Paragoxe: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Beninho (conversa | contribucións)
m {{lingüística en progreso}}
XoseBot (conversa | contribucións)
m Desambiguação assistida por bot: Galego
Liña 1:
Dise do fenómeno [[fonética|fonético]] ou [[fonoloxía|fonolóxico]] consistente na [[adición]] dun [[son]] ou [[fonema]] na posición final dunha [[palabra]] ou [[secuencia]] fónica. Este fenómeno, tamén chamado '''epítese''', pode darse ó longo da [[historia da lingua]] ou [[diacronía|diacronicamente]] en diferentes [[variedades]] [[diatopía|diatópicas]]. <br> Un exemplo pode ser o paso de ''mar'' a ''mar-e'' ou de ''club'' a ''clube''. O caso da adición dun "e paragóxico" é habitual no galego coloquial (e con máis liberdade aínda nas cancións tradicionais) para [[verbo]]s en [[infinitivo]] ou verbas rematadas en "-n" (caso no que se transforma de [[nasal]] [[alveolar]] a [[nasal]] [[velar]]), debido a que o [[Lingua galega|galego]] foxe das [[sílaba]]s [[trabazón|trabadas]] polo seu pouco [[rendemento]] [[fonoloxía|fonolóxico]].
A '''Parágoxe''' é a adición dunha [[vogal]] "e", non etimolóxica, ó final dunha [[palabra]].
 
Outros exemplos de paragoxe son *traballare, *comere, *falare, *mare, *corazonhe ...
En si é un termo simple, pero que pode dar lugar a realidades que presentan lecturas moi diferentes. Cando somos quen de percibir [[Sincronía|sincrónicamente]] a adición desa vogal na [[fala]], consideramos que estamos ante un [[vulgarismo]]:
 
[[category:historia da lingua]]
::''Moito che gusta comer'''e'''''.
[[category:dialectoloxía]]
 
[[category:fonética]]
No entanto, cando para a captación da mesma podemos desenvolver unha valoración estética, a parágoxe pode converterse nunha licenza poética que posibilita o metro regular e a rima, e que, en casos como este [[verso]] de [[Rosalía de Castro]], achega a fala popular:
 
::''Todo é folgar'''e'''''.
 
Á hora de ser representada a parágoxe na [[escrita]], reflíctese na mesma a [[lingua falada]]. A única dificultade é cando se engade ese -e final ás palabras rematadas en -n, pois o -n final -o de ''Xoán'', por exemplo- non perde a súa condición de [[consoante]] velar, e escríbese co [[dígrafo]] ''nh'' (''Xoanhe'').
 
==Exemplos de parágoxe na literatura==
*
{{lingüística en progreso}}
 
[[Category:Retórica e figuras da lingua]]
[[Category:Lingüística]]