Reis Católicos: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎Ligazóns externas: Arranxos varios using AWB
Isili0n (conversa | contribucións)
Arranxiños.
Liña 4:
Os '''Reis Católicos''' foi a denominación que recibiron os reis [[Fernando II de Aragón]] e [[Isabel I de Castela]], [[Monarca|soberanos]] da [[Coroa de Castela]] ([[1474]]-[[1504]]) e da [[Coroa de Aragón]] ([[1479]]-[[1516]]).
 
Os Reis accederon ao [[trono (monarquía)|trono]] de Castela trala [[Guerra de Sucesión Castelá]] ([[1475]]-[[1479]]) contra os partidarios da [[princesa]] [[Xoana a Beltranexa]], filla do rei [[Henrique IV de Castela]]. En [[1479]] Fernando herdou o trono de Aragón ao morrer o seu pai, o rei [[Xoán II de Aragón]]. Isabel e Fernando reinaron xuntos ata a morte dela en [[1504]]. Entón Fernando quedou unicamente como rei de Aragón, pasando Castela á súa filla [[Xoana I de Castela|Xoana]], alcumada "[[Xoana a Tola|a Tola]]", e ao seu marido [[Filipe I de Castela|Filipe de Austria]], alcumado "[[Filipe I de Castela|o Fermoso]]", [[Arquiduque]] de [[Arquiducado de Austria|Austria]], [[ducado de Borgoña|duque de Borgoña]] e [[condadoCondado de FlandesFlandres|conde de FlandesFlandres]]. Con todo Fernando non renunciou a controlar Castela e, tras morrer Felipe en [[1506]] e ser declarada Xoana incapaz, conseguiu ser nomeado rexente do reino ata a súa morte en [[1516]].
 
A [[historiografía]] [[España|española]] considera o reinado dos Reis Católicos como a transición da [[Idade Media]] á [[Idade Moderna]]. Co seu enlace matrimonial uníronse provisionalmente, na [[dinastía]] dos [[Casa de Trastámara|Trastámara]], dúas coroas: a [[Coroa de Castela]] e a [[Coroa de Aragón]] dando nacemento ao [[Imperio Español]] e, apoiados polas cidades e a pequena [[nobreza]], estableceron unha [[monarquía]] forte fronte ás apetencias de poder de eclesiásticos e nobres. Coa conquista do [[Reino de Granada]], do [[Reino de Navarra]], de [[Canarias]], de [[Melilla]] e doutras [[prazas de soberanía|prazas africanas]] conseguiron a unión territorial baixo unha soa coroa da totalidade dos territorios que hoxe forman [[España]] –exceptuando [[Ceuta]] e [[Olivenza]] que entón pertencían a [[Portugal]]–, que se caracterizou por ser persoal, xa que se mantiveron as soberanías, normas e institucións propias de cada reino e coroa.
Liña 57:
Xunto ao afán dos Reis Católicos de estender o seu dominio a todos os reinos da [[península Ibérica]], o seu reinado caracterizouse pola unificación relixiosa en torno ao [[catolicismo]].
 
O Papa [[Inocencio VIII]] concedeu aos Reis Católicos o dereito de [[Patronato rexio|Patronatopadroádego]] sobre Granada e Canarias, o que supoñía o control do estado nos asuntos relixiosos.
 
Unha [[bula]] do Papa [[Sisto IV]], en [[1478]], creou a [[Inquisición]] en Castela para un control da pureza da fe. Xa que en Aragón existía desde [[1248]], deste xeito a [[Inquisición española]] foi a única institución común para os dous reinos. Foi moi dura a etapa de frei [[Tomás de Torquemada]] como [[Inquisidor Xeral]].
Liña 66:
 
==== Economía e sociedade ====
A base económica durante o reinado dos Reis Católicos estaba na [[agricultura]], a [[gandería]] [[la]]r e a exportación de [[Materia prima|materias primas]] en Castela. Para defender a riqueza que supoñía a la, os Reis concederon privilexios á [[Concello da Mesta|Mesta]] coa Lei de Defensa das Cañadas de [[1489]], ameazadas polos agricultores. Protexeuse aos [[artesánArtesanía|artesáns]]s por medio do comercio interno.
 
Social e economicamente favoreceron medianamente á alta nobreza, en recompensa á lealdade e que aportaron homes e recursos económicos para facer fronte aos conflitos bélicos, e que aumentou o seu poder económico cos señoríos granadinos. As [[Leis de Toro]], de 1505, fortaleceron a institución do [[Maiorazgomorgado]].
 
En [[Cataluña]] solucionouse o problema dos payeses de remensa coa [[Sentenza Arbitral de Guadalupe]] de [[1486]], que suprimiu os malos usos e obrigou aos campesiños a pagar novos impostos.
Liña 145:
Nas [[Indias]], anexionadas ao reino de Castela, instauráronse os sistemas administrativos tradicionais do reino castelán. Instituíuse en [[Sevilla]], en [[1503]], a [[Casa de Contratación]], para [[Monopolio|monopolizar]] e controlar o comercio con [[América]], Canarias e [[Berbería]], impedindo que calquera outro porto de España puidese facelo. Creouse a [[Real Audiencia|Audiencia]] de [[Santo Domingo de Guzmán|Santo Domingo]], en [[1510]] e, para a administración dos novos territorios, creouse un antecedente do [[Consello de Indias]] que máis tarde instituiría formalmente [[Carlos I de España|Carlos I]], en [[1523]], organizándoo a semellanza do [[Consello de Castela]].
 
Os reis conseguiron do papa o [[Patronato de Indias|padroádego de Indias]], que lles permitiu controlar a Igrexa americana. Instauráronse ademais as [[Encomenda|encomendas]] para [[evanxelizar]] aos [[Indíxenas de América|indios]].
 
== Sucesión ==
Liña 174:
 
O [[papado]] fundamentou a súa concesión do título en seis causas fundamentais:
* 1. As [[Virtude|virtudes]] persoais que posuían ambos Reis manifestadas na unificación, pacificación e robustecemento dos seus reinos.
* 2. A [[reconquista]] de Granada de mans do Islam.
* 3. A expulsión dos xudeus que non aceptasen ou aceptasen o [[bautismo]] en 1492.
Liña 181:
* 6. A compensación aos dous Reis polo título concedido ao rei de Francia.
 
O papa [[León X]], na bula ''[[Pacificus et aeternum]]'', de [[1 de abril]] de [[1517]], concedeu o mesmo título de Rei Católico ao rei Carlos, quedando incorporado ao uso diplomático e das chanceleríaschancelarías.
 
A actual Constitución Española recoñece ao rei de España o uso dos títulos "que correspondan á Coroa",Artigo 56.2: «O seu título é o de Rei de España e poderá utilizar os demais que correspondan á Coroa». Polo que tamén pode ser chamado ''Rei Católico'' ou ''A súa Católica Maxestade'' ou ''Catholicus Rex''}}.