Astronómico de Madrid]], [[deputado]] en Cortes e presidente da [[Real
== Traxectoria ==
Liña 32:
En [[1817]] comezou os seus traballos de medición para realizar a [[Carta xeométrica de Galicia]], labor ao que consagrou dezasete anos da súa vida e polo que é lembrado hoxe en día. Durante o [[Trienio liberal]] foi secretario da Deputación Provincial de Galicia. En [[1834]] rematou os traballos da carta e presentouna oficialmente á Raíña Gobernadora, [[María Cristina de Borbón-Dúas Sicilias]], quen mandou imprimila, se ben non se puido realizar esta tarefa ata o ano [[1845]] en [[París]]. Este foi o primeiro [[mapa]] realizado en [[España]] con métodos científicos e medicións [[matemáticas]].
Foi elixido deputado polo Partido Liberal pola [[provincia de Pontevedra]] en [[1837]], ocupando este posto ata [[1843]], ano no que se retirou. Fontán fixo da súa causa a defensa de Galicia, sobre todo na abolición dos [[Foro (contrato)|foros]] e na loita contra o [[caciquismo]]. Non obstante, o seu liberalismo valeulle a perda da súa cátedra universitaria até en dúas ocasións <ref>[[Miguel-Anxo Murado]] (2008). ''Otra idea de Galicia'', p. 11. Debate. ISBN 978-84-8306-771-0.</ref>. Foi presidente da [[Real Sociedad Económica de Amigos del País de la ciudad de Santiago]] de 1860 a 1861 <ref name="ECONOMICA">[http://www.economicadesantiago.org/ficha.aspx?id=148 Real Sociedad Económica de Amigos del País de la ciudad de Santiago]
</ref>.▼
Tivo parte, por [[herdanza]], nunha fábrica de [[papel]] no [[O Castro, Lousame, Lousame|Castro]], [[Lousame]], que en [[1863]] chegou a ser enteiramente da súa propiedade <ref name="POLIFACETICO">[http://www.fundaciondomingofontan.es/fontan-polifacetico.html "Fontán polifacético"] Fundación Domingo Fontán {{Es}}.</ref><ref name="BUXA">[http://www.asociacionbuxa.com/2010/01/domingo-fontan/ Asociación Galega do Patrimonio Industrial] 31/1/2010 {{Es}}.</ref>. Traballou tamén no deseño do trazado da primeira liña férrea de Galicia en [[1858]], que uniu [[Santiago de Compostela]] co [[O Carril, Vilagarcía de Arousa|Carril]], proxecto aprobado polas [[Cortes Españolas|Cortes]] en [[1861]], e que non foi inaugurado ata dez anos despois.
[[Ficheiro:Plano de la Ría de Arosa por Domingo Fontán año de 1828.JPG|miniatura|"''Plano de la [[Ría de Arousa|Ría de Arosa]], por Domingo Fontán, año de 1828''".]]
Finou nun [[balneario]] en Cuntis, por mor dunha [[cistite]] aguda.<ref name="APUNTES"/> Os seus restos
== Na cultura popular ==
Liña 46 ⟶ 47:
|lines=4
|align=center
|Ficheiro:Domingo Fontán. Real Sociedad Económica de Amigos del País de Santiago.jpg|Retrato na
▲</ref>.
|Ficheiro:Carta geométrica de Galicia dividida en sus provincias 1845. Con el trazado de ferro-carriles y carreteras kilometradas año de 1917.tif|''[[Carta xeométrica de Galicia|Carta geométrica]]'' "''...Con el trazado de ferro-carriles y carreteras kilometradas, año de 1917''" <ref>[http://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.cmd?id=6757 ''Carta geométrica de Galicia dividida en sus provincias…''] en [[Galiciana]].</ref>.
|Ficheiro:DFontán.jpg|Estatua en [[Portas]], feita polo canteiro de [[Caldas de Reis]], Xavier Touceda.
| |||