Casa de Aragón: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
arranxiño |
Sen resumo de edición |
||
Liña 1:
{{en uso}}
{{Ficha de casa real
Liña 17:
}}
A '''casa Real de Aragón''' foi a primeira [[dinastía]] que
Ao longo dos seus cinco séculos de vixencia (desde o [[Século == Orixes ==
[[Ficheiro:Ramiro I y Sancho Ramírez (1100-1145).jpeg|miniatura|260px|Miniatura da primeira metade do [[século XII]] que representa, barbado, a [[Ramiro I de Aragón]] e imberbe a [[Sancho Ramírez de Aragón|Sancho Ramírez]], fundadores da casa de Aragón.]]
[[Ficheiro:Signun regis Pietro I d'Aragón.svg|miniatura|150px|''Signum regis'' (sinatura real) de [[Afonso II de Aragón|Afonso II]], tamén empregada por outros reis precedentes da casa de Aragón, como [[Pedro I de Aragón|Pedro I]] e [[Afonso I o Batallador]].]]
[[Ficheiro:FerdinandCatholic.jpg|miniatura|150px|[[Fernando II de Aragón]].]]▼
A actual rexión de [[Aragón]] vivía, entre os séculos [[século VIII|VIII]] e [[Século X|X]] unha certa autonomía que emanaba da súa resistencia aos [[musulmán]]s que invadiron a [[península Ibérica]]. Tratouse dunha fase de transición dun protofeudalismo a un Estado Feudal, e todos os enclaves da zona mantiñan dinastías propias, aínda que frecuentemente enlazadas entre si.<ref name="web"/>
Liña 25 ⟶ 31:
== Etapas ==
As tres etapas, definidas pola historiografía actual,<ref name="web"/> apuntan a tres momentos claves: os primeiros pasos da casa, a súa asunción da [[casa de Barcelona]] e a inclusión nos [[Trastámara]]. Nos tres momentos seguiríase
=== Casa de Aragón-Pamplona ===
Nesta primeira etapa reinan [[Ramiro I de Aragón]], [[Sancho Ramírez de Aragón]], [[Pedro I de Aragón]], [[Afonso I de Aragón]], [[Ramiro II de Aragón]] e [[Petronila de Aragón]], que casou con [[Ramón Berenguer IV o Santo]] e, en certo sentido, vese como a liña marcada por [[Sancho III o Maior]], de acercamento ás grandes familias reais europeas, mantense.
Entre [[1035]] e [[1164]] consolídase unha dinastía forte, pero de influencia unicamente no ámbito aragonés. Por iso hai que prestar atención ao último enlace desta dinastía, entre Petronila e [[Ramón Berenguer IV]] de [[Barcelona]], que se celebrou conforme ao dereito aragonés, nun tipo de matrimonio mediante o cal o marido integrábase na casa como un membro de pleno dereito (segundo a fórmula xurídica tradicional do "casamento na casa").<ref name=FMP>Faustino Menéndez Pidal de Navascués (2000), pp. 97-99.</ref>
En calquera caso, esta unión propicia, a través do seu sucesor, o paso a unha nova etapa, na que os reis da casa de Aragón gobernarían conxuntamente [[Aragón]] e o [[Condado de Barcelona]].<ref name="sintesis">{{cita libro |apelidos= García de Cortázar
|nome= J. Á. e Sesma Muñoz, J. Á.
Liña 52 ⟶ 60:
=== Casa de Aragón-Barcelona ===
[[Ficheiro:Escudo Corona de Aragon y Sicilia.png|miniatura|esquerda|150px|Armas de [[Aragón]] e [[Sicilia]].]]▼
Esta etapa está formada por dez reis de Aragón e condes de Barcelona, desde [[Afonso II de Aragón]] ([[1164]]) até [[Martiño I de Aragón|Martiño I ''o Humano'']] (morto en [[1410]]), pasando por [[Pedro II de Aragón]], [[Xaime I de Aragón]], [[Pedro III de Aragón]], [[Afonso III de Aragón]], [[Xaime II de Aragón]], [[Afonso IV de Aragón]], [[Pedro IV de Aragón]] e [[Xoán I de Aragón]].
Liña 61 ⟶ 67:
O reinado de [[Pedro III de Aragón|Pedro III]] ([[1276]]-[[1285]]) é de importancia capital para a proxección mediterránea da casa, dados os seus intereses en [[Sicilia]].<ref name="sintesis"/>
▲[[Ficheiro:FerdinandCatholic.jpg|miniatura|150px|[[Fernando II de Aragón]].]]
A morte de [[Martiño I de Aragón|Martiño I]] en [[1410]] sen sucesor fixo que se elixise no [[Compromiso de Caspe]] ([[1412]]) como rei a [[Fernando I de Aragón|Fernando de Antequera]]. Deste xeito implantouse a [[casa de Trastámara]] na Coroa de Aragón.
Liña 83 ⟶ 87:
== Ramas menores ==
Con orixe na casa real xurdiron outras ramas menores da casa de Aragón, como a rama dos [[Ducado de Villahermosa|duques de Villahermosa]] e [[Condado de Luna, Aragón|condes de Luna]] e a rama dos [[Ducado de Montalto (27 de mayo de 1507)|duques de Montalto]].
== Brasóns ==
<center><gallery>
Ficheiro:Crown of Aragon COA.svg|Armas da casa de Aragón.<ref>«No que fai á cuestión heráldica, toda vez que [..] non hai dúbida de que o primeiro posuidor dos ''paus de ouro e gules'' foi Ramón Berenguer IV, non pode habela tampouco de que este emblema persoal o era entón (1150) dun membro da casa de Aragón, dentro da cal fíxose símbolo hereditario a partir da súa adopción polos tres fillos de aque, Afonso, Pedro e Sancho». Alberto Montaner Frutos (1995): ''El señal del rey de Aragón: Historia y significado''. Zaragoza: Institución «Fernando el Católico», páxs. 27-28. ISBN 978-84-7820-283-8.</ref> <ref name=FMP/>
Ficheiro:Aragon-Sicily Arms.svg|Escudo do [[Reino de Sicilia]] baixo o dominio da casa de Aragón
▲
Ficheiro:Bandiera del Regno di Sicilia 2.svg|Bandeira do Reino de Sicilia (1243 - 1410)
</gallery></center>
== Notas ==
Liña 89 ⟶ 101:
== Véxase tamén ==
{{Commonscat}}
=== Bibliografía ===
* Fatás Cabeza, Guillermo e Guillermo Redondo Veintemillas (1995): [http://www.derechoaragones.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=1269 ''Blasón de Aragón: el escudo y la bandera'']. Zaragoza: Diputación General de Aragón. ISBN 84-7753-543-4.
* Fluvià i Escorsa, Armand (1995): ''Els Quatre Pals. L'escut dels Comtes de Barcelona''. Barcelona: Ed. Rafael Dalmau Editor (Episodis de la Història, 300). ISBN
* Fuertes de Gilbert Rojo, M.: [http://www.insde.es/ramhg/admin/data/casaaragon.pdf ''La Casa de Aragón: Genealogía de una monarquía mediterránea''].
*
* Menéndez Pidal de Navascués, Faustino (2000): ''Símbolos de España''. Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales. ISBN 978-84-259-1110-1.
* Serrano Daura, Josep (1997): [http://scej.iec.cat/filial/digitalAssets/5654_DonacionRamiroII.pdf "La donación de Ramiro II de Aragón a Ramon Berenguer IV de Barcelona, de 1137, y la institución del "Casamiento en Casa"] ''Estudis Històrics i Documents dels Arxius de Protocols'' nº. 15.
* Soldevila Zubiburu, Ferran (1935): [http://books.google.cat/books?id=RuRpE4cN-loC&pg=PA158&lpg=PA158&dq=sant+sepulcre+patriarca+guillem&source=bl&ots=AGDhnFMGfe&sig=Xbpzkx3Jqwf40mOopgeO-bSwz-E&hl=ca&ei=GmhMS6fVENSk4QbAl-XqDQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CAwQ6AEwAQ#v=onepage&q=sant%20sepulcre%20patriarca%20guillem&f=false ''Història de Catalunya, Volum 1''] Barcelona: Editorial Alpha. ISBN 84-7013-227-X (reed. 1963, 1968).
* Torres-Solanot y García de Buestelo, Ignacio de (2002): [http://www.derechoaragones.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=1211&presentacion=miniaturas Barras de Aragón]. Barcelona: Torres-Solanot. ISBN 84-607-4148-6.
* Ubieto Arteta, Antonio (1987): [http://www.derechoaragones.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?posicion=5&path=1457&forma=&config_zoom=N&presentacion=pagina ''Creación y desarrollo de la Corona de Aragón'']. Zaragoza. ISBN 84-7013-227-X.
* VV. AA. ''[[Gran Enciclopèdia Catalana]]'': [http://www.enciclopedia.cat/fitxa_v2.jsp?NDCHEC=0004702 Aragó] {{ca}}.
=== Outros artigos ===
| |||