Wikipedia

Testosterona: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
m Arranxos varios, replaced: {{listaref|3}} → {{Listaref|30em}} using AWB
Liña 17:
[[Ficheiro:Steroidogenesis gl.svg|miniatura|dereita|450px|[[Esteroide|Esteroidoxénese]] humana, mostrando a testosterona (''testosterone'') cerca do fondo.]]
 
Como outras [[hormonas]] [[esteroide]]s, a testosterona deriva do [[colesterol]] (ver figura da dereita).<ref name="pmid1307739">{{Cita publicación periódica | autor = Waterman MR, Keeney DS | título = Genes involved in androgen biosynthesis and the male phenotype | publicación = Horm. Res. | volume = 38 | número = 5-6 | páxinas = 217–21 | ano = 1992 | pmid = 1307739 | doi = 10.1159/000182546| url =}}</ref> O primeiro paso da súa biosíntese implica a rotura oxidativa da [[cadea lateral]] do colesterol polo encima CYP11A, unha oxidase de [[citocromo P450]] [[Mitocondria|mitocondrialmitocondria]]l coa perda de seis átomos de carbono, orixinando [[pregnenolona]]. No seguinte paso, elimínanse dous átomos de carbono polo encima [[CYP17A1|CYP17A]] no [[retículo endoplasmático]] para producir unha variedade de esteroides C<sub>19</sub>.<ref name="pmid3535074">{{Cita publicación periódica | autor = Zuber MX, Simpson ER, Waterman MR | título = Expression of bovine 17 alpha-hydroxylase cytochrome P-450 cDNA in nonsteroidogenic (COS 1) cells | publicación = Science | volume = 234 | número = 4781 | páxinas = 1258–61 | ano = 1986 | mes = December | pmid = 3535074 | doi = 10.1126/science.3535074| url = |bibcode = 1986Sci...234.1258Z}}</ref> Ademais, o grupo 3-hidroxilo é oxidado pola [[3beta-hidroxiesteroide deshidroxenase|3-β-HSD]], producindo [[androstenediona]]. Na reacción final, que é limitante para a velocidade de produción, o grupo C-17 ceto da androstenediona é reducido pola 17-beta hidroxiesteroide deshidroxenase para producir a testosterona.
 
A maior parte da produción de testosterona (>95%) nos machos ten lugar nos [[testículo]]s. <ref name="Mooradian_ 1987"/> Tamén a sintetizan en cantidades menores as mulleres nas células da teca dos folículos dos [[ovario]]s, e pola [[placenta]], e na zona reticular do córtex suprarrenal en ambos os sexos. Nos testículos, a testosterona é producida polas [[Célula de Leydig|células de Leydig]].<ref name="pmid58744">{{Cita publicación periódica | autor = Brooks RV | título = Androgens | publicación = Clin Endocrinol Metab |volume= 4 | número = 3 |páxinas= 503–20 |ano= 1975 | mes = November | pmid = 58744 | url =}}</ref> Os testículos tamén conteñen [[Célula de Sertoli|células de Sertoli]] que requiren testosterona para favoreceren a [[espermatoxénese]]. Como a maioría das hormonas, a testosterona chega aos tecidos obxectivo por vía sanguínea, e no sangue a maior parte da testosterona transpórtase ligada a dúas proteínas do plasma, a SHGB (''sex hormone-binding globulin'', [[globulina de unión á hormona sexual]]) e a [[seroalbumina humana|albumina]]. A SHBG liga unha soa molécula de testosterona con alta afinidade, entanto que a albumina liga varias moléculas pero con baixa afinidade. En función destes equilibrios defínese a testosterona libre como a totalidade da non unida, e a testosterona biodispoñible como a total menos a unida á SHBG.
 
=== Regulación ===
[[Ficheiro:Testosterona-ciclo.png|miniatura|dereita|200px|Eixe hipotálamo-hipofisario-testicular]]
Nos homes, a testosterona sintetízase principalmente nas [[Célula de Leydig|células de Leydig]]. O número de células de Leydig está regulado pola [[hormona luteinizante]] (LH) e a [[hormona estimulante dos folículos]] (FSH). A cantidade de testosterona producida polas células de Leydig existentes está baixo o control da LH que regula a expresión da 17-beta hidroxiesteroide deshidroxenase. <ref name="isbn0-9627422-7-9">{{cita libro | autor = Payne AH, O'Shaughnessy P | editor = Payne AH, Hardy MP, Russell LD | título = Leydig Cell | editorial = Cache River Press - Vienna [Il] | ano = 1996 | páxinas = 260–285 | isbn = 0-9627422-7-9 | url = | capítulo = Structure, function, and regulation of steroidogenic enzymes in the Leydig cell }}</ref>
 
A cantidade de testosterona sintetizada é regulada polo eixe hipotálamo-hipofisario-testicular (ver figura da dereita).<ref name="pmid1377467">{{Cita publicación periódica | autor = Swerdloff RS, Wang C, Bhasin S | título = Developments in the control of testicular function | publicación = Baillieres Clin. Endocrinol. Metab. | volume = 6 | número = 2 | páxinas = 451–83 | ano = 1992 | mes = April | pmid = 1377467 | doi = 10.1016/S0950-351X(05)80158-2| url =}}</ref> Cando os niveis de testosterona están baixos, o [[hipotálamo]] libera a [[hormona liberadora da gonadotropina]] (GnRH), a cal á súa vez estimula a [[glándula pituitaria]] para liberar FSH e LH. Estas dúas últimas hormonas estimulan os testículos para sintetizar a testosterona. Finalmente, os altos niveis de testosterona actúan no hipotálamo e a [[hipófise]] por [[retroalimentación negativa]] para inhibir a liberación da GnRH e FSH/LH respectivamente.
 
Factores ambientais que afectan aos niveis de testosterona son:
Liña 33:
* No [[hipogonadismo]] prodúcese menos testosterona.
* A fase do sono de [[movementos oculares rápidos]] incrementa os niveis de testosterona nocturnos.<ref name="pmid18519168">{{Cita publicación periódica | autor = Andersen ML, Tufik S | título = The effects of testosterone on sleep and sleep-disordered breathing in men: its bidirectional interaction with erectile function | publicación = Sleep Med Rev | volume = 12 | número = 5 | páxinas = 365–79 | ano = 2008 | mes = October | pmid = 18519168 | doi = 10.1016/j.smrv.2007.12.003 | url = http://www.sono.org.br/pdf/2008_Andersen_Sleep_Med_Rev.pdf}}</ref>
* O adestramento deportivo de resistencia incrementa os niveis de testosterona; <ref name="url_Marin">{{Cita publicación periódica | autor = Marin DP, Figueira AJ Junior, Pinto LG | título = One session of resistance training may increase serum testosterone and triiodetironine in young men| url = http://journals.lww.com/acsm-msse/Fulltext/2006/05001/One_Session_of_Resistance_Training_May_Increase.2108.aspx| publicación = Medicine & Science in Sports & Exercise | volume = 38 | número = 5 | páxinas = S285}}</ref> porén, en homes de idade avanzada, ese incremento pode ser impedido ao inxerir proteínas.<ref name="pmid18455389">{{Cita publicación periódica | autor = Hulmi JJ, Ahtiainen JP, Selänne H, Volek JS, Häkkinen K, Kovanen V, Mero AA | título = Androgen receptors and testosterone in men--effects of protein ingestion, resistance exercise and fiber type | publicación = J. Steroid Biochem. Mol. Biol. | volume = 110 | número = 1-2 | páxinas = 130–7 | ano = 2008 | mes = May | pmid = 18455389 | doi = 10.1016/j.jsbmb.2008.03.030 | url =}}</ref>
* A deficiencia de [[cinc]] diminúe os niveis de testosterona,<ref name="pmid8875519">{{Cita publicación periódica | autor = Prasad AS, Mantzoros CS, Beck FW, Hess JW, Brewer GJ | título = Zinc status and serum testosterone levels of healthy adults | publicación = Nutrition | volume = 12 | número = 5 | páxinas = 344–8 | ano = 1996 | mes = May | pmid = 8875519 | doi = 10.1016/S0899-9007(96)80058-X| url =}}</ref> pero a sobresuplementación deste non ten efectos nos niveis de testosterona.<ref name="pmid17882141">{{Cita publicación periódica | autor = Koehler K, Parr MK, Geyer H, Mester J, Schänzer W | título = Serum testosterone and urinary excretion of steroid hormone metabolites after administration of a high-dose zinc supplement | publicación = Eur J Clin Nutr | volume = 63 | número = 1 | páxinas = 65–70 | ano = 2009 | mes = January | pmid = 17882141 | doi = 10.1038/sj.ejcn.1602899 | url =}}</ref>
* A [[regalicia]]. Os ingredientes activos da raíz de regalicia, a [[glicirricina]], foron vinculados a unha pequena e clinicamente insignificante diminución nos niveis de testosterona.<ref name="pmid11716893">{{Cita publicación periódica | autor = Josephs RA, Guinn JS, Harper ML, Askari F | título = Liquorice consumption and salivary testosterone concentrations | publicación = Lancet | volume = 358 | número = 9293 | páxinas = 1613–4 | ano = 2001 | mes = November | pmid = 11716893 | doi = 10.1016/S0140-6736(01)06664-8 | url =}}</ref> Polo contrario, un estudo máis recente feito exclusivamente sobre unha mostra feminina pequena encontrou que a administración de regalicia produce unha diminución substancial nos niveis de testosterona.<ref name="pmid15579328">{{Cita publicación periódica | autor = Armanini D, Mattarello MJ, Fiore C, Bonanni G, Scaroni C, Sartorato P, Palermo M | título = Licorice reduces serum testosterone in healthy women | publicación = Steroids | volume = 69 | número = 11-12 | páxinas = 763–6 | ano = 2004 | pmid = 15579328 | doi = 10.1016/j.steroids.2004.09.005 | url =}}</ref>
* [[Antiandróxeno]]s naturais ou artificiais, como o te de ''[[Mentha spicata]]'' reducen os niveis de testosterona. <ref name="pmid17310494">{{Cita publicación periódica | autor = Akdoğan M, Tamer MN, Cüre E, Cüre MC, Köroğlu BK, Delibaş N | título = Effect of spearmint (Mentha spicata Labiatae) teas on androgen levels in women with hirsutism | publicación = Phytother Res | volume = 21 | número = 5 | páxinas = 444–7 | ano = 2007 | mes = May | pmid = 17310494 | doi = 10.1002/ptr.2074 | url =}}</ref><ref name="pmid18804513">{{Cita publicación periódica | autor = Kumar V, Kural MR, Pereira BM, Roy P | título = Spearmint induced hypothalamic oxidative stress and testicular anti-androgenicity in male rats - altered levels of gene expression, enzymes and hormones | publicación = Food Chem. Toxicol. | volume = 46 | número = 12 | páxinas = 3563–70 | ano = 2008 | mes = December | pmid = 18804513 | doi = 10.1016/j.fct.2008.08.027 | url =}}</ref><ref name="pmid19585478">{{Cita publicación periódica | autor = Grant P | título = Spearmint herbal tea has significant anti-androgen effects in polycystic ovarian syndrome. A randomized controlled trial | publicación = Phytother Res | volume = 24 | número = 2 | páxinas = 186–8 | ano = 2010 | mes = February | pmid = 19585478 | doi = 10.1002/ptr.2900 | url =}}</ref>
 
=== Metabolismo ===
Liña 63:
 
* ''Efectos anabólicos''. Inclúen o crecemento da [[Músculo|masa muscular]] e forza, o incremento da [[Densitometría ósea|densidade ósea]] e resistencia do óso, e a estimulación do crecemento lonxitudinal e a maduración dos ósos.
 
* ''Efectos androxénicos''. Inclúen a maduración dos órganos sexuais, particularmente o [[pene]] e a formación do [[escroto]] no feto, e despois do nacemento (xeralmente na [[puberdade]]) unha profundización da voz, crecemento da [[barba]] e pelo axilar. Moitos destes efectos caen na categoría de [[caracteres sexuais secundarios]].
 
Liña 71 ⟶ 70:
# Accións sobre a [[hipófise]]: Por [[retroalimentación negativa]] a testosterona inhibe a secreción das gonadotropinas hipofisarias; concretamente de [[LH]]. A testosterona ou a DHT inhiben tamén no [[hipotálamo]] a produción dos factores de liberación de gonadotropinas cara ao sistema portal hipotálamo-hipofisario. Os factores de liberación ([[GnRH]]) son os que estimulan finalmente a secreción de [[LH]] e [[FSH]] na hipófise anterior. O envellecemento asóciase cunha diminución da función testicular, cunha baixada da concentración de testosterona plasmática e unha diminución do número de [[célula de Leydig|células de Leydig]] intersticiais despois dos 60 anos. Paralelamente, obsérvase un incremento na concentración plasmática de LH e FSH indicando a presenza de factores testiculares que afectan a produción de testosterona.
# Accións metabólicas: Os andróxenos e a testosterona producen en xeral efectos anabólicos e de tipo mineralcorticoide: aumento da síntese de proteínas, incremento da retención de [[nitróxeno]] e balance de N positivo, acción miotrófica (aumento da masa muscular), aumento da estatura corporal (efecto sobre os ósos longos), aumento do peso corporal, retención de [[sodio]], [[cloro]] e [[auga]] (acción mineralcorticoide), retención de [[fósforo (elemento)|fósforo]] e [[potasio]]. As accións anabólicas dos andróxenos poden ser útiles ocasionalmente en terapéutica. As drogas máis usadas pola súa actividade anabólica son derivados da 19-nor-testosterona, a nandrolona, oximetolona, metenolona e estanozolol. A súa utilización, porén, debe ser sumamente prudente polos seus posibles efectos secundarios.
# Estímulo da [[eritropoese]]: A concentración de [[hemoglobina]] é habitualmente de 1 a 2g/dl superior no home adulto ca na muller ou nos nenos. Ademais é frecuente observar unha [[anemia]] moderada en homes hipogonadotrópicos. Os andróxenos estimulan a eritropoese a través dun incremento na produción renal de [[eritropoetina]]. Actualmente, observáronse efectos directos estimulantes da eritropoese en [[cultivo celular|cultivos celulares]] de medula ósea pola testosterona. Demostrouse un aumento do desenvolvemento do número de colonias eritroides BFU-E e CFU-E en placas de cultivo que contiñan testosterona.
 
=== Efectos segundo a idade ===
Liña 77 ⟶ 76:
 
==== Prenatais ====
O desenvolvemento normal mostra por primeira vez un pico de testosterona entre as semanas 11 e 16 de [[xestación]] (concentración algo maior de 230 &nbsp;ng/dl) e ao final da xestación, isto último debido á [[retroalimentación negativa]] na hipófise producido polo elevado nivel de estróxenos maternos. A testosterona do feto descende tras o nacemento a unha concentración aproximada de 75-100 &nbsp;ng/dl.
O segundo pico de testosterona, que chega aos niveis máximos, prodúcese arredor dos 60 días de vida, tras ser estimulada a síntese de gonadotropinas hipofisiarias por un descenso na circulación de estróxenos maternos. <ref> Gill B., Kogan S. Crypstorchidism. Current concepts. Pdiatr Clin North Am 44(5): 1211-1227 (1997)</ref>
 
Os ''efectos androxénicos prenatais'' aparecen entre 4 e 6 semanas de xestación.
Liña 87 ⟶ 86:
 
==== Infancia temperá ====
Os ''efectos androxénicos na infancia temperá'' son os menos entendidos. Nas primeiras semanas de vida do bebé masculino, aumentan os niveis de testosterona. Os niveis mantéñense no rango puberal durante algúns meses, pero normalmente acadan os niveles case indetectables da nenez aos 4-6 meses de vida.<ref name="pmid4715291">{{Cita publicación periódica | autor = Forest MG, Cathiard AM, Bertrand JA | título = Evidence of testicular activity in early infancy | publicación = J. Clin. Endocrinol. Metab. | volume = 37 | número = 1 | páxinas = 148–51 | ano = 1973 | mes = July | pmid = 4715291 | doi = 10.1210/jcem-37-1-148| url =}}</ref><ref name="pmid1379488">{{Cita publicación periódica | autor = Corbier P, Edwards DA, Roffi J | título = The neonatal testosterone surge: a comparative study | publicación = Arch Int Physiol Biochim Biophys | volume = 100 | número = 2 | páxinas = 127–31 | ano = 1992 | pmid = 1379488 | doi = 10.3109/13813459209035274| url =}}</ref> A función deste aumento nos humanos descoñécese. Suxeriuse que está tendo lugar a "masculinización do cerebro", xa que non se identificaron cambios significativos noutras partes do corpo.<ref name="pmid18445234">{{Cita publicación periódica | autor = Dakin CL, Wilson CA, Kalló I, Coen CW, Davies DC | título = Neonatal stimulation of 5-HT(2) receptors reduces androgen receptor expression in the rat anteroventral periventricular nucleus and sexually dimorphic preoptic area | publicación = Eur. J. Neurosci. | volume = 27 | número = 9 | páxinas = 2473–80 | ano = 2008 | mes = May | pmid = 18445234 | doi = 10.1111/j.1460-9568.2008.06216.x | url =}}</ref> Sorprendentemente, o cerebro masculino masculinízase cando a testosterona é aromatizada a [[estróxeno]], o cal cruza a [[barreira hematoencefálica]] e entra no cerebro masculino, entanto que os fetos femininos teñen [[alfa-fetoproteína]]s que se unen aos estróxenos de modo que o cerebro feminino non é afectado. <ref>http://homepage.psy.utexas.edu/homepage/class/psy308/Humm/ReviewofSexualDifferentiation</ref>
 
==== Pre-peripuberais ====
Liña 110 ⟶ 109:
* Pelo axilar.
* A graxa subcutánea diminúe.
* Incremento da forza e masa muscular. <ref name="pmid8637535">{{Cita publicación periódica | autor = Bhasin S, Storer TW, Berman N, Callegari C, Clevenger B, Phillips J, Bunnell TJ, Tricker R, Shirazi A, Casaburi R | título = The effects of supraphysiologic doses of testosterone on muscle size and strength in normal men | publicación = N. Engl. J. Med. | volume = 335 | número = 1 | páxinas = 1–7 | ano = 1996 | mes = July | pmid = 8637535 | doi = 10.1056/NEJM199607043350101| url =}}</ref>
* Profundización da voz.
* Crecemento da [[noz de Adán]].
Liña 116 ⟶ 115:
* Crecemento da [[mandíbula]], das cellas, do queixo, e do nariz, e remodelación dos contornos dos ósos faciais.
* Os ombros vólvense máis amplos e a caixa torácica expándese.
* Terminación da maduración ósea e crecemento óseo. Isto ocorre indirectamente por medio dos [[Metabolito|metabolitosmetabolito]]s do [[estradiol]], polo que ten lugar de xeito máis gradual nos homes ca nas mulleres.
 
==== Adultos ====
Liña 127 ⟶ 126:
* Enerxía física e mental.
* Mantemento do trofismo muscular.
* A testosterona regula a poboación dos receptores [[tromboxano|tromboxano A<sub>2</sub>]] en [[megacariocito]]s e [[plaqueta]]s e, por tanto, a agrupación de plaquetas en humanos. <ref name="pmid15820970">{{Cita publicación periódica | autor = Ajayi AA, Halushka PV | título = Castration reduces platelet thromboxane A2 receptor density and aggregability | publicación = QJM |volume= 98 | número = 5 |páxinas= 349–56 |ano= 2005 | mes = May | pmid = 15820970 | doi = 10.1093/qjmed/hci054 | url =}}</ref><ref name="pmid7758179">{{Cita publicación periódica | autor = Ajayi AA, Mathur R, Halushka PV | título = Testosterone increases human platelet thromboxane A2 receptor density and aggregation responses | publicación = Circulation | volume = 91 | número = 11 | páxinas = 2742–7 | ano = 1995 | mes = June | pmid = 7758179 | url =}}</ref>
* A testosterona non aumenta os riscos de [[cáncer de próstata]]. Nas persoas sometidas a terapia de privación de testosterona, os incrementos de testosterona superiores aos niveis de castrado incrementan a rapidez de propagación dun cáncer prostático xa existente. <ref name="pmid19011298">{{Cita publicación periódica | autor = Morgentaler A, Schulman C | título = Testosterone and prostate safety | publicación = Front Horm Res | volume = 37 | número = | páxinas = 197–203 | ano = 2009 | pmid = 19011298 | doi = 10.1159/000176054 | url =}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica | autor = Rhoden, E.L., M.A. Averbeck, and P.E. Teloken | título = Androgen replacement in men undergoing treatment for prostate cancer | publicación = J Sex Med | volume = 5 | número = 9 | páxinas = 2202–8 | ano = 2008 | doi = 10.1111/j.1743-6109.2008.00925.x | pmid = 18638000}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica | autor = Morgentaler, A. and A.M. Traish | título = Shifting the paradigm of testosterone and prostate cancer: the saturation model and the limits of androgen-dependent growth | publicación = Eur Urol | volume = 55 | número = 2 | páxinas = 310–20 | ano = 2009 | doi = 10.1016/j.eururo.2008.09.024 | pmid = 18838208}}</ref>
* Estudos recentes mostraron resultados contraditorios sobre a importancia da testosterona no mantemento da saúde [[Aparato circulatorio|cardiovascular]]. <ref name="pmid17285783">{{Cita publicación periódica | autor = Haddad RM, Kennedy CC, Caples SM, Tracz MJ, Boloña ER, Sideras K, Uraga MV, Erwin PJ, Montori VM | título = Testosterone and cardiovascular risk in men: a systematic review and meta-analysis of randomized placebo-controlled trials | publicación = Mayo Clin. Proc. | volume = 82 | número = 1 | páxinas = 29–39 | ano = 2007 | mes = January | pmid = 17285783 | doi = 10.4065/82.1.29| url =}}</ref><ref name="pmid19464009">{{Cita publicación periódica | autor = Jones TH, Saad F | título = The effects of testosterone on risk factors for, and the mediators of, the atherosclerotic process | publicación = Atherosclerosis | volume = 207| número = 2| páxinas = 318–27| ano = 2009 | mes = April | pmid = 19464009 | doi = 10.1016/j.atherosclerosis.2009.04.016 | url =}}</ref> Porén, manter niveis normais de testosterona en homes anciáns mellora varios parámetros que se pensa que reducen o risco de enfermidades cardiovasculares, tales como o incremento da masa magra, diminución da graxa visceral, diminución do [[colesterol]] total, e o control sobre os niveis glicémicos.<ref name="pmid18488876">{{Cita publicación periódica | autor = Stanworth RD, Jones TH | título = Testosterone for the aging male; current evidence and recommended practice | publicación = Clin Interv Aging | volume = 3 | número = 1 | páxinas = 25–44 | ano = 2008 | pmid = 18488876 | pmc = 2544367 | url =}}</ref>
* En certas condicións a testosterona pode que teña un papel na regulación da resposta de "loita ou fuxida". <ref name="pmid16928375"/>
* Namorarse diminúe os niveis de testosterona nos homes, pero increméntaos nas mulleres. <ref name="pmid15177709">{{Cita publicación periódica | autor = Marazziti D, Canale D | título = Hormonal changes when falling in love | publicación = Psychoneuroendocrinology | volume = 29 | número = 7 | páxinas = 931–6 | ano = 2004 | mes = August | pmid = 15177709 | doi = 10.1016/j.psyneuen.2003.08.006 | url =}}</ref> Comprobouse que cando a testosterona e as [[endorfina]]s no [[seme]] exaculado chegan á parede do [[cérvix uterino]] despois dunha relación sexual, as mulleres reciben un golpe de testosterona, [[endorfina]], e [[oxitocina]], e os homes despois do orgasmo experimentan un incremento de endorfinas e un incremento marcado nos niveis de oxitocina. <ref>{{Cita publicación periódica | pmid = 15177709 | doi=10.1016/j.psyneuen.2003.08.006 |volume=29 | número=7 | título=Hormonal changes when falling in love |ano=2004 | autor=Marazziti D, Canale D |páxinas=931–6}}</ref>
* Estudos recentes suxiren que os niveis de testosterona teñen un papel importante na toma de riscos durante decisións financeiras. <ref name="pmid19706398">{{Cita publicación periódica | autor = Sapienza P, Zingales L, Maestripieri D | título = Gender differences in financial risk aversion and career choices are affected by testosterone | publicación = Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. | volume = 106 | número = 36 | páxinas = 15268–73 | ano = 2009 | mes = September | pmid = 19706398 | doi = 10.1073/pnas.0907352106 | url = | pmc = 2741240 |bibcode = 2009PNAS..10615268S}}</ref><ref name="Apicella_2008">{{Cita publicación periódica | autor = Apicella CL, Dreber A, Campbell B, Gray PB, Hoffman M, Little AC | título = Testosterone and financial risk preferences | publicación = Evolution and Human Behavior | volume = 29 | número = 6 | páxinas = 384–390 | ano = 2008 | mes = November | pmid = | doi = 10.1016/j.evolhumbehav.2008.07.001 | url =}}</ref>
* A administración de testosterona fai aos homes máis egoístas. <ref name="Zak_2009">{{Cita publicación periódica | autor = Zak PJ, et al. | título = Testosterone administration decreases generosity in the ultimatum game| publicación = PLoS ONE | volume = 4 | páxinas = e8330 | ano = 2009 | pmid = | doi = 10.1371/journal.pone.0008330 | url = http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0008330|bibcode = 2009PLoSO...4.8330Z}}</ref>
* A paternidade tamén diminúe os niveis de testosterona nos homes, suxerindo que os cambios no comportamento e emocionais promoven o cuidado paternal.<ref>{{Cita publicación periódica | autor = Berg SJ, Wynne-Edwards KE |ano= 2001 | título = Changes in testosterone, cortisol, and estradiol levels in men becoming fathers | url = | publicación = Mayo Clinic Proceedings | volume = 76 | número = 1| páxinas = 582–592}}</ref>
* Nalgúns animais (as aves [[Tetraoninae|tetraoninas]] e os [[lagarto áxil|lagartos áxiles]]), os niveis altos de testosterona foron relacionados cunha redución na actividade do [[sistema inmunitario]]. <ref name="Braude_1999">{{Cita publicación periódica | autor = Braude S, Tang-Martinezb Z, Taylor GT | título = Stress, testosterone, and the immunoredistribution hypothesis | publicación = Behavioral Ecology | volume = 10 | número = 3 | páxinas = 345–350 | ano = 1999 | mes = March| doi = 10.1093/beheco/10.3.345| url = http://beheco.oxfordjournals.org/cgi/content/full/10/3/345}}</ref><ref name="pmid11413653">{{Cita publicación periódica | autor = Olsson M, Wapstra E, Madsen T, Silverin B | título = Testosterone, ticks and travels: a test of the immunocompetence-handicap hypothesis in free-ranging male sand lizards | publicación = Proc. Biol. Sci. | volume = 267 | número = 1459 | páxinas = 2339–43 | ano = 2000 | mes = November | pmid = 11413653 | pmc = 1690810 | doi = 10.1098/rspb.2000.1289 | url =}}</ref>
 
=== Cerebro ===
O cerebro vese afectado pola diferenciación sexual creada pola testosterona;<ref name="pmid19403051"/> o [[encima]] [[aromatase]] converte a testosterona en [[estradiol]] que é o responsable da masculinización do cerebro dos roedores machos. Nos humanos, a masculinización do cerebro fetal parece estar asociada con receptores androxénicos funcionais, tal como se observou en pacientes con enfermidades xenéticas que afectan á formación de andróxenos ou ao funcinamento dos receptores androxénicos. <ref name="pmid11534997">{{Cita publicación periódica | autor = Wilson JD | título = Androgens, androgen receptors, and male gender role behavior | publicación = Horm Behav | volume = 40 | número = 2 | páxinas = 358–66 | ano = 2001 | mes = September | pmid = 11534997 | doi = 10.1006/hbeh.2001.1684 | url =}}</ref>
 
Hai algunhas diferenzas entre o cerebro masculino e feminino, posiblemente resultado de niveis distintos de testosterona, unha delas é o tamaño: o cerebro humano masculino é, en promedio, máis grande. <ref>{{Cita publicación periódica| autor = Cosgrove, KP , Mazure CM, Staley JK | url = http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0006322307001989 | título = Evolving knowledge of sex differences in brain structure, function, and chemistry. | ano = 2007 | publicación = Biol Psychiat | volume = 62 | páxinas = 847–55 | pmid = 17544382 | doi = 10.1016/j.biopsych.2007.03.001 | número = 8 | pmc= 2711771}}</ref> Nun estudo danés de 2003, encontrouse que os homes tiñan 176.000&nbsp;km de fibras mielinizadas á idade de 20, entanto que as mulleres tiñan un total de 149.000&nbsp;km.<ref name="Marner">Marner L, Nyengaard JR, Tang Y, Pakkenberg B. (2003). Marked loss of myelinated nerve fibers in the human brain with age. J Comp Neurol. 462(2):144-52. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12794739] PMID 12794739</ref> Porén, as mulleres teñen máis conexións dendríticas entre as células do cerebro.<ref name = "jcn1999" >{{cita libro | autor = Rabinowicz T, Dean DE, Petetot JM, de Courten-Myers GM | título = Gender differences in the human cerebral cortex: more neurons in males; more processes in females. | editor = Journal of Child Neurology - Lausanne, Switzerland |ano = 1999 |url = http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10073431?dopt=Abstract }}</ref>
 
Un estudo realizado en 1996 non encontrou ningún efecto a curto prazo no estado de ánimo ou comportamento pola administración de doses suprafisiolóxicas de testosterona durante 10 semanas en 43 homes saudables.<ref name="pmid8637535"/> Outro estudo encontrou unha correlación entre a testosterona e a tolerancia de risco na elección de carreira entre as mulleres.<ref>[http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=112334459 Testosterone Affects Some Women's Career Choices]</ref>
Liña 146 ⟶ 145:
A literatura científica suxire que a atención, memoria, e habilidade espacial son funcións cognitivas afectadas pola testosterona en humanos. Algunhas evidencias preliminares suxiren que os niveis baixos de testosterona poden ser un factor de risco para a deterioración de habilidades cognitivas e posiblemente para a [[demencia]] do tipo [[Alzheimer]],<ref name="pmid15582279">{{Cita publicación periódica | autor = Hogervorst E, Bandelow S, Combrinck M, Smith AD | título = Low free testosterone is an independent risk factor for Alzheimer's disease | publicación = Exp. Gerontol. | volume = 39 | número = 11-12 | páxinas = 1633–9 | ano = 2004 | pmid = 15582279 | doi = 10.1016/j.exger.2004.06.019 | url =}}</ref><ref name="pmid14745052">{{Cita publicación periódica | autor = Moffat SD, Zonderman AB, Metter EJ, Kawas C, Blackman MR, Harman SM, Resnick SM | título = Free testosterone and risk for Alzheimer disease in older men | publicación = Neurology | volume = 62 | número = 2 | páxinas = 188–93 | ano = 2004 | mes = January | pmid = 14745052 | url =}}</ref> o cal é un argumento chave na medicina para a [[prolongación da vida]] e o uso da testosterona en terapias antienvellecemiento. Porén, gran parte da literatura suxire unha relación curvilineal ou mesmo cuadrática entre o rendemento espacial e a testosterona circulante,<ref name="pmid8817730">{{Cita publicación periódica | autor = Moffat SD, Hampson E | título = A curvilinear relationship between testosterone and spatial cognition in humans: possible influence of hand preference | publicación = Psychoneuroendocrinology | volume = 21 | número = 3 | páxinas = 323–37 | ano = 1996 | mes = April | pmid = 8817730 | doi = 10.1016/0306-4530(95)00051-8 | url =}}</ref> onde tanto a hiposecreción coma a hipersecreción de andróxenos teñen un efecto negativo na cognición, como se indicou arriba.
 
A diminucuión na produción de testosterona é unha consecuencia normal do envellecemento nos homes. Unha posible consecuencia disto é o incremento do risco do desenvolvemento do [[Alzheimer]]. <ref name="pmid16785599">{{Cita publicación periódica | autor = Pike CJ, Rosario ER, Nguyen TV | título = Androgens, aging, and Alzheimer's disease | publicación = Endocrine | volume = 29 | número = 2 | páxinas = 233–41 | ano = 2006 | mes = April | pmid = 16785599 | doi = 10.1385/ENDO:29:2:233 | url =}}</ref><ref name="pmid15383512">{{Cita publicación periódica | autor = Rosario ER, Chang L, Stanczyk FZ, Pike CJ | título = Age-related testosterone depletion and the development of Alzheimer disease | publicación = JAMA | volume = 292 | número = 12 | páxinas = 1431–2 | ano = 2004 | mes = September | pmid = 15383512 | doi = 10.1001/jama.292.12.1431-b | url =}}</ref>
 
=== Agresión ===
Liña 168 ⟶ 167:
 
=== Tendencia nos países occidentais ===
Análises recentes mostran que os niveis medios de testosterona están diminuíndo nos homes de todas as idades nos países occidentais. <ref name="pmid17062768">{{Cita publicación periódica | author = Travison TG, Araujo AB, O'Donnell AB, Kupelian V, McKinlay JB | title = A population-level decline in serum testosterone levels in American men | journal = J. Clin. Endocrinol. Metab. | volume = 92 | issue = 1 | pages = 196–202 | year = 2007 | pmid = 17062768 | doi = 10.1210/jc.2006-1375}}</ref><ref name="Dindyal_2007">{{Cita publicación periódica | author = Dindyal S | title=The sperm count has been decreasing steadily for many years in Western industrialised countries: Is there an endocrine basis for this decrease? | journal=The Internet Journal of Urology | volume=2 | issue=1 | pages=1–21 | year=2007 | url=http://www.ispub.com/ostia/index.php?xmlFilePath=journals/iju/vol2n1/sperm.xml}}</ref> Para explicar esta redución propuxéronse varias teorías desde o incremento da [[obesidade]] á exposición a [[disruptor endócrino|disruptores endócrinos]]. <ref name="pmid17209224">{{Cita publicación periódica | author = Bhasin S | title = Secular decline in male reproductive function: Is manliness threatened? | journal = J. Clin. Endocrinol. Metab. | volume = 92 | issue = 1 | pages = 44–5 | year = 2007 | pmid = 17209224 | doi = 10.1210/jc.2006-2438 | url =}}</ref>
 
=== Insuficiencia ===
A ''insuficiencia de testosterona'' (tamén chamada ''hipotestosteronismo'' ou ''hipotestosteronemia'') é unha produción de testosterona anormalmente baixa. Pode ocorrer por disfunción testicular ([[hipogonadismo primario]]) ou disfunción hipotalámico-hipofisaria ([[hipogonadismo secundario]]) e pode ser conxénita ou adquirida. <ref>{{Cita publicación periódica |author=Gould DC, Petty R |title=The male menopause: does it exist?: For: Some men need investigation and testosterone treatment |journal=West. J. Med. |volume=173 |issue=2 |pages=76–8 |year=2000 |pmid=10924412 |pmc=1070997 |doi= 10.1136/ewjm.173.2.76|url=}}</ref> Unha forma adquirida de hipotestosteronismo é o declive dos niveis de testosterona que ocorre co envellecemento, ás veces chamada "[[andropausia]]".
 
== Usos médicos ==
Liña 177 ⟶ 176:
O uso orixinal e principal da testosterona é para o tratamento de homes con [[hipogonadismo]] con niveis de produción de testosterona endóxena moi baixa ou nula. O tratamento axeitado para este trastorno é a terapia de reemprazo hormonal (terapia de reemprazo de testosterona [TRT]), que mantén os niveis de testosterona dentro do rango normal.
 
Porén, a través dos anos, como todas as hormonas, a testosterona e outros [[esteroide anabólico|esteroides anabólicos]] tamén foron utilizados para tratar outras condicións e propósitos ademais do reemprazo, con éxitos variables pero cunha maior taxa de efectos secundarios. Exemplos son a redución da [[infertilidade]], corrixir a falta de líbido ou [[disfunción eréctil]], corrixir a [[osteoporose]], promover a ampliación do pene, fomentar o crecemento da altura, estimular a [[medula ósea]], reverter os efectos da [[anemia]], e ata para a estimulación do apetito. A finais da década de 1940, a testosterona estaba sendo promocionada como unha droga milagrosa antienvellecemento. <ref name = "de Kruif_1945" >{{cita libro | autor = de Kruif P | título = The Male Hormone | editorial = Harcourt, Brace|lugar= New York |ano = 1945 | isbn = }}</ref> A diminución nos niveis de testosterona coa idade espertou o interese pola terapia de reemprazo de [[andróxenos]].
 
Para aproveitar a vantaxe dos seus efectos virilizantes, a testosterona (ou os antiandróxenos, segundo os casos) son a miúdo administrados a transexuais para promover o cambio de sexo.
 
Os parches de testosterona son efectivos para tratar a [[libido]] baixa nas mulleres post-menopáusicas. <ref name="Davis_2008">{{Cita publicación periódica | autor = Davis SR, Moreau M, Kroll R, Bouchard C, Panay N, Gass M, Braunstein GD, Hirschberg AL, Rodenberg C, Pack S, Koch H, Moufarege A, Studd J | título = Testosterone for low libido in postmenopausal women not taking estrogen | publicación = N. Engl. J. Med. |volume= 359 | número = 19 |páxinas= 2005–17 |ano= 2008 | mes = November | pmid = 18987368 | doi = 10.1056/NEJMoa0707302 | url = | last12 = Moufarege | first12 = A | last13 = Studd | first13 = J | last14 = Aphrodite Study | first14 = Team}}</ref> As mulleres tamén poden usar terapias de testosterona para o tratamento ou prevención da perda de densidade ósea e masa muscular e para trataren certos tipos de depresión e estados de baixa enerxía. As mulleres baixo terapia de testosterona poden experimentar unha subida de ''peso'' sen un incremento na graxa corporal debido a cambios na densidade ósea e muscular. A maioría dos efectos indesexados da terapia de testosterona poden ser controlados con estratexias de redución de pilosidade, prevención de acne etc. Existe un risco teórico de que a terapia de testosterona poida incrementar o risco de cancro de mama ou xinecolóxico, e requírese máis investigación sobre este aspecto para definir mellor os riscos. <ref name="Davis_2008"/>
 
=== Terapia de substitución de andróxenos ===
Os niveis de testosterona nos humanos diminúen gradualmente coa idade. A significancia desta diminución é discutible (ver [[andropausia]]). Hai un desacordo sobre cando tratar aos homes de idade coa terapia de substitución de testosterona. A posición da Sociedade Americana de Androloxía respecto ao tema é que "a terapia de substitución de testosterona en homes de idade está indicada cando están presentes síntomas clínicos e signos que suxiren unha [[Hipogonadismo|deficiencia androxénica]] e niveis baixos de testosterona." <ref name="pmid16474019">{{Cita publicación periódica | título = Testosterone replacement therapy for male aging: ASA position statement | publicación = J. Androl. | volume = 27 | número = 2 | páxinas = 133–4 | ano = 2006 | pmid = 16474019 | url =}}</ref> A Asociación Americana de Endocrinólogos Clínicos di que "o [[hipogonadismo]] defínese cando os niveis de testosterona libre están debaixo do limite inferior do rango normal para adultos xoves. Antes, a diminución relacionada coa idade da testosterona libre foi algunha vez aceptada como normal, pero na actualidade non é considerada normal." <ref name="pmid12917096">{{Cita publicación periódica | autor = Guay AT, Spark RF, Bansal S, Cunningham GR, Goodman NF, Nankin HR, Petak SM, Perez JB | título = American Association of Clinical Endocrinologists medical guidelines for clinical practice for the evaluation and treatment of male sexual dysfunction: a couple's problem--2003 update | publicación = Endocr Pract | volume = 9 | número = 1 | páxinas = 77–95 | ano = 2003 | pmid = 12917096 | url =http://www.aace.com/pub/pdf/guidelines/sexdysguid.pdf}}</ref>
 
Non existe unha concordancia total sobre o límite inferior de nivel de testosterona a partir do que se pode considerar que se trata dun caso de [[hipogonadismo]]; actualmente non existen estándares sobre cando tratar ás mulleres. A testosterona pode medirse como "libre" (é dicir, biodispoñible e non unida) ou máis comunmente, como "total" (incluíndo a porcentaxe que está quimicamente unida e non dispoñible). Por exemplo, nos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]], os niveis de testosterona total dun home por debaixo de 300&nbsp;ng/dL (nunha mostra tomada pola mañá) son xeralmente considerados baixos. <ref name="urlMedlinePlus Medical Encyclopedia: Testosterone">{{cita web | url = http://www.nlm.nih.gov/MEDLINEPLUS/ency/article/003707.htm | título = Testosterone | autor = Holt EH, Zieve D | ano = 18-03-2008 | obra = MedlinePlus Medical Encyclopedia | editor = U.S. National Library of Medicine | data-acceso= 17-07-2009}}</ref> A identificación unicamente polos síntomas de niveis inadecuados de testosterona nun home que envellece pode ser difícil.
 
A terapia de substitución pode facerse con frascos inxectables, parches transdérmicos e xeles, pellets subcutáneos, e terapia oral. Efectos adversos da suplementación de testosterona inclúen efectos secundarios menores tales como acne e pel aceitosa, e complicacións máis significativas tales como o incremento do [[hematocrito]] que require unha [[venopunción]] para o seu tratamento, a exacerbación da [[síndrome de apnea do sono]] e unha aceleración no crecemento dun [[cáncer de próstata|cáncer prostático]] preexistente en individuos que se someteron a privación androxénica. Outro efecto adverso pode ser a perda significativa do cabelo e/ou o adelgazamento do pelo. Isto podería previrse usando ''Propecia'' (''[[Finasteride]]''), que inhibe o encima [[5-alfa redutase]] (responsable da conversión da testosterona a [[dihidrotestosterona|DHT]]), durante o tratamento. A testosterona exóxena tamén causa a supresión da [[espermatoxénese]] e pode levar á esterilidade. <ref name="pmid1977002">{{Cita publicación periódica | título = Contraceptive efficacy of testosterone-induced azoospermia in normal men. World Health Organization Task Force on methods for the regulation of male fertility | publicación = Lancet | volume = 336 | número = 8721 | páxinas = 955–9 | ano = 1990 | mes = October | pmid = 1977002 | doi = 10.1016/0140-6736(90)92416-F | url =}}</ref> Recoméndase que os médicos busquen un cáncer de próstata cun exame rectal dixital e un chequeo dos niveis de PSA ([[antíxeno prostático específico]]) antes de empezar a terapia, e monitorear de preto os niveis de PSA e hematocrito durante a terapia.
 
=== Beneficios ===
Unha terapia de testosterona apropiada pode mellorar o tratamento da [[diabetes mellitus]] tipo 2. <ref name="pmid18772488">{{Cita publicación periódica | autor = Traish AM, Saad F, Guay A | título = The dark side of testosterone deficiency: II. Type 2 diabetes and insulin resistance | publicación = J. Androl. | volume = 30 | número = 1 | páxinas = 23–32 | ano = 2009 | pmid = 18772488 | doi = 10.2164/jandrol.108.005751 | url =}}</ref> Os baixos niveis de testosterona tamén favorecen o risco de desenvolver o [[Alzheimer]]. <ref name="pmid16785599"/><ref name="pmid15383512"/>
 
Aínda cómpren estudos de gran escala para avaliar a eficacia e seguridade a longo prazo da testosterona. <ref name="url_ Cunningham">{{cita web | url = http://www.endocrinetoday.com/view.aspx?rid=29171 | título = Testosterone treatment in aging men | autor = Cunningham GR | ano = 25-06-2008 | obra = | editor = EndocrineToday.com | data-acceso= 17-07-2009}}</ref>
 
=== Efectos adversos ===
A suplementación de testosterona exóxena pode supoñer unha serie de riscos para a saúde. A [[fluoximesterona]] e [[metiltestosterona]] son derivados sintéticos da testosterona. A [[fluoximesterona]] e [[metiltestosterona]] xa non se prescriben dado os seus pobres historiais de seguridade, e o reemprazo de testosterona en homes posúe un rexistro de seguridade moi bo como o demostran máis de 60 anos de uso médico en homes con hipogonadismo.
 
Os principais efectos adversos do uso de andróxenos que se teñen observado, sobre todo en tratamentos de longa duración e altas doses, son os seguintes:
Liña 208 ⟶ 207:
 
=== Uso atlético ===
A testosterona é ás veces utilizada polos atletas coa fin de mellorar o seu rendemento, e considérase na maioría dos deportes unha forma de [[dopaxe]]. Existen varios métodos de aplicación da testosterona, como inxeccións intramusculares, parches e xeles transdérmicos, e pellets implantables.
 
O [[esteroide anabólico|esteroides anabolizantes]] (como a testosterona) tamén se teñen utilizado para mellorar o desenvolvemento muscular, forza, ou resistencia. Fano directamente ao incrementaren a [[síntese de proteínas|síntese proteica]] nos músculos. Como resultado, as fibras musculares fanse máis grandes e repáranse máis rápido ca as dunha persoa promedio.
Liña 219 ⟶ 218:
 
=== Vías de administración ===
Existen moitas vías de administración da testosterona. As formas de testosterona para a administración humana que están dispoñibles actualmente son inxectables (como cipionato ou enantato de testosterona en aceite),<ref name="urlTestosterone Information from Drugs.com">{{cita web | url = http://www.drugs.com/testosterone.html | título = Testosterone Information | obra = | editorial = Drugs.com }}</ref> orais, bucais,<ref name="urlStriant Official FDA information, side effects and uses.">{{cita web | url = http://www.drugs.com/pro/striant.html | título = Striant Official FDA information, side effects and uses. | obra = | editorial = Drugs.com }}</ref> parches transdérmicos cutáneos, cremas transdérmicas, xeles,<ref name="urlAndroGel Official FDA information, side effects and uses.">{{cita web | url = http://www.drugs.com/pro/androgel.html | título = AndroGel Official FDA information, side effects and uses. | obra = | editorial = Drugs.com }}</ref><ref name="urlTestim (patches and gel) medical facts from Drugs.com">{{cita web | url = http://www.drugs.com/mtm/testim-patches-and-gel.html | título = Testim (patches and gel) medical facts | obra = | editorial = Drugs.com }}</ref> e pellets (gránulos) implantables. <ref name="urlwww.slatepharma.com">{{cita web | url = http://www.slatepharma.com/wp-content/uploads/2008/12/testopelpi.pdf | título = Testopel Pellets | obra = | editorial = www.slatepharma.com |urlarquivo=http://web.archive.org/web/20100215164743/http://www.slatepharma.com/wp-content/uploads/2008/12/testopelpi.pdf|dataarquivo=2010-02-15}}</ref> Estanse desenvolvendo tamén métodos ''roll-on'' e aerosoles nasais.
 
== Análogos sintéticos ==
Os derivados da testosterona orixínanse a partir de modificacións da súa estrutura química.
 
A) Testosterona oral: O agregado de grupos [[Grupo metilo|metilos]] en C-1, C-7 e C-17 aumenta a actividade biolóxica. A 17-alfa-metiltestosterona é un derivado especial porque conserva a súa acción androxénica e é activa por vía oral. A [[fluoximesterona]] é un derivado fluorado en C9 da metiltestosterona. Estes derivados [[alquilación|alquilados]] da testosterona son metabolizados lentamente no [[fígado]], despois da súa absorción oral. Porén, a [[hepatotoxicidade]], ictericia colestásica principalmente, e a incidencia de [[adenocarcinoma hepático]] aumenta en pacientes tratados durante períodos prolongados de tempo con estes andróxenos 17-alquil-substituídos. A testosterona natural, polo contrario, sofre unha rápida degradación no seu primeiro paso polo fígado e non produce practicamente estes efectos adversos.
 
B) Testosterona parenteral: A esterificación da testosterona no OH no C-17 aumenta a liposolubilidade da testosterona e prolonga a súa acción. O propionato de testosterona é particularmente activo por vía parenteral e de acción relativamente curta (1-2 días). O ciclopentilpropionato ou cipionato e o enantato son andróxenos de acción prolongada. Administrados por vía intramuscular profunda producen efectos androxénicos durante 2 ou 3 semanas. Os ésteres son convertidos en testosterona libre na circulación. A testosterona administrouse tamén por vía subcutánea e ultimamente está a administrarse tamén por vía transdérmica a través dun parche autoadhesivo que se aplica na pel do [[escroto]] aproveitando que nesta superficie a absorción é considerablemente maior ca no resto da pel (''Testoderm''). Aínda que tamén hai parches que se deben aplicar noutras partes do corpo como o abdome ou as coxas (''Androderm''). Existen tamén xeles de recente aparición de aplicación transdérmica (''Testim'' e ''Testogel'').
 
== Fármacos relacionados ==
Algúns fármacos teñen como obxectivo indirecto a testosterona e utilízanse como tratamento de certas doenzas. Por exemplo, os [[inhibidor da 5-alfa-redutase|inhibidores da 5-alfa-redutase]], como o ''[[finasteride]]'' inhibe a conversión da testosterona en [[dihidrotestosterona]] (DHT), un metabolito que é máis potente ca a testosterona. <ref name="pmid15853706">{{Cita publicación periódica | author = Bratoeff E, Cabeza M, Ramirez E, Heuze Y, Flores E | title = Recent advances in the chemistry and pharmacological activity of new steroidal antiandrogens and 5 alpha-reductase inhibitors | journal = Curr. Med. Chem. | volume = 12 | issue = 8 | pages = 927–43 | year = 2005 | pmid = 15853706 | doi = 10.2174/0929867053507306| url =}}</ref> Estes inhibidores da 5-alfa-redutase usáronse para tratar varias condicións asociadas cos andróxenos, como a [[alopecia androxenética]], [[hirsutismo]], [[hiperplasia prostática benigna]], e [[cáncer de próstata]].<ref name="pmid15853706"/> Alternativamente, os [[antagonista da hormona liberadora da gonadotropina|antagonistas da GnRH]] únense aos [[receptor da hormona liberadora da gonadotropina|receptores da GnRH]] da [[glándula hipófise|glándula pituitaria]], bloqueando a liberación de [[hormona luteinizante]] (LH) e de [[hormona estimulante dos folículos]] (FSH) na pituitaria. <ref name="pmid17237842">{{Cita publicación periódica | author = Engel JB, Schally AV | title = Drug Insight: clinical use of agonists and antagonists of luteinizing-hormone-releasing hormone | journal = Nat Clin Pract Endocrinol Metab | volume = 3 | issue = 2 | pages = 157–67 | year = 2007 | pmid = 17237842 | doi = 10.1038/ncpendmet0399 | url =}}</ref> Nos homes, a redución da LH leva a unha rápida supresión da liberación de testosterona nos [[testículo]]s. Os antagonistas da GnRH utilizáronse para o tratamento do cáncer prostático.
 
== Historia ==
No século XIX certas accións testiculares foron asociadas cunha fracción do sangue circulante (que hoxe sabemos contiña unha familia de hormonas androxénicas) nos traballos iniciais sobre a castración de aves e trasplante testicular feitas por [[Arnold Adolph Berthold]] (1803–1861).<ref name="Berthold_1849">{{Cita publicación periódica |author = Berthold AA | title = Transplantation der Hoden | trans_title = Transplantation of testis | language = German | journal = Arch. Anat. Physiol. Wissensch. |volume = 16 |issue = |pages = 42–6 | year = 1849 | pmid = | doi= | url =}}</ref> A investigación sobre a acción da testosterona recibiu un breve pulo en 1889, cando o profesor de Harvard [[Charles-Édouard Brown-Séquard]] (1817–1894), entón en París, se autoinxectou subcutaneamente un “elixir de rexuvenecemento”, que consistía nun extracto de testículo de testículo de can e de cobaia. Informou na revista ''The Lancet'' que o seu vigor e sensación de benestar se recobraran claramente pero, como era previsible, os efectos eran transitorios <ref name="Brown-Sequard_1889">{{Cita publicación periódica |author = Brown-Sequard CE | title = The effects produced on man by subcutaneous injections of liquid obtained from the testicles of animals |language = | journal = Lancet |volume = 2 | issue = 3438|page = 105| year = 1889 | doi = 10.1016/S0140-6736(00)64118-1| url =}}</ref> (e principalmente baseados no efecto placebo), e as esperanzas de Brown-Séquard sobre este composto cesaron. Ao sufrir a ridiculización por parte dos seus colegas, os seus traballos sobre os mecanismos e efectos dos andróxenos nos seres humanos foron abandonados tanto por Brown-Séquard coma polas seguintes xeracións de bioquímicos durante os seguintes 40 anos.
 
Non se reanudaron os traballos ata que en 1927 o profesor de Fisioloxía da Universidade de Chicago Fred C. Koch e o seu discípulo, Lemuel McGee, extraeron 20&nbsp;mg unha substancia a partir de 40 libras de testículos bovinos, a cal, cando se administraba a galos, porcos e ratas castrados, facía que se remasculinizasen. <ref name="Gallagher_Koch_1929">{{Cita publicación periódica | author = Gallagher TF, Koch FC | title = The testicular horomone |journal = J. Biol. Chem. | volume = 84 | issue = 2 | pages = 495–500 | year = 1929 | pmid = | doi = | url =}}</ref> O grupo de Ernst Laqueur na Universidade de Amsterdam purificou a testosterona a partir de testículos bovinos dun modo similar en 1934. Mais a obtención de suficientes cantidades da hormona de tecidos animais que permitisen facer estudos serios en humanos conseguírona tres compañías farmacéuticas europeas: [[Schering]] (de Alemaña), [[Organon International|Organon]] (de Holanda) e [[Ciba]] (de Suiza), que desenvolveron na década de 1930 estudos a gran escala con esteroides.
[[Ficheiro:Lavoslav Ružićka 1939.jpg|miniatura|180px|Leopold Ružićka.]]
O grupo holandés foi o primeiro en illar a hormona e identificala en 1935, e publicou o achado nun artigo titulado "Sobre a hormona cristalina masculina dos testículos (testosterona)". <ref name="David_1935">{{Cita publicación periódica | author = David KG., Dingemanse E, Freud J. Laqueur E | title = Über krystallinisches mannliches Hormon aus Hoden (Testosteron) wirksamer als aus harn oder aus Cholesterin bereitetes Androsteron | trans_title = On crystalline male hormone from testicles (testosterone) effective as from urine or from cholesterol | language = German | journal = Hoppe Seylers Z Physiol Chem | volume = 233 | issue = 5–6| page = 281 | year = 1935 | pmid = | doi = 10.1515/bchm2.1935.233.5-6.281| url =}}</ref> Denominaron a hormona ''testosterona'', termo formado coas raíces das palabras ''[[testículo]]'' e ''[[esterol]]'', e o sufixo ''ona'' propio das ''[[cetona]]s''. A estrutura foi dilucidada por [[Adolf Butenandt]] da compañía alemá Schering. <ref name="Butenandt_1935a">{{Cita publicación periódica | author = Butenandt A, Hanisch G | title = Umwandlung des Dehydroandrosterons in Androstendiol und Testosterone; ein Weg zur Darstellung des Testosterons aus Cholestrin | trans_title = About Testosterone. Conversion of Dehydro-androsterons into androstendiol and testosterone; a way for the structure assignment of testosterone from cholestrol | language = German | journal = Hoppe Seylers Z Physiol Chem | volume = 237 | issue = 2| page = 89 | year = 1935 | pmid = | doi = 10.1515/bchm2.1935.237.1-3.89| url =}}</ref><ref name="pmid11176375">{{Cita publicación periódica | author = Freeman ER, Bloom DA, McGuire EJ | title = A brief history of testosterone | journal = J. Urol. | volume = 165 | issue = 2 | pages = 371–3 | year = 2001 | pmid = 11176375 | doi = 10.1097/00005392-200102000-00004 | url =}}</ref>
 
A [[síntese química]] de testosterona a partir do colesterol conseguírona Butenandt e Hanisch en 1935,<ref name="Butenandt_1935b">{{Cita publicación periódica | author = Butenandt A, Hanisch G | title = Uber die Umwandlung des Dehydroandrosterons in Androstenol-(17)-one-(3) (Testosterone); um Weg zur Darstellung des Testosterons auf Cholesterin (Vorlauf Mitteilung). [The conversion of dehydroandrosterone into androstenol-(17)-one-3 (testosterone); a method for the production of testosterone from cholesterol (preliminary communication)] | journal = Chemische Berichte | year = 1935 | volume = 68 | pages = 1859–1862 | language = German}}</ref> só unha semana antes de que o grupo da compañía suíza Ciba formado por [[Leopold Ruzicka]] (1887–1976) e A. Wettstein, publicasen tamén a súa propia síntese de testosterona. <ref name="Ruzicka_1935">{{Cita publicación periódica | author = Ruzicka L, Wettstein A | title = Uber die kristallinische Herstellung des Testikelhormons, Testosteron (Androsten-3-ol-17-ol) [The crystalline production of the testicle hormone, testosterone (Androsten-3-ol-17-ol] | journal = Helvetica Chimica Acta | year = 1935 | volume = 18 | pages = 1264–1275 | language = German | doi=10.1002/hlca.193501801176}}</ref> Estas sínteses parciais independentes da testosterona a partir de colesterol supuxéronlles a Butenandt e Ruzicka compartir o [[Premio Nobel de Química]] de 1939.<ref name="pmid11176375"/><ref name="pmid7817189">{{Cita publicación periódica | author = Hoberman JM, Yesalis CE | title = The history of synthetic testosterone | journal = Sci. Am. | volume = 272| issue = 2 | pages = 76–81 | year = 1995 | pmid = 7817189 | doi = 10.1038/scientificamerican0295-76| url =}}</ref> A testosterona foi identificada como 17β-hidroxiandrost-4-en-3-ona (C<sub>19</sub>H<sub>28</sub>O<sub>2</sub>), un alcohol policíclico cun grupo hidroxilo no carbono 17. Ao coñecerse a estrutura quedou claro que se podían facer modificacións adicionais á testosterona sintetizada como [[éster|esterificacións]] ou [[alquilación]]s.
 
A síntese parcial na década de 1930 de [[éster]]es da testosterona potentes e abondosos permitiu a caracterización dos efectos da hormona, e Kochakian e Murlin (1936) atoparon que a testosterona elevaba no can a retención de nitróxeno (o mecanismo fundamental no anabolismo), e despois o grupo de Allan Kenyon <ref name=" Kenyon _1940">{{Cita publicación periódica | author = Kenyon AT, Knowlton K, Sandiford I, Koch FC, Lotwin,G | title = A comparative study of the metabolic effects of testosterone propionate in normal men and women and in eunuchoidism | journal = Endocrinology | volume = 26| issue = 1 | pages = 26–45 |year = 1940 | doi = 10.1210/Endo-26-1-26 | url =}}</ref> demostrou os efectos anabólicos e androxénicos do propionato de testosterona en homes eunucos (castrados), rapaces e mulleres. O período que vai de 1930 a 1950 denominouse "idade de ouro da química dos esteroides",<ref name="pmid10443899">{{Cita publicación periódica |author=Schwarz S, Onken D, Schubert A |title=The steroid story of Jenapharm: from the late 1940s to the early 1970s |journal=Steroids |volume=64 |issue=7 |pages=439–45 |year=1999 |pmid=10443899 |doi=10.1016/S0039-128X(99)00003-3 |url =http://www.ingentaconnect.com/content/els/0039128x/1999/00000064/00000007/art00003}}</ref> e os traballos durante este período avanzaron rapidamente. Demostrouse que a testosterona ou a súa familia de compostos derivados, potenciaba os músculos, a forza e o benestar. <ref name = "de Kruif_1945"/>
 
== Notas ==
{{listarefListaref|330em}}
 
== Véxase tamén ==
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Testosterona»