Cine de animación: Diferenzas entre revisións

* [[Debuxos animados]]

* ''[[Stop-motion]]'' (animación de bonecos ou maquetas)

* Animación [[infografía|infográfica]]

* Pixilación (animación de obxectos normais e actores)

* ''Cut-outs'' (recortes)

* Animación de area

* Pantalla de agullas

* Pintura sobre cristal

* Debuxo directo sobre a película

* En uns: cada imaxe é diferente, sen repetición. 24 imaxes por segundo, 1 imaxe cada fotograma.

* En douses: cada imaxe repítese dúas veces. 12 imaxes por segundo, 1 imaxe cada 2 fotogramas.

* En treses: cada imaxe repítese tres veces. 8 imaxes por segundo, 1 imaxe cada 3 fotogramas.

* A animación apareceu antes que o propio [[cinematógrafo]]. En [[1888]] o francés Emile Reynaud inventou o praxinoscopio, un dos moitos xoguetes ópticos da época, no que se utilizaba unha técnica pre-cinematográfica de animación.

* O pai do cine de animación foi o francés Emile Cohl, que desde [[1908]] realizou as primeiras curtametraxes de debuxos animados. Outros pioneiros foron [[Georges Mélies]], James Stuart Blackton e o español Segundo de Chomón.

* Durante a época do cine mudo e os primeiros anos do cine sonoro apareceron as principais formas de cine de animación.

:* Por unha banda, as películas mais comerciais, destinadas ao público masivo (Walt Disney, Popeye, Betty Boop, etc.).

:* Por outro banda, artistas de vangarda que contemplaron a animación como unha extensión das artes plásticas e realizaron obras experimentais (Oskar Fischinger, Len Lye, etc.).

:* Entre medias, infindas modalidades, desde os contos tradicionais en sinistros bonecos animados por Ladislaw Starewicz ata a "reportaxe animada" sobre o afundimento do Lusitania de Winsor McCay.

* A primeira longametraxe de animación foi muda e arxentina: ''El Apóstol'' ([[1917]]) de Quirino Cristiani, película que desgraciadamente se perdeu. Outras longametraxes desa época (que si están a disposición do público actual) foron ''Die abenteuer des Prinzen Achmed'' (Alemaña, [[1926]]) de Lotte Reiniger e ''Le roman de Renard'' (Francia, concluída en [[1930]] pero estreada en [[1937]]) de Starewicz. Finalmente, en 1937 Walt Disney estreou ''Blancanieves y los siete enanitos''.

* Despois da [[Segunda Guerra Mundial]] houbo un enorme desenvolvemento do cine de animación.

:* En Estados Unidos, consolidouse o ''cartoon'' clásico coas longametraxes de Disney e as curtametraxes da Warner Bros. (con artistas como Chuck Jones e Friz Freleng; personaxes como Bugs Bunny, o pato Lucas, Elmer, Porky, etc.), da Metro Goldwyn Mayer (con Tex Avery) e posteriormente o novo estilo da UPA.

:* O National Film Board of [[Canada]] promoveu todo tipo de experimentos vangardistas e comenzouse coa ensinanza da animación, o que convertería a Canadá nunha potencia de primeira orde. Todo isto debese ao labor do principal animador experimental e abstracto de tódolos tempos: Norman McLaren. Aínda hoxe pódense ver conceptos que inventou McLaren ata en anuncios e videoclips.

:* Nos países do bloque comunista, o Estado promoveu intensamente a animación. Isto permitiu a moitos animadores traballar sen presións comerciais e crear obras de inmensa variedade e risco (e en moitos casos realizaron películas contra o réxime político que sufrían, en clave para pasar a censura). A primeira gran figura deste desenvolvemento foi a do animador checo de marionetas Jiri Trnka, un artista popular e delicado.

:* Neses anos tamén comezaron a realizarse películas animadas en China e Xapón.

* Nos anos 60 e 70, coa popularización da televisión, as curtametraxes de animación desapareceron definitivamente dos cines, a partir de entón limitadas aos longametraxes comerciais, terreo dominado absolutamente por Disney ata os anos 90. A pesar de iso a curtametraxe floreceu noutras canles de distribución (festivais, circuítos especializados, etc.), sobre todo coa aparición de numerosas escolas de animación en todo o mundo.

:* Nos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]], [[Hanna-Barbera]] dominou a animación para televisión e [[Disney]] a animación para cine. Nos anos 70 algunhas alternativas gozaron do favor do público. O máis coñecido pode ser [[Ralph Bakshi]], coas súas primeiras películas pertencentes ao movemento [[underground]] (''Heavy Traffic'', ''Fritz el gato caliente'') e posteriormente as súas películas de fantasía (''El señor de los anillos'', ''Wizards'', ''Tygra'').

:* En Europa do Leste, os herdeiros de [[Jiri Trnka]] converteron as súas industrias nacionais nas máis potentes do mundo, desde as series de televisión para nenos ata as curtametraxes artísticas máis oscuras e radicais: a produción foi enorme e a variedade inigualable. De entre os moitos artistas importantes, o máis famoso é o checo [[Jan Svankmajer]], que utiliza o ''stop-motion'' e a plastilina para crear arrepiantes mundos surrealistas.

:* No Xapón, [[Osamu Tezuka]] protagonizou a explosión dos debuxos animados nipóns, no sucesivo coñecidos como anime. Autor de cómics inmensamente prolífico, adaptou varias das súas propias obras, conseguindo un éxito absoluto coa serie de televisión ''Astro boy'', que definiu os trazos habituais do anime: animación limitada, dirección a imitación do cine de imaxe real, vínculo entre a industria da animación e a do cómic. Tezuka, un furacán creativo, tamén realizou longametraxes e ata curtametraxes experimentais. Durante os años 60 o anime foi habitual nas salas de cine, pero na década seguinte quedou confinado á televisión. Tamén houbo notables animadores independentes como [[Yoji Kuri]] e [[Kihachiro Kawamoto]].

:* En Europa occidental os logros foron máis puntuais: películas como ''El submarino amarillo'' de [[George Dunning]], ''Allegro non troppo'' de [[Bruno Bozzetto]] ou ''El planeta salvaje'' de [[Réne Laloux]] tiveron repercusión. Nas curtas destacaron artistas como [[Raoul Servais]] ou [[Paul Driessen]].

* Nas últimas dúas décadas, o cine de animación tivo unha evolución sen precedentes. A caída dos réximes comunistas de Europa do Leste fixo que se reducise enormemente a contribución destes países, sobre todo as facetas menos comerciais, pero segue existindo unha enorme variedade no resto do mundo, e por primeira vez a enorme diversidade das curtametraxes está empezando a facerse notar, aínda que sexa con limitacións, nas longametraxes comerciais.

:* Nos [[Estados Unidos de América|EEUU]], [[Disney]] tivo un momento de esplendor a principios dos 90, con algunhas das súas máis exitosas (e tamén mellores) películas, sobre todo ''La bella y la bestia'' de Trousdale y Wise. Posteriormente caeu novamente na repetición, o seguimento das modas e o descrédito. O 2004 pode marcar a data na que Disney abandone os debuxos animados. O principal problema de Disney foi o auxe da infografía, que levou á compañía [[Pixar]] de [[John Lasseter]] (inicialmente unha pequena produtora que realizaba curtametraxes infográficas experimentais nos 80) a converterse na máis exitosa produtora do mundo, con películas de calidade comparable a algúns dos mellores Disney: ''Toy story'', ''Bichos'', ''Monstruos SA'', etc. Tamén se produciron algunhas películas illadas de gran calidade, como ''El gigante de hierro'' de [[Brad Bird]], ''Pesadilla antes de Navidad'' de [[Henry Selick]], e as totalmente independentes e artesanais ''Me casé con un extraño'' e ''Mutant aliens'' de [[Bill Plympton]], un frenético humorista que tamén é o autor de curtametraxes máis coñecido deste período.

:* O anime xaponés converteuse na industria máis prolífica do planeta, popularizándose en todo o mundo. As series de televisión son innumerables e seguen sendo a atracción principal para millóns de afeccionados. As longametraxes para cines, despois de desapareceren practicamente durante os 70, volveron cunha forza creativa e comercial inusitada, principalmente a partir de ''[[Kaze no Tani no Naushika]]'' de [[Hayao Miyazaki]] e ''[[Akira (filme)|Akira]]'' de [[Katsuhiro Otomo]]. Produciuse unha explosión na variedade de estilos e temáticas que se tratan, con autores tan radicalmente diferentes como [[Mamoru Oshii]], [[Satoshi Kon]] ou [[Isao Takahata]], mentres o citado Miyazaki converteuse nun director de culto internacional co prestixio dos grandes directores de imaxe real. Un animador independente que logrou recoñecemento en Occidente foi [[Koji Yamamura]].

:* As diferentes industrias europeas atravesan situacións moi diferentes neste período.

::* En Francia destacan as curtametraxes da produtora Folimage; en longametraxes, o éxito de ''Kirikú y la bruja'' de [[Michel Ocelot]] abriu o camiño para un número crecente de películas de ambicións e calidade notables: ''Bienvenidos a Belleville'' de [[Sylvain Chomet]], ''Corto Maltese: La cour secrète des Arcanes'' de [[Pascal Morelli]], ''La prophétie des grenouilles'' de [[Jacques-Remy Girerd]], etc.

::* No Reino Unido, a produtora Aardman Animation (dedicada principalmente a animación con plastilina) fíxose popular a ambos os lados do Atlántico coas súas curtametraxes (especialmente a saga de Wallace e Gromit, de [[Nick Park]]) e lanzouse á produción de longametraxes con ''Evasión en la granja'' do mesmo director. Ao abrigo deste éxito florecía a animación independente cun elevado número de nomes interesantes, como o estudio Bolexbrothers, e os curtametraxistas [[Barry Purves]], [[Phil Mulloy]] e os [[irmáns Quay]].

::* Novas xeracións de animadores dos países do Leste manteñen viva a súa tradición, case exclusivamente en curtametraxes, entre os que destacan: os rusos [[Garri Bardin]], [[Aleksandr Petrov]] e [[Konstantin Bronzit]]; os checos [[Aurel Klimt]] (coa súa prestixiosa longametraxe ''Fimfarum'') e o veterano pero aínda activo e coñecido [[Jan Svankmajer]]; o polaco [[Piotr Dumala]]; os letóns [[Priit Pärn]] e [[Priit Tender]]; etc.

* [[Annecy]]

* [[Zagreb]]

* [[Anima Mundi]], en [[São Paulo]]

* [[Animacam]], Festival Internacional de Animación Online

* [[Animadrid]], en [[Pozuelo de Alarcón]]

* [[Animac]], en [[Lleida]]

* [[Anima't]], en [[Sitges]]

* [http://www.animafestival.com.ar/ Anima], en Córdoba, Arxentina

* [http://loop.la/ Loop], en Colombia

* [http://www.animate.com.uy/05/ Animate!], en Montevideo, Uruguai

* [http://www.animacionalacarta.com/ Animación a la Carta], en Caracas, Venezuela

* [http://creanimax.com/ Creanimax], En Guadalajara, Jalisco, México