Xosé I de España: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
arranxiño |
ampliación |
||
Liña 1:
{{
{{Ficha de nobre
Liña 9:
|outros títulos = <Li>
* [[Reino de Nápoles|Rei de Nápoles e Sicilia]]<br>[[30 de marzo]] de [[1806]] - [[5 de xullo]] de [[1808]]
* Conde de Survilliers
|reinado = [[6 de xuño]] de [[1808]]<br>[[11 de decembro]] de [[1813]]
|data de nacemento = [[5 de agosto]] de [[1828]]
Liña 30 ⟶ 31:
}}
'''Xosé Bonaparte''', coñecido tamén como '''Xosé I Bonaparte''' ou '''Xosé Napoleón I''',<ref>{{cita libro|apelidos=Mercader|nome=Joan|título=José Bonaparte, rey de España, 1808-1813: historia externa del reinado|url=http://books.google.com/books?id=-UXjAAAAMAAJ&q=%22Jos%C3%A9+Napole%C3%B3n+I%22+%2B%2225+de+julio%22&dq=%22Jos%C3%A9+Napole%C3%B3n+I%22+%2B%2225+de+julio%22&hl=es&ei=Hh3TTc_KKIjGsAP7sZSbCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDIQ6AEwAg|dataacceso=18 de setembri de 2016|ano=1971|editorial=Consejo Superior de Investigaciones Científicas. Instituto Jerónimo Zurita. Escuela de Historia Moderna|páxinas=52|cita=La proclamación oficial de '''José Napoleón I''', se efectuó con toda solemnidad, el día de la fiesta de Santiago, patrón de España.}}</ref> <ref>{{cita libro|título=Prontuario de las leyes y decretos del rey nuestro señor don José Napoleón I del año de 1810|url=http://books.google.com/books?id=f_VULvU4p9QC&pg=PA1&dq=Jos%C3%A9+Napole%C3%B3n+I&hl=es&ei=zRDTTbPIKYO-sAPy0KSPCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CDwQ6AEwBA#v=onepage&q&f=false|dataacceso=18 de setembro de 2016|ano=1810|editorial=Imprenta Real, Madrid|cita=En nuestro Palacio de Madrid á 3 de enero de 1810: Don '''José Napoleón''' por la gracia de Dios y por la Constitución del Estado, Rey de las Españas y de las Indias.}}</ref> <ref>{{cita libro|apelidos=Peña González|nome=José|título=Historia política del constitucionalismo español|url=http://books.google.com/books?id=7tDd60l9sWsC&pg=PA47&dq=%22Jos%C3%A9+Napole%C3%B3n+I%22&hl=es&ei=1RXTTd7pPIWusAO8kuyVCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CEQQ6AEwBg#v=onepage&q&f=false|dataacceso=18 de setembro de 2016|ano=2006|editorial=Dykinson, Madrid|isbn=978-84-9772-906-2|páxinas=47|cita=La lista de los primeros afrancesados aparece tras la firma del Rey José I y son los "individuos componentes de la Junta Española, convocada a esta ciudad de Bayona por S.M.I y R. Napoleón I, Emperador de los franceses y Rey de Italia, hallándose reunidos en el Palacio llamado el Obispado Viejo, celebrando la duodécima sesión de la mencionada Junta, habiéndonos sido leída en ella la precedente Constitución, que durante el mismo acto nos ha sido entregada por nuestro Augusto Monarca '''José Napoleón I'''; enterados de su contenido, prestamos a ella nuestro asentimiento y aceptación, individualmente por nosotros mismos, y también en calidad de miembros de la Junta, según lo que cada uno tiene en ella, y según la extensión de nuestras respectivas facultades, y nos obligamos a observarla y a concurrir en cuanto esté de nuestra parte a que sea guardada y cumplida, por parecernos que organizado el Gobierno que en la misma constitución se establece, y hallándose al frente de él un Príncipe tan justo como el que por dicha nuestra nos ha cabido, la España y todas sus posesiones han de ser tan felices como deseamos. Y en fe de que esta en nuestra opinión y voluntad, lo firmamos en Bayona a 7 de julio de 1808.}}</ref> <ref>{{cita libro|apelidos=Toreno [José María Queipo de Llano y Ruiz de Saravia]|nome=Conde de|título=Historia del levantamiento, guerra y revolución de España|url=http://books.google.com/books?id=3j9eyRJLWBsC&pg=RA1-PA27&dq=Jos%C3%A9+Napole%C3%B3n+I&hl=es&ei=IhLTTcSYH4K2sAO8nemkCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CC0Q6AEwATgK#v=onepage&q&f=false|dataacceso=18 de setembro de 2016|ano=1835|editorial=Imprenta de don Tomás Jordán, Madrid|páxinas=26|cita=Art. 2°. Todos los oficiales y soldados de las tropas españolas prestarán juramento de fidelidad á S.M. católica el rey '''José Napoleón I'''.}}</ref> <ref>{{cita libro|título=Napoleón o el verdadero D. Quixote de la Europa: o sean, comentarios crítico-patriótico-burlescos á varios decretos de Napoleón y su hermano José, distribuidos en dos partes y cincuenta capítulos.|url=http://books.google.com/books?id=iqTSAAAAMAAJ&pg=RA1-PA114&dq=%22Jos%C3%A9+Napole%C3%B3n+I%22&hl=es&ei=9BrTTbrpI5TUtQPdhPCzCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDgQ6AEwAw#v=onepage&q=%22Jos%C3%A9%20Napole%C3%B3n%20I%22&f=false|dataacceso=18 de setembro de 2011|ano=1813|editorial=Imprenta de Ibarra, Madrid|páxinas=114|cita=En consecuencia concede en nombre de S.M. el emperador y rei Napoleón I y de S.M. católica el REI '''José Napoleón I''' perdón general á todos los habitantes de Zaragoza baxo las condiciones siguientes:}}</ref> nado o [[7 de xaneiro]] de [[1768]] en [[Corte, Córsega|Corte]], [[Córsega]], daquela na [[República de Xénova]], e finado o [[28 de xullo]] de [[1844]] en [[Florencia]], [[Gran Ducado de Toscana]], foi un [[político]], [[diplomático]] e [[avogado]] [[Francia|francés]], irmán maior de [[Napoleón Bonaparte]], diputado por Córsega no [[Consello dos Cincocentos]] (1797-1799) e secretario do mesmo, e novamente no Corpo Lexislativo (1799-1800), ministro plenipotenciario e membro do Consello de Estado (1800-1804), Príncipe e Gran Elector do [[Primeiro Imperio Francés]] (1804-1806), [[Reino de Nápoles|rei de Nápoles e Siclia]] entre o [[30 de marzo]] de [[1806]] e o [[5 de xullo]] de [[1808]] co nome de Xosé I e [[Reino de España|rey de España e das Indias]] entre o [[6 de xuño]] de [[1808]] e o [[11 de decembro]] de [[1813]] co nome de Xosé I, e tenente xeneral do Imperio francés (1814).
En [[España]], a súa proclamación como monarca foi precipitada polo incremento da violencia que seguiu ao episodio del [[Levantamento do 2 de maio]] e culminou nun periodo de convulsións e intrigas políticas instigadas pola estratexia do [[emperador]] [[Napoleón I]] para obter a abdicación do trono da dinastía reinante de [[Carlos IV de España]] asegurando a influencia e a primacía do [[Primeiro Imperio Francés]] e incrementando a dependencia española para cos intereses políticos, económicos e militares bonapartistas, en detrimento das súas nacións inimigas, principalmente [[Portugal]] e [[Gran Bretaña]]. Porén, lonxe de obter unha lexitimación ante a maioría da opinión pública e de frear a dinámica do enfrontamiento armado, esta proclamación foi rexeitada polos órganos de poder autóctonos como o [[Consello de Castela]] e a [[Xunta Suprema Central]] e, máis adiante, polas [[Cortes de Cádiz|Cortes reunidas en Cádiz]], decidindo a xeneralización do conflito da [[guerra da Independencia española]]. Neste contexto, o goberno de Xosé I Bonaparte, que debía distinguirse polo seu carácter reformista xurdido da [[Estatuto de Baiona|Carta de Baiona]], só puido exercerse nas zonas baoxo o control militar do [[Grande Armée|Exército imperial]] e, aínda que a maior parte das súas accións non puideron concretarse ante a continua hostilodade, ou foron derrogadas durante o reinado de [[Fernando VII de España]], outras perduraron, como as melloras do urbanismo en varias cidades.
Xosé Bonaparte fundou a Gran Loxia Nacional de España e foi Gran Mestre di [[Grande Oriente de Francia]],<ref>[http://books.google.es/books?id=jufWVxJrcqcC&printsec=frontcover&dq=Masoner%C3%ADa+e+Ilustraci%C3%B3n:+Del+siglo+de+las+luces+a+la+actualidad&hl=es&sa=X&ei=-AIaU4XWEIj-ygOUvIHYAg&ved=0CDIQ6AEwAA#v=onepage&q=Masoner%C3%ADa%20e%20Ilustraci%C3%B3n%3A%20Del%20siglo%20de%20las%20luces%20a%20la%20actualidad&f=false Masonería e Ilustración: Del siglo de las luces a la actualidad páx.61.]</ref> <ref>[http://books.google.es/books?id=U5kKxKL8rwQC&printsec=frontcover&dq=Los+altos+grados+de+la+masoner%C3%ADa&hl=es&sa=X&ei=BPwZU6CDOqWhyQPl8oDQCA&ved=0CEUQ6AEwAA#v=onepage&q=Los%20altos%20grados%20de%20la%20masoner%C3%ADa&f=false Los altos grados de la masonería pp. 170-171.]</ref> <ref>[http://dialnet.unirioja.es/descarga/articulo/1155001.pdf La Masonería española vista desde Italia]</ref> e do Grande Oriente de Italia.{{Cómpre referencia}}.
Foi distinguido coa [[Lexión de Honor|Grande Aguia da Lexión de Honor]].<ref>[http://books.google.es/books?id=kXGngJ3QMzUC&printsec=frontcover&dq=Napole%C3%B3n+y+la+locura+espa%C3%B1ola&hl=es&sa=X&ei=Yf0ZU5KhIIbLywOAm4C4BA&ved=0CDIQ6AEwAA#v=onepage&q=Napole%C3%B3n%20y%20la%20locura%20espa%C3%B1ola&f=false Napoleón y la locura española, p.86.]</ref>
En España foi alcumado despectivamente como ''Pepe Botella'' e ''Pepe Plazuelas''.
== Primeiros anos ==
[[Ficheiro:Joseph Bonaparte (by Wicar).jpg|miniatura|230px|esquerda|Retrato de Xosé, por [[Jean Baptiste Joseph Wicar|Wicar]].]]
Xosé Bonaparte naceu en [[Corte, Córsega|Corte]], na [[Córsega|illa de Córsega]], o [[7 de xaniro]] de [[1768]], sendo bautizado co nome de Giuseppe Napoleone Buonaparte.
Era fillo de [[Carlo Buonaparte]] e [[María Leticia Ramolino|María Letizia Ramolino]] e irmán maior di futuro emperador [[Napoleón Bonaparte]]. Estudou leis en [[Pisa]] ([[Italia]]).
[[Xosé Bonaparte]] coñeceu á que sería a súa esposa, [[Xulia Clary]], grazas á princesa [[Desideria Clary|Desideria]], irmá pequena de Xulia. Desideria era a noiva do futuro emperador, chegando incluso a comprometerse en [[1795]], pero que Napoleón rompeu o compromiso para casar con [[Xosefina de Beauharnais]].<ref name=H>[http://tuotrodiario.hola.com/noticia/20140826115108/julia-clary-la-reina-de-espana-mas-desconocida/ Julia Clary, la Reina de España más desconocida] en tuotrodiario.hola.com {{es}}.</ref>
Xulia e Xosé casaron o [[1 de agosto]] de [[1794]] na localidade de [[Cuges-les-Pins]], no departamento de [[Bocas do Ródano]].<ref name=H/> <ref name=LL>Lindwall, Lilly (1919): ''Desideria. Bernadotternas anmoder''. Stockholm. Åhlén och Åkerlunds Förlag.</ref>
Tras o casamento a parella instalouse en [[Xénova]], onde Xosé Bonaparte, xurista de profesión, traballou como avogado. A súa vida tranquila en Italia, que tanto agradaba a Xulia, sería breve, xa que Napoleón se apoiaría no seu irmán para a realización das súas ambicións políticas. Durante as [[Guerras Napoleónicas]] a responsabilidade de Xosé Bonaparte acrecentouse. En [[1796]] tomou parte na campaña de Napoleón en Italia. Ao ano seguinte, durante a [[Primeira República francesa]], actuou como [[diplomático]], primeiro na corte de [[Parma]] e despois en [[Roma]].<ref name=H/> <ref name=A>Almén (1893), p. 79.</ref> <ref name=LL/> Foi membro do [[Consello dos Cincocentos]], o órgano lexislativo inferior na época do [[Directorio (Francia)|Directorio]], en [[1798]].
Mentres que a carreira política de Xoséo alcanzaba cotas cada vez máis altas, Xulia esforzábase en crear unha familia afastada do poder e da política internacional. En [[1796]] nacería a primeira filla do matrimonio, Xulia, que falecería aos poucos meses do parto. Cinco anos despois, en [[1801]], naceu a súa segunda filla, Zenaida, que chegaría a ser [[infanta de España]] e incluso, segundo algúns historiadores, [[Príncipe de Asturias|princesa de Asturias]], ao ser a filla maior dos reis. En [[1802]] Xulia Clary daría a luz a súa terceira e última filla, Carlota, que chegaría a ser, aínda que por pouco tempo, [[Reino de Holanda|raíña de Holanda]], xa que casou co seu primo o príncipe [[Napoleón Luís Bonaparte]], fillo de [[Luís Bonaparte]].<ref name=H/> <ref name=TP/>
[[Ficheiro:Jacques-Louis David, The Coronation of Napoleon edit.jpg|miniatura|200px|esquerda|''A coroación de Napoleón''.]]
Xulia era, segundo parece, moi capaz de comportarse de acordo coa etiqueta da corte, pero prefería vivir unha vida privada rodeada da súa familia no seu castelo de [[Mortefontaine, Oise|Mortefontaine]], no departamento de [[Oise]] (que comprara en 1800), afastada da corte, así como do seu adúltero cónxuxe.<ref name=M/>
En [[1804]], cando se proclamou [[emperador]], fixo ao seu irmán Xosé ''Príncipe Imperial'', polo que Xulia foi ''Princesa Imperial''. Durante a coroación do emperador, Xulia foi encargada, coas súas cuñadas, de termar da cola da emperatriz [[Xosefina de Beauharnais|Xosefina]].<ref name=M>Mansel, Philip (2015).</ref>
Durante as [[Guerras Napoleónicas]] actuou como enviado do seu irmán e firmou tratados cos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]], [[Austria]], [[Gran Bretaña]] e os [[Estados Pontificios]]. Desde [[1806]] até [[1808]], Xosé Bonaparte gobernou o reino de [[Nápoles]] por nomeamento do seu irmán.
== Reinado en Nápoles ==
Napoleón nomeou a Xosé en [[1806]] [[Reino de Nápoles|rei de Nápoles]] (reino daquela denominado [[Reino de Nápoles|de Nápoles e Sicilia]]), función que desempeñaría durante dous anos,<ref name=H/> <ref name=LL/> Xulia prefiriu permanecer separada do rei, xaque prefería vivir unha vida privada rodeada da súa familia no seu castelo de [[Mortefontaine, Oise|Mortefontaine]], no departamento de [[Oise]] (que comprara en 1800), afastada da corte, así como do seu adúltero cónxuxe, aínda que cerimoniosamente foi tratada como raíña na corte imperial de [[París]].<ref name=M/>
Finalmente a raíña reuniuse con Xosé en [[Nápoles]] antes de abril de [[1808]], cando foi enviada alí por Napoleón para que o apoiase, xa que nese momento Xosé enfrontánase a unha rebelión. Cando abandoaron o reino, os napolitanos estaban convencidos de que levaran con eles moitos obxectos de valor e comentaban: "o rei chegou como un soberano e saíu como un bandido. A raíña chegou vestida con farrapos e saíu como unha soberana".<ref name=M/>
Pese a que sempre se afirmou que a razón das reticencias da raíña a viaxar a Nápoles se debía ao seu mal estado de saúde, actualmente crese que á reina Xulia lle chegaran rumores da existencia dunha amante do seu marido. Sexa como for, a estancia en Nápoles sería breve, xa que aos pocos meses Xosé Bonaparte sería nomeado por Napoleón [[Reino de España|rei de España]].<ref name=H/>
== Reinado en España ==
=== Nomeamento e primeiras medidas de goberno ===
{{VT|Abdicacións de Baiona}}
[[Ficheiro:Joseph-Bonaparte.jpg|250px|miniatura|''José Bonaparte como Rey de España'', por [[François Gérard]] (c. [[1808]]).]]
Tras as [[abdicacións de Baiona]] os dereitos sobre a [[Reino de España|corona española]] recaeeron sobre o [[emperador], quen, o [[6 de xuño]] publicou o decreto de nomeamento do seu irmáno maior como [[Reino de España|rei de España e das Indias]].
Porén, o reinado efectivo de Xosé I, ''premier et dernier'' ("primeiro e último") como o chamou nas sus ''Mémoires'' o zeneral [[Paul Thiébault|Thiébault]], comezou o [[7 de xullo]] de [[1808]], despois de xurar a nova [[Constitución de Baiona|Constitución]] e de recibir, acto seguido, o xuramento de fidelidade dos compoñentes da Xunta Española de Baiona.
A súa chegada a [[Madrid]] ocorreu en plena [[guerra da Independencia española]], tras a sublevanción popular do 2 de maio contra as tropas napoleónicas, coñecida como o [[levantamento do 2 de maio]].
Promulgou a [[Constitución de Baiona]] nun intento de gañar o apoio dos [[Ilustración|ilustrados]] españois (os chamados [[afrancesado]]s), sen lograr facer triunfar o programa reformista do seu goberno. O feito de que fora imposto polo invasor, así como a súas medidas liberais e ilustradas, toparon coa hostilidade popular e lle enaxenaron o apoio do pobo español, incluso de moitos dos propios ilustrados.
[[Ficheiro:1812 JoseBonaparte 80reales trans.png|miniatura|170px|esquerda|Moeda de 80 reais de ouro acuñada en 1812 durante o reinado de Xosé I.]]
En [[1808]] creou o Ministerio de Policía, antecedente histórico do actual [[Ministerio do Interior de España]]. Tamén publicou (decembro de [[1809]]) o anuncio da fundación dun museo de Belas Artes, baixo la denominación de ''Museo Xosefino''. A súa pretensión era equiparar [[Madrid]] a outras capitais europeas que xa contaban con museos reais abertos ao público. Por outro lado, con dita institución pretendía reter as obras de arte que o seu irmán Napoleón e certos militares franceses estaban levando a [[Francia]].
O museo como tal non chegou a fundarse; sería o seu sucesor no trono español, [[Fernando VII de España|Fernando VII]], quen abordou a súa creación, inaugurándoo en [[1819]], como [[Museo del Prado]].
[[Ficheiro:Royal Monogram of Joseph I of Spain.svg|miniatura|150px|Monograma de Xosé I.]]
Durante o seu reinado coñeceuse polo alcume despectivo de ''Pepe Botella'', en referencia a un suposto [[alcoholismo]], que parece seguro que non era certo.<ref>[http://www.napoleonbonaparte.es/biografias/2-gobernantes-periodo-napoleonico/406-jose-bonaparte.html Biografía de José Bonaparte]</ref>
O pobo de Madrid tamén o alcumou como ''O rei praciñas'', xa que abriu moitas prazas na capital, principalmente derribando igrexas e conventos. A máis importante foi a [[plaza de Oriente]], diante do [[Palacio Real de Madrid|Palacio Real]].
=== Derrota ===
Xosé tivo que fuxir ante a derrota das tropas francesas na [[batalla de Bailén]]. A intervención do propio emperador Bonaparte, xunto co groso do seu exército, conseguiu que puidera establecer o seu goberno na capital. Pero a situación en España chegou a ser insostíbel. Finalmente, en [[1813]], tras a derrota na [[batalla de Arapiles]], o [[22 de xullo]] de [[1812]], Xosé abandonou [[Madrid]] para fuxir a [[Francia]]. Ao seu paso por [[Vitoria]], foi alcanzado polas tropas do duque de [[Wellington]] que derrotaron ao seu exército. Saíu definitivamente de España o [[13 de xuño]] de [[1813]] sen o seu valioso "equipaxe", que consistía nas xoias da coroa española e obras de arte, para refuxiarse en [[Francia]], onde permaneceu até a caída de [[Napoleón]]. A derrota de Arapiles forzou a [[Napoleón]] a devolver a coroa do país a [[Fernando VII]], mediante o [[tratado de Valençay]], finalizando así a [[guerra da Independencia española]].<ref>[[Benito Pérez Galdós|Pérez Galdós, Benito]] (1976): ''El equipaje del rey José''. Episodios Nacionales, 1ª serie, nº 11. Madrid: Alianza Editorial. ISBN 978-84-206-5011-0. (Primeira edición, 1875).</ref> <ref>[http://www.elcorreo.com/bicentenario-batalla-vitoria/batalla-vitoria/seis-anos-bajo-dominio-201305011743.html Seis años bajo dominio francés] en elcorreo.com {{es}}.</ref> <ref>Tucker, Spencer C. (2009): ''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East''. Santa Bárbara: ABC-CLIO, pp. 1097. ISBN 978-1-8510-9672-5.</ref> <ref>Vego, Milan N. (2009): ''Joint Operational Warfare: Theory and Practice''. Government Printing Office, pp. 40 (parte V). ISBN 978-1-8847-3362-8.</ref>
=== Vida privada ===
[[Ficheiro:Pepe botella.jpg|miniatura|250px|Caricatura alusiva ao alcume de ''Pepe Botella''. Abaixo pódese apreciar: ''Cada qual tiene su suerte, la tuya es de borracho hasta la muerte.'']]
Durante a súa primeira fuxida da capital volve a encontrarse en Vitoria con [[María del Pilar Acedo y Sarriá]], [[Condado del Vado|condesa del Vado]] e de [[Condado de Echauz|Echauz]], esposa do marqués de Montehermoso, Ortuño Aguirre del Corral, un nobre [[afrancesado]] que formou parte dos deputados que aprobaron a constitución de Baiona. Xosé fai ao marqués [[Grandeza de España|Grande de España]], [[entilhome|xentilhome de cámara]] e lle outorga a [[Real Orde de España]]. Ademais cómpralle por 300.000 [[Real español|reais]] o [[Palacio de Montehermoso, Vitoria)|Palacio de Montehermoso]] en Vitoria, que converte no seu momentáneo Palacio Real.
Ambos acompáñano na súa viaxe a [[París]] en [[1811]] para o bautizo de [[Napoleón II de Francia]], pero Ortuño falece en París. María del Pilar permanecerá ao lado de Xosé até a súa fuxida definitiva Francia onde, perdido o trono, perdido o interese.
Ademais mantivo relacións coa condesa de Jaruco, un romance que lle custou cinco millóns de reais. María Teresa Montalvo y O'Farril casara moi nova con entón hombre máis rico de [[Cuba]], aínda que o seu marido se arruinou na corte de [[Carlos IV de España|Cralos IV]]. O seu tío materno era Ministro da Guerra de Xosé I. Ao falecer, encapricharíase da súa filla María de las Mercedes, esposa do Capitán Xeneral da súa Guardia, Christophe-Antoine Merlin. Xosé I noméao conde de Merlin en [[1810]],<ref>[http://www.habanaelegante.com/Spring2003/Ronda.html Habana Elegante]</ref> e manteno constantemente en misións fóra de Madrid. Referente a isto corría a copla popular:
{{cita|La señora condesa<br />tiene un tintero<br />donde moja la pluma<br />José primero.}}
A cantante italiana de ópera Fineschi, a francesa Nancy Derjeux (cuxo marido fixo pingües negocios de subministración ás tropas francesas en España) e a baronesa Burke, esposa do embaixador de [[Dinamarca]], completan as conquistas amorosas de Xosé.
== Últimos anos: o exilio americano (1813-1844) ==
[[Ficheiro:Schloss Prangins 1.jpg|miniatura|210px|O castelo de Prangins.]]
[[Ficheiro:Santa Croce (Florence) - Facade.jpg|miniatura|210px|Fachada da Basílica da Santa Cruz de Florencia.]]
[[Ficheiro:Tombe Joseph Bonaparte.jpg|miniatura|210px|Tumba de Xosé I Bonaparte nos Inválidos.]]
Tras a súa saída de España, Xosé Bonaparte trasladouse aos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] onde, grazas á venda das xoias da coroa española, construiu unha mansión en Point Breeze ([[Filadelfia]]) luxosamente amoblada e cunha impresionante colección de libros raros e obras de arte; rodeouna ademais dun gran parque cun estanque artificial. Alí tratou con personalidades como o senador e xurista Joseph Hopkinson, que vivía tamén en [[Bordentown]] e representaba no Congreso a [[Pensilvania]]; o banquiero Nicholas Biddle, cuxa propiedade, ''Andalusia'', estaba xusto ao outro lado do [[río Delaware]]; a escritora [[Frances Wright]], o banqueiro e filántropo de orixe francesa Stephen Girard, durante algún tempo a maior fortuna estadounidense; o presidente [[John Quincy Adams]] e o seu Secretario de Estado [[Henry Clay]]; o político [[Daniel Webster]] ou o [[marqués de La Fayette]].
En Estados Unidos, Bonaparte residiu sen a compaña da súa muller, que coidaba das súas fillas en [[Europa]]. Xulia, durante a [[guerra da Independencia española]], deu refuxio á súa irmá [[Desideria Clary]] que, polo seu matrimonio co príncipe [[Carlos XIV Xoán de Suecia|Carlos]], herdeiro de [[Suecia]], que era en realidade un cidadán enimigo, así como á súa cuñada Catarina de Württemberg, na súa casa de Mortefontaine e, cando as tropas aliadas tomaron [[París]] en [[1814]], Xulia refuxiouse na casa de Desideria nesa cidade.<ref name=LL/> Despois da deposición de Napoleón, Xulia comprou o [[Prangins|castelo de Prangins]], en [[Suíza]], cerca do [[lago Léman]].
En [[1815]], durante os [[Imperio dos Cen Días|Cen Días]], Xulia foi a darlle a benvida a Napoleón no Palacio de París, co vestido da corte imperial, xunto á súa antiga fillastra [[Hortensia de Beauharnais]], a esposa de [[Luís Bonaparte]].<ref name=M/>
Despois da [[batalla de Waterloo]] e a segunda e definitiva caída de Napoleón, Xosé comprou unha propiedad no estado de [[Nova Jersey]], cerca do [[río Delaware]], co produto da venda de [[Pintura|pintura española]] roubada no [[Palacio Real de Madrid]], e en varios castelos, mosteiros e casas de concellos. En [[1816]], Desideria, que era princesa de [[Suecia]], quixo levar a Xulia con ela ao seu regreso a Suecia; o seu marido Carlos, porén, pensou que isto era imprudente, porque Xulia era membro da familia Bonaparte e a súa presenza no país podería ser tomada como un signo de que el se puxera ao lado do deposto Napoleón e, ao final, non foi.
Xosé estaba, pois, sen esposa, pero vivía cunha amante estadounidense, e usaba o título de ''conde de [[Survilliers]]'', entregado a obras de beneficencia e a protexer aos [[bonapartista]]s emigrados por medio da [[masonería]] até [[1841]], cando recibíu autorización para instalarse en [[Florencia]]. Xulia foi coas súas dúas fillas a vivir a [[Frankfurt]], onde permaneceu durante seis anos, separada do seu esposo franco-americano, onde intentou, malvendendo en non poucas ocasións o patrimonio que o su marido furtara en España, refacer a súa vida co apoio das súas fillas, xa adultas.<ref name=H/> Máis tarde instalouse en [[Bruxelas]] e logo en [[Florencia]], no [[Palacio Serristori]]. En [[1823]], foi a [[Suecia]] canda a súa irmá Desideria, xa raíña de Suecia.
Fonalmente, en [[1840]], Xosé reuniuse con Xulia en Florencia. [[Xosé Bonaparte]] morreu o [[28 de xullo]] de [[1844]] en Florencia, aos 76 anos de idade. Xulia faleceu na mesma cidade oito meses máis tarde, o [[7 de abril]] de [[1845]], á idade de 73 anos. Foron enterrados xuntos na [[Basílica da Santa Cruz]] de Florencia.
Pero 17 anos máis tarde, en [[1862]], o autoproclamado [[emperador]] [[Napoleón III]] levou o restos de Xosé Bonaparte a [[Francia]], e inhumounos nos [[Os Inválidos|Inválidos]] á dereita do seu irmán, o emperador [[Napoleón I]].<ref>Lentz, Thierry (2016): ''Joseph Bonaparte''. Pais: Éditions Perrin. ISBN 978-2-2620-4873-0.</ref>
Os restos de Xulia aínda están na Basílica da Santa Cruz, ao lado dos da súa filla, Carlota, que morreu de parto en [[Lucca]] o [[3 de marzo]] de [[1839]], aos 37 anos de idade.
== Descendencia ==
Xosé Bonaparte e Xulia Clary tiveron tres fillas:<ref name=TP>Darryl Lundy [http://www.thepeerage.com/p11239.htm#i112381 Xenealoxía de ''Juliet Marie Clary''] en [http://thepeerage.com/ The Peerage] {{en}}.</ref>
* Xulia Xosefina Bonaparte ([[marzo]] de [[1796]]).
* Zenaide Leticia Xulia Bonaparte ([[París]], [[8 de xullo]] de [[1801]] - [[Nápoles]], [[8 de agosto]] de [[1854]]). Casou co seu primo o príncipe [[Carlos Luciano Buonaparte]], fillo de [[Luciano Bonaparte]].
* Carlota Napoleona Bonaparte (París, [[31 de outubro]] de [[1802]] - [[Sarzana]], [[Liguria]], [[Italia]], [[2 de marzo]] de [[1839]]). Casou co seu primo o príncipe [[Napoleón Luís Bonaparte]], fillo de [[Luís Bonaparte]], que foi rei de [[Reino de Holanda|Holanda]] en [[1810]].
== Na ficción ==
=== Filmografía ===
Xosé Bonaparte aparece en varias películas:
* ''[[Napoleón (película de 1927)|Napoleón]]'' ([[1927]]), de [[Abel Gance]], interpretado por [[Georges Lampin]].
* ''[[Napoleón (película 2002)|Napoleón]]'' ([[2002]]), de [[Yves Simoneau]], interpretado por [[Ennio Fantastichini]].
* ''[[Los fantasmas de Goya]]'' ([[2006]]), de [[Miloš Forman]], interpretado por [[Julian Wadham]].
* Aparece tamén na [[erie de televisión]] hispano-francesa de [[TVE]] ''[[Los desastres de la guerra]]'', centrada na cris3 de 1808-1814, onde é interpretado por [[Philippe Roleau]].
=== Novelas ===
* O rei Xosé I é o personaxe principal da novela de [[Benito Pérez Galdós]] ''El equipaje del rey José''. Episodios Nacionales, 1ª serie, nº 11, publicada en [[1875]]. Hai varias reimpresións recentes, entre elas a publicada en 1976 por Alianza Editorial. ISBN 978-84-206-5011-0.
* Tamén aparece en dúas novelas do escritor [[Juan Antonio Vallejo-Nágera]]:
** ''Yo, el rey'' ([[1985]]). Barcelona: [[Editorial Planeta]]. ISBN 978-84-0801-184-2. ([[Premio Planeta]], 1985).
** ''Yo, el intruso'' ([[1991]]). Barcelona: Editorial Planeta. ISBN 978-84-3205-597-3.
{{Sucesión
| título = [[Ficheiro:Grandes armes du Royaume de Naples2.svg|80px]]<br />[[Reino de Nápoles|Rei
| período = [[1806]] - [[1808]]
| predecesor = [[
| sucesor =
| título2 = [[Ficheiro:Escudo de armas de José I Toison Legion de Honor y Cetros.svg|80px]]<br />[[Reino de España|Rei de España e das Indias]]<br /><small>(Non recoñecido nin polas Cortes españolas nin polas Indias)</small>
| período2 = [[1808]] - [[1813]]
| predecesor2 = [[Fernando VII de España|Fernando VII]]
| sucesor2 = [[Fernando VII de España|Fernando VII]]
| título3 = [[Ficheiro:Grandes Armes Impériales (1804-1815)2.svg|80px]]<br/>[[Francia|Emperador titular dos franceses]]
| período3 = [[1832]]-[[1844]]
| predecesor3 = [[Napoleón II]]
| sucesor3 = [[Luís Bonaparte|Luís I]]
}}
== Notas ==
{{listaref}}
== Véxase tamén ==
{{commonscat}}
=== Bibliografía ===
* Almén, Johannes (1983): ''Ätten Bernadotte: biografiska anteckningar. Stockholm: C. & E. Gernandts förlag.
* Mansel, Philip (2015): ''The Eagle in Splendour''. London: I.B. Tauris. ISBN 978-1-7845-3175-1.
=== Outros artigos ===
* [[Xulia Clary]]
=== Ligazóns externas ===
* [[s:es:Juicios de Napoleón|Juicio de Napoleón Bonaparte]] sobre [[s:es:José Bonaparte (Juicios)|{{PAGENAME}}]] Wikisource {{es}}
* [http://www.cervantesvirtual.com/historia/monarquia/bonaparte.shtml Biografía de José Bonaparte ofrecida pola Biblioteca M. Cervantes]
* [http://www.asesoria-legal-ya.com/xampp/wp_dis_con_bayo.php Estatuto de Baiona]
* [http://www.asesoria-legal-ya.com/xampp/indexhist.php Constitucións e textos vertebradores de España]
{{Control de autoridades}}
| |||