Promecio: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{Fusión desde|Prometiopromecio}}
{{Química en progreso}}
{{Elemento químico
|bgcolornome = Prometio
|nome = Promecio
|anterior = [[Neodimio]]
|posterior = [[Samario]]
|símbolo = Pm
|número = 61
|superior = -
|inferior = [[Neptunio|Np]]
|serie_química = Lantánidos
|grupo = [[Elementos do grupo 3|n/a]]
|período = [[Elementos do período 6|6]]
|bloque = [[Elementos do bloque f|f]]
|densidade = 7264
|aparencia = metálico
|CAS = 7440-12-2
|EINECS = 231-121-9
|masa_atómica = 145
|radio_medio = 185
|radio_atómico = 205
|radio_covalente =
|radio_Van_der_waals =
|radio_van_der_waals =
|configuración_electrónica = <nowiki>[</nowiki>[[Xenon|Xe]]<nowiki>]</nowiki>4[[orbital atómico|f]]<sup>5</sup>6[[orbital atómico|s]]<sup>2</sup>
|electróns_por_nivel = 2, 8, 18, 23, 8, 2
|estados_oxidación = 3
|óxido = Levemente [[Base (química)|básico]]
|estrutura_cristalina = [[Sistema cristalino hexagonal|Hexagonal]]
|estado = [[Sólido]]
|P_fusión = 1373
|P_ebulición = 3273
|E_fusión = 86,7
|E_vaporización =
|T_crítica =
Liña 37 ⟶ 35:
|volume_molar =
|presión_vapor =
|velocidade =
|electronegatividade = 1,13
|calor_específica = 180
|cond_eléctrica =
|cond_térmica = 17,9
|E_ionización1 = 540
|E_ionización2 = 1050
|E_ionización3 = 2150
|E_ionización4 = 3970
|isótopo1_nm = 145
|isótopo1_isomería =
|isótopo1_abundancia = [[radioisótopo sintético|Sintético]]
|isótopo1_p_semidesintegración = 17,7 [[año|a]]
|isótopo1_neutróns =
|isótopo1_modo_desintegración = [[Captura electrónica|ε]]
|isótopo1_p_semidesintegración =
|isótopo1_enerxía = 0,163
|isótopo1_modo_desintegración =
|isótopo1_produto = <sup>145</sup>[[Neodimio|Nd]]
|isótopo1_enerxía =
|isótopo2_nm = 146
|isótopo1_produto =
|isótopo2_abundancia = Sintético
.
|isótopo2_p_semidesintegración = 5,53 a
.
|isótopo2_modo_desintegración = ε<br /><br />[[Emisión beta|β<sup>-</sup>]]
.
|isótopo2_enerxía = 1,472<br /><br />1,542
|isótopo17_nm =
|isótopo2_produto = <sup>146</sup>Nd<br /><br /><sup>146</sup>[[Samario|Sm]]
|isótopo17_isomería =
|isótopo3_nm = 147
|isótopo17_abundancia =
|isótopo3_abundancia = Sintético
|isótopo17_neutróns =
|isótopo3_p_semidesintegración = 2,6234 a
|isótopo17_p_semidesintegración =
|isótopo3_modo_desintegración = β<sup>-</sup>
|isótopo17_modo_desintegración =
|isótopo3_enerxía = 0,224
|isótopo17_enerxía =
|isótopo3_produto = <sup>147</sup>Sm
|isótopo17_produto =
}}
O '''promecio''' ou '''prometio'''<ref>[http://academia.gal/dicionario_rag/loadNoun.do?current_page=1&id=1434071 ''promecio'' e ''prometio'' son sinónimos segundo o DiRAG].</ref> é un [[elemento químico]] deda [[númeroTáboa atómicoperiódica dos elementos|táboa periódica]] 61 ecuxo símbolo é '''Pm'''. Pertencee ó grupo dosseu [[lantánidonúmero atómico]]s é 61. Algún tempo denominóuselle ''ilinio'' (por Illinois). Aínda que, tras a observación de certas liñas espectrais, algúns científicos reclamaron descubrir este elemento na natureza, ninguén puido illalo de substancias naturais.
 
Xérase artificialmente en reactores nucleares, xa que é un dos elementos resultantes da fisión do uranio, do torio e do plutonio. Todos os isótopos coñecidos son radioactivos. Utilízanse principalmente en investigación con trazadores.
==Notas==
{{Listaref}}
 
Súa aplicación principal é na industria de substancias fosforescentes. Tamén usase en fabricación de calibradores de aberturas e en baterías nucleares empregadas en aplicacións ''exoespaciais'' ([[espazo exterior]]).
== Véxase tamén ==
=== Outros artigos ===
* [[Táboa periódica dos elementos]]
 
En 1902, Branner predixo a existencia deste elemento. Diversos grupos argumentaron que o obtiveron, pero -debido á dificultade para separar o prometio de outros elementos- non puideron confirmar tales descubrimentos. [[Jacob A. Marinsky]], [[Lawrence E. Glendenin]] e [[Charles D. Coryell]], en 1944, probaron a existencia do prometio.
{{Commons|Promethium}}
 
Demasiado ocupados coas investigacións relacionadas coa defensa durante a segunda guerra mundial, non reivindicaron seu descubrimento ata 1947. O obtiveron analizando subprodutos da fisión do uranio xerados nun reactor nuclear situado nos laboratorios Clinton, en Tennessee.<ref>Jacob A. Marinsky, Lawrence E. Glendenin, Charles D. Coryell: "The Chemical Identification of Radioisotopes of Neodymium and of Element 61", in: ''[[J. Am. Chem. Soc.]]'' '''1947''', ''69&nbsp;(11)'', 2781–2785; {{DOI|10.1021/ja01203a059}}.</ref><ref>{{cita publicación | título = Discovery of Promethium | publicación = [[Oak Ridge National Laboratory|<small>ORNL</small>]] Review | ano = '''2003''' | volume = 36 | número = 1 | url = http://www.ornl.gov/info/ornlreview/v36_1_03/article_02.shtml | dataaceso = 2006-09-17 }}.</ref>
 
<gallery widths="180" heights="200" class="center">
Imaxe:Jacob_A_Marinsky.jpg|Jacob A. Marinsky
Imaxe:Larry_E_Glendenin.jpg|Lawrence E. Glendenin
Imaxe:Charles D. Coryell M.I.T. May 1947.png|Charles D. Coryell
</gallery>
 
Actualmente o prometio recuperase aínda de subprodutos da fisión do uranio. Tamén se pode producir mediante o bombardeo de <sup><small>146</small></sup>Nd con neutróns. Por captura dun neutrón, este núcleo transformase en <sup><small>147</small></sup>Nd (cuxa vida media é de 11 días), que por emisión dunha partícula beta transmutase en <sup><small>147</small></sup>Pm. Aún que na Terra non existe naturalmente, detectouse no espectro dunha estrela da constelación de Andrómeda.
 
A vida media do isótopo máis estable do prometio, o <sup><small>145</small></sup>Pm, é de 17,7 años. Mediante captura electrónica decae en <sup><small>145</small></sup>Nd.
 
O prometio poderíase aproveitar para a elaboración dunha batería que funcione con enerxía nuclear, que usaría as partículas beta emitidas pola transmutación do prometio para propiciar que unha substancia fosforescente emitira luz, que a súa vez mediante un dispositivo similar a un panel solar se convertería logo en electricidade. Estimase que este tipo de batería podería subministrar enerxía durante cinco anos.
 
Así mesmo o prometio se podería usar:
* Como fonte portátil de [[raios X]]
* En xeradores termoeléctricos de radioisótopos para subministrar electricidade a sondas ''exoespaciais'' ([[espazo exterior]]) e satélites
* Como fonte radioactiva para instrumentos de medición de espesores; d) para elaborar láseres destinados a comunicación con submarinos en seu ámbito habitual (somerxidos).
 
== Notas ==
{{listaref}}
 
== Véxase tamén ==
=== Ligazóns externas ===
* [http://periodic.lanl.gov/elements/61.html Los Alamos National Laboratory – Promethium]
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Pm/index.html WebElements.com – Promethium]
* [http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/Pm.html EnvironmentalChemistry.com – Promethium]
* [http://education.jlab.org/itselemental/ele061.html It's Elemental – Promethium]
 
[[Categoría:Elementos químicos]]
[[Categoría:Lantánidos]]