Ozonosfera: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Engado {{Control de autoridades}}
m Arranxos varios, replaced: osíxenoosíxeno using AWB
Liña 1:
[[Ficheiro:Ozone 2001sept17 lrg.jpg|miniatura|300px|Furado na capa de ozono o 17 de setembro de 2001. Cortesía [[NASA]]]]
A '''ozonosfera''' localízase na [[estratosfera]]: preto de 90% do [[ozono]] atmosférico está nesta capa, entre 16 a 30 quilómetros de altitude e de preto de 20  km de espesura.
 
Os [[gas]]es na ozonosfera son tan raros que, se os comprimísemos á presión atmosférica ao nivel do [[mar]], a súa espesura non sobrepasaría os 3 milímetros.
Liña 10:
A ozonosfera é unha das principais barreiras que nos protexe dos [[luz ultravioleta|raios ultravioleta]]. O ozono deixa pasar só unha pequena parte dos raios ultravioleta.
 
Cando o [[osíxeno molecular]] da alta atmosfera sofre interaccións debido á enerxía ultravioleta procedente do Sol, acaba dividíndose en [[Osíxeno (elemento)|osíxeno]] atómico; o átomo de osíxeno e a [[molécula]] do mesmo elemento únense debido á reionización, e acaban formando a molécula de ozono cuxa composición é O<sub>3</sub>.
A ozonosfera saturada de ozono funciona como un [[filtro]] onde as moléculas absorben a radiación ultravioleta do Sol e, debido a reaccións fotoquímicas, atenúase o seu efecto.
 
== O furado na capa de ozono ==
Liña 44:
Supoñamos que teñamos un baleirado de [[alta tensión]] nun determinado [[circuíto eléctrico]] hipotético (ou unha ''descarga atmosférica'', outro exemplo). No momento da pasaxe do [[arco voltaico]] polo ar temos unha liberación de ''enerxía''. Logo:
 
O<sub>2</sub> + enerxía -> O + O (o significado da frecha é: ''Transformado en'')
 
Traducindo: Unha molécula de osíxeno ''enerxizada'' é ''transformada en'' dous átomos de osíxeno ''libres''.
Liña 68:
 
== O encontro dos CFCs co ozono ==
Na alta atmosfera existen correntes de ar en alta velocidade, as [[Jet stream|''Jet streams'']], moi poderosas, cuxa dirección é horizontal. Estas espallan os gases da rexión en todas as direccións.
 
A [[capa de ozono]] atópase en torno de 25-26 quilómetros de altitude aproximadamente. A enerxía solar en lonxitude de onda [[ultravioleta]] forma as moléculas de ozono. O proceso dáse cando se dividen algunhas moléculas de osíxeno en átomos osíxeno libre, recombinandoas ás moléculas de osíxeno a través da radiación ultravioleta.
Liña 90:
 
== O furado na ozonosfera ==
O ozono, sen a presenza do cloro, actúa como un escudo contra as radiacións UV.
 
A consecuencia inmediata da exposición prolongada á radiación UV é a dexeneración [[Célula|celular]] que ocasionaría un [[cancro]] de [[pel]] nos seres [[humano]]s de pel clara. As persoas de pel escura non están libres dese cancro, a diferenza é soamente o tempo de exposición. Ata o final da [[década de 1990]], os casos de cancro de pel rexistrados debido ao furado na capa de ozono tiveron un incremento de 1000% en relación á [[década de 1950]] {{Cómpre referencia}}. Algúns desinformados e principalmente aqueles defensores das industrias fabricantes de CFCs, din que este aumento foi debido á melloría da tecnoloxía de recollida de dados, e que os danos son moito máis pequenos dos que os expoñen os científicos atmosféricos.
Liña 97:
 
== O fitoplanctos e a cadea alimenticia ==
As medicións das poboacións deses organismos microscópicos baixo o radio de acción do furado da capa de ozono demostraron unha redución do 25% desde o comezo do [[século XXI]] ata o ano de [[2003]], nas augas mariñas [[Antártida|antárticas]]. A morte destes [[microorganismo]]s causa unha redución da capacidade dos océanos en extraer o [[dióxido de carbono]] da atmosfera, contribuíndo así ao [[quentamento global]]. Coa morte do fitoplancto, o [[zooplancto]] non sobrevive. Sen zooplancto, o [[krill]] deixa de existir, diminuíndo a poboación dos [[peixe]]s dos océanos, e así sucesivamente. Logo, a ozonosfera é primordial para que haxa vida no planeta Terra.
 
{{Atmosfera terrestre}}