Feliformes: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Addbot (conversa | contribucións)
m Bot: Retiro 35 ligazóns interlingüísticas, proporcionadas agora polo Wikidata en d:q27070
Xoio (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{taxobox
| name = Feliformes ou Feloideos<br> ''Feliformia vel Feloidea''
| fossil_range = [[Eocenoeoceno]] - Recente[[holoceno|actualidade]]
| image = Panthera tigris tigris edited2.jpg
| image_width = 250px
| image_caption = [[Tigre]] (''Panthera tigris'')
| regnum = ''[[Animalia]]''
| phylum = ''[[Chordata]]''
| classissubphylum = ''[[MammaliaVertebrata]]''
| ordoclassis = ''[[CarnivoraMammalia]]''
| subordosubclassis = '''Feliformia'[[Theria]]''
| subordo_authorityinfraclassis = ''[[KretzoiPlacentalia]],'' 1945
| ordo = ''[[Carnivora]]''
| subdivision_ranks = [[familia (bioloxía)|Familias]]
| subordo = '''''Feliformia''' ''
| subordo_authority = [[Miklós Kretzoi|Kretzoi]], 1945
| subdivision_ranks = [[familia (bioloxía)|Familias (actuais e fñósiles)]]
| subdivision =
* ''[[Barbourofelidae]]'' [[extinción|†]]
* ''[[Eupleridae]]''
* ''[[Felidae]]''
* ''[[Herpestidae]]''
* ''[[Hyaenidae]]''
* ''[[Nandiniidae]]''
* ''[[Nimravidae]]'' [[extinción|†]]
* ''[[StenoplesictidaePercrocutidae]]'' [[extinción|†]]
* ''[[Prionodontidae]]'' [[extinción|†]]
* [[Viverridae]]
* ''[[Stenoplesictidae]]'' [[extinción|†]]
* ''[[Viverridae]]''
}}
Os '''feliformes''' ('''Feliformia''') son unha [[suborde]] da [[orde (bioloxía)|orde]] dos [[Carnivora|carnívoros]] que inclúe os [[felino]]s, [[hiena]]s, [[mangosta]]s, [[civeta]]s e outras formas relacionadas.<ref name=adw>{{cita web|url=http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/classification/Feliformia.html#Feliformia%7CAnimal |autor=Myers, P., R. Espinosa, C. S. Parr, T. Jones, G. S. Hammond e T. A. Dewey |título=Suborder Feliformia |idioma= inglés |ano=2008 |editor=ADW - University of Michigan Museum of Zoology|dataacceso=28 de abril de 2012}}</ref> A outro suborde de Carnivora é [[Caniformia]] que inclúe tipicamente carnívoros de fociño longo e unllas non retráctiles.
 
OsA dos '''feliformes''', tamén chamados ('''Feliformiafeloideos''' (''Feliformia vel Feloidea''), sone unha das dúas [[suborde]]s na que se adoita dividir daa [[orde (bioloxía)|orde]] dos [[Carnivora|carnívoros]] que inclúecomprende os carnívoros con aspecto "felino", incluído aos [[felinofelidae|gatos]]s (grandes e pequenos), as [[hiena]]s, as [[mangostamangostas]]s, as [[civetacivetas]]s e outrasoutros formas[[taxon]]s relacionadasrelacionados.<ref name=adw>{{cita web|url=http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/classification/Feliformia.html#Feliformia%7CAnimal |autor=Myers, P.,; R. Espinosa,; C. S. Parr,; T. Jones,; G. S. Hammond e& T. A. Dewey |título=Suborder Feliformia |idioma= inglés |ano=2008 |editor=ADW - University of Michigan Museum of Zoology|dataacceso=28 de abril de 2012}}</ref> A outro suborde de Carnivora é [[Caniformia]] que inclúe tipicamente carnívoros de fociño longo e unllas non retráctiles.
== Árbore filoxenéticoa ==
 
On membros da suborde dos feliformes contrasta cos da outro suborde de carnivoros, a dos [[caniformia]] (''Caniformia''), que reúne aos carnívoros con aparencia de "cans".
 
Ambas as subordes comparten unha característica que distingue aos carnívoros do resto dos [[mamíferos]]: a prsenza de catro [[dente carniceiro|dentes carniceiros]], un en cada hemimandíbula, que é un molar ou un premolar modificado e que se urtiliza para esgazar carne e triturar ósos.
 
A separación dos carnívoros nos dous grandes grupos de feliforms e caniforms é hoxe amplamente aceptada, así como o é a cateforización de ambos os grupos como subordes (aínda que algún autoes os consideran ás veces como [[familia (bioloxía)|superfamilias]]). Con todo, a clasificación dos feliformes como parte da suborde ''Feliformia'' ou baixo outras distintas agrupacións segue evolucionando.
 
As clasificacións sistemáticas que se ocupan só dos [[taxon|taxa]] actualmente vivos inclúen a todos do feliformes na suborde ''Feliformia'',.<ref name=adw>{{cita web|url=http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/classification/Feliformia.html#Feliformia%7CAnimal |autor=Myers, P.; R. Espinosa; C. S. Parr; T. Jones; G. S. Hammond & T. A. Dewey |título=Suborder Feliformia |idioma= inglés |ano=2008 |editor=ADW - University of Michigan Museum of Zoology|dataacceso=17 de decembro de 2014}}</ref> <ref name=SIIT>[http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt ''Feliformia''] no [[SIIT]]. Consultado o 17 de decembro de 2014.</ref>
 
Aínda que existen variacións na definición e na agrupación de [[familia (bioloxía)|familias]] e [[xénero (bioloxía)|xéneros]], as [[filoxenia]]s moleculares suxiren, de feito, que todos os feliformes existentes son [[monofilético]]s.<ref> Eizirik, E.; W. J. Murphy; K. P. Koepfli; W. E. Johnson; J. W. Dragoo; R. K. Wayne & S. J. O’Brien (2010): [http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1055790310000448 "Pattern and timing of the diversification of the mammalian order Carnivora inferred from multiple nuclear gene sequences"]. ''Molecular Phylogenetics and Evolution'' '''56''': 49-63.</ref>
 
As familias existentes na actualidade son as que aparecen na cadro de [[clasificación científica]] á dereita, e as opinións sustentadas neste artigo reflicten os puntos de vista máis contemporáneos e ben fundametados no momento en que se escribiu.
 
As clasificacións sistemáticas que tratan tanto os taxa existentes como os extintos varían máis amplamente, segundo os autores,<ref name=FDB>Datos do rexistrto fósil (con referencias taxonómicas) das especies viventes e extintas [http://fossilworks.org/bridge.pl?action=taxonInfo&is_real_user=1&taxon_no=72064 Suborder ''Feliformia'' Kretzoi 1945] en ''The Paleaobiology Database''. Consultado o 17 de decembro de 2014.</ref> <ref name=SN>Apoio ás referencias taxonómicas das especies aistentes e extintas. [http://sn2000.taxonomy.nl/main/classification/103312.htm ''Systema Naturae'' 2000 - Suborder ''Feliformia'']. Consultado o 17 de decembro de 2014.</ref> Algúns autores separan certos feliformes (existentes e extintos) en grupos distitos, comom por exemplo, a superfamilia dos ''[[Aeluroidea]]'' da suborde dos ''Feliformia''.<ref name=SN/> Outros inclúen todos os feliformes (existantes, extintos e "posíbeis antepasados") na suborde
dos ''Feliformia'',<ref name=FDB/> Porén, estudos recentes suxiren que esta inclusión de "posíbeis antepasados" en ''Feliformia'' (ou mesmo en ''Carnivora'') pode ser falsa (Wesley-Hunt e Flynn 2005).<ref name=WF>Wesley-Hunt, Gina D. and John J. Flynn (2005): "Phylogeny of the Cernivora: Basal Relatonoships among the Carnovoranorphans, and Assessment of the Position of ‘Miacoidea’ Relative to Carnivora". ''Journal of Systematic Palaeontology'' '''3''' (1): 1-28. [http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=285902 Resuma].</ref>
 
== Árbore filoxenéticoafiloxenética ==
<center>
{{clade | style=font-size:85%;line-height:85%
| label1 = &nbsp;&nbsp;&nbsp;'''''Feliformia'''''&nbsp;&nbsp;&nbsp;
| 1 = {{clade
| 1 = ''[[Nimravidae]]''† [[Ficheiro:Hoplophoneus.jpg|50px]]
| 2 = {{clade
| 1 = ''[[Stenoplesictidae]]''
| 2 = ''[[Percrocutidae]]''† [[Ficheiro:Dinocrocuta101.jpg|50px]]
}}
| 3 = ''[[Nandiniidae]]'' [[Ficheiro:14-nandinia binotata.JPG|50px]]
| 4 = {{clade
| 1 = {{clade
| 1 = ''[[Prionodontidae]]''
| 2 = {{clade
| 1 = ''[[Barbourofelidae]]''† [[Ficheiro:Eusmilus285wide.jpg|50px]]
| 2 = ''[[Felidae]]'' [[Ficheiro:Amur_or_Siberian_tiger_(Panthera_tigris_altaica),_Tierpark_Hagenbeck,_Hamburg,_Germany_-_20070514.jpg|50px]]
}}
}}
| 2 = {{clade
| 1 = ''[[Viverridae]]'' [[Ficheiro:AfricanCivet.jpg|50px]]
| 2 = {{clade
| 1 = ''[[Hyaenidae]]'' [[Ficheiro:Crocuta crocuta.jpg|50px]]
| 2 = {{clade
| 1 = ''[[Herpestidae]]'' [[Ficheiro:Mongoose.jpg|50px]]
| 2 = ''[[Eupleridae]]'' [[Ficheiro:Fossa.jpg|50px]]
}}
}}
Liña 57 ⟶ 78:
}}
}}‎
</center>
 
== Notas ==
{{listaref|2}}
 
== Véxae tamén ==
{{commonscat}}
{{wikispecies|Feliformia}}
 
=== Bibliografía ===
* Jackson, Peter & Adrienne Farrell Jackson (1996): ''Les félins, toutes les espèces du monde'': Paris / Lausanne: Delachaux et Niestlé. La bibliothèque du naturaliste. ISBN 2-603-01019-0.
* Kemp, Thomas S, (2005): ''The Origin & Evolution of Mammals.'' Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-850761-5.
* Marion, Rémy; Catherine Marion, Géraldine Véron, Julie Delfour, Cécile Callou & Andy Jennings (2005): ''Larousse des Félins''. Paris: Larousse. ISBN 2-03-560453-2.
* Wilson, Don E. & Russell A. Mittermeier (eds.) (2009): ''Handbook of the Mammals of the World.'' Volume 1: "Carnivores." Barcelona: Lynx Edicions. ISBN 978-84-96553-49-1.
* Wilson, Don E. & Reeder, Dee Ann M., eds. (2005): ''Mammal Species of the World - A Taxonomic and Geographic Reference''. 3ª ed. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8221-0.
 
=== Outros artigos ===
* [[Carnívoros]]
* [[Caniformes]]
 
=== Ligazóns externas ===
* [http://animaldiversity.org/accounts/Feliformia/classification/ ''Feliformia''] en ADW.
* [http://www.cbif.gc.ca/acp/fra/siti/regarder?tsn=552304 ''Feliformia''] no [[SIIT]].
* [http://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?s=y&id=14000002 ''Feliformia''] en ''Mammal Species of the World.''
* [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?lin=s&p=has_linkout&id=379583 ''Feliformia''] no [[NCBI]].
 
 
[[Categoría:Carnívoros]]
[[Categoría:Feliformes]]