Lingua lusitana: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Servando2 (conversa | contribucións)
mSen resumo de edición
Liña 1:
O '''lusitano''' é unha lingua [[linguas paleohispánicas|paleohispánica]] da [[Linguas indoeuropeas|familia indoeuropea]], coñecida por unhas cinco inscricións e abundantes [[antropónimo]]s, [[topónimo]]s e [[teónimos]], e falada no territorio da antiga Lusitania romana ata algún momento dos primeiros séculos da nosa era.
 
A [[Lusitania]] histórica, é dicir, o territorio habitado polos pobos [[lusitano]]s estenderíase polo centro-sur do tejo[[Texo]] e parte da actual [[Extremadura]].
 
== Historia ==
Liña 7:
É de supoñer que, ao igual que todos os demais pobos indoeuropeos, os [[lusitano]]s entraron na península nalgún momento anterior ao s. II a.C, pudendo ser mesmo anterior á expansión [[celta]] do século VIII - VII antes da nosa era e cunha data probable no século VI antes da nosa era. Algúns autores considéranos provenientes dos [[Alpes]] e outros en cambio prefiren consideralos un pobo autóctono.
 
A Lusitania foi conquistada por [[Imperio Romano|Roma]] cara o -150. Ao igual cásque as demais linguas peninsulares, o lusitano finalmente sucumbiu á presión e o prestixio do [[latín]].
 
== Relación con outras linguas ==
Liña 13:
Como xa se mencionou, trátase dunha [[linguas indoeuropeas |lingua indoeuropea]], pero a súa filiación exacta segue a ser discutida.
 
*Unha primeira teoría relaciona a lingua coa ramapola [[Lingua celta|céltica]]. A teoría baséase en parte no feito de seren os celtas historicamente os únicos pobos indoeuropeos dos que se ten noticia na península. Pero maior peso ten a obvia celticidade de parte do léxico, sobre todo os antropónimos e topónimos. Existe un problema substancial nesta teoría: a conservación inicial do /p/, como se ve en PORCOM. As linguas celtas perden este /p/ inicial ao longo da evolución: compárese ''athir'' / ''orc'' ([[irlandés]]) e ''pater'' / ''porcum'' (latín) significando "pai" e "porco" respectivamente. A presenza deste /p/ poderíase explicar por ser unha lingua celta moi primitiva, anterior á perda ou ben por seren estas palabras préstamos del latín.
 
*Unha segunda teoría, defendida por [[Francisco Villar]], [[Rosa Pedrero]] e [[Blanca María Prósper]], pona en relación coas [[linguas itálicas]]. A teoría baséase en paralelismos de nomes de deuses (''Consus'' latín / ''Cossue'' lusitano, ''Seia'' latín / ''Segia'' lusitano, ''Iovia'' [[marrucino]] / ''Iovea(i)'' lusitano) e outro léxico (''gomia'' [[Lingua umbra|umbro]] / ''comaiam'' lusitano) xunto con algúns outros elementos gramaticais.
Liña 23:
== Extensión xeográfica ==
 
As inscricións atopáronse en [[Arroyo de la Luz]] ([[España]]), [[Cabeço das Fráguas]] ([[Guarda]], [[Portugal]]) e [[Lamas de Moledo]] ([[Viseu]], Portugal). SeseSe se ten en conta tamén a información dada polos diferentes teónimos, antropónimos e topónimos, a extensión corresponde ao nordeste do moderno Portugal e zonas adxacentes de España, con centro na [[Serra da Estrela]].
 
Existen sospeitas fundadas de que a zona dos pobos [[Historia de Galicia|galaicos]], [[astures]] e quizais os [[vetóns]], é dicir, todo o noroeste peninsular, falarían linguas emparentadas co lusitano.